Live
Home
ရုပ်သံ
၆၆(ဃ) က သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္အေပၚ ဘယ္လိုထိခိုက္ေနလဲ - အယ္ဒီတာစကားဝိုင္း
DVB
·
June 15, 2017
ဒီတပတ္ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းက The Voice ရဲ႕ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္နဲ႔ သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ကို ၆၆(ဃ) နဲ႔ အမႈစြဲခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ၆၈ မႈေျမာက္ ျဖစ္လာခဲ့ပါၿပီ။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာျပည္မွာ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ၆၆(ဃ) လို႔ေခၚတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒတခုဟာ သတင္းသမားေတြရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ သတင္းရယူခြင့္၊ တင္ျပခြင့္ေတြအေပၚမွာ ဘယ္လိုထိခိုက္ေနလဲဆိုတာ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတပတ္ ေဆြးေႏြးမယ့္သူေတြကေတာ့ Myanmar Now က အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ကိုေဆြဝင္းနဲ႔ The Myanmar Quarterly မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ မူဝါဒေလ့လာေရးဂ်ာနယ္က အယ္ဒီတာ ကိုေနထြန္းႏိုင္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗြီဘီ) “ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒနဲ႔ သတင္းသမားေတြကို စဲြထားတာလည္း ၉ မႈေလာက္ ျဖစ္လာၿပီ။ အခုေနာက္ဆံုးဆိုရင္ သတင္းသမားေတြက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ကမ္ပိန္းေတြလည္း လုပ္ေနၾကတယ္ေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရယ္၊ ၆၆(ဃ) ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒက သတင္းသမားေတြကို ဘယ္လိုမ်ဳိး သက္ေရာက္မႈရွိလဲဆိုတာ စေဆြးေႏြးေပးပါခင္ဗ်။” ကိုေဆြဝင္း (အယ္ဒီတာခ်ဳပ္၊ Myanmar Now) “The Voice က ကိုေက်ာ္မင္းေဆြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္းပါးေရးတဲ့ ၿဗိတိသၽွကိုကိုေမာင္တို႔ ဒီေဆာင္းပါးကို ျပည္သူလူထုေတြကလည္း အကုန္ဖတ္သင့္တယ္လို႔ ကေ်နာ္ျမင္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းမီဒီယာေတြ အားလံုးကလည္း ေသခ်ာဖတ္သင့္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ဖတ္သင့္သလဲဆိုေတာ့ ဘာေၾကာင့္ တပ္မေတာ္က စဲြရတာလဲ၊ တပ္မေတာ္က စဲြရမွာ ဘာအေၾကာင္းတရားရွိလဲ၊ က်ေနာ္တို႔ ဒါေတြကို ေလ့လာသင့္တယ္။ က်ေနာ္လည္း ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုရင္ ဒီလုိ သေရာ္စာေတြ ဖတ္ေလ့ဖတ္ထ မရွိဘူး။ ဒီအမႈျဖစ္လာေတာ့ က်ေနာ္ဖတ္တယ္။ ဖတ္လည္းဖတ္ေရာ ဒါ အင္မတန္ေကာင္းမြန္တဲ့ သေရာ္စာ၊ မွန္ကန္တဲ့ သေရာ္စာ၊ အေၾကာင္းအက်ဳိးညီညြတ္တဲ့ သေရာ္စာလို႔ က်ေနာ္ေတြ႔ရွိရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မည္သူ႔ကိုမွ ပုတ္ခတ္ထားတာ မရွိဘူး။ အာဃာတ ရန္ၿငိဳးထားၿပီးေတာ့ တခုခု ေျပာဆိုထားတာ မရွိဘူး။ ကုန္းတိုက္ထားတာ မရွိဘူး။ ဒါမ်ဳိးေတြ ေတြ႔ရတယ္။ ေကာင္းမြန္တဲ့ စာနယ္ဇင္းေလာကက အေၾကာင္းအရာတခု ျဖစ္တယ္။ ဒီအေပၚနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တပ္မေတာ္က လံုးဝကို သည္းမခံဘဲနဲ႔ တရားစဲြလိုက္တယ္။ တရားစဲြတဲ့အခါမွာ လူေတြအကုန္လံုးက ၆၆(ဃ) ကို ေျပးျမင္ၾကတယ္။ ၆၆(ဃ) နဲ႔ စဲြတာကိုး။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ေတာ့ ဒါဟာ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ၿခိမ္းေျခာက္တာပဲလို႔ ျမင္တယ္။ ၆၆(ဃ) ကို ဒုတိယပိုင္း က်ေနာ္ ခဏထားလိုက္တာေပါ့ေနာ္။ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ထားတယ္လို႔ က်ေနာ္ ျမင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီသတင္းဟာ ပံုႏွိပ္နဲ႔ အရင္သြားတဲ့ဟာ။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ဒါကို