အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အလုပ္အတြက္၊ အိမ္အတြက္၊ မိသားစုအတြက္၊ ကိုယ့္ရဲ႕အလွအပအတြက္ စတဲ့ ဘာေၾကာင့္ ညာေၾကာင့္ အေၾကာင္းရင္းေတြအတြက္ အမ်ိဳးသားေတြထက္ အလုပ္ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုပဲအလုပ္မ်ားပါေစ ကိုယ့္က်န္းမာေရးအတြက္အေရးပါတဲ့ ပံုမွန္ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈလုပ္တာ၊ စိတ္ဖိစီးမႈေျဖရွင္းတာေတြအျပင္ မွန္ကန္တဲ့အစားအစာေတြကိုေရြးခ်ယ္ဖို႔ အေလ့အက်င့္လုပ္သင့္ပါတယ္။ ျဖစ္လာနုိင္တဲ့ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြကို ေစာေစာသိရွိထားနိုင္ဖို႔ ပံုမွန္က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈခံယူဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ဘာအတြက္ပဲ အလုပ္ေတြမ်ားမ်ား ကိုယ့္က်န္းမာေရး ကိုယ္ပဲဂရုစိုက္မွ အသက္ရွည္နုိင္မွာပါ။ ေရာဂါတစ္ခုခုကို ေစာေစာသိလိုက္ရရင္ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြကိုၾကိဳတင္ကာကြယ္နိုင္ျပီး ဘဝေနထိုင္မႈအေနအထားကို ပိုေကာင္းမြန္ေစပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္မွာ ဘာက်န္းမာေရးျပႆနာေတြရွိေနလဲ၊ ဘာေတြဆင္ျခင္ဂရုစိုက္ရေတာ့မလဲ သိထားတဲ့သူတစ္ေယာက္က တျခားသူေတြထက္အႏၱရာယ္ေတြကို ေရွာင္ကြင္းနိုင္တဲ့အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြပံုမွန္လုပ္သင့္တဲ့ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈေတြထဲက အေရးၾကီးဆံုး ၅ ခုကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

(၁) သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာစစ္ေဆးမႈ

အသက္ ၂၁ ႏွစ္ကေန ၆၅ ႏွစ္အတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ Pap Test (သားအိမ္ေခါင္းခြ်ဲေျမွးစစ္ေဆးျခင္း)ကို သံုးႏွစ္တစ္ၾကိမ္ခံယူသင့္ပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းအခၽြဲေျမွးစစ္ေဆးစဥ္အတြင္း ဆရာဝန္ေတြက သားအိမ္ေခါင္းမွာ ရွိတဲ့ဆဲလ္ေတြကို ညင္သာစြာျခစ္ထုတ္ယူျပီး ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ၾကီးထြားမႈရွိမရွိစစ္ေဆးမွာျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၃၀ နဲ႔အထက္ဆိုရင္ HPV စစ္ေဆးမႈနဲ႔ေပါင္းျပီး ငါးႏွစ္တစ္ၾကိမ္စစ္ေဆးလို႔ရပါတယ္။ HPV ဗိုင္းရပ္စ္ဟာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္လာေစနုိင္တဲ့ ေရာဂါပိုးျဖစ္ပါတယ္။

(၂) ရင္သားကင္ဆာစစ္ေဆးမႈ

အသက္ ၄၀ကေန ၇၅ႏွစ္အတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ တစ္ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ ဒီစစ္ေဆးမႈခံယူသင့္ပါတယ္။ မိသားစုထဲမွာ မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာ သို႔မဟုတ္ ရင္သားကင္ဆာရွိသူ မ်ိဳးရိုးရွိတယ္ဆိုရင္ မမ္မိုဂရမ္စစ္ေဆးမႈကို အၾကိမ္ေရပိုမ်ားမ်ား ခံယူသင့္ပါတယ္။

(၃) အရိုးပြေရာဂါ စစ္ေဆးမႈ

အသက္ ၆၅ ႏွစ္နဲ႔အထက္ အမ်ိဳးသမီးေတြ စစ္ေဆးမႈခံယူသင့္ပါတယ္။ မိသားစုမွာ အရိုးပြေရာဂါ သို႔မဟုတ္ အရင္ကအရိုးက်ိဳးအက္မႈ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ မ်ိဳးရိုးရွိတယ္ဆိုရင္ တစ္ႏွစ္တစ္ၾကိမ္စစ္ေဆးဖို႔ ဆရာဝန္က အၾကံျပဳလာနိုင္ပါတယ္။ အရိုးက်ိဳးအက္ဖူးတဲ့ မိသားစုမ်ိဳးရိုးရွိတယ္ဆိုရင္၊ ေသြးဆံုးျပီးအမ်ိဳးသမီးဆိုရင္၊ အရိုးေသးတဲ့ အရိုးပါးတဲ့သူေတြျဖစ္ရင္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္တာ၊ ကယ္လ္စီယမ္နဲ႔ဗီတာမင္ဒီခ်ိဳ႕တဲ့တာ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဆိုရင္ အရိုးပြေရာဂါျဖစ္လာနိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ပိုမ်ားလို႔ ပိုျပီးေစာေစာစစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။

