ခ်က္ျပည္သူ့သမၼတနုိင္ငံရဲ့ သမၼတေဟာင္း ဘားကလက္ဟာဘယ္ အသက္ (၇၅) နွစ္ ဟာ မေန့က အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါနဲ့ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးကို အားေပးေထာက္ခံခဲ့သူ ခ်က္သမၼတေဟာင္းဟာ ၁၉၉၀ ခုနွစ္ နုိဘယ္လ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုအတြက္ အမည္တင္သြင္းရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အမည္ကို တင္သြင္းေပးခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာနုိင္ငံက လူ့အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ကုလသမဂၢလံုျခံုေရး ေကာင္စီကေန အေရးယူနုိင္ဖို့ ၂၀၀၅ နွစ္ကုန္ပိုင္းမွာ ေတာင္အာဖရိက နုိင္ငံက ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဒက္စမြန္တူတူးနဲ့ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ေရးသားျပီး ကုလသမဂၢကို တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ဘားကလက္ဟာဘယ္ အခုလုိ ေသဆုံးသြားတာနဲ့ပတ္သက္ျပီး ျပည္ပေရာက္ လူ့အခြင့္ေရးလႈပ္႐ွားသူတဦးျဖစ္တဲ့ ေဒၚခင္ဥမၼာက အခုလုိ ေျပာပါတယ္။ “ဘားကလက္ဟာဘယ္က ခ်က္သမၼတနုိင္ငံမွာ သူ့နုိင္ငံရဲ့ နုိင္ငံျခားေရးေပၚလစီကုိ လူ့အခြင့္အေရးကုိ ေ႐ွ့တန္းတင္ျပီးေတာ့မွ လူ့အခြင့္အေရးဟာ အေရးအၾကီးဆုံး ေ႐ွ့တန္းတင္ ဦးစားေပးစဥ္းစားရတဲ့ ေပၚလစီအျဖစ္ ခ်မွတ္ေပးခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ့ သူ့ကုိ အင္မတန္ေလးစားတယ္။ အင္မတန္ လူသားဆန္ျပီးေတာ့ မာန္မာနမ႐ွိဘူး။ လူသားခ်င္း စာနာတဲ့ လူ့အခြင့္အေရးေပၚမွာ လူ့အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံနႈန္းေပၚမွာပဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရပ္တည္သြားတာေတြ့ရလို့ အင္မတန္မွ နွေျမာပါတယ္။” ဘားကလက္ဟာဘယ္ဟာ ျပည္ပအေျခစိုက္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးလႈပ္႐ွားသူ အဖြဲ့အစည္းေတြ၊ လူပုဂၢုိလ္ေတြအတြက္ နိုင္ငံတကာ နုိင္ငံေရးလႈပ္႐ွားမႈေတြမွာ အျမဲလို ကူညီခဲ့သူပါ။ ျပည္ပမွာ ဖြဲ့စည္းထားတဲ့ ျမန္မာ့အမ်ဳိးသမီးသမဂၢရဲ့ ေဒၚခင္စန္းေထြက အခုလို ေျပာပါတယ္။ “သူ့ကိုေတြ့တဲ့အခါ အကယ္၍သာ ကုိယ္က သတင္းေတြဖတ္မထားဘူး။ သူတုိ့နုိင္ငံနဲ့ ပတ္သက္ျပီး အေၾကာင္းအရာေတြ ဘာမွမသိဘူးဆုိရင္ ဒီလူဟာ ခ်က္သမၼတနုိင္ငံရဲ့ သမၼတေဟာင္း တေယာက္ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိေတာင္မွ မထင္ရက္ဘူး။ ဘာလုိ့လဲဆုိေတာ့ သူ့ရဲ့ပုံစံက အရမ္းကို ေအးေဆးတည္ျငိမ္ျပီး သူ့ရဲ့၀တ္စားပုံက အရမ္းကုိ ႐ုိး႐ွင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ အားက်စရာ အရမ္းေကာင္းတာက သူစကားေျပာလုိက္တဲ့အခါမွာ သူ့ရဲ့စကားေတြက သူသုံးတဲ့စကားေတြက အရမ္းကုိ ခြန္အားျဖစ္ေစတယ္။ အတုယူစရာေကာင္းတဲ့ လူမ်ိုးျဖစ္တယ္။ ဘ၀မ်ိုးစုံကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတယ္။ အနုပညာပုိ္င္းမွာလည္း ပါ၀င္ခဲ့ဘူးတယ္။ ဒါ႐ုိက္တာတေယာက္လည္းျဖစ္တယ္။ လူ့အခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားမႈမွာလည္း ပါခဲ့တယ္။​ ​ေတာ္လွန္ေရး​ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္လည္း​ ​ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလုိလူတေယာက္က ဟိတ္ဟန္မ႐ွိပဲ ႐ုိး႐ုိး႐ွင္း႐ွင္းနဲ့ တကယ္ပဲ ကမၻာက အသိအမွတ္ျပုထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ျဖစ္တဲ့အေပၚမွာ အရမ္းကုိ အားက်ျပီးေတာ့မွ အတုယူခ်င္စရာလည္း ေကာင္းတယ္ေပါ့။” ဘားကလက္ဟာဘယ္ဟာ ခ်က္ကိုစလိုဘက္ကီးယားနိုင္ငံကိုု ကြန္ျမူနစ္ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေနစဥ္မွာ ၅ နွစ္ၾကာ အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရျပီေနာက္ လြတ္လပ္တဲ့ ခ်က္သမၼတနိုင္ငံရဲ့ သမၼတအျဖစ္ ၁၉၈၉ ခုနွစ္ကေန ၁၉၉၂ ခုနွစ္အထိ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ျပဇာတ္ေရးဆရာ၊ ႐ုပ္႐ွင္ဒါ႐ုိက္တာ၊ စာေရးဆရာ တဦးျဖစ္ျပီး သူေရးသားထားတဲ့ The Power of the powerless (အာဏာမဲ့သူေတြရဲ့ အစြမ္းသတၱိ) စာအုပ္ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တုိင္ မၾကာခဏ ကိုးကားေလ့႐ွိတဲ့ စာအုပ္ တအုပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။