ဒီတပတ္ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ခုၿပီးခဲ့တဲ့ ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္ေန႔ကဆို ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးခဲ့တာ ၁ ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ပါၿပီ။ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီဆိုတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံနဲ႔ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရဟာဆိုရင္ အစိုးရျဖစ္ခဲ့တာလည္း ၇ လ ရွိခဲ့ပါၿပီ။ အစိုးရျဖစ္တဲ့ ၇ လအတြင္း၊ ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးခဲ့တဲ့ ၁ ႏွစ္အတြင္းမွာ ဘာေတြမ်ား ရခဲ့ၿပီလဲ၊ ဘာေတြလုပ္ဖို႔ က်န္ေနေသးလဲ ဆိုတာ ေဆြးေႏြးမွာပါ။ ဒီတပတ္ ေဆြးေႏြးမယ့္သူေတြကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသုံးသပ္သူေတြျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းနဲ႔ ေဒါက္တာရန္မ််ဳိးသိမ္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ပထမဆံုးအေနနဲ႔ အစိုးရတခုဟာ သက္တမ္း ၇ လအတြင္းမွာေတာ့ သိပ္အမ်ားႀကီးေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာေပမယ့္လည္း က်ေနာ္တို႔ ျမင္သာထင္သာ အမွတ္ေပးရမွာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကိုေအာင္သူၿငိမ္းကို ပထမဆံုး ေမးပါရေစခင္ဗ်ာ။ ဒီခ်ဳပ္အစုိးရသစ္ေပါ့ ျပည္သူ႔အစိုးရလို႔ပဲ ေျပာေျပာ၊ Democratically Elected လုပ္တဲ့ အစိုးရပဲေျပာေျပာ ၇ လအတြင္းမွာ ျမင္သာထင္သာ အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တာ ဘာမ်ားရွိလဲခင္ဗ်။ အဲဒါေလးကို ေဆြးေႏြးေပးပါခင္ဗ်။” ဦးေအာင္သူၿငိမ္း (ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “ျမင္သာထင္သာလို႔ ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက အေမရိကန္က အရင္က စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ လုပ္ထားတယ္။ ဒီကိစၥေတြကို ျဖဳတ္လုိက္တယ္။ ျဖဳတ္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ႏိုင္ငံတခုအေနနဲ႔က ခုနလို ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးေတြ လြတ္သြားတယ္။ ပံုမွန္ဆက္ဆံေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ျပန္ေရာက္လာတယ္ေပါ့။ ဒါဟာ ေအာင္ျမင္မႈလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ေနာက္တခုကလည္း ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခန္းက႑ကို ပိုၿပီးေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳလာရတဲ့ အေနအထား ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံေပါ့။ ၂၁ ရာစု ပင္လံုေခၚတယ္။ ဒါကို ျပန္စႏိုင္ေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျမင္ရသေလာက္ေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္(ဒီဗီြဘီ) “ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းအေနနဲ႔ေရာ အစိုးရရဲ႕ ျမင္သာထင္သာ ၇ လအတြင္းမွာ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တာ ဘာမ်ားရွိတယ္လို႔မ်ား အမွတ္ေပးခ်င္ပါလဲခင္ဗ်။” ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း (ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ ဒီ ၇ လအတြင္းမွာေပါ့ေလ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားဟာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွာ ခုန ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ေျပာသလိုပဲ လူရာဝင္လာတယ္ေပါ့။ ႏိုင္ငံတကာအသုိင္းအဝိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးအရေရာ၊ စီးပြားေရးအရေရာ လူရာဝင္လာတယ္။ အေမရိကန္ အပါအဝင္ အေနာက္အုပ္စုႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အေလးထားရတဲ့ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာတယ္။ တဘက္ကၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံကလည္းပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ထပ္တူအေလးထားရတဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အဲဒါဆုိရင္ ေနာက္တခု က်ေနာ္တို႔ သြားခ်င္ပါတယ္။ ၇ လအတြင္းမွာ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရဟာ Election Manifesto အခ်က္ ၁၂ ခ်က္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြကို ဝင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီထဲမွာ သတိျပဳမိခဲ့တာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး အစံုရွိပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအရက်ေတာ့ ဘာေတြလုပ္ႏိုင္ခဲ့လဲ၊ ဘာေတြလုပ္ဖုိ႔ က်န္ေနေသးလဲ။ အဲဒါေလးကို ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ျဖည့္စြက္ေဆြးေႏြးေပးပါဦး။” ဦးေအာင္သူၿငိမ္း (ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “သမၼတက ပထမဦးဆံုး က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုပဲြ မိန္႔ခြန္းမွာ အဓိကအေရးႀကီးတာ ၄ ခ်က္ေလာက္ က်ေနာ္မွတ္မိပါတယ္။ ဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းေတြရွိတဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္အေျခခံတဲ့ ဖဲြ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး လုပ္သြားမယ္ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ ဒုတိယ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေျပာပါတယ္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ျပည္သူ႔ဘဝဖံြ႔ၿဖိဳးေရး။ ဒီကိစၥေတြ ကတိေပးခဲ့တာေပါ့ေနာ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္က လက္ရွိအစိုးရက လုပ္တာေတြက သိပ္ထူးထူးျခားျခား မေတြ႔ရတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္က ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ကိုယ္တိုင္ ေျပာပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခုမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ရွိတယ္ဆိုတာ သိပ္ရွက္စရာေကာင္းတယ္ေပါ့ေနာ္။ အခုခ်ိန္မွာ ေအေအပီပီလို႔ ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိစၥ ေသခ်ာကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းက ေျပာတာ။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၅ ေယာက္ ရွိေနတုန္းပဲ။ အဲဒီထဲကမွ ေထာင္ထဲမွာ တရားရင္ဆိုင္ေနရတဲ့သူေတြ ပါသလို အျပင္ကေန တရားရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြလည္း ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါက ေျပာမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးေတြက ဒီထက္တိုးၿပီးေတာ့ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္။ ေျဖရွင္းသင့္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးကို ဦးစားေပးမွာလားေပါ့။ အဲဒီလို ေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့လည္း လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က အရင္အစိုးရကဖဲြ႔ခဲ့တဲ့ လူေဟာင္းေတြနဲ႔ပဲ။ အသစ္ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ဖဲြ႔စည္းတာေတြ က်ေနာ္တုိ႔ မေတြ႔ရေသးတဲ့ အေနအထား ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေပါ့။ အစိုးရသစ္က ေျပာမယ္ဆိုရင္ မိန္႔ခြန္းေျပာတာလည္း နည္းပါတယ္။ သမၼတကိုယ္တိုင္ မိန္႔ခြန္းက တခါ၊ ႏွစ္ခါပဲ ေျပာဖူးေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ သတင္းစာေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုရွင္းလင္းတာတို႔၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အပိုင္းမွာလည္း က်ေနာ္တို႔ အားမရဘူး ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ Rule of Law လို႔ ေခၚတဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေပါ့။ ရာဇဝတ္မႈေတြ ပိုမ်ားလာတယ္ ထင္တယ္။ ေနာက္တခုက မလံုၿခံဳမႈေတြက နည္းနည္း လူေတြမွာ ပိုခံစားလာရသလားေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလို ထင္ပါတယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ကိုေအာင္သူၿငိမ္းကေတာ့ ေလာေလာဆယ္မွာ တကယ့္ လိုအပ္ခ်က္ေတြေပါ့ေနာ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အစိုးရမျဖစ္ခင္က ကတိျပဳခဲ့တဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အခြင့္အေရးေတြေပးမယ္ ဆိုတာေတြ အဓိက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းကေရာဗ်ာ၊ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရ ကတိေပးထားခဲ့တဲ့အထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ဘာေတြလုပ္ႏိုင္ခဲ့လဲ၊ ဘာေတြလုပ္ဖုိ႔က်န္လဲ။ အဲဒါေလး ေျပာေပးပါဦး။” ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း (ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “က်ေနာ္ၾကည့္ေတာ့ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရတက္တာက ၂၂၅ ရက္ေလာက္ရွိၿပီ။ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ဆို ၂၈၅ ရက္ေလာက္ ရွိၿပီ။ တကယ္တမ္းက က်ေနာ္တို႔ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲကို သြားတဲ့ေနရာမွာ အစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဟာ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းမႈ အားေကာင္းဖို႔ လိုအပ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္က ျမင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ၾကည့္ရင္ ေရြးေကာက္ပဲြ ေၾကညာစာတမ္းမွာ ေျပာထားတာလည္း ရွိတယ္။ အဲဒါ ဘာလဲဆိုေတာ့ အဂတိကင္းစင္တဲ့ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းကို ထူေထာင္မယ္လုိ႔ ေျပာထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္ဆိုလိုခ်င္တဲ့ သေဘာက ဒီ ၂၂၅ ရက္မွာ လက္ရွိအစိုးရဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ အဂတိကင္းစင္တဲ့ လူမႈအဖဲြ႔အစည္း ထူေထာင္ဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ၿပီးၿပီလဲ။ က်ေနာ္တို႔က ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ရက္ပိုင္းအတြင္း၊ လပိုင္းအတြင္းမွာ အဂတိကင္းစင္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္လာဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ လက္ခံတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အဲဒီလို အဂတိကင္းစင္တဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတရပ္ ျဖစ္လာေအာင္ ဒီကာလမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ၿပီးၿပီလဲဆိုတာ က်ေနာ္ ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္ကေတာ့ သိပ္အားမရဘူး။ ေစာေစာက ကိုေအာင္သူၿငိမ္းေျပာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္လိုပဲ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ဆိုတာ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတယ္။ အဲဒီ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ကို လက္ရွိအစိုးရက အခုအခ်ိန္ထိ ျပင္ၿပီးေတာ့ မဖဲြ႔ေသးဘူး။ အဲဒီေတာ့ အရင္အစိုးရလက္ထက္က ဖဲြ႔ခဲ့တဲ့ ေကာ္မရွင္ပဲ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ထမ္းပိုးထားရတဲ့ အဂတိလိုက္စားမႈ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မႈအပိုင္းမွာ က်ေနာ့္အျမင္အားျဖင့္ေတာ့ ထိေရာက္မႈ သိပ္မရွိဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္ေျပာခဲ့တဲ့အထဲမွာ ပါသလိုပဲ။ လႊတ္ေတာ္ေတြနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းမႈမွာ က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရရဲ႕ အခင္းအက်င္းကေတာ့ လက္ရွိအေျခအေနမွာ အားအရဆံုး အေနအထားပဲလို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိ ဥပမာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရၾကားမွာ ထိန္းေက်ာင္းမႈကေတာ့ က်ေနာ့္အျမင္အားျဖင့္ေတာ့ အားရစရာ သိပ္မရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္က သံုးသပ္ပါတယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အဂတိကင္းစင္တဲ့အစိုးရ။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆိုတာကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အထပ္ထပ္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြမတိုင္ခင္ကေရာ၊ ေရြးေကာက္ၿပီးတဲ့အခါေရာ။ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္မွာ လက္ေတြ႔ အဲဒီ ၂ ခုကို အတိအက်လုပ္ေပးႏိုင္တာ သိပ္မေတြ႔ရေသးပါဘူးေနာ္။ က်ေနာ္ အခု စီးပြားေရးဘက္ နည္းနည္းလွည့္ပါမယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးမိတ္ဘက္ေပါ့ေနာ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ စီးပြားေရးတံု႔ေႏွးတယ္ဆိုတာ ဝန္ခံထားပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ စီမံဘ႑ာဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဝင္းကလည္း ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ရက္ ၁၀၀ အတြင္းမွာ စီးပြားေရးနာလန္ထဖို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ အခုလည္း တကယ္လို႔မ်ား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြသာ ပူးေပါင္းရင္ ၆ လအတြင္းမွာ ၂ ဆ၊ ၃ ဆ အရွိန္နဲ႔တက္မယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ စီးပြားေရးဘက္အပိုင္းမွာေရာ အရင္တုန္းက ကတိျပဳထားခဲ့သလိုမ်ဳိး ဘာေတြလုပ္ႏိုင္လဲ၊ ဘာေတြလုပ္ဖုိ႔က်န္ေနလဲ။ ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ျဖည့္စြက္ၿပီး သုံးသပ္ေပးပါဦး။” ဦးေအာင္သူၿငိမ္း (ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “ဟုတ္ကဲ့။ အစိုးရသစ္က သူ႔ရဲ႕မူဝါဒေပါ့ေနာ္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ဦးတည္တဲ့ စီးပြားေရးစနစ္နဲ႔ သြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒါရဲ႕ ဒီ Concept ကို ေသခ်ာ က်က်နန မရွင္းျပႏိုင္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေႏွာင့္ေႏွးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေကာ္မရွင္ MIC ဖဲြ႔တယ္။ ၂ လေလာက္ၾကာၿပီးမွ ဖဲြ႔ႏိုင္တဲ့အေနအထား ရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ စီးပြားေရးမူဝါဒေတြ ထုတ္ျပန္တာလည္း ေနာက္က်ပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ က်န္တဲ့အေျခအေနတစုံလံုး ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေငြေဖာင္းပြမႈႏႈန္းေပါ့ေနာ္။ အစိုးရ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ၁၁ ဒသမ ၆၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိတယ္။ သိသိသာသာပဲ ကုန္ေဈးႏႈန္းတက္လာတယ္။ ၾကက္ဥ ၁ လံုးကို ၁၈၀ ျဖစ္လာတယ္။ ကန္စြန္းရြက္ ၁ စည္း ၃၀၀ နီးပါး ျဖစ္လာတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြေပါ့။ ဒါေတြက နိစၥဓူဝခံရတဲ့ လူထုေတြမွာ ျပႆနာ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခါ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ Exchange Rate ေပါ့။ ေငြလဲလွယ္မႈႏႈန္းမွာလည္း ၁၃၀၀ နီးပါး ကပ္လာတယ္။ ဒါ စံခ်ိန္ခ်ဳိးခါနီး ျဖစ္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီေငြလဲလွယ္မႈႏႈန္းေၾကာင့္ စီးပြားေရး ထပ္ၿပီးေတာ့ က်ပ္ႏိုင္တဲ့အေနအထားေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရမွာလည္း ဘတ္ဂ်က္လိုေငြျပတာက မ်ားတယ္။ ေနာက္တခါ တဘက္မွာ ကုန္သြယ္မႈေတြလုပ္တယ္။ လုပ္ရင္လည္း ကုန္သြယ္လိုေငြလည္း မ်ားပါတယ္။ အဲဒီလိုအေနအထားမွာ ဒီကေန ဘယ္လို ျပန္႐ုန္းထြက္မလဲဆိုတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေပါ့ေနာ္။ တိတိက်က် က်ေနာ္တို႔ မေတြ႔ပါဘူး။ ခ႐ိုနီေခၚေခၚ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ပူးေပါင္းလုပ္ၾကမယ္ ဆုိ႐ံုနဲ႔ေတာ့ အေျဖမထြက္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အခု အစိုးရကို အရင္တုန္းက ဝန္ႀကီးဌာန ၃၆ ခုကေန ၂၂ ခု ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ သိပ္ၿပီး ကုန္က်စရိတ္ နည္းေအာင္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အစိုးရ ဝန္ႀကီးဌာနေတြရဲ႕ အသံုးစရိတ္ကလည္း အဲဒီေလာက္ သိသိသာသာ ေလ်ာ့သြားတယ္လို႔ မေတြ႔ရေသးဘူး။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ေစာေစာကေျပာတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္စီးပြားေရးမူဝါဒ ၁၂ ခ်က္ကို ခ်ခဲ့တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔မွာ ဘာေတြလုပ္ဖုိ႔လိုေနလဲ။ ဘာေတြလုပ္ဖုိ႔ က်န္ေနလဲ။ အဲဒါေလးကို ျဖည့္စြက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးေပးပါဦး။” ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း (ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ ခုန ကိုေအာင္သူၿငိမ္း ေဆြးေႏြးသြားသလိုေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးမူဝါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေသးစိတ္ တိတိက်က် ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ထုတ္ျပန္ႏိုင္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ေနာက္တခုက ျမန္မာႏိုင္ငံ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဥပေဒဆိုရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း ေနာက္ဆံုးမွာ အၿပီးသတ္ ျပ႒ာန္းလိုက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီဥပေဒကို က်င့္သံုးဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ နည္းဥပေဒတို႔၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းတို႔က အလ်င္အျမန္ထြက္လာႏုိင္မႈ အပုိင္းမွာ ေႏွာင့္ေႏွးေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္တခ်က္က က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကိစၥကို စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားႏိုင္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဥပမာ လာအိုတို႔၊ ကေမာၻဒီးယားတို႔၊ ဗီယက္နမ္တုိ႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔က ယွဥ္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြကို ဆဲြေဆာင္ႏိုင္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဥပမာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြဆိုတာ ပရဟိတသမားေတြ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေစတနာရွင္ေတြလည္း မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ သူတုိ႔ဟာ သူတုိ႔ အက်ဳိးအျမတ္ မ်ားမ်ားရမယ့္ေနရာ၊ သူတို႔အတြက္ လံုၿခံဳမႈရွိမယ့္ေနရာ၊ သူတို႔အတြက္ အာမခံခ်က္ ျမင့္ျမင့္မားမား ရွိမယ့္ေနရာမွာပဲ သူတုိ႔က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္မယ္လို႔ က်ေနာ္က နားလည္တယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ဥပေဒျပဳေရးအပိုင္းမွာ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အဲဒီလို