တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ လူနည္းစု အမ်ိဳးသားေရးရာေပၚလစီႏွင့္ လက္ေတြ႔ျပႆနာ
DVB
·
July 27, 2017
ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးအၿပီး ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁ ရက္ေန႔က စတင္ တည္ေထာင္ခ့ဲေသာ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံသည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေသာ ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္ပါလ်က္ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီ (Ethnic Minorities Policy) တြင္ လိီနင္ဝါဒ၏ အေျခခံမူတရပ္ ျဖစ္ေသာ အမိ်ဳးသားကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ႏွင့္ ခဲြထြက္ခြင့္ကို မက်င့္သံုးခဲ့ေပ။ ထို႔အတူ ဆိုဗီယက္ယူနီယံႏွင့္ ယူဂိုဆလပ္ဗီးယား စသည့္ ဆိုရွယ္လစ္ အေရွ႕အုပ္စုဝင္ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕ က်င့္သံုးခဲ့ေသာ လူမိ်ဳးအေျချပဳ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိုလည္း က်င့္သံုးျခင္း မျပဳခဲ့ေခ်။ တ႐ုတ္ျပည္ က်င့္သံုးခဲ့သည္မွာ အမ်ိဳးသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို ပိုမိုအားေကာင္းေစသည္ဟု ယူဆေသာ၊ ေဒသဆိုင္ရာ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး (Regional autonomy) စနစ္သာ ျဖစ္သည္။
ဘံုပိုင္ အမည္ရိွသည့္ ႏိုင္ငံ
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ နယ္စပ္ေဒသအမ်ားစုမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ေနထိုင္ရာ ေဒသမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးမွာ ႏိုင္ငံ၏ လံုၿခံဳေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ပိုင္စိုးမႈတို႔အေပၚ မ်ားစြာ သက္ေရာက္မႈရိွေပသည္။ တ႐ုတ္အစိုးရက တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳထားသည့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားမွာ၊ လူမ်ားစုႀကီး ျဖစ္သည့္ ဟန္လူမိ်ဳး အပါအဝင္ ၅၆ မ်ိဳး ရိွသည္။ အဆိုပါ ၅၆ မ်ိဳးကုိ လူဦးေရမ်ားရာမွ နည္းရာအလိုက္ တန္းစီရလၽွင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။
- (၁) ဟန္၊ (၂) ကြၽမ့္၊ (၃) မန္ခ်ဴး၊ (၄) ေဟြ၊ (၅) ေျမာင္၊ (၆) ေဝဝါ၊ (၇) ယီ၊ (၈) ထူက်ား၊ (၉) မြန္ဂိုလ္၊ (၁၀) တိဗက္၊ (၁၁) ပုယီ၊ (၁၂) တုံ႕၊ (၁၃) ေယာင္၊ (၁၄) ကိုရီးယန္း၊ (၁၅) ပိုင္၊ (၁၆) ဟားနီ၊ (၁၇) လီ၊ (၁၈) ကာဇက္၊ (၁၉) တိုင္း၊ (၂၀) ရွဲ၊ (၂၁) လီစူး၊ (၂၂) ကဲေလာက္၊ (၂၃) လားဟူ၊ (၂၄) တုန္းရွန္း၊ (၂၅) ဝ၊ (၂၆) ေရႊ၊ (၂၇) နရီွး၊ (မိုဆိုး အပါအဝင္)၊ (၂၈) ခ်န္း၊ (၂၉) ထူ၊ (၃၀) ရီွးေပါ၊ (၃၁) မုေလာဝ္၊ (၃၂) ကာဂ်စ္ (ကာ့ကဇစ္)၊ (၃၃) တားေဝါ့၊ (၃၄) ဂ်င္းေဖာ၊ (၃၅) ဆားလား၊ (၃၆) ပုလန္၊ (၃၇) ေမာက္နန္၊ (၃၈) တာဂ်စ္၊ (၃၉) ဖူးမီ၊ (၄၀) အားခ်န္း၊ (၄၁) ႏု၊ (၄၂) အက္ဝင္းခ္ (အီးဝင္ကီ)၊ (၄၃) က်င္း (ဗီယက္နမ္ သို႔မဟုတ္ ကင္း)၊ (၄၄) က်င္းေနာ့၊ (၄၅) တအန္း၊ (၄၆) ဥဇဘက္၊ (၄၇) ရပ္ရွန္း၊ (၄၈) ယုဂု၊ (၄၉) ေပါက္အန္း၊ (၅၀) မိန္ပါ့၊ (၅၁) ေအာ့လြန္ခြၽင္း (ေအာရဂင္)၊ (၅၂) တူးလံု၊ (၅၃) တာတာ၊ (၅၄) ေဟာ့ႀကဲ၊ (၅၅) လိုပါး၊ (၅၆) ေကာင္းရွန္း တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ဟန္ ဟုေခၚေသာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမွာ တႏိုင္ငံလံုး လူဦးေရ ၁ ဒသမ ၃ ဘီလီယံ၏ ၉၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရိွသည္။ ဟန္လူမ်ိဳးမ်ားမွာ ဟူေပ၊ က်န္းစု၊ ကြမ္တံုး စသည့္ အေရွ႕ဘက္ပိုင္း ေဒသမ်ားတြင္ သိပ္သည္းထူထပ္စြာ ေနထိုင္ၾကသည္။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ားမွာ တႏိုင္ငံလံုး၏ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ေသာ လူဦးေရ ၁၀၅ သန္းခန္႔ရိွသည္။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ရာတြင္ ႐ုရွား၊ ကိုရီးယား၊ မြန္ဂိုလီးယား၊ ကာဇက္၊ ကာဂ်စ္၊ တာဂ်စ္၊ ဥဇဘက္ စသည့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွ အဓိကလူမ်ိဳးမ်ားကိုလည္း တ႐ုတ္ျပည္၏ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းမွာ ထူးျခားသည္။ ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုင္းရင္းသား လူမိ်ဳးတခ်ိဳ႕ျဖစ္ေသာ တိုင္း(ရွမ္း)၊ ေျမာင္၊ လီစူး၊ လားဟူ၊ ဂ်င္းေဖါ၊ တအန္း (ပေလာင္)၊ ဟားနီ (အခါ)၊ ဝ လူမိ်ဳးတို႔မွာလည္း တ႐ုတ္ျပည္၏ တရားဝင္ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
လူမိ်ဳးအလိုက္ ဟန္လူမ်ိဳး၊ မြန္ဂိုလ္လူမ်ိဳး၊ ကြၽမ့္လူမ်ိဳး စသျဖင့္ ေခၚဆိုၾကေသာ္လည္း အားလံုးကို ၿခံဳငံုေခၚဆိုသည့္ ႏိုင္ငံႏွင့္ လူမ်ိဳးမွာ “က်ံဳးေကာ့” ႏွင့္ “ က်ံဳးေကာ့ ရင္” ျဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္အားျဖင့္ “ဗဟိုႏိုင္ငံ” ႏွင့္ “ဗဟိုႏိုင္ငံသား” ဟု တိုက္႐ုိက္အနက္ဖြင့္ႏိုင္သျဖင့္ ႏိုင္ငံႏွင့္ ႏိုင္ငံသားအမည္မွာ အမ်ားပိုင္နာမ္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ဘံုဆိုင္အမည္ကို ေပးသူမွာ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္အစိုးရ မဟုတ္ဘဲ၊ ၁၉၁၂ ခုႏွစ္က တ႐ုတ္သမၼတႏိုင္ငံကို မထူေထာင္မီ ေနာက္ဆံုး အုပ္စိုးသြားသည့္ မန္ခ်ဴးမင္းဆက္ (သို႔မဟုတ္-ခ်င္းမင္းဆက္ Qing dynasty ၁၆၃၆-၁၉၁၂) အတြင္း ေပးခဲ့ေသာအမည္ ျဖစ္သည္။ မန္ခ်ဴးတို႔မွာ (ဟန္)တ႐ုတ္လူမ်ိဳး မဟုတ္သျဖင့္ တ႐ုတ္ျပည္မႀကီးကို သိမ္းပိုက္ရရိွၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံကို မန္ခ်ဴးဘာသာ စကားျဖင့္ (Dulimbai Gurun) ႏွင့္ တ႐ုတ္ဘာသာစကားျဖင့္ (Zhongguo) က်ံဳးေကာ့ “ဗဟိုႏိုင္ငံ” ဟု ေခၚေဝၚသမုတ္ခဲ့ၾကသည္။ အဓိပၸာယ္မွာ တ႐ုတ္ျပည္သည္ ဟန္လူမ်ိဳး တမိ်ဳးတည္း၏ ႏိုင္ငံမဟုတ္ဘဲ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု မီွတင္းေနထိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို စတင္တည္ေထာင္သည့္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက “ႏိုင္ငံေတာ္သည္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ပါဝင္ေသာ ႏိုင္ငံတခု” ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ “တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းအၾကား ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္မည္” ဆိုသည့္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိ ၎၏ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီတြင္ အဓိကဦးစားေပး ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ပါတီ၏ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီေဆာင္ပုဒ္မွာ၊ “တန္းတူေရး၊ ေသြးစည္းေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး” ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ၏ အေျခခံဥပေဒတြင္ ဤသို႔ ဆုိထားသည္။
“တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံရိွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား အားလံုးသည္ တန္းတူညီမၽွ အခြင့္အေရး ရိွၾကသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအားလံုး၏ ဥပေဒအရ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားကို ကာကြယ္ၿပီး၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအၾကား တန္းတူဆက္ဆံေရး၊ စည္းလံုးညီညြတ္ေရးႏွင့္ အျပန္အလွန္ ႐ိုင္းပင္းကူညီေရးမူတို႔ကုိ ဆုပ္ကိုင္ကာ ပိုမိုတိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သည္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး တရပ္ရပ္ကုိ ခဲြျခားဆက္ဆံျခင္းႏွင့္ ဖိႏွိပ္ျခင္းကို တားျမစ္သည္။”
တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ျဖစ္မႈအတြက္ စံထားခ်က္ ၆ ခ်က္
တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအျဖစ္ သတ္မွတ္သည့္ စံႏႈန္းမွာ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္ေလာက္က ေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ ဂ်ိဳးဇက္စတာလင္၏ သတ္မွတ္ခ်က္ ၄ ခ်က္ကို အေျခခံကာ အသစ္ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ထားခ်က္ ၂ ခ်က္ျဖင့္ေပါင္း၍ အခ်က္ ၆ ခ်က္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါစံႏႈန္းမွာ - တူညီေသာ ဘံုသမိုင္းေၾကာင္း ရိွျခင္း၊ တူညီေသာ ထုတ္လုပ္ေရး နည္းနာပိုင္ဆိုင္ျခင္း (လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးျခင္း သို႔မဟုတ္ တိရစာၧန္ေမြးျမဴျခင္း စသည္)၊ တူညီေသာ ဘာသာစကား ရိွျခင္း၊ တူညီေသာ ယဥ္ေက်းမႈ ပိုင္ဆိုင္ျခင္း၊ တူညီေသာ ဓေလ့ထံုးစံရိွျခင္း၊ တူညီေသာ စိတ္ေနသေဘာထား ရိွျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား အာလံုး၏ တဝက္ေက်ာ္ျဖစ္ေသာ သန္း ၅၀ ခန္႔မွာ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား သိပ္သည္းစြာ စုစည္းေနထိုင္ၾကေသာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသမ်ားအတြင္း မြန္ဂိုးလီးယား၊ ရွင္က်န္း၊ နင္ရွား၊ ကြမ္ရီွး၊ တိဗက္၊ ယူနန္၊ ေကြ႔က်ိဳး၊ ခ်င္းဟိုင္၊ စစ္ခြၽမ္း၊ ကန္းစု၊ ေလ်ာင္နင္း၊ ကိ်လင္၊ ဟူနန္၊ ဟူေပ၊ ဟိုင္နန္ႏွင့္ ထိုင္ဝမ္တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။
၁၉၆၆ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပစၥည္းမဲ့ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးကာလတြင္ တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္းအၾကားရိွ ပဋိပကၡကို လူတန္းစား ပဋိပကၡအျမင္ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သျဖင့္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားကို ေခတ္ေနာက္က်သူမ်ား အျဖစ္ ႐ႈျမင္ခဲ့ၾကသည္။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီကို လူတန္းစား ပဋိပကၡတြင္ အသံုးျပဳသည့္ လူစုလူေဝး လႈပ္ရွားမႈျဖင့္ အစားထိုးခဲ့သည္။
လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ဘာသာေရးပဲြမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ ဓေလ့ထံုးစံ ပဲြေတာ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ဘာသာစကား ေျပာဆိုမႈမ်ားကို ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆဲြေသာ၊ ေဖာက္ျပန္မႈမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ရက္စက္စြာ ႏိွပ္ကြပ္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္၊ ေမာ္စီတံုး ကြယ္လြန္ၿပီး ေလးေယာက္ဂိုဏ္း ျပဳတ္က်သြားသည့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီမွာ တေျဖးေျဖးျပန္လည္ ရွင္သန္လာခဲ့သည္။
တိန္႔ေရွာက္ဖ်င္၏ လူနဲစုတိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီ
- တိုင္းရင္းသားတမ်ိဳးႏွင့္ တမ်ိဳးအၾကားရိွ ဝိေရာဓိမ်ားကို လူတန္းစားတိုက္ပဲြ၏ ရလဒ္အျဖစ္ ႐ႈျမင္မႈကို ဗဟိုအစိုးရက ျငင္းပယ္ျခင္းကဲ့သုိ႔ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီ၏ တက္ႂကြသည့္ အခန္းက႑ကို ဆန္႔က်င္သည့္ ေတြးေခၚမႈ အတားအဆီးမ်ားအား ဖယ္ရွားျခင္း။
- တိုင္းရင္းသားေဒသ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အရိွန္အဟုန္ ျမႇင့္တင္ေရးကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေရးရာေပၚလစီ အေလးထားခ်က္အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္း။