(၄) အူမၾကီးကင္ဆာ စစ္ေဆးမႈ

အူမၾကီးကင္ဆာစစ္ေဆးမႈကို အသက္ ၅၀ မွာ စတင္ခံယူသင့္ပါတယ္။ အူမၾကီးအတြင္းကိုစစ္ေဆးဖို႔ စအိုကေန ျပြန္ထည့္ျပီး မွန္ေျပာင္းစစ္ေဆးမႈျဖစ္ပါတယ္။ အူမၾကီးမွန္ေျပာင္းစစ္ေဆးမႈမွာ sigmoidoscopy ကို ၅ ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ နဲ႔ colonoscopy ကို ၁၀ ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ စစ္ေဆးမႈခံယူသင့္ပါတယ္။ အသက္ ၅၀ အထက္ အသက္ၾကီးသူေတြမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတဲ့ေရာဂါျဖစ္ေပမယ့္ လူငယ္ေတြမွာလည္း ေတြ႔ရနိုင္ပါတယ္။ ျဖစ္နိုင္ေျခမ်ားေစတဲ့အႏၱရာယ္အခ်က္ေတြကေတာ့ အသက္ၾကီးသူေတြ၊ အူမၾကီးကင္ဆာမ်ိဳးရိုးရွိတာ၊အူေရာင္ေရာဂါ၊အမွ်င္ဓာတ္နည္းျပီးအဆီမ်ားတဲ့စားေသာက္မႈပံုစံ၊ အထိုင္မ်ားျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ အဝလြန္ျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္ပိုင္းမွာ  ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကုထံုးထိေတြ႔မိျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

(၅) ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳစစ္ေဆးျခင္း

ပံုမွန္က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈအေနနဲ႔ အမ်ိဳးအစား ၂ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိမရွိကို ဆီး သို႔မဟုတ္ ေသြးနမူနာ နဲဲ႔ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားေနတာ သို႔မဟုတ္ အဝလြန္ေနတဲ့ အသက္ ၄၀ နဲ႔ ၇၀ ၾကားအမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အမ်ိဳးအစား၂ ဆီးခ်ိဳေရာဂါဟာ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ေစနိုင္ဖို႔အႏၱရာယ္အမ်ားဆံုးအေၾကာင္းရင္းခံတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆိးခ်ိဳေရာဂါဟာ စိတ္က်ေရာဂါနဲ႔ စားေသာက္မႈမူမွန္ျခင္းကိုျဖစ္နိုင္ေျခပိုမ်ားေစနုိင္ျပီး ဒီႏွစ္မ်ိဳးလံုးဟာ အမ်ိဳးသားေတြမွာထက္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပိုအျဖစ္မ်ားတာေတြ႔ရပါတယ္။ ကံေကာင္းတာတစ္ခုက ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ကိုထိန္းညွိျပီး ပံုမွန္အတိုင္းေနထိုင္လို႔ရနိုင္သလို ဆီးခ်ိဳအၾကိဳလကၡဏာအဆင့္မွာပဲ ထိန္းလို႔ရနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မဆင္ျခင္ရင္ေတာ့ ေျခလက္ျဖတ္ေတာက္ကုသရတာ၊ မ်က္စိကြယ္တာ၊ အသက္ဆံုးရံႈးရတာေတြအထိ ျဖစ္ေစနိုင္ေလာက္တဲ့အထိ အႏၱရာယ္ၾကီးပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေရးပါတဲ့တစ္ခ်က္က်န္ေနပါေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အလွအပအတြက္ေရာ က်န္းမာေရးအတြက္ပါ အေရးၾကိီးတဲ့ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းသိမ္းေရးပါပဲ။ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ထုထည္ညႊန္းကိန္း  (BMI) ကို အျမဲစစ္ေဆးေနဖို႔လိုပါတယ္။ ရွိသင့္တာထက္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားေနတာ ၊အဝလြန္ေနတာဆိုရင္ ဆီးခ်ိဳ၊ေသြးတိုး၊ႏွလံုးစတဲ့ ေရာဂါၾကီးေတြျဖစ္လာနုိင္ဖို႔ လမ္းဖြင့္ေပးသလိုျဖစ္ေနနိုင္ပါတယ္။ ေရးသားသူ Yun Sandi Nan Mon ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win ဤေဆာင္းပါးကို DVB ၏ မိတ္ဘက္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဆးပညာဝက္ဘ္ဆိုဒ္ hellosayarwon.com မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။