မတရားအသင္း အက္ဥပေဒႏွင့္ အလြဲအေခ်ာ္မ်ား
DVB
·
July 13, 2017
သတင္းသမားမ်ား အဖမ္းခံၾကရ
၂၆-၆-၂၀၁၇ ညေန ၄ နာရီခန္႔၌ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဘုရားႀကီးကုန္းအနီး၊ ခမရ ၅၀၃ တပ္က တပ္မေတာ္စစ္ေဆးေရးဂိတ္က ဒီဗြီဘီ႐ုပ္သံသတင္းေထာက္ ဦးေအးႏိုင္၊ ကိုျပည့္ၿဖိဳးေအာင္၊ ဧရာဝတီသတင္းေထာက္ ဦးသိန္းေဇာ္ အပါအ၀င္ ၆ ဦးနဲ႔ သံဃာေတာ္ ၂ ပါးကို တီအန္အယ္လ္ေအ (တအာင္း) က ျပဳလုပ္ေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ မူးယစ္ေဆးဝါး အလြဲသံုးစားမႈႏွင့္ တရားမဝင္ေရာင္းဝယ္မႈ တုိက္ဖ်က္ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ပြဲတြင္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပုိင္မ်ား၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ တစံုတရာ တင္ျပေတာင္းခံျခင္းမျပဳဘဲ သြားေရာက္ခဲ့သည္ဟုဆိုကာ ဖမ္းဆီးခဲ့ပါသည္။
သတင္းေထာက္မ်ားက တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔၏ သတင္းယူျခင္းအေပၚ ၁၉၀၈ ခုႏွစ္ မတရားအသင္းမ်ား အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၇(၁) အရ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ အေရးယူခဲ့ျခင္းအေပၚ ျပည္တြင္းျပည္ပ သတင္းမီဒီယာေလာက၌ ပြက္ပြက္ဆူသြားသည္။
သတင္းေထာက္မ်ားအား ဖမ္းဆီးထားျခင္းမွ အျမန္ဆံုးလႊတ္ေပးရန္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ သတင္းမီဒီယာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေၾကညာခ်က္မ်ားထုတ္၍ ေတာင္းဆိုၾကသည္။
သတင္းေထာက္မ်ားအား အျမန္ဆံုးလႊတ္ေပးရန္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈမ်ားလည္း ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ျပည္တြင္းျပည္ပ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကလည္း ေတာင္းဆိုၾကပါသည္။
တရားမဲ့ခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္း
အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီး၏ ေတာင္းဆိုမႈတြင္ သတင္းသမားမ်ားအား ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္၍ တရားမဲ့ခ်ဳပ္ေႏွာင္သည္ဟု စြပ္စြဲတင္ျပခ်က္မ်ား ရွိပါသည္။
ေျမျပင္အေျခအေန၊ အမႈတြဲတြင္ ေပၚေပါက္ခ်က္မ်ားအရ ေတြ႔ရွိရသည္မွာ ၂၆-၆-၂၀၁၇ ေန႔ ညေန ၁၅း၃၀ နာရီခန္႔တြင္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕၏အထြက္ ဘုရားႀကီးကုန္းအနီးတြင္ တပ္မေတာ္ ခမရ ၅၀၃ မွ သတင္းသမားမ်ားကို ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ၂၈-၆-၂၀၁၇ ေန႔ ညေန ၁၅း၀၀ နာရီခန္႔တြင္ သီေပါၿမိဳ႕နယ္တရားသူႀကီးထံမွ ခ်ဳပ္မိန္႔ယူ၍ ၁၁-၇-၂၀၁၇ ေန႔ထိ ရမန္ႀကီးတပတ္၊ ၁၄ ရက္ ယူခဲ့ပါသည္။
