တေန႔တြင္ မေမခင္ ေဆးခန္းအတြင္း ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။ သူမႏွင့္အတူ လူငယ္တဦး ပါလာရာ တူေတာ္သူ ေမာင္လွေဖ ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ လူနာျဖစ္သူ ေမာင္လွေဖအား စမ္းသပ္ခံုေပၚတက္၍ လဲေလ်ာင္းေစလိုက္သည္။ ပုဆိုးကို လွန္လိုက္ေသာအခါ ဘယ္ဘက္ တင္ပါး၊ ေပါင္၊ ေျခသလံုးတေလၽွာက္ ပ်ံ႔ႏွံ႔ေနေသာ ဆင္ေရယုန္ ကူးစက္မႈကို ေတြ႕ျမင္ေနရသည္။ ''ေမခင္ က်မကို ဖံုးကြယ္မထားဘဲ မွန္မွန္ေျပာေစခ်င္တယ္'' ေမခင္က သူမ လက္ေမာင္းကို ဆန္႔ၿပီး လက္ညႇိဳးျဖင့္ အေၾကာထဲ ေဆးသြင္းပံု လုပ္ျပေနသည္။ ေမာင္လွေဖသည္ အေၾကာထဲ မူးယစ္ေဆး ထိုးသြင္းသံုးစြဲေနသူ ျဖစ္ေၾကာင္း သိလိုက္ရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေမာင္လွေဖ ေသြးကို အိပ္ခ်္အိုင္ HIV ပဋိပစၥည္းအတြက္ စစ္ေဆးရန္ ေရးသားေပးလိုက္သည္။ အေျဖရေသာအခါ ေမခင္ တစ္ေယာက္တည္း လာရန္ မွာၾကားလိုက္သည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ ေမခင္ ေရာက္လာရာ ေမာင္လွေဖ၏ ေသြးအတြင္း အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ပဋိပစၥည္း ေတြ႔ရွိေၾကာင္း အေျဖပါလာသည္။ ေမာင္လွေဖအေၾကာင္း ေမးျမန္းစံုစမ္းရပါေတာ့သည္။ ေမာင္လွေဖသည္ အစ္ကို တဝမ္းကြဲ၏သား ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသားဘဝ အသက္ ၁၄ ႏွစ္က စတင္ၿပီး မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲေနသူ ျဖစ္သည္။ ပထမ နံပါတ္ဖိုးကို စီးကရက္အတြင္း ထည့္႐ႉခဲ့ရာမွ အေၾကာထဲ ထိုးသြင္း အသံုးျပဳလာခဲ့့သည္။ ယခု သူ႔အသက္မွာ ၂၄ ႏွစ္ျဖစ္၍ မူးယစ္ေဆး အသံုးျပဳေနျခင္းမွာ ၁ဝ ႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ အသက္ ၂၂ ႏွစ္တြင္ ခ်စ္သူႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။ သားတစ္ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့ရာ ယခု သံုးလအရြယ္ ျဖစ္ေန ေပၿပီ။ ေသြးအေျဖကို သိသိခ်င္း ေမာင္လွေဖက သူ႔ဘဝေတာ့ မထူးသျဖင့္ မူးယစ္ေဆးကို ျပန္လည္ အသံုးျပဳရန္ တကဲကဲ ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ ေမာင္လွေဖအား ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး ပညာေပးရန္ႏွင့္ ေဆးကုသခ်က္ ေပးလိုေပးျငား ကူးစက္ေဆး႐ံုသို႔ စာေရးလႊတ္လိုက္သည္။ Acyclovin ေဆးေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ ဆင္ေရယုန္ ေပ်ာက္ကင္းသြားေၾကာင္း သိရသည္။ ခုနစ္လ ၾကာေသာအခါ ေမခင္တေယာက္ အမ်ိဳးသမီးငယ္တဦးႏွင့္ ေရာက္လာျပန္သည္။ ယင္းအမ်ိဳးသမီးမွာ ေမာင္လွေဖ၏ ဇနီး 'စိမ္း' ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ စိမ္း ခံစားေနရေသာ ေဝဒနာမွာ ခႏၶာကိုယ္တကိုယ္လံုး အေရျပားေပၚတြင္ အနာအဆာမ်ား ျဖစ္လိုက္ ေပ်ာက္လိုက္ ျဖစ္ေနသည္မွာ သံုးလ ၾကာျမင့္ၿပီ ျဖစ္သည္။ အနာအဆာအခ်ိဳ႕ႏွင့္ အမာရြတ္မ်ား အေရျပားေပၚတြင္ က်န္ရွိေနေသးသည္။ “ေမခင္... စိမ္း ျဖစ္ေနတာက ရွင္းေနၿပီ။ ေမာင္လွေဖလိုပဲ ေသြးစစ္ဖို႔ ေရးေပးလိုက္မယ္။ အေျဖရရင္ အသိေပးေနာ္'' စိမ္း၏ ေသြးထဲမွာလည္း အိပ္ခ်္အိုင္ ဗီြပဋိပစၥည္းမ်ား ေတြ႔ရွိေနရာ ကူးစက္ ေဆး႐ံုသြား ကုသမႈခံယူေၾကာင္း သိရသည္။ စိမ္း၏ အသက္မွာ ၂၃ ႏွစ္သာ ရွိသည္။ စိမ္းကဲ့သို႔ပင္ ေယာက်္ားမ်ားထံမွ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္ခံရသူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေၾကာင္း ထပ္ဆင့္ တင္ျပလိုပါေသးသည္။ တင္တင္မွာ အသက္ ၁၆ ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး အလြန္ပုေသာ အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္သည္။ အသက္ ၁၃ ႏွစ္တြင္ ခိုးရာလိုက္ေျပးၿပီး အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။ သမီးတေယာက္ ေမြးၿပီး လအနည္းငယ္ ၾကာေသာအခါ ေယာက်္ားျဖစ္သူက ပစ္သြားခဲ့သည္။ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံုသုိ႔ ေရာက္ရွိလာျခင္းမွာ ဝမ္းေဖာျခင္း ငါးရက္ႏွင့္ အေရျပားေပၚတြင္ မိႈေရာဂါကူးစက္ေန၍ ျဖစ္သည္။ Fung us Infection ေဆး႐ံုေရာက္ၿပီး ရက္အနည္းငယ္အတြင္း ပါးစပ္အတြင္း မွကၡ႐ု Thrush ျဖစ္ပြားလာသည္။ သံသယျဖစ္လာ၍ ေသြးစစ္ေဆးလိုက္ေသာအခါ ေသြးထဲ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ပဋိပစၥည္း ေတြ႔ေနေပၿပီ။ ထိုအခါမွ ခင္ပြန္းအေၾကာင္း စံုစမ္းေမးျမန္းရမည္။ သူမက မသိရွာ။ အိမ္နီးခ်င္းမ်ား ေျပာျပခ်က္အရ သိရသည္မွာ တင္တင္၏ ေယာက်္ားမွာ မိန္းမလ်ာ ျဖစ္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တင္တင္၏ ေယာက်္ားမွာ လိင္တူ ဆက္ဆံဖူးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆရသည္။ တင္တင္ခမ်ာမွာ ခင္ပြန္းထံမွ ကူးစက္ရရွိေသာ ေရာဂါျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေနသည္။ ေယာက်္ားပစ္သြားၿပီး ေနာက္ပိုင္း အိမ္နီးနားခ်င္းမ်ားက ေစာင့္ေရွာက္ထားခဲ့သည္။ ေတာမွျဖစ္၍ ေဆြမ်ိဳးမ်ားထံ အေၾကာင္းၾကားထားေၾကာင္း သိရသည္။ သူတို႔က တင္တင့္ကို ဆက္၍လက္ခံမထားလိုၾကေပ။ ကုသိုလ္ျဖစ္ေဆး႐ံု သားဖြားမီးယပ္  ျပင္ပဌာနသို႔ 'မညိဳ' ေရာက္ရွိလာရာတြင္ မိန္းမအဂၤါစပ္တြင္ ယဥ္းေသာအနာႏွင့္ ျဖစ္သည္။ သားဖြားမီးယပ္အထူးကု ဆရာဝန္ႀကီးက သံသယရွိ၍ ေသြးစစ္လိုက္သည္။ မညိဳ၏ ေသြးထဲတြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ပဋိပစၥည္းမ်ား ေတြ႔ေနရေသာ္လည္း ကာလသားေရာဂါအတြက္ ေသြးစစ္ခ်က္မွာ ေရာဂါ မေတြ႔ရေပ။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ ဆိုသည္မ်ားကို မညိဳသည္ ၾကားဖူးနားဝ မရွိရွာေပ။ မညိဳသည္ ျမန္ မာျပည္အလယ္ပိုင္း ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ႏွင့္နီးေသာ ရြာက ျဖစ္သည္။ ပထမအိမ္ေထာင္ႏွင့္ သားတေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ ခင္ပြန္းမွာ ပိုးထိ၍ ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။ အသက္ ကိုးႏွစ္သားကို ကိုရင္ဝတ္ေစၿပီး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ ထားခဲ့သည္။ မညိဳသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး အိမ္ေဖာ္အျဖစ္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳခဲ့သည္။ အိမ္ရွင္ ခိုင္းေစခ်က္အရ ျပင္ပသို႔ သြားေရာက္ရသည္လည္း ရွိသည္။ ထိုအခါ လက္ရွိဒုတိယခင္ပြန္းႏွင့္ ေတြ႔ၿပီး အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့သည္။ ခင္ပြန္းမွာ ညေစာင့္ ျဖစ္သည္။ တခါတရံ မိန္းမရႊင္ႏွင့္ ေပ်ာ္ပါးတတ္ေၾကာင္း ေနာက္မွ သိရသည္။ မညိဳ၏ ခင္ပြန္း က်န္းမာေရး အေျခအေနမွာ မေကာင္းလွေပ။ နာတာရွည္ ဖ်ားနာမႈႏွင့္ ဝမ္းေလၽွာေနျခင္းေၾကာင့္ ပိန္လွီေနၿပီး အိပ္ရာထဲ လဲေန၍ ေသခါနီး အေျခအေနျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ မညိဳ၏ အသက္မွာ ၃၂ ႏွစ္ရွိေပၿပီ။ ခင္ပြန္းႏွင့္ ေနာက္ဆံုး လိင္ဆက္ဆံခဲ့ျခင္းမွာ သံုးလၾကာခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ေဒၚသန္းရွင္မွာ အသက္ ၅၁ ႏွစ္ ရွိၿပီး ဖ်ားျခင္း၊ ဝမ္းေဖာျခင္းႏွင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့နည္းက်လာျခင္းမွာ တလၾကာခဲ့ၿပီးမွ ကုသိုလ္ျဖစ္ ေဆး႐ံုသို႔ ေရာက္လာသူ ျဖစ္သည္။ ေဆး႐ံုေရာက္ ၿပီး ရက္အနည္းငယ္ ၾကာေသာအခါ ပါးစပ္အတြင္း မွကၡ႐ုမ်ား ျဖစ္လာသည္။ မုဆိုးမ ျဖစ္ၿပီး သမီးႏွင့္ အတူေနရာ အျခားအိမ္ေထာင္ကြဲ သားသမီးမ်ားကလည္း ေထာက္ပံ့ေနသျဖင့္ ေအးခ်မ္းစြာ ပူပင္ေသာကကင္းစြာ ေနရသူ ျဖစ္သည္။ မထင္မွတ္ဘဲ ပါးစပ္အတြင္း မွကၡ႐ု ျဖစ္ပြားလာမွသာ ေသြးကို စစ္ေဆးၾကည့္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေသြးအတြင္း အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ပဋိပစၥည္းမ်ား ေတြ႔ေနေပၿပီ။ မည္သည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဆိုသည္ကို ဆရာဝန္မ်ား အေတြးရခက္ေနၾကသည္။ ထိုအခါ ေဒၚသန္းရွင္ သြားလာေနထိုင္ ပံုအျပဳအမူႏွင့္ အေလ့အက်င့္မ်ားကို စူးစမ္းေမးျမန္းရပါေတာ့သည္။ အားေဆး Burples, B12, Glucose  ကို အေၾကာထဲ ထိုးသြင္းမွ အားျပည့္လာၿပီး ေနထိုင္ေကာင္းသြားေၾကာင္း ေဒၚသန္းရွင္က ယူဆထားသည္။ ယင္းသို႔ လစဥ္ ႏွစ္ခါ၊ သံုးခါ အေၾကာေဆးထိုးေနျခင္းမွာ အႏွစ္ ၂ဝ မွ ၂၅ ႏွစ္ရွိၿပီဟု သိရသည္။ ဖန္ထည္ေဆးထိုးႁပြန္ႏွင့္ အပ္ကို ေရေႏြးတြင္ျပဳတ္ၿပီး ျပန္လည္အသံုးျပဳျခင္း ကာလကို မီခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ တခါသံုး ပလာစတာ ႁပြန္တိုင္ႏွင့္ အပ္ကို အသံုးျပဳျခင္းကိုလည္း ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ဖူးသူ ျဖစ္သည္။ ယခုတိုင္ အသံုးျပဳၿပီးေသာ ဖန္ထည့္ႁပြန္ႏွင့္ အပ္ကို ျပန္လည္ျပဳတ္ၿပီး အသံုးျပဳေနသည့္ ဆရာဝန္မ်ားႏွင့္ ေဆးထိုးဖူးသူ ျဖစ္သည္။ ေဒၚသန္းရွင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ရရွိသြားျခင္းမွာ အားေဆးကို အေၾကာထဲထိုးသြင္းျခင္း အေလ့အက်င့္၏ ရလဒ္ဟုဆိုလၽွင္ မမွားႏိုင္ေပ။ ရန္ကုန္ႏွင့္ ေန႔ခ်င္းျပန္ႏိုင္ေသာ ၿမိဳ႕မွ လာေရာက္သူမွာ နီနီ ျဖစ္သည္။ အသက္မွာ ၃၈ ႏွစ္ ျဖစ္သည္။ ဘယ္ဘက္ခါးတြင္း နာက်င္ကိုက္ခဲေသာ ေဝဒနာခံစားမႈမွာ ႏွစ္လရွိေပၿပီ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းလာၿပီ အဖ်ားလည္း ဝင္တတ္သည္။ ျဖဴဖပ္ျဖဴေရာ္ႏွင့္ ေသြးအားနည္းလကၡဏာလည္း ရွိသည္။ ဗုိက္ေပၚမွ စမ္းၾကည့္ေသာအခါ ဘယ္ဘက္ခါး အေပၚတြင္ရွိေသာ ေနရာတြင္ အလံုးစမ္းေတြ႔သည္။ အသံလြန္လိႈင္းကိရိယာျဖင့္ ႐ုပ္ပံုေဖာ္ စစ္ေဆးျခင္း (USG) လုပ္ၾကည့္ေသာအခါ ဘယ္ဘက္ေက်ာက္ကပ္ ေအာက္ပိုင္းတြင္ ျပည္တည္အနာ ေတြ႔ရွိသည္။ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းေသာေရာဂါ ျဖစ္ေန၍ ဆီးႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ ခြဲစိတ္အထူးကုဆရာဝန္ႀကီးထံ စာေရး၍ စမ္းသပ္ခ ကုန္က်ေငြကိုပါ ေပးၿပီး ေစလႊတ္လိုက္သည္။ မွတ္ခ်က္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။ - ေသြးအားနည္းျခင္း ေတြ႔ရ၍ ဟီမိုဂလို ဘင္ Hb စစ္ေဆးပါ။ - ေသြးအနည္ထိုင္ႏႈန္း ESR စစ္ေဆးပါ။ - အိပ္ခ်္အိုင္ဗီ ဗိုင္းရပ္စ္အတြက္ ေသြးစစ္ေဆးပါ။ အေျဖမွာ - - ဟီမိုဂလိုဘင္ = ၆.