ဆီရီယာလီယြန္ ေရႀကီး ေျမၿပိဳ သဘာဝေဘးနဲ႔ အျဖစ္ဆိုး
DVB
·
August 21, 2017
ၿပီးခဲ့တဲ့ တနလၤာေန႔မနက္ အ႐ုဏ္တက္ခ်ိန္မွာ အာဖရိကနိုင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ ဆီရီယာလီယြန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဖရီးေတာင္းမွာ ႀကီးမားတဲ့ေျမၿပိဳမႈ၊ သဘာဝေဘးဒဏ္သင့္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့လို႔ လူေပါင္း ၅၀၀ နီးပါး ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး အနည္းဆံုး ၆၀၀ ေက်ာ္ ေပ်ာက္ဆံုးေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ေသဆံုးသူေတြရဲ႕ ေလးပံုတပံုေလာက္ဟာ ကေလးသူငယ္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း သတင္းမီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒါဟာ ဒီမတိုင္ခင္ရက္ေတြက မိုးသည္းသည္းထန္ထန္ ရြာသြန္းခဲ့လို႔ ျဖစ္ရတာလို႔ သတင္းေတြအရ သိရပါတယ္။
ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ ေျမၿပိဳမႈျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေနရာေတြမွာ ေသဆံုးသူေတြရဲ႕ အေလာင္္းေတြကို အမည္ေဖာ္စိစစ္မႈေတြ တတ္ႏုိင္သမွ် လုပ္ေနဆဲမွာ ျပန္႔ႀကဲေနတဲ့ လူေသေတြေၾကာင့္ ေရာဂါဘယျဖစ္ပြားမယ့္ အႏၱရာယ္ေဘးကလည္း ရွိလာတဲ့အတြက္ ဆီရီယာလီယြန္က ျပည္သူထူထုေတြဟာ သဘာဝေဘးသင့္ခံ ေသဆံုးခဲ့ၾကရသူေတြရဲ႕ အေလာင္းေတြကို မဆိုင္းမတြ ျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အစိုးရကလည္း သက္ဆုိင္ရာ မိသားဝင္ေတြကို အေလာင္းေတြကို လူေသေတြထားရာ အေအးခန္းကို ပို႔ေဆာင္ၾကဖို႔နဲ႔ ၾကာသပေတးေန႔နဲ႔ ေသာၾကာေန႔ေတြမွာ အေလာင္းေတြကိို ျမႇဳပ္ႏွံေပးၾကဖို႔ တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကူညီေထာက္ပံံေရး ဝန္ထမ္းေတြကလည္း ဝမ္းေရာဂါလိုမ်ိဳး ကူးစက္ေရာဂါတခ်ိဳ႕ဟာ ေနပူထဲ ဟင္းလင္းျပင္မွာ ျပန္႔ရွိေနေသးတဲ့ အေလာင္းေတြကေန ျပန္႔ပြားျဖစ္လာႏုိင္စရာ အႏၱရာယ္ရွိတယ္လို႔ သတိေပးေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။
ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တခုမွာ ဆီရီယာလီယြန္ သမၼတ အားနက္စ္ဘိုင္ကို႐ုိးမားရဲ႕႐ုံးက ေသဆံုးသူေတြရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြကို ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ လူေတြက်ပ္ေနတဲ့ အေလာင္းထား အေအးခန္းေတြကို သြားေရာက္ၾကဖို႔ ဖိတ္ေခၚ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ အမည္နာမ သတ္မွတ္ေဖာ္ထုတ္လို႔မရတဲ့ အေလာင္းေတြကိုလည္း လာမယ့္ရက္ေတြမွာ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ သၿဂႋဳဟ္ေပးပါမယ္လို႔ ကတိေပး ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အာဏာပိုင္ေတြကလည္း ေလေအးေပးစက္ တာဝန္ရွိဌာနေတြကို အေလာင္းေတြကို အေအးခန္းမွာထားဖို႔နဲ႔ လိုအပ္မယ့္ ကာကြယ္ေရးဝတ္စံုေတြ၊ မ်က္ႏွာဖံုးေတြ၊ ခါးေအာက္ပိုင္း ကာကြယ္အဝတ္ေတြနဲ႔ တခါသံုးလက္အိတ္ေတြ ဌာနေတြကို လိုအပ္ခ်က္ျပည့္မီေအာင္ ျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံထားခဲ့ပါတယ္။
