လက္ရွိ ေနျပည္ေတာ္မွာ ဇြန္ ၆ ရက္မွ ၇ ရက္ထိ က်င္းပေနတဲ့ Myanmar Investment Forum ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံျခားက လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏိုင္လိမ့္မယ္လုိ႔ စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းျမင့္က ဒီဗီြဘီကို ေျပာပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းျမင့္ကို ဒီဗြီဘီ ဒု-အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးခင္ေမာင္ဝင္းက ေနျပည္ေတာ္မွာ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းထားတာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စုိက္ပ်ဳိးသီးႏွံ ပို႔ကုန္တုိးတက္ေရး၊ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ေတြနဲ႔ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းေတြအျပင္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း အလားအလာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျဖၾကားေပးထားပါတယ္။ ေမး- က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ဳိးစံု ရွိတာေပါ့ေလ။ ဒီဝန္ႀကီးဌာနေတြထဲမွာ တခ်ဳိ႕ဝန္ႀကီးဌာနကေတာ့ စီးပြားေရးနဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘူးေပါ့။ အၾကမ္းဖ်င္းေပါ့၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနက ဘယ္လိုအခန္းက႑က ပါလဲဆိုတာ ရွင္းျပေပးလို႔ရမလား ခင္ဗ်။ ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရဖဲြ႔တဲ့ေနရာမွာ က်စ္က်စ္လ်စ္လ်စ္နဲ႔ ဖဲြ႔ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စီးပြားေရး ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ဆိုရင္ ဝန္ႀကီးဌာနတိုင္းကေတာ့ အေရးႀကီးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ စီးပြားေရးနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ အခြန္အေကာက္တို႔ ဝင္ေငြတို႔၊ တဖက္က ေန႔စဥ္ ကုန္စည္ကိစၥတို႔၊ သြင္းကုန္ပို႔ကုန္ဆိုေတာ့ အမ်ား သတင္းစာထဲ ပါတာကေတာ့ စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနနဲ႔ စီမံဘ႑ာဝန္ႀကီးဌာနဆိုေတာ့ ဒီဝန္ႀကီးဌာနက အေရးႀကီးသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔ သာမန္လူထုကလည္း အဲဒီလုိ နားလည္ပါတယ္။ အခု အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ အာဏာရလာတာ တႏွစ္ခဲြေလာက္ရွိၿပီေပါ့ေနာ္။ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာေနၾကတာက အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ တာဝန္ယူတဲ့အခ်ိန္မွာ တိုးတက္၊ အျပဳသေဘာ အေကာင္းဘက္က တိုးတက္လာတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္ စီးပြားေရးက႑မွာေတာ့ အားနည္းတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဝန္ႀကီးအေနနဲ႔ ဘယ္လို မွတ္ခ်က္ေပးခ်င္ပါလဲ။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔အစိုးရ တက္လာတ့ဲအခါက်ေတာ့ စီးပြားေရးက တံု႔သြားသလို ရွိပါတယ္။ ဥပမာ စိုက္ပ်ဳိးေရးဆိုရင္ေတာ့ ပိုမိုတိုးတက္လာတာရွိပါတယ္။ သစ္ေတာဆိုရင္ သစ္ေတာမ်ား ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရး ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က သစ္ပို႔ကုန္ကို ေလၽွာ့ခ်တာ ရွိပါတယ္။ ဂက္စ္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကလည္း ကမာၻ႔ေဈးကြက္က တန္ဖိုး ၃၅ ေတာင္ က်သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မႏွစ္ကဆိုရင္ ၁ ဒသမ ၅ ဘီလီယံဖိုးေလာက္ ေလ်ာ့သြားတာ ရွိပါတယ္။ ေမး - အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရးေပၚလစီက ဘယ္လိုရွိလဲဗ်။ အဲဒါ ရွင္းျပေပးလို႔ရမလား။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရးေပၚလစီက အဓိက ၁၂ ခ်က္ ရွိပါတယ္။ အခ်က္တိုင္းကိုကလည္း အေရးႀကီးတာ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ပထမအခ်က္ကေတာ့ တိုင္းျပည္ဘ႑ာကို ရွာေဖြသံုးစဲြတဲ့ေနရာမွာ ျပည္သူ႔ဘ႑ာေရးစနစ္ဆုိတာ စီမံခန္႔ခဲြတာ လုပ္ပါတယ္။ စီးပြားကူးသန္းဘက္က ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဓိက နံပါတ္တစ္က စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ေနရာမွာ ပုဂၢလိကက႑ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈအားေပးေရးဆိုၿပီး က်ေနာ္တို႔က လြတ္လပ္စြာ ယွဥ္ၿပိဳင္ေရးကို အားေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္မႈမွာေရာ ေရာင္းဝယ္မႈမွာေရာ၊ ျပည္တြင္းေရာင္းဝယ္မႈမွာ ပုဂၢလိကက႑မွာ လြတ္လပ္စြာ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ေပးထားတာ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခါ က်ေနာ္တို႔က လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့ေနရာမွာ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရးကလည္း အဓိကျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လယ္ယာနဲ႔ အေသးစားစက္မႈလုပ္ငန္း အမ်ားစုဟာ လယ္ယာက႑ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို စက္မႈနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး လယ္ယာက႑ ခ်ိတ္ဆက္မႈဆိုတာ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့ေနရာမွာ လူသားအရင္းအျမစ္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုေတာ့။ ဒီအခ်က္ေတြဟာ ၁၂ ခ်က္ထဲမွာ  အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး - စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ဝန္ႀကီးရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ စီမံကိန္းေတြ၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက ဘာေတြလဲဆိုတာ အၾကမ္းဖ်င္း ရွင္းျပလို႔ရမလားခင္ဗ်။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနက အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကုန္သြယ္မႈ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အဓိက တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္တဲ့ ဝန္ႀကီးဌာန ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ လယ္ယာက႑နဲ႔ ကုန္သြယ္မႈ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ဆိုရင္ ထုတ္လုပ္မႈက႑တို႔၊ ဆက္သြယ္ေရးက႑တို႔၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးက႑တို႔၊ ဘဏ္တို႔နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ရတာ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီလိုဟာမ်ဳိး ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္မွ တိုးတက္ဖံြ႔ၿဖိဳးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ေတာ့ ပို႔ကုန္သြင္းကုန္လုပ္ငန္းမွာ အဓိက ေဆာင္ရြက္တာရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပို႔ကုန္သြင္းကုန္က အစိုးရရဲ႕ အခြန္အေကာက္ဝင္ေငြ အဓိကက်တာျဖစ္တယ္။ ျပည္တြင္းက ထုတ္လုပ္မႈ ပိုလၽွံတာကို ႏိုင္ငံတကာမွာ ေရာင္းဝယ္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းမွာ အဓိကထားၿပီးေတာ့ ေဈးကြက္ရွာေဖြေရးတို႔၊ ပို႔ကုန္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ေျဖေလၽွာ့မႈတို႔ ဒါေတြလုပ္ပါတယ္။ ေနာက္တခုကလည္း က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ထုတ္လုပ္သူမ်ားနဲ႔ ေရာင္းဝယ္သူမ်ား သတင္းအခ်က္အလက္ ရယူဖလွယ္ေပးတာ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဒီမွာ စီးပြားကူးသန္းအေနနဲ႔ အျခားလုပ္ရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ အထူးစီးပြားဇုန္မ်ား Special Economic Zone ၃ ခု ရွိပါတယ္။ သီလဝါရယ္၊ ေက်ာက္ျဖဴရယ္၊ ထားဝယ္ရယ္။ ဒီဇုန္ ၃ ခုကို က်ေနာ္တို႔ လုပ္ဖုိ႔အတြက္ စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနက focal point (အဓိကဆုံခ်က္) အျဖစ္ေပါ့။ ပုဂၢလိကက႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေကာ္မတီဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ဒု-သမၼတ ၁ က ဦးေဆာင္တာ။ ဒီမွာလည္း က်ေနာ္တို႔ စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနက focal point တခုျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီထုတ္လုပ္မႈေရာ၊ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈေရာ ပုဂၢလိကပိုင္း ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ အဓိကထား အေလးထား ေဆာင္ရြက္ထားတာ ရွိပါတယ္။ ေမး - ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ပို႔ကုန္ထက္ သြင္းကုန္က ပိုမ်ားေနတယ္လို႔ ေျပာတာ ရွိတယ္ေလ။ အဲဒါ ဟုတ္ပါသလား ခင္ဗ်။ ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္။ မႏွစ္ကဆိုရင္ ပို႔ကုန္က ၁၂ ဘီလီယံေလာက္ရွိပါတယ္။ သြင္းကုန္က ၁၇ ဘီလီယံေလာက္ ရွိပါတယ္။ ေမး - အရင္က ေတြ႔ခဲ့တဲ့ အေတြ႔အႀကံဳအရဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားက ဝယ္ယူမႈ၊ ႏိုင္ငံျခားေဈးကြက္မွာ အေျပာင္းအလဲျဖစ္သြားရင္ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ လာၿပီး႐ိုက္ခတ္မႈ ရွိၾကတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ စိုက္ပ်ဳိးေနက် သီးႏွံေတြ၊ အရင္ႏွစ္ကေတာ့ ပို႔ကုန္မွာ အားေကာင္းတဲ့အတြက္ ဒီႏွစ္မွာ အားသြန္ခြန္စိုက္ စိုက္လိုက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီႏွစ္မွာ ေဈးကြက္ေျပာင္းလဲတဲ့အတြက္ ထိခိုက္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္တယ္။ ဒါမ်ဳိးအေျခအေန ဘယ္လို သံုးသပ္ျပလို႔ရမလဲ။ ဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ဘယ္လိုမ်ဳိး ဦးေဆာင္မႈေပးၿပီး ဒီဟာကေန ေက်ာ္လႊားလို႔ရေအာင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး ကူညီေပးႏိုင္တာေတြ ရွိပါသလဲခင္ဗ်။ ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးမႈ အေျခခံတဲ့ ႏိုင္ငံအဖုိ႔ကေတာ့ လယ္ယာက႑ရဲ႕ သေဘာသဘာဝက ဒီျပႆနာက ေတြ႔ႀကံဳရပါတယ္။ ဒါကို ေျဖရွင္းဖုိ႔ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က နံပါတ္တစ္ ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္မႈ Productivity တက္ေအာင္၊ ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ နည္းေအာင္ဆိုတာ တဖက္က ႀကိဳးစားသလို၊ တဖက္ကလည္း သယ္ယူပို႔ေဆာင္စရိတ္ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ က်ေနာ္တို႔က လမ္း၊ တံတား ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနတာရွိပါတယ္။ တဖက္ကလည္း က်ေနာ္တုိ႔က ေဈးကြက္တခုကို အခု က်ေနာ္တို႔ဆိုရင္ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းတို႔၊ တ႐ုတ္တို႔၊ အိႏိၵယေဈးကြက္ကို အဓိက မွီခိုေနရတဲ့အခါက်ေတာ့ ေဈးကြက္ပိုမိုရရွိျခင္းအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သီးႏွံေတြကို ေဈးကြက္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေရာက္ေအာင္ဆိုၿပီး ဥေရာပ၊ အေရွ႕ဥေရာပ၊ အထူးသျဖင့္ အိႏိၵယ၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယားတို႔ ေဈးကြက္သစ္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ ရွာေပးတာ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ပို႔ကုန္ကို လယ္ယာက႑ သဘာဝအရင္းအျမစ္က ပို႔တာထက္ Value Added ျဖစ္ေအာင္လုိ႔ က်ေန္ာတို႔ စတင္လုပ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါကေတာ့ ေရရွည္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အလားအလာေကာင္းတဲ့သေဘာ ရွိပါတယ္။ ေမး - က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို တခ်ဳိ႕ပညာရွင္ေတြ ေထာက္ျပတာက အလုပ္အကိုင္ ရရွိေရးဆိုတဲ့ Labour Intensive Investment ထက္ တကယ့္ကို ေငြရင္းက ႀကီးတယ္၊ အလုပ္အကိုင္ရရွိဖုိ႔က သိပ္မရွိဘူး၊ Capital Intensive Investment ေတြျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ခုနက ဝန္ႀကီးေျပာခဲ့တဲ့ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ၃ ခုမွာ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ဳိးေတြက အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး ဘယ္လိုမ်ဳိး အေထာက္အကူျပဳႏုိင္လဲခင္ဗ်။ ေျဖ - ေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္ ႏွစ္ပိုင္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဥပမာ အထူးစီးပြားေရးဇုန္မ်ား၊ ထားဝယ္၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ သီလဝါဇုန္ ကိစၥေပါ့ေနာ္။ သူက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ႀကီးပါတယ္။ ေခတ္မီတဲ့လုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ နည္းပညာ ေနာက္ဆံုးသြင္းတာေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္ ရရွိမႈကေတာ့ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ အလုပ္အကိုင္က ပိုမိုရရွိတာေပါ့ေလ။ ေအာက္က ေလဘာအျမတ္လည္း နည္းပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တို႔ တဖက္ကလာတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဥပမာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းတို႔၊ ေရထြက္လုပ္ငန္း တိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းတုိ႔၊ Process လုပ္ငန္းေတြဆုိရင္ ဒါေတြက အလုပ္အကိုင္ေပးႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြပါ။ တခါတေလက်ရင္ က်ေနာ္တို႔က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူကို ဖိတ္ေခၚတဲ့အခါမွာ တဖက္က အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး၊ ပို႔ကုန္တိုးတက္ေရး ဆိုေပမယ့္လည္း လာတဲ့လူတိုင္းကို စစ္ေဆးၿပီး လက္ခံတဲ့သေဘာ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔လိုခ်င္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ မရတာျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္ အထူးစီးပြားဇုန္မ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးလာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္း၊ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုမိုရရွိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရရွည္မွာေတာ့။ ေမး - အဲဒီလို ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာတခုက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈေတြ က်ေနာ္တို႔မွာ ရွိခဲ့ၾကတယ္။ သတၱဳလုပ္ငန္းတို႔၊ သစ္ေတာလုပ္ငန္းေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ၾကတာရွိတယ္။ အခု စီးပြားေရးအထူးဇုန္ေတြမွာ လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာေတြကေရာ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ သဘာဝပတ္ဝန္က်င္ ထိန္းသိမ္းေရး၊ ၿပီးေတာ့ ေဒသမွာရွိတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ လူေနမႈဘဝကို မထိခိုက္ေအာင္ အဲဒါမ်ဳိးေတြအတြက္ မျဖစ္ရေအာင္ စီမံကိန္းခ် ေဆာင္ရြက္ေနတာမ်ား ရွိပါသလားခင္ဗ်။ ေျဖ - ရွိပါတယ္။ ဟိုတုန္းက က်ေနာ္တို႔သိခဲ့တဲ့ သတၱဳလုပ္ငန္းတို႔၊ ျမစ္ဆံုဆည္တုိ႔ စသျဖင့္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကပဲလုပ္လုပ္၊ ဆည္ေတြပဲလုပ္လုပ္၊ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာပဲလုပ္လုပ္၊ ခုနကေျပာတဲ့ ခါးသီးတဲ့ကိစၥေတြ ရွိတာပဲ။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးထိခိုက္တာတို႔၊ ေရႊတူးေဖာ္တယ္၊ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္တယ္ စသျဖင့္ေပ့ါ၊ ဒါေတြဟာ ခါးသီးတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြပါ။ အဲဒါမျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔က အေလးထား ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ တဖက္က ႏိုင္ငံျခားလုပ္မယ့္ ကုမၸဏီမွာ တင္းက်ပ္ေသာ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္တယ္။ ေဒသဆိုင္ရာနဲ႔ ျပည္သူမ်ားနဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာက္ျဖဴဇုန္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သီလဝါဇုန္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ထားဝယ္ကပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘာမွ လၽွဳိ႕ဝွက္ခ်က္ မရွိပါဘူး။ ေဒသဆိုင္ရာ ျပည္သူမ်ားနဲ႔ အပြင့္လင္းဆံုး ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အလုပ္အကိုင္ ပိုမိုရရွိေရး၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ မထိခိုက္ေရး ဆိုတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ႀကိဳးစားပမ္းစား လိုက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ သီလဝါဆိုရင္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အလားအလာေကာင္း ရွိပါတယ္။ ေမး - က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ဟိုတယ္နဲ႔ခရီးသြားလုပ္ငန္းက ေဒသတြင္းႏုိင္ငံနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္လိုက္ရင္ ေတာ္ေတာ္ကို နိမ့္က်ေနေသးတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ခရီးသြားလာတဲ့ ဦးေရကလည္း ေတာ္ေတာ္နည္းေသးတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ ၁၀ ဆေလာက္ေတာင္ ကြာတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီလို ဟိုတယ္နဲ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကို ျမႇင့္တင္လာၿပီးေတာ့မွ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး ဖန္တီးဖို႔အတြက္ေရာ အစိုးရကေရာ ေပၚလစီခ်မွတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္တာမ်ဳိး ရွိပါသလား ခင္ဗ်။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ဌာနနဲ႔ဆိုရင္ National Export Strategy ဆိုတာရွိပါတယ္။ သီးႏွံ ၇ မ်ဳိးနဲ႔၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ ေရာ္ဘာလုပ္ငန္း တိုးတက္ဖံြ႔ၿဖိဳးဖို႔၊ အထူးသျဖင့္ Community Tourism သေဘာလုပ္တာ ရွိတယ္။ ဒါကလည္း ခရီးသြား အမ်ားနဲ႔စာရင္ေတာ့ အနည္းအပါးပါ။ ျဖစ္ဖုိ႔က က်ေနာ္တို႔မွာက အဓိကက လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး Infrastructure အားနည္းတာရယ္၊ ေရတို႔ လၽွပ္စစ္တို႔ အားနည္းတာ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ဖြင့္ေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ ဖြင့္ဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ဘက္ကလည္း ဒါကို အတြင္းထိ ဖြင့္လည္ဖို႔ ေတာင္းဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ထိုင္းဘက္ကလည္း သူတို႔ ထားဝယ္ကိစၥတို႔၊ ဒီဘက္ ကရင္ျပည္နယ္အထိ၊ အိႏိၵယဘက္ကလည္း အဲဒီလို ေတာင္းဆိုတာရွိတယ္။ အကယ္၍ က်ေနာ္တို႔က အေနာက္ဥေရာပ ႏိုင္ငံႀကီးေတြ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကေတာ့ သိပ္ေမၽွာ္လင့္စရာမရွိဘူး။ က်ေနာ္တို႔က အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ တ႐ုတ္တို႔၊ အိႏိၵယ၊ ထိုင္းတို႔နဲ႔ ဒီအရပ္ေဒသေတြမွာ ဖြင့္ေပးမယ္ဆိုရင္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကေတာ့ အလားအလာရွိတဲ့ လုပ္ငနး္တရပ္အေနနဲ႔ ေမၽွာ္လင့္ထားပါတယ္။ ဒါကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က တစိတ္တပိုင္း အားေပးေနပါတယ္။ ေမး - အခု ေနျပည္ေတာ္မွာ ဇြန္ ၆၊ ၇ ႏွစ္ရက္အတြင္းမွာ Myanmar Investment Forum ဆိုၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ အလားအလာရွိတဲ့ ကုမၸဏီေတြ၊ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက တာဝန္ရွိတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ ဖိုရမ္လုပ္ေနၾကတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္တဲ့ ဖိုရမ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံျခားက လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအတြက္ ဘယ္လုိမ်ဳိး အခန္းက႑က အေထာက္အကူျပဳႏိုင္မယ္လို႔ သံုးသပ္ျပလို႔ရမလဲ။ ေျဖ - ဒါ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ပါတယ္။ သူတုိ႔လည္း စိတ္ဝင္စားလို႔ လာေရာက္ၿပီး ေလ့လာတဲ့သေဘာ။ အဲဒီလိုဖိုရမ္မ်ဳိးေတြက ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ အသင္းအဖဲြ႔မ်ားက သူတို႔ အခါအားေလ်ာ္စြာ လုပ္ေနတာေတြရွိတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ ျမန္မာကုန္သည္စက္မႈလုပ္ငန္း အသင္းခ်ဳပ္တို႔၊ ဆန္စပါးအသင္းတုိ႔၊ ပဲအသင္းတို႔၊ ငါးအသင္းတုိ႔ စသျဖင့္ သူတို႔ လုိင္းအလုိက္၊ ႏိုင္ငံကတာက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဖိတ္ေခၚၿပီး ေဆြးေႏြးပဲြ လုပ္ၾကတယ္။ အခုလည္း သူတို႔ေတြ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ Society ကေန ႏုိင္ငံတကာ ပုဂၢလိကဆိုက္ကေနၿပီး လုပ္တဲ့အတြက္ ဒါက က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳဆိုရမယ့္လုပ္ငန္းပါ။ ဒါမ်ဳိးဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔အစိုးရကို ေမတၱာရပ္ခံရင္ က်ေနာ္တုိ႔က သင့္ေတာ္ေသာ ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းဖုိ႔၊ သတင္းအခ်က္အလက္ေျပာဖို႔ က်ေနာ္တို႔မွာေတာ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈက အၿမဲရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔မွာလည္း ေျပာစရာရွိပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဥပေဒအသစ္တို႔၊ ကုမၸဏီမွတ္ပံုတင္အသစ္တုိ႔၊ ေျဖေလၽွာ့မႈေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း သူတို႔ ႏိုင္ငံျခားက စိတ္ဝင္စားတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို မက္ေဆ့ခ်္ေပးဖို႔ ရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ပုဂၢလိကနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္း ဒီလိုလုပ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ရရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး - ဝန္ႀကီး ဘာမ်ား ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္ပါလဲ။ ေျဖ - ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ခုလို လာေရာက္ေမးျမန္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ တခ်ဳိ႕အပိုင္းေတြက တတ္ႏိုင္သမၽွ လုပ္တာရွိတယ္။ ေနာက္တခါ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒကို က်ေနာ္တို႔က ေျဖရွင္း ႐ုန္းကန္ လႈပ္ရွားေနတာ ရွိပါတယ္။ တခ်ဳဳိ႕ကိစၥေတြက က်ေနာ္တုိ႔ကိုယ္တိုင္ မသိႏိုင္ပါဘူး။ ဥပမာ Logistics ကိစၥ၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးကိစၥ ဘယ္လိုျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို သိဖို႔ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို ေမတၱာရပ္ခံၿပီးေတာ့ ကူညီေလ့လာၿပီးေတာ့ ေလ့လာဆန္းစစ္တာ ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕လုပ္ငန္းေတြက ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္အရ အေျဖသိပါတယ္။ အေျဖရဖို႔ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က Capital တို႔၊ Financing တို႔၊ Technology တို႔ဆိုတာ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔က က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံ စီးပြားေရးကို ဟုိတုန္းကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ အတြင္းကလည္း လုပ္ရသလို အခုအခါက်ေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာစင္ျမင့္မွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာ လုပ္တာရိွတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းမွာ ကမာၻ႔ဘဏ္တို႔၊ ADB တို႔ ဒါမ်ဳိးနဲ႔ ဆက္စပ္သလို တဖက္ကလည္း Community  Development Partner ျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္က JICA တို႔၊ ကိုရီးယားတို႔၊ UK Aid တို႔၊ Australia Aid တို႔၊ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားကတဆင့္ မိတ္ေဆြႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ပူးေပါင္းကူညီေဆာင္ရြက္ လုပ္ကိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ကေတာ့ အမ်ားႀကီး ေကာင္းပါတယ္။ ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အခုလို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးရွင္းျပေပးတဲ့အတြက္ အထူးေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။