ကတ္တာလိုးနီးယား ဘယ္လိုဆက္သြား၊ ဘာမ်ားျဖစ္ဦးမလဲ
DVB
·
November 6, 2017
ခုတေလာ ႏိုင္ငံတကာသတင္းေတြမွာ အေလးေပးတင္ျပေနၾကတာက စပိန္ႏုိင္ငံ ကတ္တာလိုးနီးယားေဒသ စပိိန္ႏိုင္ငံက ခြဲထြက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ၊ လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာမႈနဲ႔ စပိန္အစိုးရနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံႀကီးေတြက တုံ႔ျပန္ခ်က္ေတြပဲဆိုတာကိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအေရး စိတ္ဝင္တစားရွိၾက၊ ေလ့လာသံုးသပ္လိုၾကတဲ့ စာဖတ္သူေတြ သိရွိခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္မွာပါ။ စိတ္ဝင္စားစရာလည္း ေကာင္းပါတယ္။
ကတ္တာလိုးနီးယားေဒသဟာ စပိန္ႏိုင္ငံမွာ ျပ႒ာန္းထားခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးအရ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ဥပေဒအရ ရွိထားခဲ့တဲ့ ေဒသ ၈ ခုထဲက တခုျဖစ္ပါတယ္။ ကတ္တာလိုးနီးယားမွာ ဘာစီလုိနာ၊ ဂ်ီ႐ုိးနား၊ ေလအားဒါးနဲ႔ တာရာဂြန္နား ဆိုတဲ့ ခ႐ုိင္ ၄ ခု ပါဝင္ပါတယ္။ စပိန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္နဲ႔ အႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ႀကီးကေတာ့ ဘာစီလိုနာပဲ ျဖစ္သလို စပိန္ႏုိင္ငံမွာ ဒုတိယ လူူေနအထူထပ္ဆံုး ေဒသအုပ္ခ်ဳပ္မႈေနရာနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ လူေနအထူထပ္ဆံုး ေဒသအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေနရာ ၇ ခုထဲမွာ အဓိက အခ်က္အခ်ာေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသဟာ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ေန႔က သူ႔ေဒသကို စပိန္ႏုိင္ငံက ခြဲထြက္ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ဖို႔ ျပည္သူလူထု သေဘာထားရယူတဲ့ ျပည္သူ႔ဆႏၵ ေရြးခ်ယ္ပြဲတခုကို က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ စပိန္ႏုိင္ငံအစိုးရက မလုပ္ဖို႔ တားျမစ္၊ လုပ္ရင္ တရားမဝင္ဘူးလို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္တားျမစ္ေနတဲ့ၾကားက ျဖစ္ေအာင္လုပ္ခဲ့ၿပီး မဲေပးခြင့္ရွိသူအားလံုးရဲ႕ ၉၂ ဒသမ ၀၁ ရာခုိင္ႏႈန္းက လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ ရပ္တည္ဖို႔ ေထာက္ခံမဲေပးခဲ့ၾကၿပီး ကန္႔ကြက္သူကေတာ့ ၇ ဒသမ ၉၉ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲရွိခဲ့ပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူလူထုႀကီးက စပိန္ႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ေအာက္ခံကေန ခြဲထြက္ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ဖို႔ သေဘာတူေထာက္ခံခဲ့တယ္လို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ အဲဒီလိုဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပဖို႔ကိုလည္း ကတ္တာလိုးနီးယားလႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၆ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ကတ္တာလိုးနီးယား ပါလီမန္အစည္းအေ၀းက သေဘာတူ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပတဲ့ေန႔မွာ ကတ္တာလိုးနီးယား ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔က မဲ႐ုံေတြကို ဖြင့္လွစ္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ိဳးသားပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔နဲ႔ ၿမိဳ႕ျပ အေစာင့္တပ္ဖြဲ႔တို႔ကေတာ့ မဲ႐ုံေတြကို ဝင္ေရာက္စီးနင္း ဟန္႔တားတာေတြ လုပ္္ေဆာင္ခဲ့တယ္လို႔ သတင္းမီဒီယာေတြက ဆိုပါတယ္။ အဲဒီလို ေဆာင္ရြက္ရာမွာ အရပ္သား ၈၉၃ ေယာက္နဲ႔ အမ်ိဳးသားပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔နဲ႔ ၿမိဳ႕ျပအေစာင့္တပ္ဖြဲ႔တို႔ဘက္က ၄၃၁ ေယာက္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေရအတြက္ဟာ ခ်ဲ႔ကားေရးသားထားတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း တခ်ိဳ႕သတင္းရင္းျမစ္ေတြက ဆိုပါတယ္။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသတြင္း ေနထိုင္သူ ေဒသခံအမ်ားစုရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားကို စပိန္အစိုးရက ဆန္႔က်င္ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာရင္ မမွားႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒီေနာက္ ေအာက္တိုဘာ ၂၇ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ကတ္တလန္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ သမၼတျဖစ္တဲ့ ကာလစ္ပြီးဒမြန္က ကတ္တလန္လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာခဲ့ၿပီး သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရး႐ုံးစိုက္ရာ ဘာစီလိုနာၿမိဳ႕ကေန သူ႔ေမြးရပ္ဇာတိနဲ႔ကလည္းနီး၊ သူ ၅ ႏွစ္တာ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဂ်ီ႐ုိးနားၿမိဳ႕ကို ေရႊ႕ေျပာင္း႐ုံးစိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စပိန္ဗဟိုအစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ ကန္႔ကြက္တားဆီး အေရးယူမႈေတြ ျပင္းထန္လာတဲ့ အတြက္ ေနာက္တေန႔ည ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္တေန႔မွာေတာ့ သူဟာ မာေဆးလ္ၿမိဳ႕ကို ကားနဲ႔သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး အဲဒီကမွ ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏိုင္ငံ ဘရပ္စ္ဆဲလ္ၿမိဳ႕ကို သူ႔အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီး ၇ ေယာက္နဲ႔အတူ ေလေၾကာင္းခရီးနဲ႔ ထြက္ခြာသြားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သူ႔ဝန္ႀကီးအဖြဲ႔ဝင္ေတြက စပိန္အစိုးရရဲ႕ တရားစြဲဆိုမႈကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ စပိန္ႏိုင္ငံကို ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားခဲ့ေပမယ့္ သူကေတာ့ ဘရပ္စ္ဆဲလ္ၿမိဳ႕မွာပဲ က်န္ေနရစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ စပိန္ဗဟိုအစိုးရ ကတ္တလန္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို ႐ုပ္သိမ္းပစ္လိုက္ၿပီး ဗဟိုအစိုးရရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အာဏာေအာက္ကို ျပန္ၿပီး သြတ္သြင္းပစ္လိုက္ပါတယ္။
ေနာက္ စပိန္ဗဟိုအစိုးရက ပူအိဒမုန္ကို သူ႔မ်က္ကြယ္မွာပဲ အစိုးရကို ပုန္ကန္မႈ၊ ပုန္ကန္ထႂကြေအာင္ ေစ့ေဆာ္အားေပးမႈနဲ႔ ရန္ပံုေငြ အလြဲသံုးစားလုပ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြဲဆိုဖို႔ ျပင္ဆင္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီစြဲခ်က္ေတြနဲ႔ တရားစြဲဆိုရာမွာ အျပစ္ရွိတယ္လို႔ ေတြ႔ရွိ ဆံုးျဖတ္ခံရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူဟာ ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ ၃၀ အထိ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရ ႏုိင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေအာက္တိုဘာ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ သူက သတင္းမီဒီယာေတြကို သူဟာ ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏုိင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ ေတာင္းမွာမဟုတ္ဘဲ စပိန္အစိုးရက တခါမွ မသံုးစြဲခဲ့ဘူးတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံသပေဒ အခန္း ၁၅၅ အရ ကက္တလန္ေဒသကို