ဇာဂနာ – ေခတ္မ်ားကို ျဖတ္သန္းေသာအခါ (အပိုင္း ၂)
DVB
·
December 28, 2011
နိုင္ငံေရးျပက္လံုးေတြနဲ့ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့တဲ့ ဇာဂနာဟာ ဦးေနဝင္းရဲ့ မဆလေခတ္ကေန စစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ နဝတ၊ နအဖေခတ္၊ အခုေနာက္ဆံုး ေ႐ြးေကာက္ပြဲအလြန္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရေခတ္အထိ ေခတ္တိုင္းမွာ ေထာင္ခ်ခံခဲ့ရသူ ျဖစ္ပါတယ္။
နိုင္ငံေရးကို စိတ္ဝင္စားတဲ့၊ နိုင္ငံေရးအျဖစ္အပ်က္ေတြမွာ ထဲထဲဝင္ဝင္ပါခဲ့တဲ့ သူရဲ့ အေတြ့အၾကံု၊ ခံစားခ်က္ေတြ၊ အျမင္ေတြကို ဒီဗြီဘီအယ္ဒီတာ ဦးခင္ေမာင္စိုးက ထိုင္းနိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ျမို့ကို သူေရာက္လာတုန္း ေတြ့ဆံုစကားေျပာထားပါတယ္။
ဇာဂနာရဲ့ မဆလေခတ္ကေန ၂၀၀၇ ေ႐ြွႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကာလ အေတြ့ အၾကံုေတြကို ပထမပိုင္း အစီအစဥ္မွာ တင္ျပေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယပိုင္းမွာေတာ့ ေထာင္က ျပန္လြတ္လာတဲ့ေနာက္ လက္႐ွိ ျမန္မာျပည္နိုင္ငံေရးအေပၚ သူဘယ္လိုျမင္လဲ၊ အနုပညာနဲ့ နိုင္ငံေရးဟာ သူ့ဘဝမွာ ဘယ္ေလာက္အေရးပါသလဲ၊ အနုပညာသမားတေယာက္ဟာ နိုင္ငံေရးအေပၚ ဘယ္လိုခံယူထားသင့္လဲ - စတဲ့ ဇာဂနာရဲ့ အယူအဆေတြကို ေဆြးေနြးထားၾကပါတယ္။
အဲဒီ (ေ႐ြွႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး) မွာ တခါ အဖမ္းခံခဲ့ရတယ္။ ဘယ္ေလာက္ၾကာလဲ။
“တလနည္းပါးေပါ့။ ၂၈ ရက္ေပါ့။”
အဲဒီကေနတခါ က်ေနာ္တို့ ကမၻာတခုလံုး အုန္းအုန္းကၽြက္ကၽြက္ ျဖစ္သြားရတဲ့ ေနာက္တပြဲက နာဂစ္မုန္တိုင္း။ နာဂစ္မုန္တိုင္းမွာလည္း ကိုသူရက အလႉေတြသြားေပး၊ ဂိုေဒါင္ၾကီး တလံုးထဲမွာ ပစၥည္းေတြ မေနတဲ့ပံုေတြနဲ့ ျပန္ေတြ့ရေတာ့ အဲဒီတုန္းကေကာ ဘယ္လို စိတ္ခံစားခ်က္နဲ့ ဦးေဆာင္ခဲ့တာလဲ။
“မဟုတ္ဘူးဗ်။ ခုနတုန္းက ေျပာသလို စိတ္ခံစားမႈေၾကာင့္လို့ပဲ ေျပာရဦးမွာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္အိမ္မွာ တေယာက္တည္း၊ က်ေနာ့္အေပၚထပ္အခန္းမွာ တခန္းလံုး ျဂိုဟ္တုစေလာင္း အကုန္လံုး ျပုတ္ပ်က္ထြက္ျပီးေတာ့ အိမ္ထဲကိုလည္း ေရေတြဝင္ျပီး ခပ္ထုတ္ေနရတယ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္မွာ စိတ္ကူးတခုရတယ္။ ငါတို့ ရန္ကုန္မွာ ဘယ္ေလာက္မွလည္း ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ ျဖစ္တာမဟုတ္ဘူး။ ဒါဆိုရင္ ဟိုးတကယ္ျဖစ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသမွာ ဘယ္ေလာက္ထိမ်ား ျဖစ္မလဲ။ ျဖစ္ျဖစ္ျပီးခ်င္း ေနာက္တေန့ အဲလိုစိတ္ကူးရတယ္။ ရေတာ့ ဘယ္သူမွမေျပာဘဲ ဦးေအာင္လြင္နဲ့ သြားရေအာင္ဆိုျပီး၊ လမ္းေတြပိတ္လည္း ပိတ္တဲ့ေနရာက ျဖတ္ကြာဆိုျပီး ဆင္းခ်သြားတာ။ ဖ်ာပံုေရာက္သြားတယ္။ ေတာ္ေတာ္ ခက္ခက္ခဲခဲ သြားရတာ။ ေမာ္ေတာ္ကားမ႐ွိ ဆင္းေလ်ွာက္ေပါ့။ ေလွ၊ ဘုတ္ေတြနဲ့သြားေပါ့။ သစ္ပင္ေတြကလည္း အကုန္လဲ။ တကယ္ တခါမွမေတြ့ဘူးတဲ့ ျမင္ကြင္းကို ျမင္လိုက္ရေတာ့ က်ေနာ့္တသက္နဲ့ တကိုယ္ အတုန္လႈပ္ဆံုးပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဖ်ာပံုကေန ေဂြးကုန္း အဲဒီက စပါးဒိ္ုင္ေတြ႐ွိတာေပါ့။ အဲဒီဘက္ကို က်ေနာ္ေရာက္သြားတာ၊ အဲဒီေနရာလည္း ေရာက္ေကာ ဂြၾကီးေခ်ာင္းထဲကို ေရာက္သြားတယ္။ အဲဒီေခ်ာင္းထဲကို ေရာက္လည္းသြားေရာ၊ ဝင္လို့ကိုမရေတာ့ဘူး။ အေလာင္းေတြက။ အဲဒါျဖစ္ျပီး ဒုတိယရက္ပဲ။ ၃ ရက္ေန့ညေနမွာ က်ေနာ္ေရာက္သြားတာ။ စိတ္ထဲမွာ ခံစားရတာ။ ခ်က္ခ်င္းပဲ ဒီလူေတြကို ငါတို့ဘာလုပ္ေပးနိုင္မလဲ။ အဲဒီ႐ြာေလးတ႐ြာေရာက္တယ္ေပါ့။ ဝင္သြားေတာ့ ဂြၾကီးေခ်ာင္းထဲမွာ ေရာက္ေတာ့ ဘာျဖစ္သြားလည္းဆိုေတာ့ ႐ြာမွာ လူကိုမ႐ွိေတာ့ဘူး။ အဲဒီမွာ ေတြ့တဲ့လူေတြက ေတြ့ေတြ့ခ်င္း ငိုယိုျပီး ႐ူးမတတ္ ဘုန္းၾကီးတပါးကလည္း သြက္သြက္ခါ ႐ူးေနတယ္။ ေရလည္းမ႐ွိဘူး။ ဒီလူေတြ ေရမ႐ွိရင္ ေသကုန္ေတာ့မွာပဲ ဆိုျပီးေတာ့ က်ေနာ္တို့မွာပါတဲ့ ေရေတြကိုေပးျပီး ျမို့ျပန္ဖို့လုပ္တယ္။ အဲဒီမွာ စိတ္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ ထိခိုက္သြားတယ္။ ဒီတိုင္းထားလို့ မျဖစ္ဘူးဆိုျပီးေတာ့ ႐ွိတာေလးနဲ့ လုပ္မွပဲဆိုျပီး ခ်က္ခ်င္း ရန္ကုန္ ေရာက္ေအာင္ျပန္၊ က်ေနာ္ပစၥည္းေတြ ရေအာင္စု၊ က်ေနာ့္မွာ တယ္လီဖုန္း ၂ လံုး႐ွိတယ္။ ေရာင္းခ်ျပီးေတာ့ အဲဒီရတဲ့ေငြနဲ့ ေရေတြဝယ္၊ ရသမ်ွဝယ္ျပီး ျပန္သြား။ အဲလိုလုပ္ျပီး သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ အရိုင္းတို့အားလံုးကို ကူညီၾကဖို့၊ အနုပညာသည္ေတြကို ကူညီဖို့ ေလ်ွာက္တိုက္တြန္းတယ္။ ေလ်ွာက္ေျပာျပီးေတာ့ ပစၥည္းေတြယူျပီး သြားပို့ေတာ့ က်ေနာ္တို့ကို ပိတ္ဖမ္းေရာ။ ခင္ဗ်ားတို့ ဘာလို့ဖမ္းတာလဲ၊ ဘာလို့ေပးမသြားရတာလဲ၊ အခု က်ေနာ္တို့ ျမန္မာလူမ်ိုးေတြ ဒုကၡေရာက္ေနတာ။ က်ေနာ္တို့ ဗမာ ဗမာခ်င္း အဲဒီလူေတြ ေရငတ္ျပီး ေသကုန္မယ္။ မစားရဘဲ ေသကုန္မယ္။ အဲလိုၾကည့္ေနမလား၊ က်ေနာ္တို့ အရင္ကူညီမယ္။ ခင္ဗ်ားတို့ေရာက္ျပီးျပီလားဆိုေတာ့။ အဲလို အရမ္း အတိုက္အခံေတြ ျဖစ္ရျပီးေတာ့မွ ဖမ္းခ်င္လည္းဖမ္း၊ ပစ္သတ္ခ်င္လည္း ပစ္သတ္ဆိုျပီးေတာ့ ေသနတ္ေတြနဲ့ ခ်ိန္ထားတယ္။ ေဘးကေန ေမာ္ေတာ္ဘုတ္နဲ့ လိုက္ျပီးေတာ့ ေလာ္စပီကာနဲ့ လိုက္ျခိမ္းေျခာက္တယ္။ ျခိမ္းေျခာက္ ျခိမ္းေျခာက္ ပစ္သတ္ခ်င္သတ္၊ အဲဒီ႐ြာထဲကို ငါဝင္တယ္ဆိုျပီးေတာ့ ဝင္သြားတာ က်ေနာ့္မွာ ေတာ္ေတာ္ စိတ္ပ်က္ပါတယ္။ လြွႊတခုနဲ့ လဲေနတဲ့ သစ္ပင္ေတြျဖတ္၊ က်ေနာ္နဲ့ ဘၾကီးေအာင္တို့နဲ့ အဲဒါ႐ွင္း၊ ႐ွင္းျပီးဝင္။
“လူေတြက က်ေနာ္တို့ကို ေတြ့လည္းေတြ့ေရာ မိုးေပၚက ကယ္တင္႐ွင္ၾကီးေတြ လာသလို၊ သူတို့မ်က္နွာေတြ ဘယ္ေတာ့မွမေမ့ဘူး။ က်ေနာ္တို့လူမ်ိုးကို သနားလိုက္တာ။ သူတို့႐ြာမွာ အရင္တုန္းက စပါးဒိ္ုင္ေတြနဲ့ ငါးဒိုင္ေတြနဲ့ အရမ္းခ်မ္းသာလို့ သူတို့အိမ္ကို က်ေနာ္တို့ အလည္သြားခဲ့ရင္ သူတို့က ပုစြန္ဆီနဲ့ ထမင္းနယ္ေကၽြးတာ။ ပုစြန္ဆီနဲ့ အိမ္ေ႐ွ့မွာ ဒီတိုင္းခ်ေပးထားတာ။ ဆရာၾကိုက္သေလာက္ စားသြား၊ သိသိ မသိသိ၊ အဲလိုေနတဲ့လူေတြက အခုေနစရာ အိမ္မ႐ွိတဲ့အျပင္ ေသာက္စရာ ေရလည္းမ႐ွိဘူး။ ဒုကၡေတြေရာက္ေနတာ။ က်ေနာ္တို့ ေပးတာေတြက တကယ့္တကယ္ မလံုေလာက္ဘူး။ မစို့မပို့ေလးေတြ၊ အဲဒါေလးကို က်ေနာ္တို့ ေပးလိုက္ရတယ္။ စိတ္ထဲမေကာင္းဘူး။ အဲလိုလူေတြကို ေပးရတယ္။ ေလာက္မွ မေလာက္ငတာ။