အေရးေပၚ ကက္သလစ္ ကယ္တင္ေရးဝန္ေဆာင္မႈအဖြဲ႔ (စီအာအက္စ္) ရဲ႕ တြဲဖက္ညႇိႏႈိင္းေရးမႉး မိစ္အီဒါလီယာ အမာဗားကေတာ့ “လူေသအေအးခန္းေတြက ခု ျပည့္က်ပ္ေနၿပီး လူထုက်န္းမာေရး အေရးေပၚအေျခအေနတရပ္ ျဖစ္လာေနပါၿပီ” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူက သူတို႔ဟာ အေလာင္းေတြကို ထုတ္ယူသြားဖို႔ လိုအပ္ေနတယ္လို႔လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ကမၻာ့ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔က တာဝန္ရွိ အရာရွိေတြကလည္း မိုးမုန္တိုင္းစၿပီးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၄၈ နာရီအတြင္းမွာ ခန္႔မွန္းေျခ လူေပါင္း အေယာက္ ၆၀၀ ေက်ာ္ေလာက္က ေပ်ာက္ဆံုးေနဆဲျဖစ္တယ္၊ အမ်ားစုဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အိပ္ေပ်ာ္ေနၾကဆဲ ျဖစ္မယ္လို႔ ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
စာဖတ္သူေတြ သိၿပီးၾကတဲ့အတိုင္း ဒီ ဆီရီယာလီယြန္ဆိုတဲ့ ႏုိင္ငံေလးဟာ ေဒသတြင္းမွာ ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့ျပည္သူေတြ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ အီဘိုလာေရာဂါ ျဖစ္ၿပီးခဲ့တဲ့ေနာက္ ၂ ႏွစ္ေလာက္အတြင္း ေနာက္ထပ္ သဘာဝေဘးအႏၱရယ္ က်ေရာက္လို႔ လူေပါင္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီးလည္း အကူအညီ လိုအပ္ေနတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတခုခုက အကူအညီေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံ ေတာင္းပန္ေျပာၾကားခဲ့ရတဲ့ ႏုိင္ငံတခုပါ။
မိုးေလဝသ ခန္႔မွန္းေျပာဆိုခ်က္တခုက အနည္းဆံုး လာမယ့္အပတ္မွာလည္း မိုးရြာဖို႔ အလားအလာ ရွိေနတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေျပာဆိုထားတဲ့အတြက္ ေနာက္ေျမထပ္ၿပိဳႏုိင္တဲ့ ျခမ္းေျခာက္မႈတခုက ဖရီးေတာင္းၿမိဳ႕မွာ က်န္ရွိေနဆဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဖရီးေတာင္းၿမိဳ႕ေတာ္ ေသမႈေသခင္းဆိုင္ရာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ဦးစီးအရာရွိ ဆီေနးဒမ္ဘူရာက လူေသအေလာင္း ၂၉၅ ေလာင္းကို ျမႇဳပ္ႏွံေပးဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အဲဒီအေလာင္းေတြကို ဖရီးေတာင္းၿမိဳ႕ျပင္ ကီလိုမီတာ ၃၀ အကြာမွာရွိတဲ့ ဝါတာလူးက အီဘိုလာသခ်ႋဳင္းကို သယ္ယူေပးထားခဲ့ၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ႐ုိက္တာသတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူက “ေျမျမႇဳပ္ဖို႔ကို အစိုးရက အႀကံေပးထားတဲ့အတိုင္း မနက္ျဖန္အထိ မေစာင့္ႏုိင္ပါဘူး။ ဘာလို႔ဆိုေတာ့ အေလာင္းအမ်ားစုက ပုပ္လာေနလို႔ပါပဲ။ ေျမျမႇဳပ္တဲ့အလုပ္ကို ညဘက္ေရာက္တဲ့အထိ က်ေနာ္တို႔ ဆက္လုပ္သြားမွာပါ” လို႔ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
