ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စီးပြားေရးက႑ ပုိမုိတိုးတက္ေစရန္္ ရည္ရြယ္ၿပီး အစုိးရသစ္ လက္ထက္တြင္ စီးပြားေရး မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ကာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၿပီး ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ပိုမိုေအာင္ျမင္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈကို အေထာက္အကူျပဳသည့္ အေသးစားႏွင့္ အလတ္စား စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ပံ့ပိုးကူညီေပးရန္ စသည္တုိ႔အတြက္လည္း လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈ လုပ္ေဆာင္မႈႏွင့္အတူ တစုိက္မတ္မတ္ ပူးတြဲ လုပ္ေဆာင္သင့္ေသာ အရာမွာ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈ တားဆီးတုိက္ဖ်က္ေရးပင္ ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး တုိးတက္ေစရန္ အဘက္ဘက္မွ ႐ႈေထာင့္မ်ိဳးစံုျဖင့္ ႀကိဳးပမ္း လုပ္ေဆာင္ေနေသာ္လည္း တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတြင္း လုပ္ငန္းစုမ်ား ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္မႈ အားနည္းျခင္း၊ အေသးစား၊ အလတ္စား လုပ္ငန္းမ်ား တုိးတက္မႈ ေႏွာင့္ေႏွးေစျခင္းႏွင့္ ျပည္ပမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားအား အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစျခင္း စသည့္ ကိစၥရပ္မ်ား ျဖစ္ေပၚႏုိင္ေပသည္။ လက္ရွိကာလတြင္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉ဝ ၏ ႏိုင္ငံအလုိက္ စီးပြားေရး လုပ္ကုိင္ရ လြယ္ကူမႈ အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ (Ease of Doing Business Ranking) တြင္ အဆင့္ ၁၇၀ ေနရာတြင္ ရွိေနခဲ့ရာ ယခင္ႏွစ္က အဆင့္ ၁၆၇ ရရွိမႈထက္ အဆင့္ ၃ ဆင့္ ပိုမုိက်ဆင္းသြားသည္ကုိလည္း ေတြ႔ရွိရသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ စီးပြားေရးက႑ ျပန္လည္ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ က႑မ်ား တုိးပြားလာေစေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး အဘက္ဘက္မွ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈ တုိက္ဖ်က္မႈကုိပါ လုပ္ေဆာင္ရန္ လုိအပ္ၿပီး တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈသည္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း နယ္ပယ္ႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ကိစၥရပ္မ်ား၊ အခြန္ဘ႑ာဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ စိန္ေခၚမႈတရပ္၊ အဟန္႔အတားတရပ္အေနျဖင့္ တည္ရွိေနသည္။ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈ ဆုိသည္မွာ ေမွာင္ခုိ ကုန္သြယ္ျခင္းအျပင္ ပစၥည္းအတု တင္သြင္းျခင္း၊ အတုအပ လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ တရားဝင္ ကုန္သြယ္ႏွင့္ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈကလည္း အၿပိဳင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ က်သင့္တန္ဖုိးေအာက္ ေဖာ္ျပျခင္း စသည္တုိ႔ပင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဆုိင္ရာ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေရေၾကာင္း၊ ေလေၾကာင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာမွ ကုန္ပစၥည္းမ်ားအား ကုန္သြယ္ၾကသလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္နိမိတ္ ဆက္စပ္လ်က္႐ွိသည့္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားျဖင့္လည္း နယ္စပ္ ကုန္သြယ္စခန္းမ်ားမွတဆင့္ ကုန္သြယ္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးစခန္း ၁၆ ခုရွိၿပီး တ႐ုတ္ျပည္နယ္စပ္တြင္ စခန္း ၄ ခု၊ ထုိင္းႏုိင္ငံ နယ္စပ္တေလၽွာက္တြင္ စခန္း ၈၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံနယ္စပ္တြင္ စခန္း ၂ ခု၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္တြင္ စခန္း ၂ ခု အသီးသီး ရွိပါသည္။ ထုိနယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရး စခန္းမ်ားတြင္ သြင္းကုန္၊ ထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္းလုိင္စင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ကုန္သြယ္ၾကၿပီး တႏုိင္တပုိင္ ကုန္သြယ္ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ႏုိင္ရန္အတြက္လည္း ICT ကဒ္မ်ားျဖင့္ သတ္မွတ္ခ်က္အတုိင္း ကုန္သြယ္ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ တရားဝင္ကုန္သြယ္မႈမ်ား ရွိသကဲ့သုိ႔ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈမ်ားမွာလည္း ယခင္ကတည္းက ယခုထက္ထိ အေျမာက္အျမား ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ တရားမဝင္ ေမွာင္ခုိကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈမ်ားကုိ အစုိးရ လက္ထက္ အဆက္ဆက္က တုိက္ဖ်က္ခဲ့ၿပီး ယခုအစုိးရသည္လည္း ဆက္လက္ ရင္ဆုိင္တုိက္ဖ်က္ရဦးမည္ ျဖစ္သည္။ World Custom Organisation (WCO) ၏ ႏွစ္စဥ္ ထုတ္ျပန္ေသာ တရား မဝင္ကုန္သြယ္မႈဆုိင္ရာစစ္တမ္း (Illict Trade Report) မ်ားတြင္ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈမ်ားအား တုိက္ဖ်က္ရာတြင္ ပုိမုိထိေရာက္သည့္ မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ႏုိင္ရန္ႏွင့္ ပုိမိုေကာင္းမြန္သည့္ နည္းလမ္းမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ရန္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားအရ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈမ်ားကုိ တန္ျပန္တုိက္ဖ်က္မည့္ သူမ်ားသည္ တရားမဝင္ ေမွာင္ခုိကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈမ်ား၏ ပမာဏ၊ အေနအထားႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ ေဒသႏၲရ အေျခအေန၊ ကုန္စည္မ်ား စသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ အထူးလုိအပ္လွသည္ဟု ဆုိပါသည္။ သုိ႔မွသာ ေျမျပင္တြင္ ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိသည့္ အေျခအေနကုိ အျပည့္အဝ နားလည္ သံုးသပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး ထုိကဲ့သုိ႔ တရားမဝင္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈမ်ားကုိ ဟန္႔တားႏုိင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကုိ ရွာၾကံႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ အနာသိ ေဆးရွိ ဆုိသကဲ့သုိ႔ အနာကုိ သိမွ သင့္ေတာ္သည့္ ေဆးကုိ ေပးႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ အေျခအေန အရပ္ရပ္ကုိ အျပည့္အဝ နားလည္ သံုးသပ္ႏုိင္ရန္ အဆင့္မီသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈ ျဖစ္ပြားရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ားတြင္ အခြန္အခမ်ား ႀကီးျမင့္ျခင္း၊ ဥပေဒ နည္းဥပေဒမ်ားႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈ၊ လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈဇုန္မ်ား၏ အခန္းက႑ႏွင့္ အင္တာနက္ေၾကာင့္ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္မ်ား ကမာၻအႏွ႔ံ ေက်ာ္ၾကားသိရွိလာၾကျခင္း စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ တရားမဝင္ကုန္သြယ္မႈမ်ားသည္ တရားဝင္ကုန္သြယ္မႈမ်ားထက္ အၿမဲတမ္း အသာစီးရေနတတ္ၿပီး အခြန္အခ မရွိျခင္း၊ နည္းပါးျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ေရာင္းေစ်းကုိလည္း ေဈးကြက္ထဲကထက္ ပုိမုိေလၽွာ့ခ် ေရာင္းခ်ႏုိင္သျဖင့္ ေဈးကြက္ဝယ္လုိအား ပုိမ်ားၿပီး သံုးစြဲသူ မ်ားျပားျခင္း၊ အရည္အေသြး မျပည့္မီသည့္ စိတ္မခ်ရသည့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ အမ်ားျပည္သူတုိ႔၏ က်န္းမာေရးအႏၲရာယ္ရွိႏုိင္ျခင္းအျပင္ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ အေသးစား အလတ္စားလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ၎တုိ႔အား အၿပိဳင္ ေဈးကြက္ မထုိးေဖာက္ႏုိင္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ကုန္ပစၥည္း အတုအပ ေဈးကြက္ ႀကီးမားမႈသည္လည္း တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈအေပၚ ထိေရာက္စြာ ကုိင္တြယ္ႏုိင္မႈ အားနည္းျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲရလဒ္မ်ားပင္ ျဖစ္ေပသည္။ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈမ်ားအား ဖမ္းဆီးရရွိမႈႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ သတင္းမ်ား၊ ပစၥည္းအမ်ိဳးအမည္မ်ား၊ ပမာဏမ်ားႏွင့္ အေျခအေနအရပ္ရပ္ သံုးသပ္မႈတုိ႔ႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး ျပဳစုထားသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားမွာမူ တစုတစည္းတည္း မွတ္တမ္းတင္ထားျခငး္မ်ိဳး ရွိသည့္အတြက္ ေလ့လာရန္ ခက္ခဲလွၿပီး တရားမဝင္ကုန္သြယ္မႈမ်ားအား တားဆီးမႈဆုိင္ရာ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အတြင္း အေကာက္ခြန္မဲ့ပစၥည္း ေငြက်ပ္ ၅၃ ဘီလီယံေက်ာ္ဖိုး ဖ်က္သိမ္းခဲ့ေၾကာင္း မုိဘုိင္းတင္းမ္အဖြဲ႔ ထုတ္ျပန္ေသာ သတင္းမ်ားအရ သိရသည္။ ထုိ႔ျပင္ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္ေရးရွိေနသမၽွ ကာလပတ္လံုး မၽွတတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးပမာဏ ရရွိမွာ မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံျခားကို တရားဝင္ပို႔ေနေသာ ပမာဏႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားမွ တင္သြင္းေနေသာ ပမာဏမွာ အဆ ၅ ဆမွ ၁၀ ဆၾကား ကြာျခားေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္ေရးမ်ားမွာ ပို႔ကုန္ သြင္းကုန္ပမာဏ အခ်ိဳး ကြာျခားေနေစသည့္အျပင္ တရားမဝင္ကုန္ပစၥည္းမ်ားမ်ာ အာမခံခ်က္ မရွိေသာေၾကာင့္ စားသံုးသူ၊ သံုးစြဲသူတုိ႔အတြက္ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္႐ံုမက အခြန္ဝင္ေငြ မရရွိျခင္း၊ တရားဝင္ အခြန္ေပး ထုတ္လုပ္ေနေသာ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္လည္း ေဈးကြက္ မယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေသာ အခက္အခဲမ်ား ၾကံဳေတြ႔ေနရေၾကာင္းကုိ စီမံကိန္းႏွင့္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဝင္းက ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလအတြင္း ကုန္သည္စက္မႈအသင္းခ်ဴပ္မွ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေဆြးေႏြး ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သုိ႔ပါေသာေၾကာင့္ ကုန္သြယ္မႈ၊ စီးပြားေရး စသျဖင့္ သက္ဆုိင္ရာနယ္ပယ္မွ တတ္သိပညာရွင္ကပါ ေလ့လာ၊ သံုးသပ္၊ အၾကံေပးႏုိင္ေအာင္ လုိအပ္သည့္ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားကုိ စုစည္းထားၿပီး မွတ္တမ္းမ်ား ထားရွိသင့္ေပသည္။ ထုိ႔ျပင္ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္မႈကုိ တဦးတေယာက္၊ ဌာနတခုတည္းမွ တားဆီး အေရးယူျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ သက္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားပါ ပါဝင္ၿပီး တရားမဝင္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ တန္ျပန္တုိက္ဖ်က္သင့္ပါေၾကာင္း ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။ ေနျခည္ေအာင္