အန္အယ္လ္ဒီအစုိးရသစ္လက္ထက္ ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းေဒသေတြမွာ အစုိးရတပ္ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ဥပေဒအရ ကင္းလြတ္ခြင့္ရရွိတဲ့ပုံစံဟာ အရင္အစုိးရလက္ထက္ကအတုိင္း ဆက္ရွိေနတယ္လို႔ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးမ်ားအစည္းအ႐ံုး (ထုိင္းႏုိင္ငံ) က ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက အစုိးရတပ္ရဲ႕ ထုိးစစ္ဆင္ တုိက္ခုိက္မႈေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ “အလွမ္းေ၀းေနေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး”  အစီရင္ခံစာကို ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္ေျပာၾကားလိုက္တာပါ။ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးမ်ားအစည္းအ႐ံုးအေနနဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ေဒသေတြအတြင္းက အစုိးရစစ္တပ္ရဲ႕ အရပ္သားေပၚ က်ဴးလြန္ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၿပီး အထူးသျဖင့္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (ေကအုိင္ေအ) နဲ႔ ဆက္သြယ္တယ္ဆုိတဲ့ သံသယနဲ႔ ရြာသားေတြကို မတရားဖမ္းဆီး၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာေတြ မၾကာခဏ ျမင္ေတြ႔ေနရတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးမ်ားအစည္းအ႐ံုး (ထုိင္းႏုိင္ငံ) ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူ ရွယ္လီဆိုင္းက “တပ္ေတြက အမ်ားႀကီးပုိတုိးလာတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြလည္း ပုိပုိမ်ားလာတယ္။ အခု သူတုိ႔က လူေတြကုိ အစုလုိက္ ၁၇/၁ မတရားအသင္းဆက္သြယ္မႈနဲ႔ အမႈေတြ စြဲေနတယ္။ လူငယ္ေတြ ခရီးသြားလာရတာလည္း မလြတ္လပ္ေတာ့ဘူး။ အရင္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရထက္ေတာင္ ပုိဆုိးေနတယ္။ အခု တုိင္းရင္းသားေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေခၚၿပီးမွ အဲလုိစစ္ထုိးေနတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈက ပုိမ်ားေနတယ္။ အိမ္ေတြမီး႐ိႈ႕တယ္။ အခု ႏုိင္ငံျခားသားေတြက ဗမာျပည္ေျပာင္းၿပီး ၀င္ၾကေတာ့ သြားၾကေတာ့ဆုိတဲ့ဟာမ်ဳိးက မ်ားေနတယ္ေလ။ အဲဒါကုိ ေထာက္ျပခ်င္တယ္။ အခု အန္အယ္လ္ဒီအစုိးရမွာ ဘာေျပာင္းလဲမႈရွိသလဲဆုိတာကုိ ျပခ်င္ပါတယ္။” အစီရင္ခံစာမွာ အနည္းဆုံး တပ္ရင္း ၉ ရင္းပါ၀င္ မွတ္တမ္းတင္ေကာက္ယူထားတဲ့ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ၂၁ မႈမွာ ရြာသားေတြဟာ ႀကိဳးနဲ႔တုတ္ေႏွာင္ခံရတာ၊ ေသနတ္နဲ႔ ႐ိုက္နက္ထု႐ိုက္ခံရတာ၊ ေျခသလုံးကုိ ၀ါးနဲ႔လွိမ္႔ခံရတာ၊ ဓားနဲ႔ထုိးတာ စတဲ့ ႏွိပ္စက္ခံရမႈေတြ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အဲဒီထဲက အမ်ဳိးသား ၆ ဦးနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး ၂ ဦးလည္း အသတ္ခံရတာ သုိ႔မဟုတ္ လက္စတုံးေပ်ာက္ဆုံးသြားခဲ့ရတယ္လုိ႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တ့ဲႏွစ္အတြင္း အစုိးရတပ္ဟာ ေကအုိင္ေအေဒသ အနီးတ၀ုိက္ ေရွ႕တန္းစခန္းေတြမွာ အင္အားျဖည့္တင္းတာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ဗဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ေနရာေတြက ေကအုိင္ေအ စခန္းေတြကို ဖယ္ရွားေရး ထုိးစစ္အသစ္အတြက္ တပ္ရင္း ၁၀၀ ေက်ာ္၊ အင္အား ၁၅၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ ခ်ထားခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဇူလိုင္လတြင္း တႏုိင္းၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္၊ ဖားကန္႔ေျမာက္ဘက္ ေရႊမုိင္ေဒသရွိ ေကအုိင္ေအတပ္ေတြကို ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္ခဲ့သလုိ ေရႊေမွာ္တြင္းေတြကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဓိကက်တဲ့ သတၱဳတူးေဖာ္ေဒသေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ အားထုတ္တာေတြအျပင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ အေျခခ်ေနရာယူထားတဲ့ ေကအိုင္ေအစခန္းေတြကို ရွင္းလင္းဖို႔ အစိုးရစစ္တပ္က ထပ္မံအားထုတ္ခဲ့တယ္လို႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံမတိုင္ခင္ ၾသဂုတ္လလယ္ကစၿပီး အစိုးရစစ္တပ္ဟာ ကခ်င္-တ႐ုတ္နယ္စပ္ရိွ ေကအိုင္ေအ လိုင္ဇာဌာနခ်ဳပ္အနီးတ၀ိုက္ ေနရာေတြကို လက္နက္ႀကီးေတြ၊ ရဟတ္ယာဥ္ေတြနဲ႔ အျပင္းအထန္ တုိက္ခုိက္ခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဆိုပါတယ္။ အခုႏွစ္အတြင္း အစိုးရစစ္တပ္ရဲ႕ ထိုးစစ္ေတြေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးမႈ အသစ္ေတြနဲ႔ ကခ်င္စစ္ေရွာင္ အိုင္ဒီပီစခန္းသစ္ေတြ ထပ္မံေပၚလာခဲ့ၿပီး ဇူလိုင္လမွာ  တႏိုင္းေတာင္ဘက္ထိုးစစ္ေတြေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ပုန္းေအာင္းေနထုိင္ေနၾကရတဲ့ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ျပည္သူေပါင္း ၁ သိန္းေက်ာ္ဟာ အိမ္မျပန္ႏုိင္တဲ့အျပင္ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီေတြက အကူအညီျဖတ္ေတာက္လုိက္တဲ့အတြက္ အခက္အခဲနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ အန္အယ္လ္ဒီအစုိးရအေနနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ ဦးတည္တဲ့ အားလုံးပါ၀င္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲေတြ စတင္ႏိုင္ေရးအတြက္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ထုိးစစ္ေတြကုိ ခ်က္ခ်င္းရပ္တန္႔ဖုိ႔ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔က ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ေနရာေတြကုိ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေတြ ခြင့္ျပဳဖို႔နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖက္ဒရယ္အေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေပၚထြန္းတဲ့အခ်ိန္အထိ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ သယံဇာတထုတ္ယူတာနဲ႔ အႀကီးစား အေျခခံအေဆာက္အအုံ စီမံကိန္းေတြ လုပ္ေဆာင္တာ ရပ္တန္႔ေပးဖုိ႔လည္း ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ဦးအင္ထုံးခါးေနာ္ဆန္ကလည္း အစုိးရတပ္အေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကမ္းလွမ္းထားေပမယ့္ ဘာေၾကာင့္ထုိးစစ္ဆင္လဲဆုိတာ နားမလည္ႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ “ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ လုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္းနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္ စစ္ေၾကာင္းထုိးတာ တကယ့္ျပင္းျပင္ထန္ထန္ အျပင္းထန္ဆုံးအေနနဲ႔ သူတုိ႔စစ္ေၾကာင္းထုိးတယ္။ အဲဒါကုိလည္း အံ့ၾသတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လုိခ်င္ပါတယ္လုိ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္ကုိယ္တုိင္က ေျပာတာ။ အဲဒါဆုိရင္ စစ္ေၾကာင္းထုိးျခင္းျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ရႏုိင္သလားေတာ့မသိဘူး။ သူတုိ႔က စစ္ေၾကာင္းထုိးတယ္။ စစ္ေၾကာင္းထုိးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္တာ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္လုိ႔ ျမင္တယ္။” ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ထုိးစစ္ဆင္တာေတြကို ခ်က္ခ်င္းရပ္ေပးဖို႔ ေဒသခံ ျပည္သူလူထုက  ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ထဲမွာ ေတာင္းဆိုဆႏၵျပပြဲေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသလို တုိင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၆၀ ေက်ာ္ေလာက္ကလည္း ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္ထံ စုေပါင္းစာေရး ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။