ဆီးရီးယားႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ သမၼတအာဆတ္ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ သူပုန္နဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္အၾကား တိုက္ပြဲေတြ၊ အိုင္အက္စ္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ရဲ႕ ဝင္ေရာက္ ေျခကုပ္ယူမႈေတြကို သမၼတ အာဆတ္ဘက္က ဝင္ေရာက္ကူညီၿပီး အိုင္အက္စ္ေတြကို ေခ်မႈန္းေပးေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားတပ္ေတြအၾကား စဥ္ဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြအေၾကာင္းကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ စိတ္ဝင္စားၾကတဲ့ စာဖတ္ပရိသတ္ေတြ သိႏွင့္ေနပါၿပီ။ တခါ သမၼတ အာဆတ္ အစိုးရတပ္ေတြကို အကူအညီေပးေနတဲ့ ႐ုရွားနဲ႔ အီရန္နဲ႔ ဆြန္နီအမ်ားစုျဖစ္တဲ့ အာဏာရွင္ အာဆတ္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေနၾကတဲ့ သူပုန္တပ္ေတြကို အကူအညီေပးေနတဲ့ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္နဲ႔ ျပင္သစ္ အပါအဝင္ တူရကီ၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ်၊ ေဂ်ာ္ဒန္နဲ႔ ကာတာ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပဋိပကၡေတြၾကားက သာမန္ အရပ္သား ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒုကၡေတြျဖစ္တဲ့ ၿမိဳ႕ကို ပိတ္ဝိုင္းထားလို႔ စားစရာ ေသာက္စရာနဲ႔ က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးဝါးျပတ္လပ္လို႔ ေသဆံုးခဲ့ၾကရတာ၊ အျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈေတြၾကားမွာ ေသဆံုး ဒဏ္ရာရၾကရတာေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္ ဆုိတာကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ဖတ္႐ႈခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဆီးရီးယားသမၼတ အာဆတ္ ျဖဳတ္ခ်ေရးအတြက္ အတိုက္အခံေတြရဲ႕ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လက စခဲ့တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးကေန ေနာက္ပိုင္း တကယ့္ျပည္တြင္းစစ္မီး ဆက္တိုက္ ေလာင္ကြၽမ္းခဲ့တာဟာ ခုဆို ၂၀၁၈ ႏွစ္ထဲ ေရာက္လာၿပီးျဖစ္လို႔ ၆ ႏွစ္ေက်ာ္လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ စစ္ပြဲပဋိပကၡၾကားမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ဆီးရီးယား ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ဒုကၡကလည္း ဘယ္ေလာက္ဆိုးဝါးမလဲဆိုတာကို ဆိုးဝါးတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ဒဏ္ကို အႏွစ္ ၇၀ ေလာက္ ခံစားခဲ့ၾကရတဲ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြ အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြအဖို႔ ပိုၿပီး အလြယ္တကူ နားလည္စာနာႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ အခု ဆီးရီးယားသမၼတ အာဆတ္ရဲ႕ အတိုက္အခံ သူပုန္ေတြအေပၚ အျပင္းအထန္ ထုိးစစ္ျပန္စတိုက္ခိုက္မႈအတြက္ ေလ့လာအကဲခတ္သူေတြက လူသားေတြအတြက္ ကပ္ေဘးသင့္မႈတခု ျပန္ၿပီး ႀကံဳေတြ႔ၾကရဦးေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာက္တရား ဆီးရီးယား ျပည္သူေတြၾကားမွာ ျပန္ၿပီးျမင့္တက္လာေနၿပီ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ႀကီးရဲဲ႕ အဆိုအရ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လအထိ ျပည္သူလူထု ၉၀၀၀၀ ဒီစစ္မီးေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ အေရာက္မွာေတာ့ ေသဆံုးမႈဟာ ၂၅၀၀၀၀ အထိ ျမင့္တက္လာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္ ပဋိပကၡအတြင္း လူသတ္မႈ၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈ၊ မုဒိမ္းမႈနဲ႔ လက္စေဖ်ာက္ ေပ်ာက္ဆံုးမႈေတြကိုလည္း ပဋိပကၡအတြင္း ပါဝင္ခဲ့တဲ့ အုပ္စုအသီးသီးက က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြက ျပဆိုခဲ့ပါတယ္။ အလြန္ေၾကာက္စရာ စိုးရိမ္စရာ အျဖစ္မ်ိဳးေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုရွားႏိုင္ငံရဲ႕ ကူညီတိုက္ခိုက္ေပးမႈနဲ႔ အေထာက္အပံ့ေတြေၾကာင့္ အာဆတ္အစိုးရဟာ အတိုက္အခံ သူပုန္ေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ၿမိဳ႕နဲ႔ ေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ျပန္လည္တိုက္ထုတ္ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့သလို ႏိုင္ငံအတြင္း ေျခကုပ္ယူလာတဲ့ အိုင္အက္စ္ တပ္ဖြဲ႔ေတြကိုလည္း အေတာ္ႏွိမ္ႏွင္း ဖယ္ရွားႏိုင္ခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အားယူလိုက္၊ ျပန္တိုက္လိုက္၊ ရပ္လိုက္နားလိုက္ ဆီးရီးယား ျပည္တြင္းစစ္ဟာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလမွာ ဆီးရီးယား အစိုးရတပ္ေတြက သူပုန္ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုး အခိုင္အမာ တပ္စြဲထားတဲ့ အိုက္ဒလစ္ဘ္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ေဒသကို ၃ ႏွစ္ေလာက္ အၾကာမွာ ပထမဆံုး ေျမျပင္ထိုးစစ္ဆင္လာျပန္တဲ့အတြက္ စစ္မီး ျပန္ေတာက္လာခဲ့တဲ့အေပၚ တူရကီ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြက ေတာင္ပိုင္း နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ စစ္ဆင္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ျပန္ျပင္းထန္လာတဲ့အတြက္ အစုအၿပံဳလိုက္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာေတာ့မယ္လို႔ သတိေပး ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ခုဆို အသက္ေဘးက တိမ္းေရွာင္ ထြက္ေျပးလာသူေတြဟာ လူေတြနဲ႔ က်ပ္ေတာင့္ေနၿပီ ျဖစ္တဲ့ အိုက္ဒလစ္ဘ္ၿမိဳ႕နဲ႔ ၿမိဳ႕အလြန္ေဒသေတြအထိ အလံုးအရင္းနဲ႔ ထြက္ေျပးခိုလံႈေနၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းသမားေတြက တူရကီနယ္စပ္အနီးက အိုက္ဒလစ္ဘ္ျပည္နယ္ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ စခန္းခ် ခိုလံႈေနၾကတဲ့ ရာေပါင္းမ်ားစြာရွိတဲ့ စစ္ေျပး ေရြႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္ေတြကို ေတြ႔ျမင္ေနရတယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုၾကပါတယ္။ သတင္းေထာက္ေတြကို စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္ အဘိုးႀကီးတေယာက္က “က်ေနာ္တို႔ကို အိုက္ဒလစ္ဘ္ျပည္နယ္ကေတာ့ လံုၿခံဳတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုေတာ့ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံမွာ ဘယ္ေနရာမွ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတယ္ဆိုတာ မရွိေတာ့ပါဘူး” လို႔ ေအာ္ဟစ္ ေျပာဆိုခဲ့တယ္လိ႔ု သတင္းသမားေတြက ျပန္ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ မိသားစုဝင္ ၁၁ ေယာက္ရွိတဲ့ မိသားစုတစုကလည္း သူတို႔မိသားစုရဲ႕ အိမ္ရွိတဲ့ မာရတ္အယ္လ္ႏူမန္ကို ဗံုးေတြ ႀကဲခ်ခဲ့လို႔ သူတို႔မိသားစုဟာ ပထမ အိုက္ဒလစ္ဘ္ၿမိဳ႕ကို အဝတ္အစားနဲ႔ တျခား အသံုးအေဆာင္ နည္းနည္းကိုပဲ ယူေဆာင္ထြက္ေျပးခဲ့ၾကေပမယ့္ ေျပးလႊားရတာေတြ မ်ားလာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ သူတို႔ စုေဆာင္း သယ္ေဆာင္လာခဲ့တဲ့ အဲဒီပိုင္ဆိုင္မႈ အနည္းအက်ဥ္းေလးေတြေတာင္ သူတို႔ အရမ္းပင္ပနး္လြန္းလို႔ ကုန္ေအာင္ စားသံုးပစ္ခဲ့ရတယ္လို႔ သတင္းသမားေတြကို ေျပာျပခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္တဲ့ ဟာ့စနာ အယ္လ္ဒါဟာကေတာ့ သူ႔ေယာက်္ား ေလေၾကာင္း ဗံုးႀကဲတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ေသသြားၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔မွာ အသက္ ၅ လသား ကေလးေလး အပါအဝင္ ကေလးငယ္ ၃ ေယာက္ က်န္ခဲ့ၿပီး လက္လြတ္ကိုယ္ကြၽတ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္း ျပန္ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ သူက “က်မ အိမ္ကိုပဲ ျပန္ခ်င္ပါတယ္။ အိမ္ပ်က္သြားေပမယ့္လည္း က်မ ဂ႐ုမစိုက္ပါဘူး။ ဗံုးႀကဲ တိုက္ခိုက္္တာေတြသာ ရပ္သြားမယ္ဆိုရင္ က်မ ျပန္ၿပီး အိမ္ေဆာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားမယ္” လို႔ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာပါတယ္။ တူရကီ လျခမ္းနီအဖြဲ႔ကေတာ့ ထြက္ေျပးစုေဝး ေရာက္္ရွိလာၿပီးျဖစ္တဲ့ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ေတြကို ေနရာခ်ထားေပးဖို႔ ဘက္အယ္လ္ဟာဝါ နယ္စပ္ဂိတ္အနား ဆီးရီးယား နယ္ေျမထဲမွာ ဒုကၡသည္စခန္းအသစ္ ၂ ခုကို တည္ေဆာက္ေပးေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တူရကီ၊ ႐ုရွားနဲ႔ အီရန္ႏိုင္ငံတို႔က