ဒီကေန႔ဟာ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀ ျပည့္ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေအာင္ပြဲ အထိမ္းအမွတ္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻ႔ပထမဆံုး သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဥပေဒကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၇၆၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔မွာ ဆြီဒင္ပါလီမန္က ျပ႒ာန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝမႈေတြမွာ ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္တာေတြကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တာျဖစ္ၿပီး အမ်ားနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ စာရြက္စာတမ္း အခ်က္အလက္ေတြကို ျပည္သူလူထုေတြ သိရွိရယူပိုင္ခြင့္ ရရွိသြားတာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈေတြမွာ စိတ္ခ်လံုၿခံဳစြာ ပါဝင္ဖို႔ အကာအကြယ္ ရရွိသြားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဥပေဒဟာ ေခတ္မီသာယာဖူလံုတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးအတြက္ အေရးပါ အခရာက်တဲ့ အရာတခုလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆြီဒင္ရဲ႕ဥပေဒဟာ အဲဒီအခ်ိန္က တမူထူးျခားတဲ့ ဥပေဒလို႔ ေျပာရမွာပါ။ ဥပေဒပါ စာသားေတြကို ကာလီဘိုင္ၿမိဳ႕က ဆြီဒင္လႊတ္ေတာ္အမတ္ အန္ဒါးစ္ခ်ဴဒန္းနီးယက္စ္က မူၾကမ္းေရးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံသားေတြအားလံုးရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒထက္ အရင္ထြက္လာခဲ့တာပါ။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ဟာ ဆြီဒင္ကို ေကာင္းေကာင္း အက်ဳိးျပဳပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ဟာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္သလို လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးအတြက္ အာမခံေပးသူလည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေတြးအျမင္ေတြနဲ႔ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြ လြတ္လပ္စြာ စီးေမ်ာေနတာလိုပဲ ျငင္းခုံေဆြးေႏြးတာနဲ႔ ဆန္းစစ္ေဝဖန္တာေတြဟာလည္းပဲ စိတ္ကူးအႀကံေတြ ႂကြယ္ဝဖို႔ ဖန္တီးေပးၿပီး ဆန္းသစ္တီထြင္မႈေတြကို ဦးတည္သြားေစပါတယ္။ တရားဝင္အခ်က္အလက္ေတြကို ျပည္သူေတြ ရယူပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ ဆြီဒင္ရဲ႕ ဥပေဒကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားေတြဟာ ေလ့လာစိစစ္ခြင့္ရွိၿပီး အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကို ရယူပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒီလိုနည္းလမ္းနဲ႔ ပုဂၢလိက တဦးခ်င္း တေယာက္ခ်င္းစီနဲ႔ သတင္းသမားေတြဟာ အာဏာတည္ေဆာက္ပံုေတြနဲ႔ လူႀကဳိက္မ်ား ေရြးေကာက္ခံရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ဆန္းစစ္ႏိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အတြက္ေတာ့ ဆြီဒင္ရဲ႕ တရားေရးစနစ္ အလယ္ဗဟိုမွာရွိတဲ့ ဒီသတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဥပေဒဟာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ နည္းပါးသြားေစၿပီး က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဒီမိုကရက္တစ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ယံုၾကည္မႈအဆင့္တခု ျမင့္ေစခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ပြင့္လင္းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းဟာ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈနဲ႔ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာမႈအတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ခ်ေပးခဲ့တယ္ဆိုတာ သံသယျဖစ္စရာ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းအခ်က္အလက္ ရယူပိုင္ခြင့္အေပၚ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈေတြ သက္ဝင္လႈပ္ရွားေနတာကို ျမင္ရတာ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ဒီလို အေရးပါတဲ့ စည္းကမ္းဥပေဒအတြက္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ခ်ေပးမယ့္ ခိုင္မာတဲ့ မူေဘာင္တခု ေရးဆြဲဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အားေပးပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ သီတင္းႏွစ္ပတ္ေလာက္တုန္းက သတင္းအခ်က္အလက္ ရပိုင္ခြင့္အေပၚ ျမန္မာမီဒီယာေတြနဲ႔ လူထုေဆြးေႏြးပြဲတခုကို ဆီြဒင္သံ႐ုံးနဲ႔ ဖန္တီးရာအဖြဲ႔က စီစဥ္က်င္းပေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေန ေနာက္ထပ္ေဆြးေႏြးမႈေတြ ထပ္လုပ္ဖို႔ လႈ႔ံေဆာ္ေစမွာျဖစ္ၿပီး ဆြီဒင္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဒီအေရးကိစၥအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကဳံေတြကို ျမန္မာနဲ႔ဖလွယ္ဖို႔ အသင့္ရွိေနပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ေအာင္ပြဲခံေနခ်ိန္မွာ ကံအေၾကာင္းမလွစြာနဲ႔ဲပဲ ကမၻာတဝန္းမွာ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြနဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရမႈဟာ ဘယ္ေလာက္ တိုးပြားလာေနတယ္ဆိုတာ ျမင္ေတြ႔ေနၾကရပါတယ္။ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီမိုကေရစီက်င့္သံုးတဲ့ နယ္ေျမေတြ က်ဥ္းသြားတာ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ေနရပါတယ္။ ျပည္သူလူထုေတြဟာ အသံေတြတိတ္ေနခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံသားေတြနဲ႔ဆိုင္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြဟာ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ခံေနရပါတယ္။ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ ဥပေဒေတြဟာ သတင္းသမားေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္သူေတြကို ပစ္မွတ္ထားေနပါတယ္။ ၿခိမ္းေျခာက္ေႏွာင့္ယွက္မႈေတြဟာ ပံုမွန္တိုးလာေနၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း သတင္းသမား ၈၀၀ အသတ္ခံရတယ္ဆိုတာကို ယူနက္စကိုရဲ႕ ကိန္းဂဏန္း အခ်က္အလက္ေတြက ျပသေနပါတယ္။ ကံမေကာင္းလွစြာနဲ႔ပဲ အျပစ္က်ဴးလြန္သူ လက္တဆုပ္စာေလာက္ကိုပဲ တရား႐ုံးတင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သတင္းေထာက္ေတြ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရးဆိုတာ လြတ္လပ္စြာ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမႈအတြက္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ခ်က္တခုပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လြတ္လပ္ၿပီး အမွီအခိုကင္းတဲ့ မီဒီယာေတြ ၾကည့္ခြင့္မရဘူးဆိုရင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ဘာျဖစ္သြားမလဲ။ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြဟာ  အေျခအေနတခ်ဳိ႕ေအာက္မွာပဲ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ အသိပညာေတြအတြက္ ဘာျဖစ္သြားမလဲ။ သတင္းအခ်က္အလက္မရတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ အက်ဳိးဆက္က ဘာေတြျဖစ္မလဲ။ ခုဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဟာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္နဲ႔ မီဒီယာကို ျမႇင့္တင္ဖို႔ ႀကဳိးပမ္းမႈေတြကို အရွိန္ျမႇင့္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ဟာ က်ေနာ္တို႔ ဂုဏ္ယူတဲ့၊ က်ေနာ္တို႔ ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ခ်င္တဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ အေျခခံမူျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ခုခံကာကြယ္ဖို႔ ထိုက္တန္တဲ့ ဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္အလာ ျဖစ္တယ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေရရွည္ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္မႈအတြက္ ကုလသမဂၢရဲ႕ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ ၂၀၃၀ ခုႏွစ္ အစီအစဥ္ဟာ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ရည္မွန္းခ်က္အမွတ္ ၁၆.၁၀ မွာဆိုရင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ဥပေဒေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔အညီ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ျပည္သူလူထု ရယူပိုင္ခြင့္ ေသခ်ာေစဖို႔နဲ႔ အေျခခံလြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ ႏိုင္ငံေတြကို တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေရာ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံမွာပါ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ေရရွည္ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးအတြက္ ႀကဳိးပမ္းအားထုတ္မႈ ေအာင္ျမင္ဖို႔ အရမ္းကို အေရးပါတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္လို႔ က်ေနာ္တို႔ မွတ္ယူပါတယ္။ ဆီြဒင္မွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဥပေဒ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀ ျပည့္ ႏွစ္ပတ္လည္အခ်ိန္အခါဟာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ ခရီးရွည္ႀကီးကို ျပန္ေျပာင္း အမွတ္ရေစပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ဆိုတာ အၿမဲတမ္းမွန္တယ္လို႔ မွတ္ယူရမယ့္ ဥပေဒသတခုပါ။ ဒါကို အၿမဲတမ္း ခုခံကာကြယ္ၾကရပါမယ္။ ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္ေန႔ဟာ အသစ္တဖန္ျပန္စမယ့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ႀကဳိးပမ္းမႈခရီးရဲ႕ စမွတ္ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ ျငင္းခုံေဆြးေႏြးမႈေတြနဲ႔ ဆန္းစစ္ေဝဖန္အကဲျဖတ္မႈေတြ ဆက္လုပ္ဖို႔အတြက္ လူေတြ ပိုလို႔ရပ္တည္လာၾကလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ေဆာင္းပါးရွင္ - စတပ္ဖန္ဟက္စရန္ (ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဆြီဒင္သံအမတ္ႀကီး)