၅ ဂရမ္သာ ရွိသည္ - ESR = ျမင့္တက္ေနသည္ - အိပ္ခ်္အိုင္ဗီ ပဋိပစၥည္း ေတြ႔သည္။ (HIV+) နီနီ၏ အိမ္ေထာင္ေရး ရာဇဝင္ကို ေမးျမန္းရသည္။ နီနီသည္ အသက္ ၂၆ ႏွစ္တြင္ သူမထက္ငယ္ေသာ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ရွိ ေယာက်္ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။ အိမ္ေထာင္သက္ ၉ ႏွစ္တြင္ သားႏွစ္ေယာက္ ရရွိခဲ့ပါသည္။ သားအငယ္ ၃ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ခင္ပြန္း ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။ အဆုတ္တြင္ တီဘီအဆုတ္နာေရာဂါျဖင့္ ပိန္းခ်ံဳးက်၍ ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူမွာ ပြဲစားျဖစ္၍ ခ်ဲဒိုင္တြင္ အစုပါဝင္ထားသည္။ ခ်ဲႏိုင္လၽွင္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ အတူေသာက္စား ေပ်ာ္ပါးတတ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ေပ်ာ္ပါးတတ္သည္ ဆိုမွေတာ့ မိန္းမရႊင္ႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံမႈ ရွိမည္မွာ မလြဲေပ။ မုဆိုးမအျဖစ္ တႏွစ္သာေနၿပီး ဒုတိယေယာက်္ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။ တႏွစ္ေက်ာ္ ကေလးတေယာက္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ဒုတိယခင္ပြန္းမွာလည္း သူမႏွင့္ အသက္ငယ္သူ လူပ်ိဳျဖစ္သည္။ အရက္ မေသာက္တတ္ေပ။ က်န္းမာၿပီး အေရာင္းအဝယ္ လုပ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။ နီနီမွာ ေရာဂါကူးစက္ခံရမႈမွာ ပထမခင္ပြန္းထံက ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေနသည္။ နီနီ ခံစားေနရေသာ ေရာဂါအေၾကာင္း ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးၿပီး ပညာေပးရပါသည္။ နီနီသည္ ခုခံအားက်ဆင္းကူးစက္ေရာဂါ AIDS ကို ၾကားဖူး သိသူ ျဖစ္သည္။ နီနီ၏ခင္ပြန္းကို ေရာဂါကူးစက္ျခင္း မရွိေစရန္ အေနအထိုင္ ဆင္ျခင္ ေရွာင္ၾကဥ္အပ္ရာမ်ားကို လက္ကမ္းစာေစာင္အျဖစ္ ေဆး႐ံုမွ ျပဳစုထားခ်က္ကိုပါ ေပးလိုက္ပါသည္။ ခင္ႏွင္းျဖဴမွာ ဒုတိယကိုယ္ဝန္ေဆာင္ထားစဥ္ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ေၾကာင္း မေမြးမီ ေသြးလြန္၍ အေရးေပၚ ဗိုက္ခြဲစိတ္ ေမြးဖြားခဲ့ရသည္။ ေသြးႏွစ္ပုလင္းသြင္း ကုသခဲ့ရသည္။ ငါးႏွစ္ၾကာေသာအခါ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ မသန္႔ရွင္းေသာ ေသြးသြင္းကုသမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ခင္ႏွင္းျဖဴ ဗိုက္ခြဲစိတ္ ေမြးဖြားစဥ္ တိုင္းေဆး႐ံုတြင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ ေရာက္ရွိလာၿပီး ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလးေဆး႐ံုႀကီးမ်ားရွိ ေသြးလႉဘဏ္မ်ားတြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ပဋိပစၥည္းမ်ား စစ္ေဆးစျပဳေနၿပီ။ တိုင္းေဆး႐ံုႀကီးမ်ားအထိ  ပ်ံ႕ႏွံ႔စြာ စစ္ေဆးႏိုင္ျခင္း မရွိေသးသည့္ ကာလက ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကမာၻတဝန္းလံုးတြင္ ျဖစ္ပြားေသာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ျပန္႔ပြားမႈမွာ ကပ္ေရာဂါႀကီးအသြင္ ျဖစ္လာသည္။ ယင္းျဖစ္ရပ္၏ ရလဒ္မွာ ... - ယခင္က မျဖစ္ဖူးေသးေသာ မသိေသးေသာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ - ႐ႈပ္ေထြး၍ အကုန္အက်မ်ားေသာ ေဆးကုသ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈ - စီးပြားေရး ထြက္ကုန္မ်ား ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္းလာမႈ - မ်ားျပားေသာ သြယ္ဝိုက္သည့္ လူမႈအ ဖြဲ႕အစည္းကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစမႈတို႔ ျဖစ္သည္။ ခုခံအား က်ဆင္းမႈကူးစက္ေရာဂါ AIDS သည္ ညီမၽွေသာ အခြင့္အေရးေပးသည့္ ေရာဂါမဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားလွသည္။ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ လူႀကီးႏွင့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ား စုစုေပါင္း ၆၅ဝ,ဝဝဝ ေရာဂါျဖစ္ပြားခံစားေနရာ ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းသာလၽွင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္မႈ သို႔မဟုတ္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ ျဖစ္ဖို႔ရာမွာ နည္းပါးေၾကာင္း ဟူသည့္အခ်က္ကပင္ ဆရာဝန္မ်ားအဖို႔ ေရာဂါေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ လြဲေခ်ာ္သြားေစတတ္သည္။ ထို႔ျပင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အႏၲရာယ္မွာလည္း နည္းေၾကာင္း ယူဆၾကသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖို႔ ေဘးအႏၲရာယ္သည္ အစစ္အမွန္ ရွိေနသည္။ မူမမွန္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းအရ ထိေတြ႔မႈ Heter -osexual Contact သည္ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၌ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ထိေတြ႔မႈသည္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြပဋိပစၥည္းမ်ား ေသြးအတြင္း ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ပို၍အႏၲရာယ္ျမင့္မားေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္ပိုးကူးစက္မႈကို ေစာစြာသိရွိရန္ အေရးႀကီးသည္။ ေစာစြာ သိရွိႏိုင္သည္ႏွင့္အမၽွ- - ေစာစြာကုသမႈကို ေပးႏိုင္၍ ဗိုင္းရပ္စ္ တိုးပြားမႈကို ဟန္႔တားႏိုင္သည္။ - ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ AIDS အျဖစ္သို႔ တိုးတက္ျဖစ္ပြားသြားျခင္းကို ေႏွးေကြးေစႏိုင္သည္။ - အခါအခြင့္ သင့္ေလ်ာ္စြာ ကူးစက္ဝင္ ေရာက္လာေသာ ပိုးမ်ားအတြက္ သတိေပးျခင္းႏွင့္ ကာကြယ္သည့္သေဘာ ကုသမႈေပးႏိုင္သည္။ - အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္မႈကို ေစာစီးစြာ သိရွိျခင္း၏ အေရးႀကီးဆံုးေသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမွာ သေႏၶသားႏွင့္ ေမြးကင္းစ ကေလးငယ္သို႔ ကူးစက္ႏိုင္ေျခကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္။ အခ်ိန္ကိုက္ Zidovudine ေဆးကုသခ်က္ ေပးျခင္းျဖင့္ ေမြးကင္းစကေလးသို႔ ကူးစက္မႈအႏၲရာယ္ကို သံုးပံုႏွစ္ပံုအထိ ေလ်ာ့နည္းသြားေစႏိုင္သည္။ ဗိုက္ခြဲစိတ္ေမြးဖြားျခင္းျဖင့္ ေပါင္းစပ္လိုက္ပါက ပို၍ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစသည္။ - ေနာက္ဆံုး၌ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ေနေသာ လူနာမ်ားကို အႏၲရာယ္ ရွိေသာ အျပဳအမူမ်ား ေျပာင္းလဲသြားေစရန္ ပညာေပးျခင္းေၾကာင့္ အျခားလူမ်ားသို႔ ေရာဂါကူးစက္ ျပန္႔ပြားမႈကို ေလ်ာ့နည္းသြားေစႏိုင္သည္။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြကို သံသယျဖစ္မႈ တိုးတက္ေစျခင္းျဖင့္ တိုက္ခိုက္ႏိုင္မွ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ ကူးစက္ျပန္႔ပြားျခင္းကို တိုေတာင္း ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ ေဖာ္ေဆာင္မႈႏႈန္းမွာ ပံုမွန္ က်ဆင္းလာေသာ္လည္း တိုးတက္ျဖစ္ပြားျခင္းတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက အတိုင္းအတာမွာ ႀကီးမားလာေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ယခင္ကထက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္မႈ ပိုလာေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လမွ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လအထိ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ လူနာသစ္ ၅၄,၄ဝ၇ ေယာက္ရွိရာ ယခင္ ၁၂ လႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းလာသည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္း က်ဆင္းလာေသာ္လည္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ရွစ္ရာခိုင္ႏႈန္းသာ က်ဆင္းလာေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ကူးစက္မႈမွာ အမ်ိဳးသားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ လူမ်ိဳးအရ ျခားနားခ်က္ ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ... - အမ်ိဳးသမီးမ်ား ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူး စက္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈတြင္ ၅၆ ရာခိုင္ႏႈန္း မွာ အာဖရိက၊ အေမရိကန္ လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္သည္။ ၂၂ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ လူျဖဴမ်ား ျဖစ္သည္။ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဟစ္ပန္နစ္ လူ မ်ိဳးမ်ား ျဖစ္သည္။ - အမ်ိဳးသားမ်ား ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အာဖရိက အေမရိကန္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ လူျဖဴမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဟစ္ပန္နစ္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။   အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈတြင္ ပံုမွန္ႏွင့္ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ လိင္ဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ျပဳႏိုင္ေသာ အခ်က္မ်ား အႏၲရာယ္ျပဳႏိုင္ေသာအခ်က္မ်ား မရွိေသးေသာ္လည္း မၾကာခဏ ေရာဂါကူးစက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ၈၂ ေယာက္ေသာ ပိုးဝင္ေရာက္ ကူးစက္ေနသူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ စအိုမွ လိင္ဆက္ဆံျခင္းကို လံုးဝမျပဳခဲ့ေပ။ ၁၉ ေယာက္ေသာ ပိုးဝင္ေရာက္ ကူးစက္ေနေသာ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အေဖာ္ မီးယပ္ေပၚေနစဥ္ လိင္ဆက္ဆံမႈ လံုးဝမျပဳခဲ့ေပ။ မၾကာခဏ ေရွ႕ေျပးနိမိတ္အရ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ျခင္းမွာ ႐ုတ္ျခည္း ျဖစ္လာသည့္ မတိက်ေသာ ရီထ႐ို ဗိုင္ရယ္လ္ လကၡဏာစုအားျဖင့္ ျဖစ္ေပၚလာတတ္သည္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ခံရမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ မက်န္းမာမႈႏွင့္ တူညီသည္။ သို႔ေသာ္ ေစာစြာျဖစ္လာသည့္ လကၡဏာမ်ားအရ ေရာဂါေဖာ္ေဆာင္ရာ၌ နည္းလွေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ေရာဂါတိုးတက္လာမွသာလွ်င္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ၏ ထင္ရွားသိသာလြယ္ေသာ လကၡဏာမ်ား ေပၚလာေပရာ ကံမေကာင္းဝမ္းနည္းစရာ ျဖစ္ေနသည္။ အေျခခံ ရီထ႐ိုဗိုင္ရယ္လ္ ကူးစက္မႈ၏ သဲလြန္စမွာ ျဖစ္ၿမဲျဖစ္ေနေသာ သို႔မဟုတ္ မထူးျခားေသာ အေျခ အေနသည္ ဆိုးရြားလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဥပမာ - - ယီးစ္ Yeast မႈ ကူးစက္မႈ ဆိုးလာျခင္း - Psoriasis နာတာရွည္ အေရျပားေရာင္ ရမ္းျခင္းေၾကာင့္ ငါးအႀကီးခြံကဲ့သို႔ အေရျပား ထူလာျခင္း - Lymphadenopathy အက်ိတ္မ်ား ေရာင္ရမ္းႀကီးထြားလာျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။   အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြႏွင့္ ေအးဒ္စ္ ျဖစ္စဥ္မွာ အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ တူညီၾကသည္။ ထူးျခားခ်က္မွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ခြၽဲေျမႇးတြင္ ကန္ဒီဒါမိႈကူးစက္မႈလို ျဖစ္သည္။ ကပိုစစ္စာကိုးမာ Kaposis Sarcoma  ကင္ဆာတမ်ဳိးႏွင့္ ကရစ္ပ္တိုေကာ့ကာစ္ ကူးစက္မႈ Ryptococcus Infection ျဖစ္ႏိုင္ေျခမွာ နည္းလွသည္။ ေရာဂါရင့္လာေသာအခါ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ဗက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင့္ အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈမ်ားသည္ ကန္ဒီဒါမိႈ ကူးစက္မႈလည္း မ်ားသည္။ ႐ုတ္ျခည္းျဖစ္လာေသာ ရီထ႐ိုဗိုင္ရယ္လ္ လကၡဏာစု အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ထိေတြ႔ဝင္ေရာက္ကူးစက္မႈ ျဖစ္ၿပီး တပတ္မွ ေျခာက္ပတ္အတြင္း ယင္းလကၡဏာစုမ်ား ျဖစ္ပြားျခင္းမွာ ၄ဝ မွ ၆ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိသည္။ အစ၌ ျဖစ္ေသာ လကၡဏာမ်ား ေပၚေပါက္ၿပီး ေျခာက္လတိုင္ ေသြးအတြင္း အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ ပဋိပစၥည္းမ်ား မေတြ႔ရတတ္ေပ။ ယင္းလကၡဏာစုအရ ေရာဂါေဖာ္ႏိုင္စြမ္း ျဖစ္ႏိုင္ေပရာ ၂ဝ မွ ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ လူနာမ်ားသာ ေစာစြာ ျပသသည့္ လကၡဏာမ်ားအတြက္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္ အကူအညီ ရွာေဖြတတ္၍ အလြန္ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ ျဖစ္ေနသည္။ အမ်ားအျပား ေတြ႔ရေသာ လကၡဏာမ်ားမွာ- မိုႏိုနယူကိုစစ္'လို မက်န္းမာမႈ (Mononucleosis Like Illness) - အဖ်ားတက္ျခင္း၊ အက်ိတ္မ်ား ေရာင္ရမ္းႀကီးထြားလာျခင္း၊ ေနမထိထိုင္မသာ ျဖစ္ၿပီး စိတ္မခ်မ္းေျမ့ျခင္း၊ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ အသည္းႏွင့္ သရက္ရြက္ ႀကီးလာျခင္း - အ႐ိုးအဆစ္အျမစ္ နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း၊ ႂကြက္သားမ်ား နာက်င္ျခင္း - အင္ပ်ဥ္ထြက္ျခင္း - ပ်ိဳ႕ျခင္း၊ ခံတြင္းပ်က္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း - ဝမ္းေဖာျခင္း - လင္ဖိုဆိုက္ ေသြးျဖဴဥအေရအတြက္ နည္းျခင္း - ေသြးအဆိပ္ မျဖစ္ေစေသာ ဦးေႏွာက္အေျမႇးေရာင္ျခင္း Aseptic Meningistis တို႔ ျဖစ္သည္။ နည္းပါးစြာ ေတြ႔ျမင္ရေသာ လကၡဏာမ်ား -  ဦးေႏွာက္ေရာင္ရမ္းျခင္း - နယူမိုစစ္တစ္ ဂရီနီအိုင္ေၾကာင့္ အဆုတ္ေရာင္ျခင္း Pneumocystic Carini Pneumonia - ဂင္လ္လိန္ ဘယ္ရီစင္ဒ႐ုန္းGuillain Barre Syndrome ႐ုတ္ျခည္း အာ႐ံုေၾကာမ်ား ေရာင္ရမ္းလာျခင္းေၾကာင့္ ပ်ံ႔ႏွံ႔စြာ ႂကြက္သားမ်ား အားနည္းလာျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။ ခြၽဲေျမႇးႏွင့္ အေရျပားတို႔တြင္ ထင္ရွားျမင္သာေသာ ပ်က္ယြင္းခ်က္မ်ား အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနေသာ မက်န္းမာမႈေၾကာင့္ ေသြးအတြင္း ပဋိပစၥည္းမ်ား ေတြ႔ရွိေနသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္ လာၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ကန္ဒီဒါမိႈ ကူးစက္မႈ ၉ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ေသာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ေနသည့္ လူနာမ်ားတြင္ အစျပဳေသာ လကၡဏာ ျဖစ္သည္။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီဗိုင္းရပ္ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနေသာ လကၡဏာမ်ားအျဖစ္ အစာမ်ိဳႁပြန္ႏွင့္ ေယာနိ(ေမြးလမ္းေၾကာင္း)တြင္ ကန္ဒီဒါမိႈ ကူးစက္မႈမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ၄၈ ရာခိုင္ႏႈန္းမၽွ ရွိသည္။ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါေၾကာင့္ မက်န္းမာမႈျဖစ္လာရာတြင္ အစာမ်ိဳႁပြန္ ကန္ဒီဒါမိႈကူးစက္ျခင္းမွာ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ေတြ႔ရွိရသည္ဟု ေလ့လာခ်က္မ်ားက ဆိုၾကသည္။ လကၡဏာမ်ားတြင္ အစာမ်ိဳရခက္ျခင္းႏွင့္ ရင္ဘတ္႐ိုးျပား အေနာက္ဘက္တြင္ ပူစပ္ပူေလာင္ ခံစားခ်က္မ်ား ပါဝင္သည္။ ခံတြင္းအရသာလည္း အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္သည္။ ေယာနိတြင္ ကန္ဒီဒါမိႈ ကူးစက္မႈမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုး ေတြ႔ရွိရသည္။ မၾကာခဏဆို ျပန္ျဖစ္ေသာ မိန္းမအဂၤါစပ္ ေယာနိမိႈကူးစက္မႈ ရွိသူတိုင္းအား ေသြးအတြင္း အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ပဋိပစၥည္းမ်ားအတြက္ စစ္ေဆးသင့္သည္။ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးခ်ိဳေရာဂါႏွင့္ ပဋိဇီဝ သို႔မဟုတ္ စတီးရြိဳက္ေဆးမ်ား အသံုးျပဳျခင္းေၾကာင့္လည္း ပါးစပ္ႏွင့္ အာေခါင္တြင္ ကန္ဒီဒါ မိႈကူးစက္ႏိုင္ေၾကာင္း သတိျပဳ မေမ့ရန္ အထူးအေရးႀကီးလွပါသည္။ ပါးစပ္အတြင္း ထူသိပ္ေသာ အျဖဴကြက္မ်ားျဖစ္ျခင္း (Oral Hairy Leukoplakia) ျဖဴ၍ ထူထပ္သည္။ ႂကြက္ႏို႔ သို႔မဟုတ္ ခ်ည္ႀကိဳးမၽွင္ကဲ့သို႔ေသာ ျပားေနသည့္ အရာမ်ားကို လၽွာ၏ေဘးတြင္ ေတြ႔ရွိခ်က္မွာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမၽွ ရွိသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ လကၡဏာမျပေပ။ အယ္ပ္စတိန္းဘား ဗိုင္းရပ္စ္ Epstian-Barr Virus ေၾကာင့္ အက္ပီသီလ်မ္ ထူထပ္ျခင္း ျဖစ္လာေၾကာင္း ယံုၾကည္ၾကသည္။ ေရယုန္ဆက္ႏႊယ္ေနေသာ အနာအဆာမ်ား (Herpesrelated Lesions) ႏႈတ္ခမ္းတြင္ ေရယုန္ျဖစ္ျခင္းမွာ အမ်ားအျပား ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ဆိုးရြားလာေသာအခါ ေရယုန္ အနာအဆာမ်ားကို ပါးစပ္အစာမ်ိဳႁပြန္ႏွင့္ အစာအိမ္အူလမ္းေၾကာင္း ေအာက္ပိုင္းတြင္ အနာျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ပြန္းနာမ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ ေသြးအတြင္း အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ဗိုင္းရပ္စ္ ပဋိပစၥည္းမ်ား ရွိေနေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ မိန္းမအဂၤါစပ္တြင္ ေရယုန္ ျဖစ္ပြားျခင္းကို မၾကာခဏ ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ အကယ္၍ ေရယုန္ အနာအဆာမ်ားသည္- - ျဖစ္ၿမဲအတိုင္း မဟုတ္ဘဲ ႀကိမ္ဖန္မ်ား စြာ ျဖစ္ေနျခင္း - အနာအဆာမွာ အထူးသျဖင့္ ႀကီးမား က်ယ္ျပန္႔ေနျခင္း - ရွင္းလင္း ေပ်ာက္ကင္းသြားရန္ ေႏွးေကြးေနျခင္းဆိုပါက အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ေနျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အလံနီ ျပေနျခင္း ျဖစ္သည္။ မ်ိဳးပြားအဂၤါႏွင့္ စအို အနာအဆာမ်ားသည္ ထပ္ဆင့္ ဗက္တီးရီးယားပိုး ဝင္ေရာက္ကူးစက္ျခင္းေၾကာင့္ မူမမွန္ ႁပြန္ကဲ့သို႔ လမ္းေၾကာင္းကေလးမ်ား Fistulae ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည္။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံေနရaသာ လူနာ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းတြင္ ပ်ံံ႔ႏွံစြာ အေရျပား၌ ဆင္ေရယုန္ Herpes Zoster ျဖစ္ပြားမႈ ေတြ႔ရတတ္သည္။ (ေရွ႕လဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္) ေဒါက္တာ လဲ့လဲ့ဝင္း MBBS (Ygn), D (Obst), RCOG (Lond)