“က်ေနာ့္အလုုပ္ကိုု လက္ဆင့္ကမ္းဖိုု႔ လူမရွိဘူး။” မိသားစုု လက္မႈလုုပ္ငန္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာ ႏွေျမာတသသနဲ႔ ေရရြတ္လိုုက္တာပါ။ သူက အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ရြယ္ ဦးသက္ေဝပါ။ အရပ္ ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္း၊ ဆံပင္တိုုတိုု၊ ဗမာစကား ပီပီသသ ေျပာႏိုင္တဲ့ မြန္တိုုင္းရင္းသားပါ။ တေခတ္၊ တခါက “မိတ္အင္ ရြာလြတ္” လိုု႔ အိမ္တြင္းလက္မႈလုုပ္ငန္းေတြ ဖန္တီးရာေဒသဆုုိၿပီး နာမည္ေက်ာ္ခဲ့တဲ့ မြန္ျပည္နယ္၊ ဘီလူးကၽြန္း၊ ေခ်ာင္းဆံုုၿမိဳ႕နယ္၊ ရြာလြတ္ေက်းရြာမွာ ေနထိုုင္သူေပါ့။ “အေဖက မူလတန္းေက်ာင္းအုုပ္ပါ။ တေန႔က် သန္႔ရွင္းေရးလုုပ္ေတာ့ ေက်ာင္းဗီ႐ိုထဲမွာ စာအုုပ္အေဟာင္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ျခေတြ စားထားတာလည္း ရွိတယ္။ အဲဒါေတြကိုု မီး႐ိႈ႕ဖိုု႔လုုပ္ေနေတာ့ က်ေနာ္က အ႐ုပ္လုုပ္ၾကည့္မလားလိုု႔ ေျပာၾကည့္ေတာ့ လုုပ္ျဖစ္သြားတယ္။” လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္က အျဖစ္အပ်က္ကို ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပေနတာပါ။ ဖခင္ျဖစ္သူ ေက်ာင္းအုုပ္ဆရာႀကီးရဲ႕ ႐ံုးခန္းအတြင္းက စြန္႔ပစ္ေတာ့မယ့္ စာအုုပ္ေတြကိုု ျပန္လည္အသံုုးခ်ႏိုင္ဖိုု႔ စဥ္းစားရင္းက လက္မႈလုုပ္ငန္း ဖန္တီးျဖစ္သြားတာပါ။ အထက္ျမန္မာျပည္၊ မႏၲေလးဘက္ ခရီးဆန္႔ရင္း ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရဖူးတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြကိုု အေျခခံၿပီး စကၠဴအ႐ုပ္ေတြကိုု ဖန္တီးမယ္ဆိုုၿပီး စတင္ျဖစ္သြားတာပါ။ “လုုပ္စတုုန္းက အေရာင္းအဝယ္ မရွိဘူးေပါ႔ေနာ္” လုုိ႔ ဦးသက္ေဝက ေျပာပါတယ္။ စတင္ဖန္တီးခဲ့စဥ္က ဝယ္မယ့္သူေတြ မရွိခဲ့ေပမယ့္ ယံုုၾကည္ခ်က္အတိုုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ခဲ့တာေပါ့။ “ဟိုုတုုန္းက ႏြား႐ုပ္တမ်ဳိးပဲလုုပ္တာ” လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဝယ္မယ့္သူကေတာ့ နတိၳေပါ့။ ဒါေပမယ့္လည္း