“ဒီေလာက္နဲ့ေတာ့ မျပီးဘူး။ အဲ့ေတာ့ ျပန္လာတာ၊ ျပန္လိ္ုက္ေနွာင့္ယွက္တာပဲ။ ဘာလို့လဲ ကိုယ့္လူကိုယ္ေပးတာကို၊ သူတို့က သူတို့ကယ္ဆယ္ေရးလည္း မလာ၊ ဘာမွလည္းမလုပ္၊ မေပးရဘူးဆိုေတာ့ ေပးတယ္ကြာဆိုျပီး ေနာက္ဆံုး ႐ုပ္႐ွင္သမားေတြပါ က်ေနာ္အကုန္ေခၚျပီးေတာ့ လမ္းပိတ္လည္း ေဖာက္ထြက္တယ္ဆိုျပီး တန္းစီျပီး ကားၾကီးေတြနဲ့ထြက္တာ က်ေနာ္တို့ ေနာက္တၾကိမ္ထပ္ထြက္ေတာ့ ကား ၂၁ စီး။ အဲဒါကိုတားတယ္။ ျဖုတ္တယ္။ ဖယ္ခိ္ုင္းတယ္။ ဗိုလ္မႉးၾကီး ဒုဗိုလ္မႉးၾကီး အဲဒီလူကို မွတ္မိေသးတယ္။ ကိုဇာဂနာတဲ့ ခင္ဗ်ားကို ေတာင္းပန္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ား ဒီလမ္းကေန မသြားပါနဲ့၊ ဒီတလမ္းပဲ ႐ွိလို့ ဒီတလမ္းပဲ သြားရမွာ။ ခင္မ်ားမေက်နပ္လည္း ပစ္သာသတ္လိုက္ေတာ့ က်ေနာ္တို့ အဲဒီကို သြားမွာပဲ။ က်ေနာ္တို့ ပိတ္တယ္ဆိုျပီး ေျပာတယ္။ ပိတ္လည္းဝင္မယ္ဗ်ာ ဆိုျပီးေတာ့ အဲလိုနည္းေတြနဲ့ ေဒးဒရဲလည္း ေရာက္တယ္၊ ကြမ္းျခံကုန္းလည္းေရာက္တယ္၊ ဖ်ာပံုလည္းေရာက္တယ္၊ လပြတၱာက ေဝဠုေက်ာ္တို့ ေရာက္သြားတယ္။ ဘိုကေလးလည္းေရာက္တယ္။ က်ေနာ္တို့ ကိုယ္တိုင္ေရာက္တာ။ က်ေနာ္က ေ႐ွ့က။ အရမ္းသြားေနရင္ ေနာက္မွာ ပစၥည္းစုတဲ့လူ ခက္မွာေၾကာက္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္က ေနာက္တန္းကို ျပန္ေ႐ြွႊ့ျပီးေတာ့ ဦးေအာင္လြင္၊ ငွက္ေပ်ာ္ေၾကာ္၊ အရိုင္းတို့ကို ေ႐ွ့သြား။ သူတို့ဦးေဆာင္ျပီး အနုပညာသည္ေတြ အမ်ားၾကီးထြက္ပါတယ္။ ဒါေတြ အကုန္လံုးလည္း သိပါတယ္။ အဲဒီလူေတြ အကုန္လံုးက ဘာစိတ္နဲ့မွ မဟုတ္ဘူး။ ဗမာ ဗမာခ်င္း ဒီေလာက္ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္ မၾကည့္ရက္တဲ့ စိတ္ပါ။ ေနာက္ဆံုး သူတို့ ျပန္ေလ်ွာ့သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ မၾကိုက္ဘူး။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ့္ကို အျမင္အကပ္ဆံုး အခ်ိန္ကေတာ့ ဘိုကေလးမွာပဲ။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ အဲဒီေန့ညက က်ေနာ္တို့ ေရထဲကေနလာေတာ့ အဲဒီမွာ ႐ွင္ဥပဂုတၱ ႐ွိတဲ့ေနရာေပါ့။ မိန္းမလွကၽြန္းလား မသိဘူး။ အဲဒီမွာ မိေက်ာင္းေတြ လြတ္ေနတယ္ဆိုျပီး ေရထဲမွာ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္နဲ့ မီးနဲ့ထိုးျပီးေတာ့ အခုခ်က္ခ်င္း ဒီေနရာက ထြက္ပါဆိုျပီး အဲလိုမ်ိုးလိ္ုက္လုပ္တာ။ က်ေနာ္တို့မွာ ေရထဲမွာ ညၾကီးမိုးခ်ဳပ္ ေသသြားရင္ ေသသြားနိုင္တယ္။ သူတို့တိုက္လိုက္ရင္လည္း ေသသြားမွာပဲ။ မထြက္နိုင္ဘူးေလ။ ဟိုမွာလူေတြက ေစာင့္ေနတာ။ က်ေနာ္တို့က ပစၥည္းေပးရမယ္။ ဆန္ေတြပါလာတယ္။ က်ေနာ္တို့က စနစ္တက် ျဖစ္လာတာေပါ့။ ရက္ပိုင္းအတြင္း စနစ္တက်ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာ။ ဆရာဝန္အဖြဲ့ေတြ ပါလာတယ္။ ေဆးကုတဲ့အဖြဲ့ေတြ ပါလာတယ္။ ယုတ္စြအဆံုး ေဒါက္တာေဇာ္စိန္လြင္တို့လို စိတ္ဆရာဝန္ေတြ ပါလာတယ္။ အဲဒီစိတ္ဆရာဝန္ေတြပါ လူေတြကို သနားကုန္တယ္။ ေနာက္ဆံုး မီးစက္ေတြပါလာတယ္။ ကိုဧရာတို့ အဖြဲ့ေတြနဲ့ လူေတြကို စိတ္ဓာတ္ပိ္ုင္းဆိုင္ရာ ေပ်ာ္႐ြွႊင္မႈျဖစ္ေအာင္ ဂစ္တာေတြတီး။ သီခ်င္းေတြဆို၊ သူတို့နဲ့ အတူတူ ဝင္အိပ္တာ။ အဲေတာ့ သူတို့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားေပးေဖးမမႈ ရတယ္။
“ေနာက္တခု သူတို့ ဒီအတိုင္းေနရင္ ပ်င္းမွာစိုးလို့ ဆယ္မ်ိုးစံု အထုတ္တထုတ္ သူတို့ကို အလုပ္လုပ္ခိုင္းတယ္။ အလြယ္တကူ စားလို့ရတဲ့ တိုင္ေထာင္ပဲတို့၊ ကန္စြန္းတို့၊ ခ်ဥ္ေပါင္တို့၊ မ်ိုးေစ့ေတြနဲ့ ဆူးေတြ ဘာေတြနဲ့ တအိမ္ေထာင္ တထုတ္ ခ်က္ခ်င္းစိုက္၊ က်ေနာ္တို့ သူတို့နဲ့ ေရာျပီး ဝင္စိုက္၊ အဲ့လိုလုပ္ေပးတဲ့ဟာေတြ အဲဒီဟာကို သူတို့ထြက္ခိ္ုင္းျပီးေတာ့ မထြက္လို့။ သူတို့ထြက္ခိုင္းတာကလည္း အေၾကာင္းက ႐ွိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ရန္ကုန္ကေန ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးနဲ့ ဖြံ့ျဖိုးေရးကလူေတြ လြွႊတ္ျပီးေတာ့ ဘိုကေလးက ႐ြာထဲမွာ လာျပီးေတာ့ camp ၾကီး တခုလုပ္မယ္။ ျဂိုဟ္တု စေလာင္းေတြ ဘာေတြ တပ္တာ။ က်ေနာ္တို့ အဲဒီမွာ႐ွိေနရင္ သူတို့အလုပ္လုပ္ရတာ အေနွာင့္အယွက္ ျဖစ္တယ္ဆိုျပီး ေမာင္းထုတ္တာ။ အဲေတာ့ ျပန္လည္း ေရာက္ေရာ အဖမ္းခံရတာပဲ။”
အဲဒီကဖမ္းျပီးေတာ့ အခုျပန္လြတ္တာ။ ေတာက္ေလ်ွာက္ ကိုသူရရဲ့ လူ႐ြွႊင္ေတာ္ဘဝကေန စလိုက္တာ ဖမ္းဆီးခံရမႈေပါင္းက အၾကိမ္ေပါင္း ဘယ္ေလာက္မ်ားလဲ။
“ေထာင္ထဲေရာက္တာေတာ့ ၄ ၾကိမ္ေပါ့။ အဖမ္းခံရတာ ၅ ၾကိမ္၊ ဟိုးပထမဆံုး က်ေနာ္ေျပာတဲ့ ၈၆ ခုနွစ္က ပုသိမ္မွာ အဖမ္းခံရတဲ့ ဟာကိုပါ ထည့္တြက္မယ္ဆိုရင္ အဲဒါက ေထာင္ထဲမေရာက္ဘူး။ အခ်ဳပ္ခန္းေတာ့ ေရာက္သြားတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ၁ ၾကိမ္ေပါ့။ ေထာင္ထဲေရာက္တာေတာ့ ၄ ၾကိမ္ပါ။”
လူေတြကို ေပ်ာ္႐ြွႊင္ေအာင္ ရယ္စရာ၊ ေမာစရာေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့ ဒီလူ႐ြွႊင္ေတာ္ တေယာက္ရဲ့ ျဖတ္သန္းမႈက ေတာ္ေတာ္ၾကမ္းတမ္းတယ္လို့ ေျပာရမွာေပါ့။ အဲေတာ့ က်ေနာ္ ကိုသူရ ေနရာကေန ျပန္စဥ္းစားၾကည့္တဲ့အခါ ကိုသူရ မိဘေတြကလည္း ဒီအလုပ္ကို မလုပ္ပါနဲ့၊ ငါ့သားေလး ဆရာဝန္ တင့္ေတာင့္တင့္တယ္ လုပ္ပါဆိုျပီး ေျပာတဲ့ၾကားထဲကေန ကိုသူရကလည္း ဒါေတာ့ ငါလုပ္မယ္ဆိုျပီး လုပ္ခဲ့တယ္။ အိမ္ေထာင္ေတြက်ေတာ့ အိမ္ေထာင္သည္ကေတာ့ ဘယ္လိုေျပာမယ္ မသိဘူးေပါ့ေနာ္။ အဲလိုျဖတ္သန္းလာေတာ့ ေထာင္ေတြက်တဲ့အခါ ကိုသူရက မိသားစုနဲ့လည္းပဲ တကြဲတျပားစီ ေနရတယ္။ အဲလိုေနေတာ့ ဒီျမစ္ၾကီးနားေထာင္အထိ ေရာက္တယ္။ တကယ္ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ျမို့ပါပဲ။ ေဝးလည္းေဝးပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ကိုယ့္မိသားစုအတြက္ ဘယ္လိုမ်ား ျပန္စဥ္းစားမိလဲ။
