အေရြးေကာက္ခံသမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္သည္ တ႐ုတ္ျပည္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး တင္းတင္းမာမာေျပာေလ့ရိွေသာ္လည္း အႏၲရာယ္မ်ားကလည္း မနည္းမေနာရိွေနသည္။ ေဒၚနယ္ထရမ့္ သမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္ခံရၿပီး ခ်က္ခ်င္းလိုပင္ တ႐ုတ္ယြမ္ေငြသည္ တေဒၚလာ ၆ ဒသမ ၈ ယြမ္ေစ်းျဖင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း အနိမ့္ဆံုးႏႈန္းသုိ႔ ထိုးက်သြားေလသည္။ ထရမ့္ႏွင့္ သူ႔အႀကံေပးမ်ားက တ႐ုတ္ျပည္ကို မ်ွတမႈမရိွသည့္ ကုန္သည္၊ ေငြေၾကးကစားသူတဦးအျဖစ္ အလြန္ေစာစြာကပင္ စြပ္စဲြေျပာဆိုေနသည့္အတြက္ ေစ်းကြက္၏ တံု႔ျပန္မႈက လြန္စြာအံ့အားသင့္ဘြယ္ေကာင္းသည္။ တ႐ုတ္ျပည္က ကုန္သြယ္ေရးတြင္ မမ်ွမတလုပ္ေနပါက တ႐ုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ အတားအဆီးမ်ား ခ်မွတ္မည္ဟုလည္း သႏၷိ႒ာန္ခ်ထားၾကသည္။ ထရမ့္၏ အႀကံေပးတဦးျဖစ္သူ ပီတာ နဗာ႐ုိက တ႐ုတ္ျပည္အေနျဖင့္ မမ်ွတသည့္ အားသာခ်က္တရပ္ ရရိွေနေၾကာင္း၊ ၎မွာ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဘးအႏၲရာယ္လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ စံခိ်န္စံညႊန္းမ်ား နိမ့္က်သည့္ ေက်းကြ်န္ဆန္ဆန္ လုပ္အားမ်ားကို သံုးျခင္းျဖင့္ လုပ္အားခကို ေစ်းေပါေပါ အသံုးျပဳေနႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။ “ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႔ႀကီး (WTO) နဲ႔ နက္ဖ္တာ (NAFTA) ကေန ေလ့လာမွတ္သားစရာကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးနဲ႔ ေဘးအႏၲရာယ္လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ တင္းက်ပ္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ရျခင္းပဲျဖစ္တယ္” ဟု သူကေျပာဆိုခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္၏ ပို႔ကုန္အေပၚ ေထာက္ပံ့ေငြေပးျခင္းႏွင့္ ေငြေၾကးထိန္းခ်ဳပ္ကစားမႈကိုလည္း ေဝဖန္သြားခဲ့သည္။ နာဗာ႐ုိက တ႐ုတ္အေနျဖင့္ ဤကိစၥမ်ားကို ရပ္တန္းကမရပ္ခဲ့လ်ွင္ တ႐ုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနျဖင့္ အခြန္အေကာက္ အဆီးအတားမ်ား တန္ျပန္ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ဟု ဆိုပါသည္။ အခြန္အေကာက္ အတားအဆီးမ်ားေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသို႔ တ႐ုတ္ပို႔ကုန္မ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားေစမည္ျဖစ္သည့္အတြက္ တ႐ုတ္ေငြလိုအပ္ခ်က္လည္း ေလ်ာ့က်သြားမည္ျဖစ္သည္။ “ေဒၚနယ္ထရမ့္က အခြန္အေကာက္ အတားအဆီးအေၾကာင္း ေျပာလိုက္တဲ့အခါ အဲဒါက ကစားပဲြရဲ႕ အဆံုးသတ္မဟုတ္ေသးဘူး။ ရည္ရြယ္ခ်က္က ညစ္ပတ္လွည့္ဖ်ားေနတာကို ရပ္ဖို႔ အခြန္အေကာက္ အတားအဆီးကို ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရး ကိရိယာအျဖစ္ အသံုးခ်မွာ။ တကယ္လို႔မ်ား ဒါနဲ႔မွမရပ္ေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ခုခံကာကြယ္ပိတ္ဆို႔တဲ့ အခြန္အေကာက္ အတားအဆီးေတြ ခ်မွတ္ရေတာ့မွာေပါ့” ဟု သူကေျပာေလသည္။ ေဒၚနယ္ထရမ့္ ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ အယ္ဖာ ဘ႑ာေရးနည္းပညာကုမၸဏီ LLC ရဲ႕ ဥကၠ႒နဲ႔ စီအီးအုိျဖစ္သူ ဗစ္တာ စပါရင္ဒီယို၏ ထင္ျမင္ခ်က္မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနျဖင့္ “တ႐ုတ္ျပည္ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုထက္ ပုိမိုထိခိုက္နစ္နာေစေသာ” လယ္ဗယ္တခုကို ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္သည္။ အကယ္၍ က်ေနာ္တုိ႔က ေဒၚလာ ၅၀၀ ဘီလ်ံဖုိး ဝယ္တယ္ဆိုရင္ သူတို႔ကလည္း ေဒၚလာ ၅၀၀ ဘီလ်ံဖုိး ျပန္ဝယ္ရမယ္” ဟု အီးေမးလ္ျဖင့္ ေျဖၾကားေလသည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္းက အေမရိကန္အေနျဖင့္ တ႐ုတ္ပို႔ကုန္အားလံုး၏ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖစ္ေသာ ၄၈၃ ဘီလ်ံ ေဒၚလာတန္ဖိုးရွိသည့္ တ႐ုတ္ပို႔ကုန္မ်ားကို ဝယ္ယူခဲ့သည္။ အျခားေသာ ေလ့လာသံုးသပ္သူမ်ားက ထရမ့္အေနျဖင့္ အလြန္ျပင္းထန္ေသာ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကာကြယ္ေရး ေပၚလစီမ်ားကုိ လံုးဝခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆၾကသည္။ အေၾကာင္းမွာ အစဥ္အလာအရ ကုန္သြယ္ေရးလိုလားသည့္ ရီပတ္ဘလီကန္ လႊမ္းမိုးသည့္ ကြန္ဂရက္၏ ေထာက္ခံမႈရရိွရန္လည္း လိုအပ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ “တ႐ုတ္ပို႔ကုန္ေတြအေပၚ ႀကီးမားတဲ့ အခြန္အေကာက္တံတိုင္းေတြ တိုးျမႇင့္ဖို႔ဆိုတာေတာ့ သိပ္ျဖစ္ႏိုင္မယ္မထင္ဘူး။ အာ႐ုံစိုက္သင့္တာက အေမရိကန္ အသိဉာဏဆိုင္ရာပစၥည္း ခိုးယူခံရမႈေတြအေပၚပဲ ျဖစ္သင့္တယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးက အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥအျဖစ္ သေဘာတူႏိုင္တဲ့ ျပႆနာလည္း ျဖစ္ပါတယ္” ဟု “တ႐ုတ္ဝိေသသလကၡဏာမ်ားႏွင့္ တိရစာၦန္စိတ္ဓာတ္” စာအုပ္ကို ေရးသားသူ စာေရးဆရာ မာက္ ဒီဝီဘားက ဆိုေလသည္။ တ႐ုတ္ကုန္သြယ္ေရးက ေႏွးေကြးလာေနသည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးကေတာ့ ျမင့္မားစြာ ပိုေငြျပေနဆဲျဖစ္သည္။ နယူးေယာက္တကၠသိုလ္မွ ႏုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရး ပါေမာကၡ ဂ်င္ ေနာ့တ္က အကယ္၍ ထရမ့္အစိုးရအေနျဖင့္ ျပင္းထန္ေသာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့လွ်င္ေတာင္မွ တ႐ုတ္အေနျဖင့္လည္း ေရြးခ်ယ္စိစစ္ၿပီး တန္ျပန္လက္စားေခ်လိမ့္မည္ဟု ဆိုပါသည္။ “တ႐ုတ္က ကြန္ဂရက္အတြင္း ၾသဇာရိွတဲ့ ရီပတ္ဘလီကန္ အမတ္ေတြရဲ႕ ျပည္နယ္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ မဲဆႏၵနယ္ေတြမွာရိွတဲ့ အေမရိကန္ ပို႔ကုန္သမားေတြကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ိဳးနဲ႔ ေသနဂၤဗ်ဴဟာက်က် တံု႔ျပန္လိမ့္မယ္” ဟု သူကဆိုသည္။ တ႐ုတ္အေနျဖင့္ သူ႔ႏိုင္ငံတြင္း လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အေမရိကန္ကုမၸဏိီမ်ားကိုလည္း အတိတ္ကာလက လုပ္ေဆာင္ခဲ့သလို လက္ဝါးႀကီးအုပ္မႈ ဆန္႔က်င္ေရးႏွင့္ အျခားေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားျဖင့္ ဒုကၡေပးႏိုင္သည္။ အေသးစိတ္က်ေသာ ႐ႈပ္႐ႈပ္ေထြးေထြး ဤေပးထားခ်က္မ်ားကိုၾကည့္လ်ွင္ ထရမ့္အစိုးရအေနျဖင့္ သူ၏ စီစဥ္ထားသည့္ ကုန္သြယ္ေရးေပၚလစီ အလုပ္ျဖစ္ေစရန္ တ႐ုတ္ႏွင့္ အလြန္ေကာင္းမြန္သည့္ ဆက္ဆံေရးတရပ္ရိွမွ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ တမင္တကာ တန္ဖုိးေလ်ွာ့ခ်ျခင္း ပို႔ကုန္မ်ားကို ေထာက္ပံ့ေငြေပးျခင္း၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဘးအႏၲရာယ္လံုၿခံဳမႈ ကင္းမဲ့သည့္ လုပ္ငန္းခြင္အေျခအေန၊ စံခ်ိန္စံႏႈန္း မျပည့္မီသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ စသည္တို႔မွာ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ အထူးအဆန္းမဟုတ္ေပ။ အထူးအားျဖင့္ သံမဏိႏွင့္ ဆုိလာစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေငြေၾကးထိန္းခ်ဳပ္ကစားသည္ဆိုသည့္ကိစၥမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ ႏွစ္ကလို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ရိွလွသည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အထိ ဧရာမပို႔ကုန္မ်ားႏွင့္ အရင္းအႏွီးစီးဝင္မႈ အေျမာက္အျမားရိွသည့္အတြက္ ပိုမိုျမင့္မားေသာ ေငြလဲႏႈန္းျဖစ္သင့္ေသာ္လည္း တ႐ုတ္အေနျဖင့္ သူ၏ယြမ္ေငြကို တေဒၚလာ ၈ ဒသမ ၂၇ ႏႈန္းျဖင့္ အေသခိ်တ္ထားခဲ့ေလသည္။ တ႐ုတ္အေနျဖင့္ သူ၏ ေငြလဲႏႈန္းတန္ဖုိးကို တည္ၿငိမ္ေစရန္အတြက္ အေမရိကန္၏ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္မ်ားကို ဝယ္ယူခဲ့ရာ ေဒၚလာ ၄ ထရီလီယံအထိ ေရာက္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ ေဒၚလာေငြလိုအပ္မႈအတု တခုတခုကို ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ဖိအားေပးမႈေၾကာင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက တ႐ုတ္ျပည္အေနျဖင့္ သူ၏ယြမ္ေငြကို တေဒၚလာလ်ွင္ ၆ ဒသမ ၀၅ ယြမ္ လဲႏႈန္းသို႔ တက္ခြင့္ျပဳလိုက္ရသည္။ ထိုအခိ်န္ကစ၍ ေငြလဲႏႈန္းမွာ တ႐ုတ္၏လက္တြင္ အမွန္တကယ္ရိွမေနေတာ့ေပ။ စီးပြားေရးစနစ္ဆိုင္ရာျပႆနာ၊ ေဒၚလာ ၃၅ ထရီလီယံအထိရိွေသာ ဘဏ္ေၾကြးမ်ားျပႆနာတို႔အျပင္ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ ရီွက်င္းဖ်င္၏ အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ကမ္ပိန္းတုိ႔ေၾကာင့္ ဧရာမအရင္းအႏွီးမ်ား ႏိုင္ငံျပင္ပသို႔ စီးထြက္သြားေလရာ စုစုေပါင္းပမာဏမွာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္စပိုင္း