တပ္မေတာ္သည္ သတင္းသမား ၃ ဦးႏွင့္ အျခား ၂ ဦးအား ၂၆-၆-၂၀၁၇ ညေန ၁၅း၃၀ နာရီမွ ၂၈-၆-၂၀၁၇ ေန႔ ညေန ၁၅း၀၀ နာရီအထိ ၄၈ နာရီခန္႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အေျခခံမူမ်ား ပုဒ္မ ၂၁(ခ) တရား႐ုံး၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရရွိက ႏုိင္ငံသားတဦးကို ၂၄ နာရီထက္ ေက်ာ္လြန္၍ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခြင့္ မရွိေစရဟူေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္ခဲ့သည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူတုိ႔က ေထာက္ျပၾကပါသည္။
ထို႔ျပင္ ၂၈-၆-၂၀၁၇ ေန႔ ခ်ဳပ္မိန္႔ယူရာတြင္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဘုရားႀကီးကုန္းအနီး၌ ဖမ္းဆီးခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပပါသည္။ တီအန္အယ္လ္ေအ (တအာင္း) က ျပဳလုပ္ေသာ မူးယစ္ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ က်င္းပေသာ ေနရာမွာလည္း နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္ တရားသူႀကီးကသာ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာ္လည္း သီေပါၿမိဳ႕နယ္ တရားသူႀကီးထံ ခ်ဳပ္မိန္႔ရယူခဲ့ျခင္းသည္ ဥပေဒ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ ညီညြတ္မႈရွိမရွိ စိစစ္ရန္လိုသည္ဟု တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန တဦးက ေထာက္ျပပါသည္။
အမႈစြဲဆိုတင္ပို႔ျခင္း
၁၁-၇-၂၀၁၇ ေန႔အထိ ခ်ဳပ္မိန္႔ယူထားေသာ္လည္း အမႈအား ၇-၇-၂၀၁၇ ေန႔ ညေန ၁၅း၃၀ နာရီခန္႔တြင္ တရားခံ ၆ ဦးအား မတရားအသင္းမ်ား အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၇(၁)၊ ၂ ဦးအား လုိင္စင္မဲ့ကား သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္ဥပေဒျဖင့္ စြဲဆိုခဲ့ပါသည္။
အမႈကို ၂၁-၇-၂၀၁၇ ေန႔ ခ်ိန္းဆိုပါသည္။ တရားခံမ်ားကို သီေပါၿမိဳ႕နယ္ တရားသူႀကီးေရွ႕ေမွာက္တြင္ ႐ုံးထုတ္ပါသည္။ သီေပါၿမိဳ႕နယ္ တရားသူႀကီးက နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္ တရားသူႀကီး၏ကိုယ္စား အမႈလက္ခံ၍ ႐ုံးခ်ိန္းေပးခဲ့ပါသည္။
အမႈသည္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္ တရားသူႀကီး၌ စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ရွိပါသည္။ အမႈလိုက္ပါေသာ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေနက ကိုယ္စားေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ ဥပေဒႏွင့္ ညီမညီ ေမးခြန္းထုတ္ဖြယ္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာပါသည္။
၂၁-၇-၂၀၁၇ အထိ ခ်ဳပ္မိန္႔ကို သီေပါၿမိဳ႕နယ္ တရားသူႀကီးက ထုတ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေနပါသည္။ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္ တရား႐ုံးကို တရားခံမ်ားပို႔ရန္ လုံၿခံဳေရးအရ တရားခံမပို႔ႏုိင္ပါက အမွန္တကယ္ စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိေသာ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္ တရားသူႀကီးက သီေပါၿမိဳ႕နယ္သို႔ လာေရာက္၍ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္ဟု အမႈလုိက္ေရွ႕ေနက ေျပာပါသည္။ တရား႐ုံး၏ အမိန္႔ဟု ဆုိရာတြင္ သက္ဆုိင္ရာ စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိေသာ တရားသူႀကီး၌သာ အခြင့္အမိန္႔ အာဏာရွိသူ ျဖစ္ပါသည္။