“အဲဒီအတြက္ကေတာ့ က်ေနာ့္မိန္းမကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ဘာလို့လည္းဆိုေတာ့ က်ေနာ္ေထာင္က်တဲ့အခါတိုင္းမွာ သူက႐ုန္းကန္ခဲ့ရတယ္။ ေတာ္ေတာ္ပင္ပန္းစြာ ႐ုန္းကန္ခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ အထူးသျဖင့္ ၈၈ ကဟာမ်ိုး က်ေနာ္ေထာင္ထဲေရာက္သြားခ်ိန္မွာ က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္သားက လသားေလး ႐ွိေသးတယ္။ ၁၉၉၀ မွာ ဒုတိယအၾကိမ္ အဖမ္းခံရေတာ့ က်ေနာ့္သမီးကို ေမြးဖို့ ကိုယ္ဝန္ၾကီးနဲ့ ဆိုေတာ့ ဘယ္သူ့အကူအညီမွ မရဘူး။ အဲဒီတုန္းကလည္း ျမန္မာျပည္မွာ အင္မတန္ အံ့အားသင့္ဖို့ေကာင္းတယ္။ နိ္ုင္ငံေရးသမားဆိုတဲ့ လူေတြနဲ့ နိုင္ငံေရးအမႈနဲ့ ေထာင္က်တယ္ဆိုတဲ့ လူေတြကို အနူလိုလို၊ ဝဲစားလိုလို သေဘာထားျပီး မထိခ်င္ဘူး။ ဘယ္သူမွ အေပါင္းအသင္းမလုပ္ဘူး။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္မိန္းမလည္း ေတာ္ေတာ္ ႐ုန္းကန္ရ႐ွာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးပိတ္ မင္းသမီးေတြရဲ့ ထဘီေခါက္၊ ဖိနပ္ေကာက္ရတဲ့ အလုပ္ေတာင္ သူဝင္လုပ္ခဲ့ရ႐ွာတယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ သူတို့ ရဲရဲရင့္ရင့္နဲ့ က်ေနာ္တို့ေနာက္ကေန အေထာက္အပံ့ေပးတဲ့ အတြက္လည္း က်ေနာ္ေ႐ွ့ကေန လုပ္ရဲသင့္တာေတြ လုပ္ရတာေပါ့။ အခုေတာ့ ၂ဝဝရခုနွစ္ က်ေနာ္ ေထာင္ထဲေရာက္တယ္။ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ေထာင္ထဲေရာက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ သူက က်ေနာ္နဲ့အေဝးကို ေရာက္ေနၾကတယ္။ သားေရာ သမီးေရာ က်ေနာ့္မိန္းမေရာ။ အေမရိကားကို ေရာက္ေနတယ္။ အဲဒီအခါမွာ က်ေနာ့္အေနနဲ့ က်ေနာ့္စိတ္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ကင္းတယ္။ မိသားစုနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥ၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို့ရပ္တည္ေနနိုင္ျပီ။ သူတို့အတြက္ ဖန္တီးေပးျပီးျပီ။ က်ေနာ့္သားအတြက္၊(သို့မဟုတ္) က်ေနာ့္သမီးအတြက္ က်ေနာ့္မိန္းမ သူ့ဟာနဲ့သူ ႐ွာစားေနနိုင္ျပီ။ သားေတြသမီးေတြအတြက္ ဖန္တီးေပးနိုင္ျပီ။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္ သားသမီးကဲ့သို့ က်ေနာ္ မဖန္တီးေပးနိုင္တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ႐ွိတဲ့ က်ေနာ့္သားသမီးေတြ အမ်ားၾကီး႐ွိေသးတယ္။ အဲဒီလူေတြအတြက္ က်ေနာ္ဘာေတြ ဖန္တီးေပးရဦးမလဲ ဆိုတဲ့စိတ္က တမ်ိုးျပန္ဝင္သြားတယ္။ ဆိုပါေတာ့ က်ေနာ္ေထာင္ထဲေရာက္ေနေတာ့ က်ေနာ့္သားက ဓာတ္ပံုရိုက္ပို့တယ္။ က်ေနာ့္သမီးက ဓာတ္ပံုရိုက္ပို့တယ္။ က်ေနာ့္စိတ္ထဲမွာ ဘာျဖစ္သြားလည္းဆိုေတာ့ သူတို့က ေပ်ာ္ေနတယ္။ သူတို့က ဘြဲ့ဝတ္စံုေတြ၊ ဝတ္ျပီးေတာ့ စိန့္နိုဂဲလ္လား၊ အဲဒီေက်ာင္းက ဝတ္စံုၾကီးေတြနဲ့ ဘြဲ့ယူေနတယ္။ သူတို့ေတြက ေပ်ာ္ေနတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ့ ဘာသြား စဥ္းစားမိလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ့္သားနဲ့ ႐ြယ္တူျဖစ္တဲ့ ဒီျငိမ္းလင္း ေထာင္ထဲမွာ၊ အာကာဗိုလ္ ေထာင္ထဲမွာ၊ ျဖိုးျဖိုးေအာင္ ေထာင္ထဲမွာ၊ က်ေနာ့္သမီးနဲ့ ႐ြယ္တူျဖစ္တဲ့ နိုနိ္ု ေထာင္ထဲမွာ။ ငါ့သားသမီးေတြက အေမရိကားလို နိ္ုင္ငံမွာ သြားျပီးေတာ့ ေက်ာင္းစာေတြသင္လို့၊ ဒီမွာ ဒီက ကေလးေတြကေတာ့ တိုင္းျပည္နဲ့ လူမ်ိုးအတြက္ အလုပ္ဝင္လုပ္ရင္းနဲ့ ေထာင္ထဲမွာ ပညာေရးေတြလည္း ဆံုးခန္းမတိုင္ေသးဘူး။ ငါဒီကေလးေတြ အတြက္ ဘာေတြလုပ္ေပးရမလဲ ဆိုျပီးေတာ့ စိတ္က အဲဒီကိုေရာက္သြားတယ္။”
“အခု က်ေနာ့္သားသမီးနဲ့ ယွဥ္စဥ္းစားရင္ က်ေနာ့္သားသမီးထက္ က်ေနာ္တို့ နိုင္ငံမွာ ပညာေရးကို ဆံုးခန္းမတိုင္နိုင္တဲ့၊ နိုင္ငံေရးကိုလုပ္လို့ ပညာေရးဆံုး႐ွံုးခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြ အမ်ားၾကီး႐ွိပါေသးတယ္။ ဒီကေလးေတြကို ငါဘာလုပ္ေပးရမလဲဆိုတာ စိတ္ရသြားေတာ့ က်ေနာ္ ေထာင္ထဲမွာ TOEFL တို့၊ SAT တို့ သူတို့ကိုသင္ေပးေတာ့ ေျဖခိုင္းတယ္။ စာေမးပြဲေတြကို၊ စာအုပ္ေပါင္း မ်ိုးစံု က်ေနာ္သင္ေပးတယ္။ အနည္းဆံုး ေထာင္ထဲကေန ဒီပညာေတာ့ တတ္သြားရင္ ဒါလည္းတခုပဲ ဆိုျပီးေတာ့ ကုသိုလ္ကံေကာင္းစြာ သူတို့ေထာင္ထဲက လြတ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့လည္း သူတို့ရဲ့ ပညာေရးေတြကို အတတ္နိုင္ဆံုး က်ေနာ္ အခု ပံ့ပိုးေပးေနတယ္။ လုပ္လည္း လုပ္ေနတယ္။ အခုဆိုရင္ ၁၁ ေယာက္ကို ပညာသင္ခြင့္ က်ေနာ္လုပ္ေပးေနတယ္။ က်ေနာ့္မွာ စိတ္ကူးတခု သြားရတယ္။ က်ေနာ့္ သားသမီးက်ေတာ့ အေမရိကားလိုမွာ ဘြဲ့ဦးထုပ္ေတြ ေဆာင္းျပီး ဘြဲ့ယူေနတဲ့အခ်ိန္ သူတို့နဲ့႐ြယ္တူ ဒီကေလးေတြကေတာ့ ပညာမသင္ရဘဲနဲ့ ေထာင္ထဲမွာတင္ ဘဝဆံုးရေတာ့မွာလား ဆိုျပီး စိတ္ကူးရသြားေတာ့ သားသမီး အရင္းထက္ တဝမ္းကြဲ သားသမီးေတြ အေပၚမွာ သနားစိတ္နဲ့ ပိုခ်စ္လာတယ္။ သူတို့အတြက္ ပိုလုပ္ေပးရေတာ့မယ္လို့ စိတ္ေတြေပၚလာတယ္။ အခုလည္း လုပ္ေနတယ္။ က်ေနာ္ နိ္ုင္ငံျခားထြက္လို့ရတာေတာင္ သားေတြ သမီးေတြဆီ မသြားနိုင္ေသးဘူး။ အခုဒီခရီးမွာလည္း အမွန္အတိုင္းေျပာမယ္ဆိုရင္ ဒီကလူေတြဆီက ကေလးေတြအတြက္ ပညာသင္ဖို့ မနက္ျဖန္က်ရင္ ဒီကိစၥ က်ေနာ္တို့ ေဆြးေနြးၾကမယ္။ က်ေနာ္တို့ ကေလးေတြ ဒီဘန္ေကာက္မွာ ေက်ာင္းထား သင္ေပးမလား။ ခ်င္းမိုင္မွာ ေက်ာင္းထား သင္ေပးမလားဆိုတာ သူတို့ဆီကေန အကူအညီေတာင္းေနတာ။ ခုသူတို့ ပထမဆင့္ေတာ့ ေက်ာင္းသား ၄၀ ေလာက္ကို သင္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ ျဖစ္လာျပီ။ က်ေနာ့္မွာ ၈၁ ေယာက္႐ွိတယ္။ အဲဒီ လူအကုန္လံုး ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရဖို့အတြက္ကို က်ေနာ္ဘယ္သူ့ဆီက လက္ဝါးျဖန့္ခံ ေတာင္းရေတာင္းရ ေတာင္းမယ္။ က်ေနာ္အနာခံပါမယ္။ ကေလးေတြ ပညာရဖို့အတြက္၊ ဒီသေဘာ ျဖစ္သြားတယ္။”
အဲေတာ့ လြတ္လပ္မႈအတြက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္မယ္ဆိုျပီးေတာ့ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ၾက။ အခုတေက်ာ့ျပန္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေထာင္ကေန ကိုသူရ (ကိုဇာဂနာ) ၾကီး လြတ္လာျပီဆိုျပီးေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထူးထူးျခားျခား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အတၳုပၸတၱိ ႐ုပ္႐ွင္ရိုက္မယ္။ စသည္ျဖင့္ အဲဒါနဲ့အတူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကေတာ့ အင္မတန္ၾကီးက်ယ္တဲ့ ႐ုပ္႐ွင္ကားၾကီးလို ျဖစ္လာမယ္။ အဲဒီမွာ တခ်က္ကေတာ့ လြတ္လပ္ခ်င္း အနုပညာနဲ့ပတ္သက္လို့ ႐ုပ္႐ွင္ပြဲေတာ္ တခုလုပ္မယ္။ အဲဒီ ပြဲေတာ္ အေနအထားနဲ့ ျပည္သူေတြကို ဘာမ်ား ေပးခ်င္လို့လဲ။ လြတ္လပ္ျခင္း အနုပညာကို ဘာေပးခ်င္တာလဲ။