စာရင္းမ်ားအရ ေဒၚလာ ၁ ဒသမ ၂ ထရီလီယံမွ ၁ ဒသမ ၅ ထရီလီယံအထိ ရိွႏိုင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကေလသည္။ ဤအရင္းအႏွီးစီးထြက္မႈမ်ားက တ႐ုတ္၏ ကုန္သြယ္ေရးပိုေငြျပမႈထက္ ပုိမိုမ်ားျပားသျဖင့္ တ႐ုတ္ေငြလဲႏႈန္းကို ေအာက္သို႔နိမ့္က်သြားေစရန္ ဖိအားမ်ားျဖစ္ေစသည္။ တ႐ုတ္ပို႔ကုန္သမားမ်ားအတြက္ အခြင့္ေကာင္းျဖစ္သည့္ ထိုသို႔ တ႐ုတ္ေငြတန္ဖုိး က်ဆင္းျခင္းကို ခြင့္ျပဳရမည့္အစား တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက သူ႔တြင္ရိွေသာ ေဒၚလာ ၁ ထရီလီယံတန္ဖုိးရိွ ႏိုင္ငံျခားအရန္ေငြမ်ားကို ထုတ္ေရာင္းျခင္းျဖင့္ တ႐ုတ္ေငြ လြန္မင္းစြာက်မသြားဘဲ တည္ၿငိမ္ေနေစရန္ ထိန္းထားေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၎မွာ တည္ၿငိမ္မႈရိွသည္ဟု ထင္ေယာင္ေစျခင္းသာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္အေနျဖင့္ ေငြေၾကးထိန္းခ်ဳပ္ ေစ်းကစားသည္ဆိုျခင္းမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္အနည္းငယ္ကတည္းက တ႐ုတ္ေငြက်ေစရန္မဟုတ္ဘဲ တက္ေနေစရန္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းသာျဖစ္ေလသည္။ ဤပံုစံျဖင့္ ေငြေၾကးထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း (ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္အေျမာက္အျမားကို ဆက္လက္ေရာင္းခ်ခဲ့ျခင္း) ကို အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပဲြ ေနာက္ပိုင္းအထိ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ေငြႏွင့္လဲသည့္ ေဒၚလာေစ်းတက္ေနျခင္းႏွင့္အတူ ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ားက က်ေနၿပီး အထြက္ႏႈန္းက တိုးလ်က္ရိွေနသည္။ တ႐ုတ္တို႔အေနျဖင့္ ေငြလဲႏႈန္းကုိ လံုးဝလႊတ္မထားမီ ထရမ့္က မည္သို႔အဆိုျပဳလာမည္ ဆိုသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနပံုရသည္။ သို႔မဟုတ္လ်ွင္လည္း သူတုိ႔အေနျဖင့္ ေငြတုိက္စာခ်ဳပ္ေစ်းကြက္ကို ႐ုတ္႐ုတ္ရက္ရက္ျဖစ္ေအာင္ လႈပ္ရွားပစ္ႏိုင္သည့္ ပါဝါရိွေၾကာင္း သမၼတေလာင္းသိေအာင္ ျပသလိုပံုရေပသည္။ “တ႐ုတ္ေတြက ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္ေတြ သြန္ထုတ္ပစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေမ်ွာ္မေနနဲ႔။ အဲဒါ မွားယြင္းတဲ့အယူအဆပဲ။ ေဒၚလာက တ႐ုတ္အရန္ေငြအျဖစ္ကိုင္ထားဖို႔ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ႀကီးႀကီးမားမားရိွတဲ့ တခုတည္းေသာေငြေၾကးပါ။” ဟု နယူးေယာက္ရိွ Kroll Bond Rating Agency မွ သုေတသနဌာနမႉး ခရစ္တုိဖာ ေဝးလန္က ဆိုေလသည္။ ရဲထြန္း (သီေပါ) By Valentin Schmid, Epoch Times Epovh Times မွ Valentin Schmid ၏ Tramp and China : What can he actually do? ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္။