ေႏွာင္းပိုင္းလေတြမွာ ဆိုခ်ီမွာ က်င္းပဖို႔ စီစဥ္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသားေဆြးေႏြးပြဲေတြမတိုင္ခင္ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို တျဖည္းျဖည္း ေလၽွာ့ခ်ေပးထားဖို႔ စီစဥ္ထားတဲ့ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္မွာ က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့တဲ့အတိုင္း သမၼတအာဆတ္ အစိုးရဟာ ႐ုရွားနဲ႔ အီရန္ႏိုင္ငံေတြဆီကေန စဥ္ဆက္မျပတ္ ေထာက္ပံ့မႈေတြ ရရွိခဲ့တဲ့အတြက္ အထူးသျဖင့္ အတိုက္အခံ သူပုန္ေတြကို စစ္ေရးအရ ေအာင္ျမင္မႈေတြ တသီတတန္း ရရွိလာခဲ့ပါတယ္။ အာဆတ္အစိုးရ ခုလုပ္ေနတာကေတာ့ စီစဥ္ထားတဲ့ အဲဒီ အမ်ဳိးသားၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမတိုင္ခင္ သူ႔ရဲ႕ စစ္ေရးနဲ႔ နယ္ေျမထိန္းခ်ဳပ္မႈ အေနအထားကို အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ျဖည့္တင္းထားဖို႔၊ အသာစီးယူႏိုင္ဖို႔ ဒီ အိုက္ဒလစ္ဘ္ျပည္နယ္ ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္မႈေတြကို လုပ္ေဆာင္လာတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အတိုက္အခံဘက္က ယူဆၾကပါတယ္။ ဒီသံုးသပ္မႈကလည္း မွန္ေလာက္ပါတယ္။ ခုခ်ိန္ထိ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက သမၼတအာဆတ္ကို ရာထူးကဆင္းေပးဖို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး တိုက္တြန္းေျပာဆို ဖိအားေပးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေပမယ့္ အားကိုးရာရွာၿပီး သူ႔ရဲ႕ သမၼတသက္တမ္းကို အသက္ရွည္သမၽွ တိုးခ်ဲ႔ၿပီး ႏိုင္ငံကို အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခဲ့တယ္ဆိုတာလည္း ရွင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ကေန႔အထိ အာဏာနဲ႔ စည္းစိမ္ဥစၥာအတြက္ သူ႔ျပည္သူလူထု အားလံုးကို ဒုကၡတြင္းထဲ တြန္းပို႔၊ အသက္ေတြကို စေတးၿပီး က်ားကုတ္က်ားခဲ ႀကိဳးစားေနတာကို ျမင္သာထင္ရွားေတြ႔ေနရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူ႔ဖခင္ သမၼတ ဟာဖက္ဇ္အာဆတ္ သမၼတသက္တမ္း ၂၉ ႏွစ္မွာ ေသဆံုးသြားခဲ့တဲ့ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၀ ရက္္မတိုင္ခင္ကတည္းက ဆီးရီးယားႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ဖခင္ သမၼတက ေရြးခ်ယ္ထားၿပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ သမၼတတာဝန္ကို စတင္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဆတ္မ်ိဳးဆက္ သမၼတသက္တမ္းဟာ သူ႔ဖခင္က ၂၉ ႏွစ္၊ သူက ခုထိ သမၼတရာထူး ယူထားဆဲျဖစ္လို႔ ၁၈ ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ၄၇ ႏွစ္ ရွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ႏိုင္ငံတခုကို သမၼတအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္း ၄၇ ၾကာတဲ့အထိ ထင္တိုင္းအုပ္ခ်ဳပ္လို႔ရလာေအာင္ စနစ္တက် အာဏာကို မတရားဖိႏွိပ္ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အလြန္စက္ဆုပ္ရြံရွာစရာ မ်ိဳးဆက္ခ်ီ အာဏာရွင္စနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလို႔ ေျပာမွာပါပဲ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ အာဏာရွင္သမၼတ အာဆတ္ရဲ႕ အေၾကာင္း၊ အတိုက္အခံေတြရဲ႕ ေတာ္လွန္ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္မႈေတြအေၾကာင္း ေရးေနရင္းနဲ႔ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ေနဝင္းလက္ထက္ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ စစ္ရာဇဝတ္မႈ၊ လူသတ္မႈ၊ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြနဲ႔ လက္ဆင့္ကမ္း အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဆိုသူေတြရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ ရာဇဝတ္မႈႀကီးေတြကို ျပန္ၿပီး သတိရေန၊ အ့ံၾသေဒါသ ျဖစ္ေနမိသလို ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ တအာင္းနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္က ရခိုင္နဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ သတင္းဓာတ္ပံုေတြ သတင္းဗီြဒီယိုေတြကို စဥ္ဆက္မျပတ္ ျမင္ေယာင္ေနမိ ကိုယ္ခ်င္းစာနာစိတ္နဲ႔အတူ ႏိႈင္းယွဥ္ ေၾကကြဲေဒါသ ျဖစ္မိရတယ္လို႔ပဲ။    ။