“အဓိကေတာ့ က်ေနာ္ေထာင္ကထြက္ေတာ့လည္း က်ေနာ္လုပ္ေနတဲ့ နိ္ုင္ငံေရးနဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ က်ေနာ္လုပ္ေနတဲ့ အနုပညာနဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဒီလိုေျပာရမယ္။ အဲဒီ ၂ ခုကို သိပ္တြဲခ်င္တယ္။ ေထာင္ထဲမွာကတည္းက စဥ္းစားတယ္။ ေနာက္က်ေတာ့ က်ေနာ့္ဘာသာ က်ေနာ္ စကားလံုးတလံုးရတယ္။ အနုပညာရနံ့သင္းတဲ့ နိုင္ငံေရးေပါ့။ က်ေနာ္တို့ လိေမၼာ္အနံ့ သၾကားလံုးေတြ ဘာေတြ ႐ွိသလို၊ အနုပညာေတာ့ပါရမယ္။ ဆိုတာကို လံုးဝရသြားတယ္။”
အနုပညာသည္ေတြက အခုဆိုရင္ ကိုသူရ ဦးစီးမယ့္ ႐ုပ္႐ွင္ပြဲေတာ္ေတြ ဆိုလည္း အင္တိုက္အားတိုက္ ပါလာတယ္။ ေနာက္တခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို့ အတၳုပၸတၱိေတြ ရိုက္မယ္ဆိုလည္း ပါမယ္ဆိုေတာ့ အရင္ေခတ္နဲ့ လက္႐ွိအေနအထားနဲ့ ဘယ္လိုမ်ား ျဖစ္လာလဲ။ နည္းနည္းေလး ေျပာင္းလဲလာသလား။ အဲဒါကေနတဆင့္ ေ႐ွ့ေရးက ဘယ္လိုျဖစ္လာနိုင္သလဲ။
“တခုေတာ့ ႐ွိတာေပါ့။ က်ေနာ္တို့က ေလာေလာ လတ္လတ္က အေျခအေနတခုအရ ေျပာင္းလဲမႈတဆင့္ အစလို့ ေျပာလို့ရတယ္။ က်ေနာ္ထင္တယ္။ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ေျပာင္းလဲျပီလို့ေတာ့ တထစ္ခ် မေျပာရဲေသးဘူး။ တခ်ို့တခ်ို့ေသာ ေနရာေတြမွာ conservative ျဖစ္ေနတဲ့လူေတြလည္း ႐ွိေနတုန္းပဲ။ အဲေတာ့ လံုးလံုးလ်ားလ်ား မေျပာင္းလဲေသးဘူးလို့ပဲ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တယ္။ သို့ေသာ္ ေျပာင္းလဲမႈေလးရဲ့ အစ နိဒါန္းေလးလို့ ေျပာတယ္။ အ႐ုဏ္ဦးေလးေပါ့။ ေနာက္ျပန္မဆုတ္သြားဖို့ပဲ အေရးၾကီးတယ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို့ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ေဖးေဖးမမနဲ့ ေ႐ွ့ဆက္တိုးသြားခ်င္တယ္။ အဲေတာ့ မွ ခုနက အနုပညာလမ္းေၾကာင္းမွာေကာ၊ နိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းမွာေကာ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းမႈေလးေတြကို က်ေနာ္တို့ျမင္လာရမယ္။ တျဖည္းျဖည္း ျမင္လာရရင္ေတာ့ ေ႐ွ့ေတာ့ပိုေကာင္းသြားမယ္လို့ပဲ ထင္ပါတယ္။ သို့ေသာ္ ေလာေလာလတ္လတ္ အေျခအေနကေတာ့ တကယ့္ကို သိပ္နူးညံ့လြန္းတယ္။ အခ်ိန္မေ႐ြး ပ်က္သြားနိုင္တယ္။ သိမ္ေမြ့တယ္။ ပ်က္သြားနိုင္တယ္။ ေတာ္ေတာ္ဂ႐ုတစိုက္ ကိ္ုင္ေနရတဲ့အခ်ိန္၊ အခ်ိန္မေ႐ြး က်ကြဲနိ္ုင္တယ္။”
ကိုသူရ ျပက္လံုးေတြ ထုတ္လာတယ္။ ရယ္စရာေတြ ေျပာလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၀၇ ကိုၾကည့္လိ္ုက္ေတာ့ ျပက္လံုးထုတ္ရက္စရာ မ႐ွိေလာက္ေအာင္ကို ရင္ထဲမွာ ခံစားရတာေတြ ႐ွိတယ္။ နာဂစ္မွာလည္း ျပက္လံုးမထုတ္နိုင္ေလာက္ေအာင္ ခံစားရတယ္။ ေၾကကြဲရတာေတြ ႐ွိတယ္။ ေထာင္ထဲေရာက္သြားတယ္။ အခုျပန္ထြက္လာတယ္ဆိုေတာ့ အခုေကာ ထြက္လာတဲ့ေနာက္ပိ္ုင္းမွာ ျပက္လံုးအသစ္ေတြ ဘာေတြမ်ား ထုတ္ထားတာ ႐ွိသလား။ အဲဒါေလးနဲ့ က်ေနာ္တို့ရဲ့ အင္တာဗ်ဴးေလးကို သိမ္းလိ္ုက္ခ်င္တယ္။