ဤအမႈသည္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္ တရားသူႀကီး၌သာ စီရင္ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ သီေပါၿမိဳ႕နယ္႐ုံး၌ စစ္ေဆးရန္ လံုၿခံဳေရးအရ လုိအပ္ပါက တရားလို တပ္မေတာ္ ခမရ ၅၀၃ မွ တပ္ေရးဗိုလ္ႀကီး သက္ႏုိင္ဦးက သက္ဆုိင္ရာ ခ႐ုိင္တရား႐ုံးသို႔ ႐ုံးေျပာင္းေလွ်ာက္ထားရပါမည္။ တရားခံမ်ားသည္ မိမိတို႔ အသီးသီးေရွ႕ေနမ်ားအား ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာ ေပးအပ္ၿပီးျဖစ္၍ တရားခြင္၌ ျပစ္မႈႀကီး အမႈေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို အသိေပး အေၾကာင္းၾကားရန္ လိုအပ္မည္ဟု ေရွ႕ေနမ်ားက ေျပာပါသည္။
သတင္းရယူျခင္းႏွင့္ ပုဒ္မ ၁၇(၁)
၁၉၀၈ ခုႏွစ္ မတရားအသင္းမ်ား အက္ဥပေဒသည္ တရားမၽွတမႈမရွိ၍ ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းကာလက ပယ္ဖ်က္ရန္ အဆိုတင္သြင္းမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ယခု ဒုတိယအႀကိမ္ သက္တမ္းကာလ၌လည္း ပယ္ဖ်က္ျပင္ဆင္သင့္၊ မသင့္ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီ၊ ေကာ္မရွင္မ်ားက ျပန္လည္သံုးသပ္ေနပါသည္။
၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံက်င္းပ၍ အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကာလ၌ ညီလာခံကို တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကား တက္ေရာက္ခ့ဲေသာ၊ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေတြ႔ဆံုခဲ့ေသာ တီအန္အယ္လ္ေအ (တအာင္း) လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔၏ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ မူးယစ္ေဆးဝါး အလြဲသံုးစားမႈႏွင့္ တရားမဝင္ေရာင္းမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ပြဲ တက္ေရာက္သတင္းယူခဲ့သူမ်ားအား တပ္မေတာ္မွ ဖမ္းဆီး၍ ၁၇(၁) ျဖင့္ အေရးယူ၍ ယေန႔တုိင္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားျခင္းသည္ မွန္ကန္ပါ၏ေလာ၊ ျဖစ္သင့္ပါ၏ေလာ တပ္မေတာ္က အေလးအနက္ ျပန္လည္သံုးသပ္သင့္ပါသည္။
စာေရးသူသည္ ဥပေဒပညာရွင္တဦးျဖစ္၍ ဥပေဒ႐ႈေထာင့္မွ တင္ျပရပါမူ မတရားအသင္းမ်ား အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၇(၁) ျဖင့္ အေရးယူရန္ တီအန္အယ္လ္ေအသည္ မတရားအသင္း ဟုတ္၊ မဟုတ္၊ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက ပုဒ္မ ၁၆ အရ မတရားအသင္းအျဖစ္ ေၾကညာထားျခင္း ရွိ၊ မရွိ စိစစ္ရန္လိုသည္။ မတရားအသင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆေစကာမူ သတင္းသမားမ်ား သတင္းရယူျခင္းသည္ ပုဒ္မ ၁၇(၁) အရ ျပ႒ာန္းထားေသာ (၁) မတရား အသင္းဝင္ျဖစ္ျခင္း၊ (၂) အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ (၃) ထိုအသင္းအား ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ျခင္း၊ လက္ခံရယူျခင္း၊ ေတာင္းခံျခင္း (၄) အသင္းအား တနည္းနည္းျဖင့္ ကူညီျခင္းရွိရန္ လိုပါသည္။
အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ မူးယစ္ေဆးဝါးတုိက္ဖ်က္ေရးေန႔ အခမ္းအနား သတင္းရယူျခင္းသည္ ကူညီျခင္းမဟုတ္ပါ။ သတင္းသမားမ်ားသည္ တတိယလူ၊ ၾကားလူ ျဖစ္ပါသည္။ ပဋိပကၡမႈမ်ား၏ ႏွစ္ဘက္သတင္းမ်ားကို ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာမ်ား၊ ႐ုပ္သံမ်ား၌လည္း သတင္းရယူ ေဖာ္ျပေနပါသည္။
ကမာၻ႔သတင္းမ်ား၌လည္း ႐ုပ္သံထုတ္လႊင့္ေနၾကပါသည္။ သတင္းသမား သတင္းယူျခင္းသည္ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္အရ ၾကားလူတဦး၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ သတင္းထုတ္လႊင့္မႈအေပၚ၌သာ သတင္းမီဒီယာက်င့္ဝတ္ႏွင့္ ညီ မညီ၊ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္တခုခုအေပၚ ေဖာက္ဖ်က္ျခင္းရွိ၊ မရွိသာ စိစစ္ရန္ ရွိပါသည္။
တုိင္ခ်က္တြင္ မူးယစ္ေဆးဝါး တုိက္ဖ်က္ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ပြဲတြင္ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ခြင့္ျပဳခ်က္တစံုတရာ တင္ျပေတာင္းခံျခင္းမရွိဘဲ သြားေရာက္ သတင္းယူသည္ဟု ေဖာ္ျပတုိင္ၾကားထားပါသည္။ တပ္မေတာ္က လံုၿခံဳေရးမရွိေသာ ေနရာမ်ားကို သတင္းယူပါက မည္သည့္အဆင့္ပုဂၢိဳလ္၊ မည္သည္သို႔႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ရယူရမည္ဟု တရားဝင္အမိန္႔၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ မေတြ႔မိပါ။
သို႔ရာတြင္ သတင္းေထာက္ ၃ ဦး သြားေရာက္ခဲ့ေသာ ေနရာသည္ လံုၿခံဳေရး ကန္႔သတ္နယ္ေျမ မဟုတ္ပါ။ တီအန္အယ္လ္ေအ (တအာင္း) ၏ နယ္ေျမမဟုတ္ပါ။ ပြဲက်င္းပေသာ ေနရာသည္ အျဖဴေရာင္ေနရာဟု ေျပာပါသည္။ ယင္းပြဲသို႔ အစိုးရဝန္ထမ္းအခ်ိဳ႕ တက္ၾကပါသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုေဒသသို႔ သတင္းယူသြားရာ၌ တပ္မေတာ္စစ္ေဆးေရးဂိတ္ကို ျဖတ္ရပါသည္။
တပ္မေတာ္စစ္ေဆးေရးအရာရွိက ‘ခင္ဗ်ားတုိ႔ မူးယစ္ေဆးဝါး တုိက္ဖ်က္ေရး သတင္းယူဖုိ႔ သြားမွာမို႔လား၊ မူးယစ္ေဆးဝါးတုိက္ဖ်က္တာ ေကာင္းတဲ့အလုပ္’ ဟု ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ သတင္းသမားမ်ားကလည္း မိမိတို႔၏ သတင္းေထာက္ကတ္ျပားမ်ား၊ လိပ္စာကတ္မ်ား ေပးခဲ့ပါသည္။ ထုိစစ္ေဆးေရးဂိတ္က မသြားနဲ႔ဟု တားျမစ္ခဲ့ျခင္းမရွိပါ။ ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴပင္ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါသည္။
တပ္မေတာ္သည္ သတင္းသမားမ်ား၏ သတင္းယူျခင္းကို ဖမ္းဆီး အေရးယူျခင္းအေပၚ၌ ျပန္လည္ စဥ္းစားသံုးသပ္သင့္ပါေၾကာင္း.........။
ေရွ႕ေန-ေမာင္ကံ