ျပန္ထိမ္းခ်ဳပ္အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ျပန္လည္က်င္းပေပးရမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူနဲ႔သူ႔ကို ေထာက္ခံသူေတြ ၀င္ေရာက္အေရြးခ်ယ္ခံမယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါက ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ သူက သူဘယ္ေတာ့ ကက္တလိုးနီးယားကို ျပန္မယ္ဆိုတာကိုေတာ့ မေျပာခဲ့ပါဘူး။ ခုခ်ိန္ပိုင္းမွာေတာ့ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက သမၼတ တေယာက္ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားတိမ္းေရွာင္ သမၼတတေယာက္အျဖစ္ပဲ ႐ႈျမင္ေနၾကဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူရင္ဆိုင္ေနရာက သူ႔ရဲ႕ခြဲထြက္လြတ္လပ္ေရးေၾကညာတာဟာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ မညီဘူး။ တရာမ၀င္ဘူးဆိုၿပီးသူ႔ကို တရားစြဲဆို ဖမ္းဆီးလုပ္ေနတဲ့ စပိန္ အစိုးရနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြသာ မဟုတ္ဘဲ ဥေရာပ သမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံႀကီးေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံရဲ႕ အရွိန္ႀသဇာေတြကိုပါ ခံေနရတာျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ သူဟာ ပထမဆံုးႏိုင္ငံရပ္ျခား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ရတဲ့ ကက္တလန္သမၼတ တေယာက္ေယာက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ စပိန္ျပည္တြင္းစစ္ မတိုင္ခင္ေနာက္ဆံုးႏိုင္ငံျခားထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ရတဲ့ ကက္တလန္သမၼတကေတာ့ ဂ်ိဳးဇက္ပ္ တာရာဒဲလတ္စ္ ပါ။ ဂိ်ဳးဇက္ပ္ကေတာ့ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာ စပိန္အစိုးရဲ႕ သေဘာတူညီမႈနဲ႔ ကက္တလိုးနီးယားႏိုင္ငံ သမၼတ တေယာက္အျဖစ္ ျပည္ေတာ္ျပန္ခြင့္ရခဲ့ၿပီး သူ႔ရဲ႕ဘာစီလိုနာ သမၼတ႐ုံးကေနၿပီး ေက်ာ္ၾကားတဲ့ မိန္႔ခြန္းတရပ္ကို ျပည္သူလူထုကို ေျပာၾကားခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။
ကားလစ္ ပြိဒမြန္႔ အတြက္ေရာ ဒီလိုအေျခအေန ႀကံဳေတြ႔လာႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း ရွိႏိုင္ပါ့မလား။
ကက္တလိုးနီးယားေဒသ စပိန္ႏိုင္ငံ ကေနခြဲထြက္ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ ရပ္တည္ရင္ ဘယ္သူေတြ အက်ိဳးယုတ္မွာပါလဲ။ စပိန္ႏို္င္ငံ တခုတည္းမဟုတ္ဘဲ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ သူ႔မဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြအတြက္ပါ အက်ိဳးယုတ္ႏိုင္ပါသလား။ အျမင္သေဘာထား ကြဲျပားၾကပါတယ္။
ကက္တလန္ ႏိုင္ငံေရးသမားအေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ စပိန္လႊတ္ေတာ္ အတိုက္အခံ အမတ္အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဒီခြဲထြက္ေရး လႈပ္ရွားမႈအေပၚ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ ျပင္းထန္ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ကိုင္တြယ္ၿဖိဳခြဲမႈမွာတာ၀န္ရွိတဲ့ စပိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ရာထူးက ႏုတ္ထြက္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း ႏိုင္ငံရဲ႕ ေလဘာ ပါတီေခါင္းေဆာင္ ဂ်ရမီ ကိုဘင္း ကလည္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ထရီဇာေမကို ဒီစပိန္ႏိုင္ငံ အၾကပ္အတည္းအတြက္ ႏိုင္ငံေရးအေျဖရွာဖို႔ ၾကား၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ ကက္တလိုးနီးယားအေနနဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတခု အျဖစ္ ရပ္တည္ခြင့္ အခြင့္အေရးရွိတယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကသူေတြကလည္း ဒါဟာ ကက္တာလိုးနီးယားရဲ႕ အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရတာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုကန္႔ကြက္ၾက ပါတယ္။ ခုဆိုရင္ ကက္တာလိုးနီးယားက သမဂၢေတြနဲ႔ အသင္းအဖြဲ႔ ၄၀ ေက်ာ္က ဒီစပိန္အစိုးရရဲ႕ ဆိုး၀ါးတဲ့ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ဖို႔ လာမယ့္အဂၤါေန႔