စကၠဴအ႐ုပ္လုုပ္ငန္း ဆက္လက္ဖန္တီးႏိုင္ဖိုု႔ ကံၾကမၼာက ဦးသက္ေဝကိုု မ်က္ႏွာသာေပးခဲ့ပါတယ္။ “ရြာလြတ္ဘုုရားပြဲမွာ ျပဇာတ္မင္းသားက ျပဇာတ္ထဲမွာ ႏြား႐ုပ္ျပခ်င္တယ္ဆိုုေတာ့ လာၿပီးေတာ့ ဝယ္သြားတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ကေလးေတြ ျမင္ၿပီးေတာ့ ဆက္လုုပ္ျဖစ္သြားတယ္” လို႔ ဦးသက္ေဝက ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ပိိုင္းမွာေတာ့ စကၠဴအ႐ုပ္လုုပ္ငန္းကိုု ဦးသက္ေဝတိုု႔ မိသားစုက တႏိုင္တပိုုင္ လုပ္ကိုင္လာပါေတာ့တယ္။ စြန္႔ပစ္စကၠဴကေန ကေလးကစားစရာ စကၠဴအ႐ုပ္ေတြကိုု အေခ်ာ၊ အၾကမ္း ဆိုုၿပီး အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ိဳး သတ္မွတ္ ဖန္တီးျပဳလုုပ္ခဲ့တာပါ။ ကေလးသူငယ္ေတြ ေဈးေပါေပါနဲ႔ ဝယ္ယူေဆာ့ကစားလိုု႔ရေအာင္ ပြဲေဈးေတြမွာ ေရာင္းတဲ့ စကၠဴအ႐ုပ္ေတြဟာ ခံေဆးပါးပါးပဲ ျခယ္သထားတဲ့အတြက္ အၾကမ္းလိုု႔ သတ္မွတ္လိုက္တာပါ။ အေခ်ာအ႐ုပ္ဆိုုတာက ေတာ္႐ံုတန္႐ံု ေရထိရင္ေတာင္ မပ်က္စီးတဲ့အ႐ုပ္ပါ။ ေဆးထူထူ ျခယ္လိမ္းထားလိုု႔ပါပဲ။ အေခ်ာနဲ႔အၾကမ္း ဆိုုတာကလည္း ေဆးအထူ၊ အပါးသာ ကြာတာပါ။ အေခ်ာေတြက ႏွစ္ခ်ီ သိမ္းဆည္းႏိုင္ပါတယ္။ ေတာ္႐ံုနဲ႔ မပ်က္စီးပါဘူး။ ႏြား၊ ျမင္းက်ား၊ သစ္ကုလားအုပ္၊ ဆင္နဲ႔ ဖား ပံုုသဏၭာန္ စကၠဴအ႐ုပ္ေတြကိုု လုပ္ၾကတာပါ။ ဦးသက္ေဝတိုု႔မိသားစုု စကၠဴ႐ုပ္လုုပ္ငန္းကိုု လုုပ္ကိုုင္လာခဲ့တာ ခုုဆိုုရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ ၾကာေနပါၿပီ။ ေန႔စဥ္ ျပဳလုုပ္ေရာင္းခ်ေနတာ မဟုုတ္ဘဲ ႀကိဳတင္မွာယူတဲ့ အေရအတြက္ေပၚ မူတည္ၿပီးမွပဲ ျပဳလုုပ္ေနၾကတာပါ။ စကၠဴအ႐ုပ္ေတြ ဖန္တီးေတာ့မယ္ဆိုုရင္ ႏြား၊ ျမင္း၊ ဆင္၊ သစ္ကုုလားအုတ္၊ ဖား ပံုတူ ထုဆစ္ထားတဲ့ သစ္သားအ႐ုပ္မွာ စကၠဴအပါးေတြကိုု ေရဆြတ္ၿပီး အရင္ကပ္ရပါတယ္။ ၿပီးရင္ အေျခာက္ခံေပါ့။ ေျခာက္သြားၿပီဆိုုရင္ေတာ့ ေကာ္သုုတ္ထားတဲ့ စကၠဴအထူေတြကိုု ေနာက္ထပ္ အေပၚကေန ကပ္ရပါတယ္။ ေနာက္တခါ အေျခာက္ခံျပန္ေပါ့။ ေျခာက္သြားၿပီဆိုုရင္ေတာ့ အ႐ုပ္ေတြထဲက သစ္သားအ႐ုပ္ ထုတ္ယူဖိုု႔ စကၠဴေတြကိုု ပံုုစံမပ်က္ ခဲြထုုတ္ရပါတယ္။ သစ္သားအ႐ုပ္ေတြ ဖယ္လိုုက္ရင္ေတာ့ မာေတာင္႔ေနၿပီျဖစ္တဲ့ စကၠဴအ႐ုပ္ေတြကိုု ေနာက္ထပ္ စကၠဴ၊ ေကာ္ေတြနဲ႔ ျပန္ပိတ္လိုက္တာပါ။ အ႐ုပ္အေပၚမူတည္ၿပီး လိုုေနေသးတဲ့ နားရြက္၊ အၿမီးေတြကိုု သီးျခား ျပန္တပ္ဆင္ရတာပါ။ ေနာက္တဆင့္အေနနဲ႔ အျဖဴခံ ေဆးသုတ္၊ ခံေဆးအျဖဴ ေျခာက္သြားရင္ေတာ့ သေဘာၤေဆး ထပ္သုတ္ရတာပါ။ ၿပီးရင္ေတာ့ မ်က္လံုုး၊ ႏွာေခါင္း လိုအပ္တဲ့ပံုေတြကို အေရာင္ထည့္၊ ပံုုသြင္း ျခယ္သရတာပါ။ အ႐ုပ္တခု ၿပီးဖုုိ႔ဆိုရင္ေတာ့ ၅ ရက္နီးပါး ၾကာပါတယ္။ တခုျဖစ္ေစ၊ ရာခ်ီ ျပဳလုုပ္သည္ျဖစ္ေစ ၾကာခ်ိန္က အတူတူပါပဲ။ စကၠဴအ႐ုပ္ေတြဆိုုေတာ့ စကၠဴနဲ႔ ပါကင္စကၠဴေတြကိုု အဓိက အသံုုးျပဳရပါတယ္။ သေဘၤာေဆး၊ ဆန္ေကာ္၊ သာကူေကာ္၊ ပလာစတာမႈန္႔ေတြကိုု ေကာ္နဲ႔ေရာၿပီး အ႐ုပ္ေတြကိုု ေတာင့္တင္းေအာင္ ဆက္စပ္အသံုုးျပဳရတာေပါ့။ စကၠဴကုုန္ၾကမ္းေတြကိုု လာေရာင္းတာလည္း ရွိသလိုု ကိုုယ္က လိုုက္ဝယ္ရတာေတြလည္း ရွိတယ္လို႔ ဦးသက္ေဝက ေျပာပါတယ္။ “ကေလးေတြ ေက်ာင္းပိတ္ရင္ သူတိုု႔စာအုုပ္ေတြ လာေရာင္းတယ္။ တခ်ိဳ႕ လာထားထားတယ္။ ေက်ာင္းဖြင့္ရင္ ေဘာပင္တိုု႔၊ ဗလာစာအုုပ္တိုု႔ လက္ေဆာင္ျပန္ေပးတယ္” လိုု႔ ေျပာပါတယ္။ မိုုးတြင္းကာလေတြမွာ အေရာင္းအဝယ္ေအးလိုု႔ စကၠဴအ႐ုပ္ထုတ္လုုပ္တာ နည္းပါတယ္။ စကၠဴအ႐ုပ္ျဖစ္တာနဲ႔အညီ မိုုးတြင္းကာလ စိုုစြတ္ေနခ်ိန္မွာေတာ့ အ႐ုပ္ေတြဟာ ေပ်ာ႔ေပ်ာင္း ပ်က္စီးသြားတတ္လိုု႔ပါပဲ။ ဖန္တီးလိုုက္တဲ့ စကၠဴအ႐ုပ္ အရြယ္အစား အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အငယ္ဆံုုး ၅ လက္မအရြယ္၊ အႀကီးဆံုုး ၁၅ လက္မအရြယ္အထိ ရွိပါတယ္။ ေဖာက္သည္ေဈး အနည္းဆံုုး ၃၀၀ ကေန အမ်ားဆံုုး ၄၀၀၀ ဝန္းက်င္အထိေပါ့။ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ရန္ကုုန္တိုုင္းေဒသႀကီးေတြက ျပန္လည္ေရာင္းခ်တဲ့ ေဖာက္သည္ေတြက စကၠဴအ႐ုပ္ေတြကို ဝယ္ယူၾကတာပါ။ ဒီအ႐ုပ္ေတြကိုု ပြဲေဈးေတြမွာ အမ်ားဆံုုး ေတြ႔ၾကရမွာပါ။ ပြဲေဈးခင္းထဲ ေရာက္လာတဲ့ သားသည္ မိခင္၊ ဖခင္ေတြကိုု ျမင္ေယာင္ရင္း ဦးသက္ေဝက အခုလို ေျပာလိုက္ပါတယ္။ “ႏြားျမင္ၿပီဆိုု ကေလးမိခင္ေတြက မဝယ္လိုု႔ မရေတာ့ဘူး။”