ဂ်ပန္ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါကာကြယ္ေဆးထိုးႏွံျခင္းက ဘာေတြျဖစ္ႏုိင္သလဲ

လက္ရွိမွာတစ္ႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနဲ႔ ဂ်ပန္ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါကာကြယ္ေဆးထိုးမႈေတြလုပ္ေနၾကတာ အကုန္လံုးအသိျဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကာကြယ္ေဆးထိုးမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြရွိေနတယ္၊ ျပႆနာေတြရွိေနတယ္ဆိုျပီး ေျပာဆိုမႈေတြ ေရးသားမႈေတြကိုလည္း ျမင္ေတြ႔ရမွာပါ။ ဒီအတြက္ မိဘေတြရင္ထဲမွာ သို႔ေလာသို႔ေလာ သံသယေတြနဲ႔ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြျဖစ္လာရပါတယ္။ ဒီလိုစိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြကို ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ဖို႔အတြက္ ဂ်ပန္ဦးေႏွာက္ေရာင္ေရာဂါအေၾကာင္းနဲ႔ ကာကြယ္ေဆးအေၾကာင္းကို ျပီးျပည့္စံုေအာင္ Helloဆရာ၀န္က တင္ဆက္ေပးလုိက္ပါတယ္။ ပထမဆံုးသိသင့္တာက ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္ေရာဂါဆိုတာဘာလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းပါ။ ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္ေရာဂါဆိုတာ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ျပင္းထန္ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါလိုပဲ ျခင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္တဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီး ဦးေနွာက္ေရာင္ရမ္းမွုကို ျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္ေရာဂါအတြက္ ကုသေဆးမရွိဘဲ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ မသန္မစြမ္းျဖစ္ႏုိင္မႈႏႈန္း ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။ ၁၈၇၁ ခုနွစ္က ဂ်ပန္နိုင္ငံမွာ စတင္ေတြ႔ရွိခဲ့တာေၾကာင့္ ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္လို႔ ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။ ကူးစက္မႈအေျခအေန WHO ရဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ အခုဆိုရင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ နွင့္ အေနာက္ပစိဖိတ္အတြင္းရွိ နိုင္ငံ ၂၄ နိုင္ငံဟာ ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးျပန္႔ပြားေနျပီး လူေပါင္း ၃ သန္းထက္မနည္းမွာ ကူးစက္နိုင္ေခ်ျမင့္မားေနပါတယ္။ အဲဒီ ၂၄ႏုိင္ငံထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ နွစ္စဥ္ တစ္ကမၻာလံုးမွာ ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္လူနာေပါင္း ၆၈၀၀၀ ခန္႔ရွိေနျပီး ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးသူလူနာ ၁၃၆၀၀ မွ ၂၀၄၀၀ ခန္႔ထိရွိေနပါတယ္။ အဓိက ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားေပမယ့္ အရြယ္မေရြးျဖစ္ႏိုင္ေခ်လည္းရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရတဲ့ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတာ့ လကၡဏာသိပ္မျပတာ ဒါမွမဟုတ္ လံုး၀မျပတာလည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ စိုးရိမ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ အစပိုင္းမွာ ဖ်ားတာ၊ ခ်မ္းတုန္တာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ၊ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္တာ၊ ပ်ိဳ႕တာ၊ အန္တာေတြျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဦးေနွာက္ ေရာင္ရမ္းမွုျဖစ္ေပၚရာကေန အတက္ လကၡဏာေတြပါျဖစ္လာပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လူနာေတြမွာဆိုလွ်င္ သတိေမ့သြားတာ (coma) နဲ႔ ကိုယ္တစ္ပိုင္းေသသြားတာေတြပါျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဘာလုပ္သင့္လဲ။ ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္လို႔ သံသယရွိျပီဆုိရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ အျမန္ဆံုးဆက္သြယ္ျပီး စစ္ေဆးမွုေတြ၊ စမ္းသပ္မႈေတြ လုပ္ရပါမယ္။ ဆရာ၀န္ကလိုအပ္တဲ့ စစ္ေဆးခ်က္ေတြ လုပ္ပါလိမ့္မယ္။ စစ္ေဆးမႈေတြကေတာ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို စမ္းသပ္စစ္ေဆးတာ၊ ေသြးနွင့္ ေက်ာရိုးတြင္းအဆီတို႔ကိုေဖာက္ျပီး အထူးဓာတ္ခြဲစစ္ေဆးမႈေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ကိုယ္ခံအားစနစ္က တန္ျပန္တိုက္ထုတ္ဖို႔ ထုတ္လႊတ္လိုက္တဲ့ တံု႔ျပန္ပစၥည္းေတြကို ဒီဓာတ္ခြဲစစ္ေဆးခ်က္ေတြက ေတြ႔ရွိနိုင္ပါတယ္။ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္ေရာဂါမျဖစ္ရေအာင္ • ျခင္မကိုက္ေအာင္ လိမ္းတဲ့ေဆးေတြ လိမ္းျပီး အက်ၤ ီလက္ရွည္၊ ေဘာင္းဘီရွည္ေတြ ၀တ္သင့္ပါတယ္။ • ေလေအးေပးစက္ရွိတဲ့ အခန္း သို႔ ျခင္စကာတက္ထားတဲ့အခန္း သို႔ ျခင္ေထာင္နဲ့ အိပ္သင့္ပါတယ္။ • ကာကြယ္ေဆးထိုးလို႕ရေနပါျပီ။ ဆရာ၀န္ သို႔ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္သူနဲ့ တိုင္ပင္ျပီး သင့္ေတာ္တဲ့ ကာကြယ္ေဆးကိုထိုးပါ။ ကာကြယ္ေဆးအေၾကာင္း ကာကြယ္ေဆးက နွစ္ၾကိမ္ကာကြယ္ေဆးျဖစ္ျပီး တစ္ၾကိမ္နဲ႔ တစ္ၾကိမ္ၾကား ၂၈ ရက္ျခားရပါမယ္။ ၃နွစ္ေအာက္ကေလးအတြက္ ေဆးပမာဏဟာ ၃ နွစ္နွင့္ ၃ နွစ္အထက္ကေလးေတြအတြက္ ေဆးပမာဏထက္ ပိုနည္းပါတယ္။ အသက္ ၁၇ နွင့္ အထက္ရွိတဲ့သူေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္နွစ္ သို႔ တစ္နွစ္ထက္ပို တုန္းက ထိုးခဲ့ဖူးေသာ္လည္း ျဖစ္နိုင္ေခ်စိုးရိမ္ေနရေသးရင္ booster အေနနဲ႔ ထပ္ထိုးနုိင္ပါတယ္။ကေလးေတြအတြက္ booster လိုမလိုေတာ့ မသိရွိရေသးပါဘူး။ ကာကြယ္ေဆးထိုးျပီးရင္ ဘာဆိုးက်ိဳးေတြရွိႏုိင္လဲ ဘယ္ေဆး၀ါးမဆိုမွာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးဆိုတာရွိပါတယ္။ ဒီကာကြယ္ေဆးမွာလည္း ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး အနည္းငယ္ရွိႏုိင္ပါတယ္။ အေပ်ာ့စားေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးေတြအေနနဲ႔-