မွာ ေဒသလံုးဆိုင္ရာသပိတ္ႀကီး တခု ေမွာက္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေဆာ္ၾသေနၾကပါတယ္။
ကက္တာလိုးနီးယား သမၼတ ပြိဒမြန္႔ကေတာ့ ကက္တလိုးနီးယားမွာ ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ စပိန္အစိုးရရဲ႕ ညိႇႏိႈင္းအေပးအယူလုပ္မႈ မရွိတာ၊ ဖိႏွိပ္မႈ လုပ္တာ၊ အရွိတရားကို လံုး၀ ျငင္းဆန္တာေတြ၊ ရန္လိုမုန္းတီးတာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပစ္တင္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူက “ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ ခံစားရမႈျဖစ္တဲ့ ဒီကေန႔မွာ ကက္တာလိုးနီးယားႏိုင္ငံသားေတြ သမၼတ ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ရပ္တည္ခြင့္ကို ရရွိရမွာျဖစ္သလို က်ေနာ္တို႔ကို နားေထာင္ဖို႔ ေလးစားဖို႔နဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳမႈေတြကိုလည္း ရရွိၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒါဟာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နယ္ေျမေဒသတခုအတြင္းမွာ မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုရဲ႕ဆႏၵျဖစ္တဲ့အတြက္ စပိန္ဗဟို အစိုးအေနနဲ႔ ေလးေလးစားစား ရွိရပါမယ္။ အေလးအနက္စဥ္းစားရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါဟာ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး ျဖစ္သလို ေရြးခ်ယ္ခြင့္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲ အက်ိဳးစီးပြားအေၾကာင္းျပခ်က္ေတြ လံုျခံေရး အေႀကာင္းျပခ်က္ေတြျပျပ ဒါဟာ အာဏာကို ဗဟိုက ခ်ဳပ္ကိုင္ခ်ယ္လွယ္ေနတဲ့ သူေတြရဲ႕ ဆႏၵစြဲအျမင္ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကာကြယ္ေရး အျမင္ေတြ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဘယ္သူက ျငင္းဆိုႏိုင္ပါသလဲ။ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးအေရးကို ေလးစားလိုက္နာရမွာက ဒီမိုကေရစီ အစိုးရပါလို႔ ေၾကညာထားတဲ့ အစိုးရတရပ္ ရဲ႕တာ၀န္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ကက္တာလိုးနီးယား ျပႆနာဟာ က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး နဲ႔လည္းအမ်ားႀကီးသက္ဆိုင္ပါတယ္။ စဥ္းစားစရာေတြ ရွိပါတယ္။
တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုဖို႕ေဆြးေႏြးေျပာဆိုၾကရာမွာ စစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရက တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြကို ခြဲမထြက္ရလို႔ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတာဟာ အလြန္အ႐ုပ္ဆိုးတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖစ္သလို ႏိုင္ငံကို တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ပိသုကာေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ သေဘာတူညီကတိထားခဲ့ၾကတဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကိုလည္း ခ်ဳိးေဖာက္ရာ က်ပါတယ္။ လက္နဲ႔ေရးတာကို ေျခနဲ႔ဖ်က္တဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ ဒါကိုသိတဲ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း လက္သင့္မခံ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကပါၿပီ။ ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္လာဦးမွာပါလဲ။ ။