“ျပက္လံုးအသစ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ စိတ္ကူးေလးေတြ ရတာေပါ့။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ က်ေနာ္တို့တိုင္းျပည္မွာ ႐ွိတဲ့ နိုင္ငံေရးကို လုပ္ေနတဲ့ လူေတြနဲ့ပတ္သက္လို့ က်ေနာ့္ညီေတြျဖစ္တဲ့ ပန္းသီးတို့ ၾကယ္သီးတို့ ျပက္လံုးအမ်ားၾကီးပဲ ေပးတယ္။ က်ေနာ္ဘာရလည္းဆိုေတာ့ နတ္ကေတာ္ နိုင္ငံေရးဆိုျပီး ေတြ့လာတယ္။ ဘာလို့လည္းဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို့ တိုင္းျပည္မွာ႐ွိတဲ့ ေထာင္ကေန အျပင္ထြက္လာျပီး ေတြ့ရတဲ့ ပါတီအသီးသီးက သို့မဟုတ္ ပါတီမဟုတ္တဲ့ နိုင္ငံေရးသမားဆိုတဲ့ လူေတြ သူတို့က ဘယ္လိုျဖစ္လာၾကလည္း ဆိုေတာ့ နတ္ကေတာ္ နိ္ုင္ငံေရးကို လုပ္တယ္လို့ သြားေတြ့တယ္ဆိုတာက ဆိ္ုင္းကေတာ့ တီးေနတာပဲ။ နတ္ကေတာ္ကလည္း ကေနတာပဲ။ သူ့ကိုယ္သူ ဘာနတ္ဝင္လို့ ဝင္ေနမွန္းကိုမသိဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဘာနတ္ဝင္ေနမွန္း မသိဘဲနဲ့ အဲ့လိုကေနတဲ့ နတ္ကေတာ္ နိ္ုင္ငံေရးေတြ သူတို့ကို ျပက္လံုးလုပ္မယ္။ ေခါင္းစဥ္ကိုက နတ္ကေတာ္ နိုင္ငံေရးဆိုျပီး လုပ္ဦးမယ္။ ေနာက္တခုက ဘာသြားေတြ့လည္းဆိုေတာ့ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္ နိုင္ငံေရး။ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္က အ႐ူးကို ေမာ္ေတာ္ပီကယ္ ခန့္မိတဲ့အေျခအေနမ်ိုး၊ က်ေနာ္တို့ တိုင္းျပည္မွာ နိုင္ငံေရးက။ က်ေနာ္ လူပုဂၢိုလ္ နာမည္တပ္ မေျပာခ်င္ေပမယ့္ အ႐ူးေမာ္ေတာ္ပီကယ္ ခန့္မိတဲ့ နိုင္ငံေရးက ပါတယ္။ လမ္းက စြတ္ျပေနတာပဲ။ ကားကလည္း သြားခ်င္တဲ့ဆီ သြားေနမွာပဲ။ အ႐ူး ေမာ္ေတာ္ပီကယ္ ခန့္ေတာ့ ဟုတ္တယ္ထင္ျပီး လက္ေတြ စြတ္ျပေနတဲ့ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္ေပါ့။ အဲဒါလည္း ေတြ့ရတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတြ့ရတဲ့ နိုင္ငံေရးကေတာ့ ကင္မရာနိုင္ငံေရး။ နာမည္ၾကီးတဲ့လူေတြ နားကို ေျပးကပ္လိုက္၊ ဓာတ္ပံုေလး ရိုက္လိုက္၊ ျပီးရင္အဲဒီလူကပဲ သူ့ကို တခုခုမွာလိုက္သလို၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဝင္ဖို့အတြက္ပဲ ေျပာလိုက္သလိုလို၊ တေယာက္ေယာက္ကပဲ စည္းရံုးေရးအရ သိပ္အေရးၾကီးတဲ့စကားကို နွစ္ကိုယ္ၾကား တိုးတိုးေလး ေျပာလိုက္သလို၊ လုပ္ျပီးေတာ့ အဲဒီကင္မရာနိုင္ငံေရး ကိစၥလည္း ကင္မရာနိုင္ငံေရးက က်ေနာ္တို့ဆီမွာ အရမ္းေခတ္စားေနတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ နတ္ကေတာ္ နိုင္ငံေရး၊ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္ နိုင္ငံေရး၊ ကင္မရာ နိုင္ငံေရးသမားမ်ားအား အၾကီးအက်ယ္ တိုက္ခိုက္မယ့္ ျပက္လံုးမ်ားကို ျပင္ဆင္ေနပါျပီလို့ ေျပာလို့ရတယ္။ လြတ္လပ္ေရးေန့ ညမွာ ကကို ကျပဦးမယ္။”