တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ေတြမွာ အမ်ားႀကီး စုိးမုိးေၾကာင္းနဲ႔ တ႐ုတ္က ၀င္လုပ္ေပးမွရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးေအာင္မင္းက ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။ မေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေတာ္၀င္ႏွင္းဆီမွာ က်င္းပတဲ့ ဦးေအာင္ႏုုိင္ဦး ေရးသားျပဳစုုတဲ့ “ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွ သင္ခန္းစာမ်ား” စာအုပ္ မိတ္ဆက္ပြဲကုိ တက္ေရာက္လာတဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ (UPWC) ဒု ဥကၠ႒ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းက သတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ ေမးျမန္းခ်က္ကုိ အခုလုိ ေျပာၾကားလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ “တ႐ုတ္ကေတာ့ သူက အန္စီေအထိုးဖို႔ပဲ တိုက္တြန္းတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ တ႐ုတ္နဲ႔ က်ေ်နာ္လည္း ေတြ႔ပါတယ္။ သူနဲ႔ က်ေနာ္လည္း အေက်အလည္ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ေဆြးေႏြးေတာ့ သူအန္စီေအကို လက္ခံတယ္။ သူေျပာတဲ့ေနရာမွာလည္း သူအန္စီေအကို လက္မွတ္ထိုးဖို႔ပဲ ေျပာပါတယ္။ သူအန္စီေအကို မထိုးဘူးလို႔ေတာ့ သူမေျပာပါဘူး။ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးရင္ မထိုးနဲ႔လို႔ ေျပာခ်င္ေျပာမွာေပါ့ေနာ္။ ထိုးဖု႔ိပဲ သူတိုက္တြန္းမွာပါ။ “တ႐ုတ္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ေပၚမွာ အမ်ားႀကီး စိုးမိုးတာေပါ့။ ခင္ဗ်ားတို႔ကို အရင္တခါတုန္းက က်ေနာ္က တ႐ုတ္ကို ေၾကာက္ရတယ္လို႔ေျပာေတာ့ က်ေနာ့္ကို ခင္ဗ်ားတို႔က ၀ိုင္းခ်တယ္။ ကဲ… မေၾကာက္တဲ့သူရွိရင္ ထြက္လာခဲ့။ အမ်ားႀကီးစိုးမိုးတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ တယ္ေနာ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီနယ္နိမိတ္မ်ဥ္းတေလွ်ာက္လံုးမွာ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ၀၊ မိုင္းလား အကုန္လံုးက သူတို႔နယ္စပ္မွာ။ အဲဒီနယ္စပ္မွာ ရွိတဲ့သူေတြအားလံုးဟာ သူတို႔ႏိုင္ငံမွာပဲ ေဆးကုရ တယ္၊ ပညာသင္ရတယ္၊ ေစ်းသြား၀ယ္ရတယ္။ က်ေန္ာတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ သိပ္ေ၀းတာကိုး။ အဲေတာ့ သူတို႔ကို မွီခိုရတာ ပိုမ်ားတာကိုး။ ေနာက္အဲဒီမွာ ရွိတဲ့ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြ သူ႔ေဆြမ်ဳိးေတြ ဟိုဘက္ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္မွာ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားေတြ ရွိတယ္။ ကိုးကန္႔တိုင္းရင္းသားေတြ ရွိတယ္။ ဝ တိုင္းရင္းသားေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီလူေတြကလည္း ဟိုဘက္မွာ သူေဌးေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအဖဲြ႔ေတြ နဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဘက္နဲ႔ ဟိုဘက္ဆိုတာက နယ္ျခားမ်ဥ္းဆိုတာက က်ေနာ္တို႔ က ေျမပံုေပၚမွာသာ ဆဲြၿပီး ခဲြထားတာ။ ေအာက္မွာက်ေတာ့ ဟိုဘက္ ဒီဘက္ ေဆြမ်ဳိးေတြ။ ထိရင္ နာၾကတယ္၊ ျပဳၾကတယ္။ ပူပင္ၾကတယ္။ ဒါေတြဟာ တ႐ုတ္က ဝင္ၿပီးေတာ့ မလုပ္ေပးလို႔မရဘူး။ တ႐ုတ္ ဝင္လုပ္ေပးမွရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ဒီထဲမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔အတြက္က အမ်ားႀကီး စိုးမိုးတယ္။ တ႐ုတ္ ဝင္လုပ္ေပးမွရမယ္။ လုပ္ေပးတာ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္တုန္းကေတာ့ တ႐ုတ္ကို Observer အဆင့္ပဲ လက္ခံတယ္။ Observer ေတြရဲ႕ အျမင့္ထက္ျမင့္ရင္ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္း တဲ့သူ၊ Facilitor တို႔ ဘာတို႔ ဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။ Observer ဆိုတာ အစည္းအေဝးမွာ လာထိုင္လို႔ရတယ္။ ေဆြးေႏြးပိုင္ခြင့္ မရွိဘူး။ ေဆြးေႏြးပိုင္ခြင့္မရွိတဲ့အတြက္ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ မရွိဘူး။”