ေျပာရတဲ့အေၾကာင္းက ဘာလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္ ခုအခ်ိန္ထိ ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း ၂၈၀ ေက်ာ္မွာ ဥပေဒ ၁၅ ခုပဲ ျပဳႏိုင္ေသးတယ္။ အဲဒီဥပေဒ ၁၅ ခုမွာလည္း အဓိကက်တဲ့ ဥပေဒေတြက နည္းေနေသးတယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ သံုးသပ္ပါတယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ာ။ က်ေနာ္ အခုေနာက္ဆံုး ေမးခ်င္တာက ဒီအေျခအေနကေနၿပီး ေနာက္ အစိုးရလုပ္ဖုိ႔ ၄ ႏွစ္ေလာက္ က်န္ပါေသးတယ္။ အေရးတႀကီး ဦးစားေပး ဘာေတြမ်ား လုပ္သင့္လဲဆိုတာ ကိုေအာင္သူၿငိမ္းအေနနဲ႔ ျဖည့္စြက္ေျပာေပးပါဦး ခင္ဗ်။” ဦးေအာင္သူၿငိမ္း (ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “ဟုတ္ကဲ့။ က်ေနာ္တို႔ျမင္တာက အခုလို ၇ လေလာက္ သက္တမ္းနဲ႔ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းႀကီး ျပႆနာေျပလည္သြားမယ္လို႔ မယူဆပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ခ်င္တာက Vision လို႔ေခၚတဲ့ ေျမာ္ျမင္ခ်က္ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ကိုသြားမွာလဲဆိုတဲ့ ပန္းတိုင္ကို ျပဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒါကလည္း အခုခ်ိန္ထိ မျမင္ရေသးဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ကို အရင္အစိုးရလက္ထက္က စဥ္းစားခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က သိပ္ပင္ပင္ပန္းပန္း မလုပ္ရဘဲနဲ႔ တခ်ဳိ႕ရလဒ္ေလးေတြက အေျဖထြက္သြားႏိုင္တဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေပါ့။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ အခု လွ်ပ္စစ္ျပႆနာ ရွိပါတယ္။ ခု ရန္ကုန္မွာ ေမာ္ေတာ္ကားက်ပ္တဲ့ ျပႆနာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္တခါ လူမႈေရးအရဆို ရာဇဝတ္မႈေတြ ထူေျပာတယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါးကိစၥေတြ။ က်ေနာ္တု႔ိ တျခားျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြအတြက္ကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္နဲ႔ သိပ္အားမထည့္ဘဲနဲ႔ လုပ္ၿပီးေတာ့ ဘာေတြေအာင္ျမင္သြားမွာလဲေပါ့ေနာ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးေတြ သတ္မွတ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတခ်က္ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဒီအရင္ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းဖူးတာလည္း ရွိပါတယ္။ အစိုးရႀကီးတခုလံုးမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ အစိုးရတခုလို စဥ္းစားၿပီးေတာ့ ေသခ်ာသြားတဲ့ဟာမ်ဳိးေပါ့ေနာ္။ အခုကေတာ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ အားနည္းတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းကိုလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ဒီအစိုးရအေနနဲ႔ အေရးတႀကီး ဘာမ်ားလုပ္သင့္ပါလဲ။” ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း (ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ ဒီအစိုးရ ေရြးေကာက္ပဲြေၾကညာစာတမ္းထဲမွာလည္း ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုကို တရားမွ်တစြာနဲ႔ အကာအကြယ္ေပးမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္။ အဲဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို လက္ရွိအေျခအေနမွာ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔အတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီလဲ ဆိုတာက အေရးႀကီးတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဥပမာ က်ေနာ္ ဘာသြားေတြ႔လဲဆိုေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ဥပေဒတို႔၊ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္အစိုးရ ဥပေဒတို႔။ ေနာက္ အျခားေပါ့ေလ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေတြအားလံုးက ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးနဲ႔ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ အစိုးရလက္ထက္တုန္းက ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြပဲ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီဥပေဒေတြကို တကယ္ ျပည္သူလူထုကို တကယ္လံုၿခံဳမႈေပးႏိုင္မယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္ေအာင္ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အစိုးရ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ အျမန္ဆံုး ျပ႒ာန္းႏိုင္ဖို႔လည္း အေရးတႀကီး လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ သံုးသပ္ပါတယ္။"