• ေရာင္ရမ္းတာ၊ နီရဲတာနဲ႔ နာက်င္မႈအနည္းငယ္ရွိႏိုင္တယ္။
• ကိုယ္ေငြ႔ေငြ႔ဖ်ားႏုိင္တယ္
• တစ္ခ်ိဳ႔ ကေလးေတြမွာ မူးလဲတာ၊အန္တာ၊သတိလစ္တာေတြလဲ ျဖစ္နိုင္ေပမယ့္ အလြန္အမင္း ရွားပါးပါတယ္။ အေယာက္တစ္သန္းမွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္းေလာက္သာရွိႏုိင္ပါတယ္။

ကာကြယ္ေဆးမထိုးမီ သင္ ဒါေတြသိထားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

• ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္ကာကြယ္ေဆးထိုးျပီး အသက္အႏၱရာယ္ရွိေလာက္တဲ့ ဓာတ္မတည့္မွုမ်ိဳးျဖစ္ဖူးလွ်င္ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ထပ္မထိုးသင့္ပါဘူး။
• ကိုယ္၀န္ေဆာင္သည္ေတြ မထိုးသင့္ပါဘူး။
• Live vaccine ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ေမြးရာပါေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ ကိုယ္ခံအားနည္းေနသူေတြ၊ AIDS ေရာဂါသည္ေတြ မထိုးသင့္ပါဘူး။
•  ဖ်ားေနလွ်င္ သို႔ ျပင္းထန္ေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေဆးေသာက္ေနရလွ်င္ နားလည္တတ္ကၽြမ္းသူတစ္ေယာက္ေယာက္နဲ့ တိုင္ပင္ျပီးမွ ထိုးသင့္ပါတယ္။
• တခ်ိဳ႕ ကာကြယ္ေဆးေတြက G6PD ရွိတဲ့ ကေလးေတြမွာ ထိုးျပီးေနာက္ပိုင္း ေသြးယိုစိမ့္မႈေတြျဖစ္နိုင္တာေၾကာင့္ ေစာင့္ၾကည့္ရတာမ်ိဳးေတာ့ ရွိတတ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ WHO မွ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ထားတာေတာ့ မရွိပါဘူး။

အခုဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာနိုင္ငံမွာလဲ စိုးရိမ္ရတဲ့အတြက္ ကေလးသူငယ္မ်ားအား ဂ်ပန္ဦးေနွာက္ေရာင္ကာကြယ္ေဆးေတြ အစိုးရေဆးရံုေတြမွာ အခမဲ့ထိုးေပးေနပါျပီ။ ကာကြယ္ေဆးထိုးလွ်င္ ကေလးကို အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစနိုင္တယ္၊ ဆိုးက်ိဳးေတြရွိနိုင္တယ္ဆိုျပီး ေျပာဆိုေနၾကတဲ့သူေတြလည္းရွိပါတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမရွိတဲ့ ေဆး၀ါးရယ္လို႔မရွိပါဘူး။ အခုလက္ရွိ ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ေဆး၀ါးေတြက ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔အစည္းက အသိအမွတ္ျပဳထားျပီး အၾကိမ္ၾကိမ္အခါခါစစ္ေဆးထားတဲ့ ေဆး၀ါးေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆးထိုးလို႔ ျပင္းထန္ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးရွိႏိုင္ေခ်က အေယာက္တစ္သန္းမွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္းသာရွိေပမယ့္ ကာကြယ္ေဆးမထိုးလို႔ ေရာဂါျဖစ္ပြားခဲ့ရင္ေတာ့ ေသဆံုးႏုိင္ေခ်က သံုးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္းရွိတဲ့အတြက္ ခ်ိန္ဆၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ ေဆာင္းပါးအား hellosayarwon.com အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။