သူ႔အဆိုအရေတာ့ ေပ်ာက္ဆံုးေနသူ ၆၀၀ ေက်ာ္ကို ဆက္ၿပီး ရွာေဖြေရး လုပ္ေနဆဲျဖစ္တဲ့အတြက္ ေသဆံုးသူ အေရအတြက္ဟာ ျမင့္မားလာႏုိင္ေသးတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။
ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ေတြကလည္း တန္နဲ႔ခ်ီေနတဲ့ အပ်က္အစီးပံုေတြၾကားက ခႏၶာကိုယ္ေတြကို ဆြဲထုတ္တဲ့အလုပ္ကို ေစတနာ႔ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ေပါက္ခၽြန္းေတြနဲ႔ တူးထုတ္ေနၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။ တခါတေလေတာ့ လက္ခ်ည္းသက္သက္နဲ႔ ဆြဲထုတ္ကယ္ဆယ္ရတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဆီရီယာလီယြန္က ဒီ ေခ်ာက္ခ်ားစရာ ေသေက်ပ်က္စီးခဲ့တဲ့ ေျမၿပိဳမႈအတြက္ အေရးေပၚ အကူအညီေပးၾကဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံထားခဲ့ေပမယ့္ ကယ္ဆယ္ကူညီေရး လုပ္ငန္းေတြကိုေတာ့ ခ်က္ခ်င္း အလွ်င္အျမန္ လုပ္ေဆာင္လို႔ မရႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။
စီအာအက္စ္အဖြဲ႔က အမာဗာက “လူေတြက သူတို႔ခ်စ္ခင္ရသူေတြဆီက သူတို႔ေတြ အေဆာက္အဦေတြထဲမွာ ပိတ္မိေနတယ္၊ သူတို႔ကို တေေယာက္ေယာက္က လာကယ္ပါလို႔ ေျပာတဲ့ စကားလံုး သတင္းပို႔ခ်က္ေတြကို ဆက္ၿပီး လက္ခံရရွိေနေသးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သတင္းေဖာ္ျပခ်က္ေတြက ဓာတ္ပံုေတြမွာေတာ့ ႏွာေခါင္းစည္းေတြ စည္းထားၿပီး ငို႐ႈိက္ေနၾကတဲ့ ေပ်ာက္ဆံုး၊ ေသဆံုးသူေတြရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြဟာ အေလာင္းေတြထားတဲ့ အေအးတိုက္ရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္ ေျမႀကီးေပၚမွာ ခ်ထားတဲ့ အေလာင္းေတြေပၚကို အုပ္ထားတဲ့ အဖံုးစႀကီးေတြကို လွန္ေလွာၿပီး ရွာေဖြေနၾကတာေတြကို ေတြ႔ျမင္ရၿပီး အေတာ္ႀကီး ဝမ္းနည္းေၾကကြဲဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။
ဆီရီယာလီယြန္သမၼတ ကို႐ုိးမားဟာလည္း အဆိုးဆံုး ေျမၿပိဳဒဏ္ခံခဲ့ရတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဖရီးေတာင္းက လမ္းမ္ေလကို လာေရာက္ၾကည့္႐ႈခဲ့ပါတယ္။
စီအာအက္စ္အဖြဲ႔နဲ႔တြဲၿပီး လုပ္ေဆာင္ေပးေနတဲ့ စိတ္အနာဒဏ္ရာ ကူညီပံ့ပိုးမႈ ကၽြမ္းက်င္သူတဦးျဖစ္တဲ့ မူဆာခယ္လြန္ကေတာ့ ႀကီးမားတဲ့ အပ်က္အစီးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဖရီးေတာင္း ဆင္ေျခဖုံုးက ကာမယာမရပ္ကြက္ကို သူေရာက္ခဲ့တုန္းက ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို အယ္လ္ဂ်ာဇီးယား သတင္းဌာနကို ေျပာျပ မွ်ေဝေပးခဲ့ပါတယ္။
“ဒီကေန႔ က်ေနာ္နဲ႔ စကားေျပာခဲ့ရတဲ့ လူအမ်ားစုကေတာ့ သူတို႔မိသားစုေတြထဲမွာ ထီးတည္းက်န္ေနခဲ့ၾကတဲ့ မိသားစုဝင္ေတြခ်ည္းပါပဲ။ လူေတြဟာ စိတ္ဒဏ္ရာ အႀကီးအက်ယ္ ရေနၾကပါတယ္။ က်ေနာ္နဲ႔ စကားေျပာခဲ့ရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ဆိုရင္ အီဘိုလာ ေရာဂါကပ္ေဘးတုန္းက မိသားစုတစုလံုးနီးပါး ဆံုး႐ႈံးခဲ့သူပါ။ ခု ေရႀကီးေျမၿပိဳ ျဖစ္ရပ္မွာလည္း သူ႔ရဲ႕ တဦးတည္း အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူ သမီးကို ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရျပန္တယ္ေလ” လုိ႔ သူက ျပန္ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
