ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး တိုက္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္အတြင္း က်က္စားေနတဲ့ ေတာဆင္႐ုိင္းေကာင္ေရကို သိရွိႏုိင္ဖုိ႔ ေတာဆင္႐ုိင္းရဲ႕ မစင္ေတြကုိ ေကာက္ယူကာ ၿမိဳင္ေဟဝန္ ဆင္စခန္းမွာ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ သုေတသနလုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္က်င္းထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔ (Smithsonoian) မွ ဦးေမာင္ေမာင္ႀကီးက ဒီဗြီဘီကိုေျပာပါတယ္။ အဆိုပါ ၿမိဳ႕နယ္မွာ ေတာဆင္႐ိုင္းေတြ ေသဆံုးတာေတြ ရွိေနလုိ႔ က်န္ေနတဲ့ ေတာဆင္႐ိုင္း ေကာင္ေရႏွင့္ အထီးအမ အေရအတြက္ကို သိရွိႏိုင္ဖုိ႔ ေတာဆင္႐ိုင္းရဲ႕ မစင္ေတြကို ေကာက္ယူၿပီး ဒီဇင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔မွစတင္ကာ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံမွ ပညာရွင္တဦးနဲ႔ သုေတသန စမ္းသပ္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ တိုက္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ ပဲခူး႐ိုးမေတာစပ္ရွိ ေက်းရြာေလးရြာမ်ာ ေတာဆင္႐ိုင္း အႏၱရာယ္ကာကြယ္ႏုိင္ေရးအတြက္ ႏိုဝင္ဘာလဆန္းက လွ်ပ္စစ္ၿခံစည္း႐ိုးေတြ ခတ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ “ေတာဆင္႐ိုင္းမစင္ ၂၀၀ ေက်ာ္ကို စုေဆာင္းကာ စမ္းသပ္ေနၿပီး ေတာဆင္႐ိုင္း ေပ်ာက္ဆံုးမႈေသဆံုးမႈမ်ားကို သိရွိႏုိင္ရန္အတြက္ႏွင့္ အေကာင္အႀကီး အေသး အထီး၊အမႏွင့္ လူေတြကိုအႏၲရာယ္ျပဳေသာဆင္ႏွင့္ မျပဳေသာဆင္ဟု ခြဲျခားသိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္စစ္ေဆးေနျခင္း ျဖစ္တယ္” လို႔ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္သူ Ms. Chrishe Sumpson ကေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အရင္ကဆင္စြယ္ရလိုမူအတြက္ အထီးမ်ားကိုသာ ခိုးသတ္ေနၾကၿပီး လက္ရွိမွာ ႏွာေမာင္း၊ အစြယ္ခြာနဲ႔ အေရခြံေတြ ရရွိဖုိ႔အတြက္ အမေတြကိုပါ သတ္ေနတဲ့အတြက္ ဆင္မ်ိဳးျပဳန္းတီးႏိုင္လုိ႔ လြန္စြာစိတ္မေကာင္းျဖစ္မိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ တိုက္ႀကီး ၿမိဳ႕နယ္မွာ ၂၀၁၅- ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔အထိ ေရဒီယိုေကာ္လာ တပ္ဆင္ထားေသာ ေတာဆင္႐ိုင္း အပါအဝင္ ေတာဆင္႐ိုင္း ၁၀ ေကာင္ အသတ္ခံရေၾကာင္းနဲ႔ ဆင္ခိုးသတ္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြကိုလည္း ဖမ္းဆီးအေရးယူထားေၾကာင္း ဥကၠံ နယ္ေျမ ရဲစခန္းကေျပာပါတယ္။ ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္ေတြနဲ႔ သဘာဝအပင္မ်ား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ သဘာဝနယ္ေျမမ်ားထိမ္သိမ္းေရး ဥပေဒ (၁၉၉၄) အရ ဆင္ေတြကို လံုးဝကာကြယ္ထားတဲ့ ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္မ်ားစာရင္းမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ေတာဆင္႐ိုင္းမ်ား ေဘးမဲ့ေတာအျဖစ္ စုစုေပါင္း ဧရိယာ၉၂၀၅ ဒသမ ၀၄ စတုရန္းမိုင္ ထားရွိေၾကာင္း၊ ဆင္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ INGO အဖြဲ႔မွ ျမန္မာသစ္လုပ္ငန္းေတြရွိ ဆင္အို၊ ဆင္နာေတြ၊ ဆင္ငယ္ေတြ ျပဳစုေစာက္ေရွာက္ဖုိ႔အတြက္ ႏွစ္ရွည္ စီမံကိန္ေတြျပဳလုပ္ဖုိ႔ MOU ထိုးေရးတို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ထားပါတယ္။ သတင္း-ေမသြယ္