Bipolar disorder ကို စိတ္ႏွစ္ခြျဖစ္ျခင္း (စိတ္ႂကြျခင္း၊ စိတ္က်ျခင္း) ေရာဂါလို႔ေခၚၿပီး စိတ္ႂကြျခင္းကေတ စိတ္က်ျခင္းအထိ စိတ္ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္တဲ့ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါခံစားရသူအခ်ိဳ႕ဟာ တခါတရံမွာ စိတ္လႈပ္ရွားျခင္း၊ စိတ္ႂကြျခင္း၊ အားအင္ျပည့္ဝျခင္းေတြ ခံစားရႏိုင္ေပမယ့္ တခါတရံမွာေတာ့  စိတ္က်ျခင္း၊ စိတ္တိုျခင္း၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့ျခင္းေတြ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ ျပင္းထန္ႏိုင္ၿပီး ေန႔စဥ္ဘဝကို ထိခိုက္ႏိုင္ကာ ဆက္ဆံေရးေတြကို မထိန္းသိမ္းႏိုင္ျခင္း၊ ေက်ာင္းမွာ လုပ္ေဆာင္ရည္က်ဆင္းျခင္း ေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို ေဆးေသာက္ျခင္းနဲ႔ ကုထံုးေတြနဲ႔ ကုသျခင္းအားျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသႏိုင္ပါတယ္။

ေဆး

ဆရာဝန္က စိတ္ၿငိမ္ေဆး (သို႔) အတက္က်ေဆး ေပးႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္က်သက္သာေဆးေတြဟာ ေရာဂါေဖါက္ျခင္းကို သက္သာေစပါတယ္။ အခ်ိဳ႕စိတ္ၿငိမ္ေဆးေတြကေတာ့ lithium carbonate, antipsychotic ေဆးေတြနဲ႔ အတက္က်ေဆးေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီေဆးေတြဟာ bipolar disorder အတြက္ လိုအပ္ၿပီး ဆရာဝန္ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း ေသာက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေဆးေတြမွာ ဆိုးက်ိဳးေတြျဖစ္တဲ့ စိတ္ႂကြလကၡဏာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တာမို႔ မေသာက္ခင္ ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါကုသမႈဟာ ေရာဂါအေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး အခ်ိန္ၾကာျမင့္ႏိုင္တာမို႔ စိတ္ရွည္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေဆးပမာဏ ေျပာင္းလဲျခင္း (သို႔) လကၡဏာေတြ ျဖစ္ျခင္းေတြ ရွိရင္ သင့္အေျခအေနေပၚမွာ အေကာင္းဆံုးအၾကံဥာဏ္ေပးႏိုင္ဖို႔ ဆရာဝန္နဲ႔ အျမန္ဆံုးေတြ႔သင့္ပါတယ္။

စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာ ကုသျခင္း

ေဆးကုသမႈအျပင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကုသျခင္းေတြက ေရာဂါလကၡဏာကို သက္သာေစပါတယ္။ အသံုးမ်ားတဲ့ ကုသမႈေတြကေတာ့

• Phychoeducation – ဒီကုထံုးဟာ ဒီေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္း၊ လကၡဏာ၊ ကာကြယ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ေျပာျပႏိုင္ပါတယ္။ ဒီနည္းအားျဖင့္ ေရာဂါေဖါက္ျခင္းနဲ႔ သတိေပးလကၡဏာေတြ အေၾကာင္း ႀကိဳသိႏိုင္ၿပီး ေရာဂါျဖစ္တဲ့ အႀကိမ္ေရကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။
• Cognitive behavioural therapy (CBT) ဟာ လူနာရဲ႕ ေတြးေခၚပံုနဲ႔ အျပဳအမူေတြကို ေျပာင္းလဲျခင္းအားျဖင့္ ျပႆနာေျဖရွင္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကုထံုးမွာ သင့္ျပႆနာေတြကို မ်ားျပားတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြအျဖစ္ ခြဲျခားလိုက္ၿပီး ကြ်မ္းက်င္သူနဲ႔ စကားေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်မ္းက်င္သူက ဒီအခ်က္အလက္ေတြကို စိတ္ျဖာဖို႔ ကူညီေပးၿပီး ဒီကုသမႈရဲ႕ ကြ်မ္းက်င္မႈေတြကို ေန႔စဥ္ဘဝမွာ အသံုးခ်ဖုိ႔ သင္ၾကားေပးႏိုင္ပါတယ္။

• မိသားစု ကုထံုး – ဒီကုသမႈကေတာ့ မိသားစု ဆက္ႏြယ္မႈကို အထိကထားၿပီး စိတ္က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစဖို႔အတြက္ မိသားစု ဆက္ဆံေရးကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္အားေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ မိသားစုဟာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေရာဂါေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုးကုသမႈ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။

လူမႈဘဝေနထိုင္ပံုေတြကို ေျပာင္းလဲျခင္း

ေန႔စဥ္ဘဝေနထိုင္ပံုေတြဟာ စိတ္က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းက်ိဳးေရာ၊ ဆိုးက်ိဳးပါ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ က်န္းမာတဲ့နည္းေတြကိုေျပာင္းလဲျခင္းဟာ ဒီေရာဂါကုသမႈရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လံုေလာက္စြာ အိပ္စက္ျခင္း၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို စားျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းျဖစ္တဲ့ ေယာဂပံုမွန္ ေလ့က်င့္ျခင္းေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ေဆး၊ စီးကရက္၊ အရက္ သံုးစြဲျခင္းေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ သင္ဟာ ေဆးလိပ္၊ အရက္ေသာက္သူဆိုရင္ ျဖတ္သင့္ပါတယ္။ ဒီအရာေတြဟာ ကိုယ္ခႏၶာကိုေရာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဆိုးက်ိဳးေတြကိုပါ ျဖစ္ေစပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ထိန္းခ်ဳပ္သင့္ၿပီး အနားယူဖုိ႔ အစီအစဥ္လုပ္သင့္ပါတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ေနျခင္းဟာ စိတ္ကို ထိန္းညွိေပးႏိုင္ပါတယ္။ မိသားစုေတြနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြကို သင့္အေျခအေနကို ေထာက္ပံ့ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုသင့္ၿပီး အခ်ိဳ႕လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ အတူပါဝင္ေစသင့္ပါတယ္။ ဆရာဝန္နဲ႔ မၾကာခဏျပသျခင္းဟာလည္း ဒီေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔အတြက္ အက်ိဳးရွိႏိုင္ပါတယ္။ ေရးသားသူ Dr . Phyu Mon Latt ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Kaung Thar. ဤေဆာင္းပါးကို DVB ၏ မိတ္ဘက္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဆးပညာဝက္ဘ္ဆိုဒ္ hellosayarwon.com မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။