- တိုင္းရင္းသားေဒသ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္စနစ္ကို ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္၍ ပိုမိုတိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္း။
စသည့္ အခ်က္မ်ားကို လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ အေျခခံအျဖစ္ အတည္ျပဳခဲ့သည္။
စီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ပဓာန ဝါဒ
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အေျခခံေပၚလစီ ၃ ရပ္တြင္ မွားယြင္းေသာ ေတြးေခၚမႈကို ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရးကို ပထမထားၿပီး၊ ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ား ေဒသတြင္ စီးပြားေရးအရ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစေရးကို ဦးတည္ထားသည္။ မတူ ကဲြျပားျခားနားေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအၾကား မတူညီေသာ ဝိေသသ လကၡဏာရိွမႈႏွင့္ ဝိေရာဓိျဖစ္မႈမ်ားကို လူတန္းစားအျမင္ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္ ႐ႈျမင္ျခင္းသည္ မွားယြင္းသည္။ ၎အစား အားလံုး မၽွေဝခံစားၾကရမည့္ စီးပြားေရး ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ရည္မွန္းခ်က္ဆီသို႔ ဦးတည္ညီညြတ္ၾကေစရန္ တိန္႔ေရွာက္ဖ်င္က ေအာင္ျမင္စြာ စည္း႐ံုးႏိုင္ခဲ့သည္။ ေခတ္မိီဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ ကတ္သက္သည့္ တိန္႔ေရွာက္ဖ်င္၏ အေတြးအေခၚမွာ တိုင္းရင္းသားတမိ်ဳးႏွင့္ တမိ်ဳးအၾကားရိွ ဝိေရာဓိမ်ားကို စီးပြားေရး ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈျဖင့္ ေက်ာ္လႊားႏိုင္သည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား ေရးရာ ျပႆနာေျဖရွင္းေရးကို စီးပြားေရး ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစမႈ ရႈေထာင့္မွ ခ်ဥ္းကပ္သည့္ တိန္႔ေရွာက္ဖ်င္၏ အျမင္ကို ေနာက္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ က်န္းဇီမင္းႏွင့္ ဟူက်င္းေထာင္တို႔ကလည္း ဆက္လက္ လက္ခံက်င့္သံုးသည္။
ေဒသဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
တ႐ုတ္ျပည္၏ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေရးရာ ေပၚလစီကို ႏိုင္ငံေရးအရ ပံုေဖာ္မႈမွာ ေဒသဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ျဖစ္သည္။ ေဒသဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ က်င့္သံုးမႈေအာက္တြင္ သက္ဆိုင္ရာေဒသ ႏိုင္ငံေတာ္ယႏၲရားမ်ား၌ ဥပေဒျပ႒ာန္းခြင့္ ရွိသည္။ ထို႔အတူ သက္ဆိုင္ရာ ေဒသအဆင့္၏ ဘ႑ာေရးစီမံခန္႔ခဲြခြင့္၊ ေဒသခံမ်ားအား အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေပးခြင့္၊ တိုင္းရင္းသား ဘာသာစကား၊ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ပညာေရး ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ စီမံေဆာင္ရြက္ခြင့္ အာဏာမ်ား ရိွၾကသည္။ ေဒသဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ က်င့္သံုးျခင္းက သက္ဆိုင္ရာအစိုးရ၏ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားသည္ ေဒသအေျခအေနႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ကာ ပိုမိုထိေရာက္ ေကာင္းမြန္ေစသည္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကုန္ စာရင္းအရ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နယ္ေျမ ၁၅၅ ခု ရိွသည္။ အဆိုပါ ၁၅၅ ခုတြင္ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသႀကီး ၅ ခု၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တိုင္း ၃၀ ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ခ႐ိုင္ ၁၂၀ တို႔ ပါဝင္သည္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္က ေကာက္ယူခဲ့ေသာ စာရင္းဇယားအရ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသား ၅၅ မိ်ဳးတြင္ ၄၄ မ်ိဳးက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နယ္ေျမမ်ား ရိွၾကသည္။ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား အားလံုး၏ ၇၁% က ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နယ္ေျမမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကၿပီး အဆိုပါနယ္ေျမမ်ားမွာ တ႐ုတ္တျပည္လံုးဧရိယာ၏ ၆၄% ရိွသည္။
လက္ေတြ႔ျပႆနာ
လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ေဒသဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး က်င့္သံုးမႈတြင္ ထူးျခားခ်က္ႏွစ္ရပ္ ပါရိွသည္။ ပထမတခုမွာ- အမိ်ဳးသား ေသြးစည္းညီညြတ္မႈကို ဦးစားေပးျခင္းႏွင့္ လူနည္းစု အခြင့္အေရးမ်ားအေပၚ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ရိွျခင္း ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ ေဒသဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၅ တြင္ ေဒသအစိုးရမ်ားက အမ်ိဳးသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို ထိန္းသိမ္းရန္တာဝန္ရိွမႈကို ျပ႒ာန္းထားၿပီး၊ ပုဒ္မ ၇ တြင္ ေဒသအစိုးရမ်ားသည္ ဗဟိုအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ လူနည္းစုအခြင့္အေရးမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ အက်ိဳးစီးပြား၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။
ဒုတိယတခုမွာ- ေဒသဆိုင္ရာ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား ေပါင္းစပ္ထားမႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား ေပါင္းစပ္ထားသည့္ ပံုသဏၭာန္ပင္ျဖစ္ၿပီး၊ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ တမ်ိဳးသားလံုး၏ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳေစရန္ ျဖစ္ေပသည္။
တိုင္းရင္းသား ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နယ္ေျမမ်ား တည္ေထာင္ေပးသည္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီစြာ၊ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၅၉ အရ အမ်ိဳးသားျပည္သူ႔ကြန္ဂရက္သို႔ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နယ္ေျမမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္ ေစလႊတ္ခြင့္ အထူးအခြင့္အေရးကို ေပးထားသည္။ အဆိုပါ အခြင့္အေရးအရ အမ်ိဳးသားျပည္သူ႔ကြန္ဂရက္ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ အားလံုး၏ ၁၂ % ကို လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ား ကိုယ္စားျပဳခြင့္ ရရိွၾကသည္။ ထို ၁၂ % မွာ တျပည္လံုးရိွ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား အေရအတြက္ အခ်ိဳးအစား ၈% ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားသည္ မွန္ေသာ္လည္း ဒီမိုကေရစီ အေျခခံအုတ္ျမစ္ အားနည္းမႈေၾကာင့္ လံုေလာက္ေသာ ကိုယ္စားျပဳမႈ မဟုတ္ေၾကာင္း ေဝဖန္မႈမ်ားလည္း ရိွေနေလသည္။ ဒီမိုကေရစီ အေျခခံအုတ္ျမစ္ အားနည္းမႈ ဆိုသည္မွာ တိုင္းရင္းသားေဒသ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ လြတ္လပ္စြာ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ ပါတီက လက္ေရြးစင္ ေရြးခ်ယ္ ေစလႊတ္လိုက္သူမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေလသည္။
ရဲထြန္း (သီေပါ)
ကိုးကား ; Ethnic minority policy of People’s Republic of China, An overview by Yuen Siu Tim, The Hong Kong Institution of Education
