ကမာၻပၚမွာ သစ္ေတာျပန္းတီးမႈ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံက ဘရာဇီးႏိုင္ငံ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒုတိယ အမ်ားဆံုးကေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ တတိယအဆင့္မွာ ရွိေနတာပါ။ သဘာဝသယံဇာတနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သစ္ေတာဖံုးလႊမ္းမႈ ဧရိယာ  ၅၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ရာကေန  ၂၀၁၀ မွာေတာ့ ၄၇ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းသြားပါတယ္။ ဒါထက္ပိုၿပီး ၂၀၁၀ နဲ႔ ၂၀၁၅ ၾကားကာလမွာ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီကာလအတြင္း တႏွစ္ ပ်မ္းမၽွဆံုး႐ႈံးမွႈက ၅၄၆၀၀၀ ဟက္တာေလာက္ ရွိေနတဲ့အတြက္ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမာၻ႔ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ တတိယအမ်ားဆံုးႏိုင္ငံ ျဖစ္လာပါၿပီ။ သစ္အမည္စံုေပါက္တဲ့ ျမန္မာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ သစ္အမည္စံု ေပါက္ေရာက္တဲ့ႏိုင္ငံလို႔ ေျပာရမွာပါ။ အၿမဲစိမ္းေတာေတြ ရွိသလို ေတာင္ေပၚ သမပိုင္း အၿမဲစိမ္းေတာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ မုတ္သုံ အၿမဲစိမ္းေတာက ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေျခာက္ေသြ႔ေတာက ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဝန္းက်င္ေလာက္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ သစ္ေတာျပဳန္းတီးလာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ လူဦးေရ တိုးပြားလာမႈ၊ စိုက္ပ်ိဳးေျမ တိုးခ်ဲ႔လာမႈေတြ ပါဝင္ေပမယ့္ အဓိက အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ တရားမဝင္ ေမွာင္ခိုထုတ္လုပ္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို တရားမဝင္ ခိုးထုတ္မႈ ျမင့္တက္လာတာဟာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ရဲ႕ သစ္ေတာထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တင္းက်ပ္တဲ့ ေပၚလစီေတြေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။ ဥပမာ- တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ထုိင္းႏိုင္ငံေတြမွာ သစ္တပင္ခုတ္ရင္ ေသဒဏ္အထိ ခ်မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြရဲ႕ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွာ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ သစ္ခုိးထုတ္မႈဟာ ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလၽွာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသား ၁၅၅ ဦး၊ တရားမဝင္ သစ္ခုိးထုတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အဖမ္းခံခဲ့ရတဲ့ အမႈကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။ နယ္စပ္တေလၽွာက္ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတာ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိတာနဲ႔ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြေၾကာင့္ သစ္ေမွာင္ခို ခိုးထုတ္တာေတြလည္း ျမင့္တက္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရရဲ႕ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့  ျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္းမွာရွိတဲ့ ဝန္ထမ္း ၇၀၀ ေက်ာ္ဟာ သစ္ေမွာင္ခိုခိုးထုတ္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ သစ္အလြန္အကြၽံ ထုတ္ယူမႈမ်ား အလားတူပဲ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ အဓိကကြၽန္းသစ္ေတြ ေပါက္ေရာက္ရာေဒသျဖစ္တဲ့ ပဲခူး႐ိုးမေဒသမွာ ဆိုရင္လည္း အလြန္အကြၽံ သစ္ထုတ္ယူမႈေတြေၾကာင့္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္းကေတာ့ ၂၀၁၇-၁၈ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွ စၿပီး သစ္ထုတ္လုပ္မႈ ၁၀ ႏွစ္ၾကာ ရပ္နားထားတယ္လို႔ ေျပာၾကားထားတာ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္တေလၽွာက္လံုး သစ္ထုတ္လုပ္သူ အမ်ားအျပားက တရားဝင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပမာနထက္ ေက်ာ္လြန္ထုတ္ယူခဲ့ၾကတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံတဝန္းလုံးမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္  ဧၿပီလကေန ဇြန္လေႏွာင္းပိုင္းအထိ တရားမဝင္ သစ္ ၁၂၈၄၄ တန္ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့တယ္လို႔ သယံဇာတနဲ႔  သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ႀကီးဌာရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြ အရ သိရပါတယ္။ အမ်ားဆုံးဖမ္းမိတာကေတာ့ ကြၽန္းသစ္ႏွင့္ အျခားသစ္မာေတြျဖစ္ၿပီး စစ္ကိုင္းတိုင္းအတြင္း ဖမ္းဆီးရရွိမႈ အျမင့္ဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ကိုင္းတိုင္းမွာ တရားမဝင္သစ္ ၃၄၅၀ တန္နီးပါး၊ ကယားျပည္နယ္မွာ ၂၁၇၈ တန္ေက်ာ္ႏွင့္ ပဲခူးတိုင္းမွာ ၁၄၀၆ တန္ အမ်ားဆုံး ဖမ္းမိထားခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ခိုးထုတ္မႈေတြေၾကာင့္ ျမင့္တက္လာတဲ့ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၆ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ EIA (The Environmental Investigation Agency) ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရဆုိရင္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာ့ ျပည္ပသစ္တင္ပို႔မႈရဲ႕ ၂၈ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သာ တရားဝင္ တင္ပို႔ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး ၇၂ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ တရားမဝင္လမ္းေၾကာင္းက သြားေနတဲ့အေၾကာင္း၊ သက္ဆုိင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနကို ကိုးကားၿပီး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ EIA ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ၂၀၀၁ ကေန ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကေန တရားမဝင္ တင္ပို႔ခဲ့တဲ့ သစ္တန္ခ်ိန္ ကုဗမီတာ ၁၆ ဒသမ ၃ သန္း ရွိေနၿပီးေတာ့ ဒီလို တရားမဝင္ တင္ပို႔ခဲ့တဲ့ သစ္ေတြရဲ႕တန္ဖိုးဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆ ဘီလီယံနီးပါးေလာက္ ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA) တို႔ၾကား အပစ္အခတ္ ျပန္လည္စတင္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လကစၿပီး တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလၽွာက္ သစ္ခိုးထုတ္မႈေတြ ျမင့္တက္ခဲ့ပါတယ္။ အျခားနည္းလမ္းမ်ားေၾကာင့္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ သစ္ခိုးထုတ္မႈေတြအျပင္ သစ္ေတာေျမကို အျခား အသံုုးခ်မႈအတြက္ ေျပာင္းလဲတဲ့ လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္လည္း သစ္ေတာျပဳန္းတီးလာတာ ရွိပါတယ္။ ဒီအပိုင္းမွာေတာ့ သံုးပိုင္းေလာက္ ရွိေနပါတယ္။ တပိုင္းကေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းတာတာပါ။ ဥပမာ- ေရာ္ဘာစိုက္ခင္း၊ ဆီအုန္းစိုက္ခင္း၊ ပီေလာပီနံစိုက္ခင္း၊ ႀကံစိုက္ခင္းေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲမႈေတြပါ။ ေနာက္တခုကေတာ့ လူေနအိမ္ေျခေတြ တိုးခ်ဲ႔ ေဆာက္လုပ္လာတာနဲ႔ ေဒသခံေတြ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ ခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ရတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတခုကေတာ့ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းေတြ၊ ဆည္ေဆာက္တာေတြေၾကာင့္လို႔ ေျပာရမွာပါ။ စီးပြားေရးအေပၚ ႐ိုက္ခတ္မႈ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေတြေၾကာင့္ သစ္အလံုးလိုက္ ျပည္ပတင္ပို႔မႈကို ၂၀၁၄ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွစကာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ လက္ထက္ကတည္းက ပိတ္ပင္လိုက္ပါတယ္။ ျပည္ပကို တင္ပို႔မယ္ဆုိရင္ေတာ့  ခြဲျခမ္းေတြသာ တင္ပို႔ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ လက္ထက္မွာလည္း ဒီေပၚလစီကိုပဲ စြဲကိုင္ဆဲပါပဲ။ အခုလို ပိတ္ပင္ထားေပမယ့္လည္း သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေတြဟာ ရပ္တန္႔မသြားပါဘူး။ ဒီလို သစ္ေတာျပဳန္းတီးေနတာက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ရာသီဥတု ေဂဟစနစ္ေတြ သာမက ေငြေရးေၾကးေရးအားျဖင့္လည္း ဆံုး႐ံႈးမႈရွိပါတယ္။ ဥပမာ- ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔ႏိုင္မႈ အားနည္းသြားတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံျခားဝင္ေငြ ရရွိမႈ နည္းသြားပါတယ္။ သစ္ေတာျပဳန္းတီးတဲ့အတြက္ သစ္ေတာကို မွီခိုစားေသာက္ရတဲ့ လူေတြရဲ႕ လူမႈဘဝကို ထိခိုက္ႏိုင္သလို သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ေတြလည္း ျဖစ္ပြားမႈ ျမင့္တက္လာႏိုင္ပါတယ္။ သစ္ေတာေတြ ျပဳန္းတီးသြားတဲ့အတြက္ ေရႀကီးေရလၽွံ ျဖစ္တာေတြ၊ ပိုၿပီးေတာ့ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႔တာေတြလည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေရႀကီးေရလၽွံမႈေတြေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးမွာ ဆံုး႐ံႈးမႈေတြလည္း ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ျမင္သာေသာ ဆံုး႐ံႈးမႈနဲ႔ မျမင္သာေသာ ဆံုး႐ံႈးမႈေတြ ေပါင္းမယ္ဆိုရင္ နိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈဘဝေတြကို ေတာ္ေတာ္ေလးကို ႐ိုက္ခတ္မႈ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ယမင္းျမတ္ေအး