အင္တာနက္ေပၚတင္တယ္။ တင္တဲ့အခါကလည္း ဒါ ဂ်ာနယ္က တင္တာေပါ့ဗ်ာ။ တင္ၾကတဲ့အခါမွာ သမား႐ိုးက်ပံုစံဆိုရင္ ကိုယ္ မေက်နပ္တာတခုကို ပံုႏွိပ္နဲ႔ မေက်နပ္ရင္၊ ပံုႏွိပ္ကို တရားစဲြရမယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ ရွိတာေပါ့။ ဒီလိုမသြားဘဲ ၆၆(ဃ) ကို အသံုးခ်ၿပီး စဲြတယ္ဆိုတာက ၆၆(ဃ) မွာပါတဲ့ ခ်က္ခ်င္း ေထာင္အက်ဥ္းခ်ပစ္လိုက္လို႔ရတယ္။ တရားစီရင္ေရးမတိုင္ခင္မွာ ရဲကေနၿပီးေတာ့ေပါ့။ ဒီအခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ Pre Trial Punishment လို႔ပဲ ေျပာရမွာေပါ့ေနာ္။ တရားစီရင္ေရးမတိုင္မီ ႀကိဳတင္ကနဦး အျပစ္ဒဏ္ေပးတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကို သံုးၿပီးေတာ့ လက္နက္တခုလို တိုက္ခိုက္ေနတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ ေတြ႔ရွိရတယ္။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ သတင္းသမားတေယာက္အေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ နံပါတ္တစ္ ကိုေက်ာ္မင္းေဆြ အမႈမွာဆိုရင္ ဒါဟာ တိတိက်က်ေျပာရရင္ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ခ်ဳိးေဖာက္မႈပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အခုလိုမ်ဳိး ဘာမွ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အမည္နာမတပ္ၿပီးေတာ့ မစြပ္စဲြတဲ့ကိစၥတခုေတာင္မွ သူတို႔ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ အင္အားရွိတဲ့သူေတြက အေရးယူလာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သတင္းမီဒီယာေတြက တုိင္းျပည္မွာ ဘယ္လိုေဝဖန္မလဲ၊ ေထာက္ျပမလဲ။ စတုတၱမ႑ိဳင္သာ ေျပာတယ္။ တကယ့္တကယ္က်ေတာ့ စတုတၳမ႑ိဳင္ကို အသိအမွတ္ျပဳမႈက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ကလည္း အသိအမွတ္ျပဳမႈ အားနည္းတယ္။ တရားဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ကလည္း အသိအမွတ္ျပဳမႈ အားနည္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လို႔ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရၿပီလို႔ ကနဦးအေနနဲ႔ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ ကိုယ္မေက်နပ္ရင္ တျခားေသာ ပုဒ္မေတြနဲ႔ တရားစဲြလိ႔ုရတာကို ၆၆(ဃ) ကို သံုးစဲြတာေတာ့ ဒါဟာ မူမမွန္တဲ့ လုပ္ရပ္တခုလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ၆၆(ဃ) နဲ႔ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာလည္း သိရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အျခား အျခားေသာ တိုင္းျပည္ေတြမွာ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ကို အကန္႔အသတ္မရွိ မေပးထားဘူး။ ေရးခ်င္ရာ ေရးလို႔ရမယ္၊ စြပ္စဲြခ်င္တာ စြပ္စဲြလို႔ရမယ္၊ ဘယ္တိုင္းျပည္မွ မေပးထားဘူး။ ဘယ္အလူ႔အဖဲြ႔အစည္းမွ မရွိဘူး။ အားလံုးဟာ အကန္႔အသတ္ရွိတယ္။ မွန္ကန္ရမယ္၊ တိက်ရမယ္၊ အေၾကာင္းအက်ဳိးညီညြတ္ရမယ္ ဒါမ်ဳိးေတြ ရွိၿပီးသားပဲ။ အကယ္၍ မေတာ္မတရား ေရးလာခဲ့ရင္ သူ႔မွာ စဲြရမယ့္ ဥပေဒ ပုဒ္မေတြ ရွိၿပီးသား တျခားတိုင္းျပည္ေတြမွာ ဘယ္လိုစဲြၾကသလဲ။ ဒါေတြအားလံုးဟာ တရား႐ံုးကို ဦးတိုက္ေလၽွာက္ၿပီးေတာ့မွ တရားစဲြၾကရမယ္။ ေပးတဲ့ျပစ္ဒဏ္ကလည္း ဒါဟာ ရာဇဝတ္မႈ Criminal Punishment မဟုတ္ဘဲနဲ႔ Civil Punishment တခါတည္း ေငြေၾကးအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေပးရတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ဆိုတာ ရွိတယ္။ ဒီတုိင္းျပည္မွာ ရာဇဝတ္မႈတခုလို သတ္မွတ္ၿပီး အျပစ္ေပးေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ကိုေဆြဝင္းကေတာ့ ဒီအမႈမွာ ၆၆(ဃ) ဆက္သြယ္ေရးပုဒ္မနဲ႔ စဲြတယ္။ ဒါက သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကိုပါ ၿခိမ္းေျခာက္လာတဲ့အတြက္ ျမန္မာျပည္မွာ Satire သေရာ္စာေတာင္ ေရးခြင့္မရွိေတာ့ဘူးလားလို႔ ဆိုတဲ့ဘက္ကို ေက်ာ္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုေနထြန္းႏိုင္လည္း ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေပါ့ေနာ္။ ဒီအမႈေတြက ၆၈ မႈေလာက္ ျဖစ္လာၿပီ။ အရင္အစိုးရလက္ထက္က ၇ မႈေလာက္ပဲ သံုးၿပီးေတာ့ အခုလက္ရွိ ျပည္သူ႔အစိုးရလက္ထက္မွာေတာ့ ၆၁ မႈ ပိုမ်ားလာတာလည္း ေတြ႔ရတာေပါ့ခင္ဗ်ာ။ ဒီဟာကို ကိုေဆြဝင္း ေျပာသလို တပ္မေတာ္ကလည္း သံုးတယ္၊ အစိုးရလည္း သံုးတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ မီဒီယာသတင္းသမားေတြအေနနဲ႔ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ဘယ္လိုမ်ဳိး ရွိလာၿပီလဲဆိုတာ သံုးသပ္ေပးပါဦး။” ကိုေနထြန္းႏိုင္ (အယ္ဒီတာ၊ The Myanmar Quarterly မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ မူဝါဒေလ့လာေရးဂ်ာနယ္) “က်ေနာ္ကေတာ့ ေပါင္းၿပီးေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ Freedom of Expression လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္ကိုပါ ထိပါးလာတယ္လို႔ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုတာ့ အခု ၆၆(ဃ) နဲ႔ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သတင္းသမားေတြတင္ မဟုတ္ဘူး။ သာမန္ ျပည္သူျပည္သားေတြ၊ အရပ္သားေတြပါ ထိခိုက္ေနတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိတယ္ေပ့ါေနာ္။ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဟုတ္တယ္၊ ဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္မွာ ဒါကို အစားသံုးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ တပ္မေတာ္က စသံုးခဲ့တာ။ စသံုးခဲ့တဲ့အခ်ိန္တုန္းက ၇ မႈပဲ ရွိတယ္။ ၅ မႈကို ေထာင္ဒဏ္ခ်တယ္။ အျမင့္ဆံုးျပစ္ဒဏ္က ၆ လပဲခ်တာ။ ဒီဘက္အစိုးရလက္ထက္မွာက်ေတာ့ တႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ ၆၁ မႈ ျဖစ္လာၿပီ။ အဲဒီအထဲမွာ ၁၁ မႈက အမိန္႔ခ်ၿပီးသြားၿပီ။ ဒီၾကားထဲမွာ အာမခံေပးႏိုင္၊ မေပးႏိုင္ေတြကလည္း ရွိေသးတာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ တရားစဲြတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို က်ေနာ္ မေျပာခ်င္ေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တာက ဥပေဒရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေပါ့။ တစ္အခ်က္ ဒီဥပေဒမွာ နည္းဥပေဒ မရွိေသးဘူး။ ႏွစ္အခ်က္ကေတာ့ ဒီဥပေဒဟာ ရဲအေရးပိုင္ခြင့္ ေပးထားတယ္။ ခ်က္ခ်င္းဖမ္းဆီးပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ ျပႆနာတခုက ထပ္ၿပီးေတာ့ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ဥပေဒရဲ႕ ပုဒ္မ ၈၀(ခ) မွာ ျပ႒ာန္းထားတယ္။ ဒီဥပေဒနဲ႔ အေရးယူမယ္ဆိုရင္ ဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ႀကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ယူရမယ္ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဥပမာ ေျပာျပတာေပါ့ေနာ္။ ကိုေက်ာ္မင္းေဆြကို အေရးယူတဲ့အခါမွာ ရဲက အမႈကို အရင္မတည္ေဆာက္ဘဲနဲ႔ ဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္လည္း မရေသးဘဲနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ဖမ္းဆီးထားတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ဥပေဒရဲ႕ ယိုေပါက္က အဲဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီလို ယိုေပါက္ေတြ၊ ဥပေဒေတြကို မျပင္ဆင္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ပိုဆိုးလာဖို႔ပဲ ရွိတယ္။” အျပည့္အစုံကို ႐ုပ္သံဖုိင္တြင္ ၾကည့္႐ႈႏုိင္ပါသည္။

About DVB

The Democratic Voice of Burma (DVB) publishes daily independent news and information across Myanmar and around the world by satellite TV and the internet. DVB was founded in 1992 and is registered as a non-profit association in Thailand.

Follow Us

© Democratic Voice of Burma 2024