ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၁ ႏိုင္ငံမွာ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္အတြင္း ဆင္ေျခေထာက္ ေရာဂါလုံးဝပေပ်ာက္သြားဖုိ႔ အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆင္ေျခေထာက္ ေရာဂါအျမစ္တြယ္ေနတဲ့ ခ႐ုိင္ေပါင္း ၄၇ ခု ရွိၿပီးေတာ့ တႏွစ္ကုိ တႀကိမ္ႏႈန္းနဲ႔ ငါးႏွစ္ဆက္တုိက္ ကာကြယ္ေဆး တုိက္ေကၽြးႏိုဖုိ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ ကင္းေ၀းေရး သန္ခ်ေဆးေပါင္း တုိက္ေကၽြးေပး ညိႇႏႈိင္းအစည္းအေ၀းကုိ ေနျပည္ေတာ္ မဂၤလာသီရိဟုိတယ္မွာ ဇန္န၀ါရီလ ၁၂ ရက္က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာန (ေခတၱညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္) ေဒါက္တာသန္းဝင္း က “က်ေနာ္တို႔ ဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ ကင္းေ၀းေရးလုပ္ငန္း ေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ လူေဆးေကၽြးျခင္းလုပ္ငန္းသာမက၊ လူအားလံုး ေဆးေကၽြးျခင္း လုပ္ငန္းကို က်ေနာ္တို႔ ေဆးေကၽြးၿပီးတဲ့အခါမွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ Research ျပန္လုပ္ရမယ္။ အဲဒါကို ဆိုလိုတာက Transation Assessment Servey ပါ။ အဲဒါကို က်ေနာ္တို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္မယ္။ လိုအပ္တဲ့ နည္းပညာ၊ အေထာက္ပံ့မ်ားကိုလည္း ေပးဖို႔လည္း စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ထားပါတယ္။” ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က တုိင္းေဒသႀကီး ၇ ခုအပါအ၀င္ ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ထဲက ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ ေတြမွာရွိတဲ့ လူဦးေရ ၃၃ ဒသမ ၈ သန္းကုိ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး တုိက္ေကြ်း ႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာပါတယ္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး/ဆင္ေျခေထာက္ကင္းစင္ေရး စီမံကိန္းဗဟုိ၊ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာန ဒုတိယညြန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာေဇာ္လင္းက “ဒီဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါကလည္းပဲ ေရာဂါကူးစက္ခံရၿပီးတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏွစ္ေတာ္ေတာ္ေလးကိုၾကာမွ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပလာတာပါ။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေရာဂါ ကူးစက္ခံေနရမွန္းမသိဘဲနဲ႔ ကူးစက္ခံေနရႏိုင္ပါတယ္။ အဲလိုမ်ဳိးလူေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီလိုေရာဂါ ကာကြယ္ႏိုင္ေအာင္လို႔ အဲလိုအဆင့္မွာ ေဆးေသာက္ႏိုင္ေအာင္လို႔ တႏိုင္ငံလံုးကို အျမစ္တြယ္မႈရွိတဲ့ေဒသေတြ အားလံုးကို လႊမ္းၿခံဳၿပီး ဆရာတို႔က ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီ ၂၀ ရက္ကေန ၂၉ ရက္ေန႔မွာ လူထုအေနနဲ႔ ရွားရွားပါးပါး အလႉရွင္ေတြလည္းရွိတယ္။ ေဆးက ႏွစ္မ်ဳိးကို ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ တိုက္မွာဆိုေတာ့ ႏွစ္မ်ဳိးကို တဖြဲ႔ဆီက လႉတာေပါ့။” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကေလး၊ တမူး၊ ကသာ၊ ျပင္ဦးလြင္ စတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြနဲ႔ မေကြးေဒသႀကီးထဲက မင္းဘူးခ႐ုိင္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲက ဗန္းေမာ္၊ ျမစ္ႀကီးနား ခ႐ုိင္ ၂ ခုတုိ႔မွာလည္း အဲဒီ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး တုိက္ေကၽြးစရာမလုိေတာ့ဘူးလုိ႔လည္း သိရပါတယ္။ ကမာၻေပၚမွာရွိတဲ့ လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၁၄၀၀ ေက်ာ္ဟာ ေျခေထာက္ေရာဂါ ကူးစက္ႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၇၃ ႏုိင္ငံမွာ ေနထုိင္ေနၿပီးေတာ့ အဲဒီထဲက သန္း ၁၂၀ ေက်ာ္ဟာဆုိရင္ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါကူးစက္မႈရွိေနတာပါ။ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ ကင္းေဝးေရး သန္ခ်ေဆးေပါင္းတုိက္ေကၽြးႏိုင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၆၀ ထဲက သီရိလကာၤ၊ ကေမာၻဒီယား၊ ဗီနားတူးနဲ႔ ေမာ္ဒဒုိက္ ႏုိင္ငံေတြ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၅ ႏုိင္ငံမွာ ဆင္ေျခေထာက္ ေရာဂါ ကင္းေ၀းေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။