ခယ္လြန္နဲ႔ အမာဗာ ႏွစ္ေယာက္လံုးကေတာ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈနဲ႔ တလိပ္လိပ္ တက္ေနတဲ့ စိတ္ဒဏ္ရာေတြဟာ ဆီရီယာလီယြန္မွာ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၀၁ ခုႏွစ္အထိ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ႕ ႐ုိက္ခတ္ဖိစီးမႈေတြကို ခံခဲ့ရသလို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ အီဘိုလာေရာဂါကပ္ က်ေရာက္တာ၊ ခု ေရႀကီးေျမၿပိဳလို႔ အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးမႈေတြကို ခံစားခဲ့ရတဲ့အတြက္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အားအင္နဲ႔ ႐ုန္းကန္ခံႏုိင္စြမ္းအားေတြကေတာ့ ဒီေၾကကြြဲစရာအျဖစ္မွာ ေသးငယ္တဲ့ အလင္းေရာင္ကေလးေလာက္ပဲ ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီဆိုတာကို အေလးအနက္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အလြယ္တကူေျပာရရင္ ဒီေလာက္ကံဆိုးတဲ့ႏုိင္ငံလည္း ရွိေနခဲ့တာပါလားလို႔ မွတ္ခ်က္ခ်ရေတာ့မွာပါပဲ။
အမာဗာကေတာ့ “သူတို႔ ဘာကိုယံုၾကည္တယ္ဆိုတာကို ေဘးဖယ္ၿပီး မြတ္ဆလင္နဲ႔ ခရစ္ယာန္ေတြဟာ ရႊံ႕ႏြံေတြထဲမွာ နစ္ျမဳပ္ေနသူေတြကို ကယ္ထုတ္ဖို႔ အတူတူလာခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပင္းထန္ဆံုး ခံစားခဲ့ရသူေတြကို အဝတ္အစားေတြနဲ႔ ေနထိုင္စရာေတြ ေပးအပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သူတို႔ အေလးေပး ကူညီခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အားေကာင္းခိုင္မာသလို ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံတတ္ၾကပါတယ္” လို႔ ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဆီရီယာလီယြန္ႏုိင္ငံကေလးဟာ လူဦးေရ ၆ သန္း ၉ ေသာင္းေက်ာ္ပဲ ရွိၿပီး စီးပြားေရးအရလည္း အမ်ိဳးသား အသားတင္ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖုိးက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၉၂၉ ဒသမ ၂၁၄ သန္းပဲရွိတဲ့ ႏုိင္ငံငယ္ေလး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုႏုိင္ငံငယ္ေလးဟာ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ ပညာေရး၊ လူမႈေရးက႑ေတြမွာ နိမ့္က်အားနည္းခဲ့သလို ကမၻာ့ အႂကြယ္ဝဆံုးႏုိင္ငံႀကီးေတြက ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ လုိအပ္ေနတဲ့ အားေပးကူညီ ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ အကာအကြယ္ေပးမႈေတြကို လိုအပ္ေနဆဲျဖစ္တယ္ ဆုိတာကေတာ့ ေသခ်ာလွပါတယ္။ ဒီကမၻာေလာကမွာ ဥစၥာဓန အက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္ထြန္းမႈေတြ မွ်မွ်တတရွိပါမွ………။