ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တခ်ိန္တုန္းက သဘာဝသယံဇာတ၊ ငါးေတြ၊ ပုစြန္ေတြ အရမ္းေပါၿပီး အလွ်ံပယ္စားေသာက္ႏိုင္တဲ့အျပင္ ျပည္ပလည္း ပို႔လို႔ရေၾကာင္း၊ အခုေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အခက္အခဲအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ငါးေတြ၊ ပုစြန္ေတြ တင္သြင္းၿပီးေတာ့ စားရမယ့္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ငါးလုပ္ငန္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဦးဝင္းႀကိဳင္က ေျပာပါတယ္။ လက္ရွိ ထုိင္းႏုိင္ငံကေန ျမန္မာႏုိင္ငံကို ငါး၊ ပုစြန္နဲ႔ စားေသာက္ကုန္ေတြ တင္သြင္းဖုိ႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဦး၀င္းႀကိဳင္ကို ဒီဗြီဘီက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး - အခုလက္ရွိက ထိုင္းကေန ျမန္မာကို ငါးရယ္၊ ပုစြန္ရယ္၊ စားေသာက္ကုန္ေတြသြင္းဖုိ႔ အဆုိျပဳထားတယ္လို႔ ၾကားတယ္။ ဆရာတို႔ဘက္က အဲဒါ ဟုတ္ပါသလား။ ဆရာတို႔ေရာ ဘယ္လုိ ၾကားထားသလဲ။ အဲဒါေလး စၿပီး ေျပာေပးပါခင္ဗ်။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္တေယာက္က ဒီ Border Trade ေပါ့။ ျမဝတီနယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကေနတဆင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံကေနၿပီးေတာ့ ေရထြက္ကုန္ပစၥည္း ၁၀ မ်ဳိး တင္သြင္းခြင့္ေတာင္းတာေပါ့။ ေတာင္းတဲ့အခါမွာ အဓိက ငါးလုပ္ငန္း စီမံခန္႔ခဲြတဲ့ ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနက က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ငါးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ကို သေဘာထားမွတ္ခ်က္ ေတာင္းလာတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီတင္သြင္းမႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ကို သိခ်င္တယ္ေပါ့။ အဲဒီတင္သြင္းဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ကလည္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အတြင္းစည္းထဲကပါပဲ။ အိက္စ္ပို႔အသင္းရဲ႕ အမႈေဆာင္ေပါ့ေနာ္။ သူက ကုမၸဏီေပါ့။ အဲဒီကုမၸဏီအေနနဲ႔ သြင္းဖုိ႔ေလွ်ာက္တာေပါ့။ သူ႔ကိုလည္းေခၚတယ္။ ေမြးျမဴထုတ္လုပ္ေနတဲ့ အသင္းေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ ဖိတ္လိုက္တယ္ေပါ့။ ေနာက္ အိက္စ္ပို႔လုပ္တဲ့အသင္းလည္း  ဖိတ္ၿပီးေတာ့ ငါးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွာ က်ေနာ္တို႔ အစည္းအေဝးလုပ္ပါတယ္။ အစည္းအေဝးလုပ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘက္စံုေထာင့္စံုက ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ စဥ္းစားၿပီးတဲ့အခါမွာ ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူက တင္သြင္းဖုိ႔အတြက္ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းတဲ့အထဲမွာ ငါး ၁၀ မ်ဳိးပါတယ္။ အဲဒီ ၁၀ မ်ဳိးမွာ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္နဲ႔ ေမြးျမဴထုတ္လုပ္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံျခားကိုေတာင္ပို႔ေနတဲ့ ငါး ၃ မ်ဳိး ပါတယ္။ အဲဒီ ၃ မ်ဳိးက နံပါတ္တစ္ ငါးျမစ္ခ်င္းေပါ့ေနာ္။ နံပါတ္ႏွစ္က ငါးၾကင္းျဖဴ။ နံပါတ္သံုးက ေရႊဝါငါးၾကင္းေပါ့။ ဒီ ၃ မ်ဳိးက က်ေနာ္တု႔ိႏိုင္ငံမွာ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေမြးျမဴထုတ္လုပ္လို႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲမွာ စားဖို႔လံုေလာက္႐ံုတင္မကဘူး။ ဒီ ငါး ၃ မ်ဳိးက ျပည္ပပို႔ကုန္အျဖစ္ပါ ပို႔ေနရတဲ့ငါးေပါ့။ ငါးျမစ္ခ်င္းဆိုရင္ ကမာၻမွာ က်ေနာ္တို႔က ဒုတိယအမ်ားဆံုးေမြးတဲ့ တိုင္းျပည္။ အိႏိၵယၿပီးရင္ေပါ့ေနာ္။ ဧက ၂ သိန္းခဲြမွာ ၈၀ ရာႏႈန္း ငါးျမစ္ခ်င္း အဓိကထားေမြးတယ္။ အိက္စ္ပို႔က်ေတာ့ ကမာၻမွာ အမ်ားဆံုးပို႔တဲ့တုိင္းျပည္ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက အိႏိၵယက သူ႔ရဲ႕ႏိုင္ငံ လူဦးေရနဲ႔ အိက္စ္ပို႔လုပ္ခြင့္မေပးေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒုတိယအမ်ားဆံုးေပမယ့္ ကမာၻ႔ေဈးကြက္ထဲက်ေတာ့ ငါးျမစ္ခ်င္း အမ်ားဆံုးပို႔တဲ့ တိုင္းျပည္ေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက။ ဒီငါးတမယ္စီအလိုက္လည္း ျမန္မာျပည္မွာ ထိပ္ဆံုးအိက္စ္ပို႔လုပ္တဲ့ နံပါတ္တစ္ ငါးအမ်ဳိးအစားက ငါးျမစ္ခ်င္းပဲ။ ဒီေလာက္ေအာင္ျမင္တဲ့ ငါးကို ထိုင္းႏိုင္ငံထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံေဈးကြက္ထဲကို သြင္းလာဖို႔ဆိုတာ မလိုအပ္ဘူးေပါ့။ ငါးၾကင္းျဖဴလည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္းပါပဲ။ တဲြဖက္ေမြးတဲ့ငါးထဲ ပါတယ္။ အိက္စ္ပို႔လုပ္တဲ့ငါးထဲ ပါတယ္၊ ျမန္မာျပည္က ေမြးၿပီးေတာ့။ ေရႊဝါငါးၾကင္းလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီငါး ၃ မ်ဳိးကေတာ့ ျမန္မာ့ေဈးကြက္ထဲမွာ မလိုအပ္ဘူးလို႔၊ သြင္းဖုိ႔မလိုဘူး၊ ခြင့္ျပဳစရာ မလိုအပ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔က ဒီလိုပဲ အေျဖထုတ္ၿပီးေတာ့။ က်န္တဲ့ ငါးေရာင္။ ငါးေရာင္ကေတာ့ ေမြးျမဴေရးငါးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ သဘာဝက ဖမ္းတဲ့ငါး။ ငါးေျခာက္လုပ္တဲ့ငါး။ ဒါ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ေရျပင္မွာ အရင္တုန္းက အမ်ားႀကီးဖမ္းမိတယ္။ အခု ငါးေရာင္က ရွားသြားၿပီေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ငါးေျခာက္လုပ္တဲ့ငါးဆိုေတာ့ လိုအပ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ လိုအပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္၊ သဘာဝက ဖမ္းတာျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တု႔ိက ငါးေရာင္ကို သြင္းခြင့္ ျပဳလိုက္တယ္။ ေနာက္တခါ ဒုတိယက ကကတစ္ေပါ့။ ကကတစ္ကလည္း ထိုင္းႏိုင္ငံက်ေတာ့ သူက ေမြးျမဴေရးေအာင္ျမင္တဲ့ငါးေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက်ေတာ့ ေမြးျမဴေရးမေအာင္ျမင္ဘူး ဒီငါးက။ သဘာဝကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ဖမ္းတာပဲရွိေတာ့ သဘာဝက ဖမ္းတဲ့အခ်ိန္ မဟုတ္ရင္ ရွားတယ္။ ေဈးႀကီးတယ္။ ထိုင္းကေတာ့ ေမြးျမဴေရး ေအာင္ျမင္ေနေတာ့ ဒီငါးက ေဈးကြက္ထဲမွာ အၿမဲရွိေတာ့ ဒါ ျမန္မာ့ေဈးကြက္မွာ ကကတစ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လိုအပ္ခ်က္ရွိလို႔ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ခြင့္ျပဳသင့္တယ္ ေျပာတယ္။ ေနာက္ ပုစြန္ေတြေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပုစြန္ေတြက ေမြးျမဴထုတ္လုပ္မႈအပိုင္းမွာ အခက္အခဲမ်ဳိးစံုနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ရတဲ့အခါက်ေတာ့ ပုစြန္ျဖဴ၊ ဘနားမီးဆိုတဲ့ ပုစြန္ျဖဴ၊ ေနာက္တခါ ေရခ်ဳိပုစြန္။ သားေဖာက္ကေရာ၊ ေမြးျမဴေရးေရာ၊ သဘာဝဖမ္းဆီးမႈေရာ အခက္အခဲေတြရွိေနေတာ့ အဲဒီပုစြန္ေတြလည္း သြင္းမယ္ဆိုရင္ သြင္းခြင့္ေပးသင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က မွတ္ခ်က္ေပးလိုက္တဲ့အထဲမွာ ပါတယ္။ ေနာက္တခါ ငါးရံ႕နဲ႔ ငါးေျပမေပါ့။ ငါးရံ႕နဲ႔ ငါးေျပမက က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ သဘာဝက ရာသီနဲ႔ပဲရတဲ့ ငါးမ်ဳိး။ ကကတစ္လိုပဲ။ ေမြးျမဴေရး မေအာင္ျမင္ဘူး။ ထိုင္းက်ေတာ့ ငါးေျပမေရာ ငါးရံ႕ေရာ ေမြးျမဴေရးေအာင္ျမင္တဲ့ ငါးေတြ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ရွားတဲ့ကာလ၊ ေဈးႀကီးတဲ့အခ်ိန္ဆိုရင္ ထိုင္းရဲ႕ေမြးျမဴေရးငါးကို ျပည္တြင္းကို အစားထိုးသြင္းတာမ်ဳိးေပါ့။ ဒါမ်ဳိးက ယာယီအားျဖင့္ေပါ့။ ကိုယ္လည္း ေမြးျမဴေရး မေအာင္ျမင္ေသးဘူး။ ကိုယ့္ေဈးကြက္မွာလည္း ရာသီအလိုက္ပဲရတဲ့ငါးမ်ဳိး ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီငါးမ်ဳိးေတြ သြင္းမယ္ဆိုရင္ ယာယီအားျဖင့္ေပါ့ အကန္႔အသတ္နဲ႔ သြင္းခြင့္ျပဳမယ္ဆို ျပဳလုိ႔ရတယ္လုိ႔ မွတ္ခ်က္ေပးလိုက္တယ္။ ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနကို ျပန္ၿပီးေတာ့ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ ေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီမွတ္ခ်က္ထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သေဘာထားမွတ္ခ်က္က ဒီေလာက္တင္ မဟုတ္ဘူး။ နယ္စပ္ကေနၿပီးေတာ့ အဲဒီလို ငါးမ်ဳိးေတြေပါ့ေနာ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေဈးကြက္လိုအပ္ခ်က္အရ ဒီငါးမ်ဳိးေတြ သြင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ ကုမၸဏီတခုတည္းကို ေပးတာမ်ဳိးထက္စာရင္ မည္သည့္ကုမၸဏီ၊ မည္သည့္အဖဲြ႔အစည္းက ေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ေပးသင့္တယ္ နံပါတ္တစ္အခ်က္က။ နံပါတ္တစ္ ဘာျဖစ္လုိ႔ ဒီလိုေျပာရလဲဆိုရင္ ကုမၸဏီတခုတည္းကို သြားေပးရင္ မိုႏိုပိုလီလုပ္မွာစိုးလို႔။ မည္သည့္ကုမၸဏီမဆို ေပးပါ နံပါတ္တစ္က။ နံပါတ္ႏွစ္က တရားဝင္ကုန္သြယ္မႈနဲ႔ လိုင္စင္ေလွ်ာက္ၿပီးေတာ့ အခြန္ေဆာင္ၿပီးေတာ့ သြင္းတဲ့ ကုန္သြယ္မႈ ျဖစ္သင့္တယ္ နံပါတ္ႏွစ္ေပါ့။ နံပါတ္သံုးက ျပည္သူေတြ စားသံုးဖို႔သြင္းတဲ့ ငါးေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ FDA ရဲ႕ စားသံုးရန္ သင့္၊ မသင့္ဆိုတဲ့ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေၾကာင္း ေထာက္ခံခ်က္ပါဖုိ႔ လိုအပ္တယ္။ နံပါတ္ေလးကေတာ့ ဒီငါးေတြ၊ ပုစြန္ေတြ သြင္းမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္မွာလည္း ငါး၊ ပုစြန္ေတြရွိတယ္။ ေမြးျမဴေရးလည္းရွိေတာ့ ဒီေမြးျမဴေရးေရာ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ေရာ မထိခိုက္တဲ့ ငါး၊ ပုစြန္ ေရာဂါေတြမပါေအာင္ လက္မွတ္ေတြ ပါရမယ္ေပါ့ေနာ္။ ေရာဂါကင္းရွင္းေၾကာင္း လက္မွတ္ေတြ။ အဲဒီအခ်က္ေတြ က်ေနာ္တုိ႔က Criteria အေနနဲ႔ ထည့္ၿပီးေတာ့ အႀကံျပဳလိုက္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ထိုင္းဘက္က ဘယ္လိုပဲ လက္မွတ္ေတြ ျပည့္စံုေစကာမူ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကလည္း လိုအပ္ရင္ ျပန္စစ္ပါလို႔ ဒီဟာေတြကိုေနာ္။ ေရာဂါကင္းရွင္းေၾကာင္း၊ လူေတြစားသံုးဖို႔အတြက္ အဆင္ေျပေၾကာင္းေပါ့ေနာ္။ ဒါေတြ က်ေနာ္တို႔ ထည့္လိုက္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ နယ္စပ္ဝင္ေပါက္ေတြကေနၿပီး ငါးတင္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ပုစြန္တင္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ၾကက္သားေတြ၊ ၾကက္ဥေတြ၊ ၾကက္ကလီစာေတြ၊ ၾကက္ေတာင္ပံ၊ လည္ေခ်ာင္း႐ိုး… ေဘးထြက္ပစၥည္းေတြေပါ့၊ ဥဒဟုိ ဝင္လာတာေတြ ရွိတယ္။ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ဆံုး ၾကက္အရွင္၊ ၾကက္သားေပါက္ေတြေတာင္ ဝင္တယ္လို႔ သတင္းေတြ က်ေနာ္တုိ႔ရတယ္။ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါေတြလည္း အႏၲရာယ္ေတာ္ေတာ္ႀကီးတယ္။ တိုင္းျပည္အတြက္လည္း နစ္နာတယ္။ အႏၲရာယ္လည္း ႀကီးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ နယ္စပ္ထြက္ေပါက္ေတြကို လံုၿခံဳေအာင္ ပိတ္ဆို႔တားဆီးမႈေတြ လုပ္သင့္တယ္လို႔။ တရားဝင္ကုန္သြယ္ေရးပဲ ခြင့္ျပဳသင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ ေနာက္တခုက က်ေနာ္တို႔ ငါးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ထပ္ၿပီးအႀကံျပဳတာက က်ေနာ္တုိ႔ႏိုင္ငံမွာ ဒီငါးမ်ဳိးေတြက ေအာင္ျမင္တဲ့ ေမြးျမဴေရးစနစ္ကို ထူေထာင္ရင္ ရတယ္။ ထုိင္းႏိုင္ငံကဲ့သို႔ ငါးရံ႕ေတြ၊ ငါးေျပမေတြ၊ ကကတစ္ေတြ ေမြးလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔က ဒီစနစ္ေတြကို မထူေထာင္ႏိုင္တဲ့အခါက်ေတာ့ သဘာဝကိုပဲ အေျချပဳၿပီးေတာ့ ဒီငါးေတြကို စားရတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ဒီငါးေတြက ရာသီတိုင္း မေပါေတာ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ သူ႔ငါးဖမ္းရာသီမဟုတ္တဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ရွားၿပီးေတာ့ ေဈးႀကီးတယ္ေပါ့။ အဲဒီအတြက္ ေအာင္ျမင္တဲ့ ေမြးျမဴေရးစနစ္ေတြ ထူေထာင္ဖုိ႔ အားေပးသင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရကို ဆက္ၿပီးေတာ့ အႀကံျပဳၿပီး တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ေမး - ဆရာတို႔က ယာယီခြင့္ျပဳလုိက္တယ္ဆိုေတာ့ ဒီရာသီအေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးေနတဲ့ ေရလုပ္သားေတြအတြက္ေရာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ထိခိုက္မႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္မလဲ။ ငါးေဈးေတြ အေျပာင္းအလဲ ဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲ။ အဲဒါေလး ဆရာ ေျပာေပးပါဦး။ ေျဖ - သဘာဝကိုဖမ္းတဲ့ ေရလုပ္သားအတြက္ေတာ့ အခက္အခဲမရွိဘူးဗ်။ သူ႔မွာ ငါးဖမ္းကိရိယာနဲ႔ လူနဲ႔ပဲ ရင္းတာေလ။ သယံဇာတက သဘာဝကို အေျခခံတာဆိုေတာ့ သူက အရင္းအႏွီးမရွိဘူးလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္သူေတြ စားသံုးဖို႔အတြက္က်ေတာ့ ငါး၊ ပုစြန္ဟာ ရာသီအလုိက္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ပံုမွန္ေဈးကြက္ထဲမွာ ဝယ္လို႔ရေနရင္ ျပည္သူေတြအတြက္ ေဈးႀကီးတာတို႔ ဘာတို႔ မျဖစ္ဘူးေပါ့။ အခက္အခဲမျဖစ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ စားသံုးသူမ်ားအတြက္ေပါ့။ ဒီအတြက္ ရည္စူးၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒါကို ကိုယ္မေမြးႏိုင္တဲ့ငါးမ်ဳိးေတြ ျပည္ပက သြင္းလာရင္ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ယာယီခြင့္ျပဳတာ။ ကိုယ့္ဆီမွာလည္း ဒီေမြးျမဴေရးစနစ္ကို ထူေထာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေပါ့ေနာ္။ ကိုယ္ေအာင္ျမင္လာလို႔ ကိုယ့္ဆီမွာ ထုတ္လာႏိုင္ရင္ ကိုယ္ကေတာင္ ျပန္ပို႔မယ္ေပါ့။ သေဘာကေလ သူမ်ားဆီက ျပန္သြင္းစားမယ့္အစား။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ငါးေတြ၊ ပုစြန္ေတြ တင္သြင္းစားရမယ့္ႏိုင္ငံ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေရ၊ ေျမ၊ ရာသီဥတု၊ သယံဇာတက တခ်ိန္တုန္းကလည္း သဘာဝ သယံဇာတကလည္း ငါးေတြ၊ ပုစြန္ေတြ အရမ္းေပါပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူေတြအတြက္ အလွ်ံပယ္စားေသာက္ႏိုင္တဲ့အျပင္ ျပည္ပလည္း ပို႔လို႔ရတယ္။ အခုကေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အခက္အခဲအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ငါးေတြ၊ ပုစြန္ေတြ တင္သြင္းၿပီးေတာ့ စားရမယ့္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားတာ။ ဒါလည္း ဝမ္းနည္းစရာေပါ့ေနာ္။ ဒီဝမ္းနည္းစရာအေျခအေနကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ေက်ာ္လႊားလို႔ရပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ အင္မတန္ေကာင္းမြန္တဲ့ သယံဇာတကို အသံုးခ်ရမယ္ေပါ့ေနာ္။ ေမြးျမဴေရးမွာ ေအာင္ျမင္ေအာင္ေပါ့။ အဲဒီလို အသံုးခ်ႏိုင္လို႔ ေအာင္ျမင္လာခဲ့ရင္ က်ေနာ္တို႔က က်ေနာ္တို႔ စားဖို႔လည္း ပိုမယ္။ သူမ်ားလည္း ပို႔ႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့အဆင့္ ေရာက္ဖုိ႔ အေျခအေန ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အဲဒီအေျခအေန မေရာက္ေသးခင္မွာ သူမ်ားေမြးတဲ့ဟာေတြကို သြင္းၿပီး စားရတယ္ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြအေနနဲ႔ ငါးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ေပါ့ဗ်ာ ရွက္စရာေကာင္းတာေပါ့ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ရင္။ ေမး - ဆရာတို႔ အခုလုိမ်ဳိး ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ငါးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဘက္ကေရာ ဘယ္လို စိုးရိမ္မႈေတြရွိၾကလဲ။ ဆရာ အဲဒါေလးလည္း ေျပာျပေပးပါ။ ေျဖ - ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေဈးကြက္ထဲမွာ ရွားၿပီး ေဈးႀကီးငါးေတြ သြင္းလာတာကေတာ့ ဘယ္သူမွ ဘာမွ ဒီအေပၚမွာ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ မရွိပါဘူး ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေလ။ အားလံုးက ေမြးတဲ့လူကလည္း ကိုယ္လည္း ေမြးတယ္၊ ကိုယ္လည္း စားတယ္ ဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ္ေမြးတဲ့ငါး မဟုတ္လုိ႔၊ သူေမြးတဲ့ငါးမို႔လို႔ ဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ စားသံုးသူေတြက အဆင္ေျပေျပနဲ႔ ေဈးကြက္ထဲမွာ အၿမဲရွိၿပီးေတာ့ ပံုမွန္ေဈးနဲ႔ စားရမယ္ဆိုရင္။ ျမန္မာေတြက ငါးႀကိဳက္တယ္ေလ။ ေစာေစာကေျပာတဲ့ ငါးရံ႕တို႔၊ ကကတစ္တို႔၊ ငါးေျပမတို႔ဆိုတာ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ ႀကိဳက္တဲ့ ငါးေတြပဲ။ ဒါေပမယ့္ အရင္လုိ မေပါေတာ့လို႔သာ ထိုင္းကသြင္းဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတဲ့အေျခအေန ျဖစ္လာတာကိုး။ ေဈးေတြ ႀကီးလာေတာ့။ အဲဒီလိုမ်ဳိးပါ။ ေမး - ဆရာ ခုနကေျပာတဲ့ အခက္အခဲေတြ ရွိတယ္ဆိုတဲ့အတြက္ ထိုင္းဘက္က သြင္းတယ္ဆိုတာ။ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြရွိေနလို႔ ထိုင္းဘက္ကသြင္းလာတဲ့အဆင့္အထိ ျဖစ္သြားတာလဲ။ အဲဒါေလးလည္း ေျပာျပေပးပါဦး။ ေျဖ - ဒီမွာေပါ့ဗ်ာ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ မွာ ေရႀကီးတယ္ဗ် နံပါတ္တစ္က။ နံပါတ္ႏွစ္က ေရႀကီးလို႔ ငါးကန္၊ ပုစြန္ကန္ေတြ ျမဳပ္သြားတာရွိတယ္။ ဒါက တိုက္႐ိုက္ထိခိုက္တာေပါ့။ ေနာက္ ဒုတိယက က်ေနာ္တို႔ ဆံုး႐ံႈးသြားတဲ့ အဓိက ထိခိုက္နစ္နာမႈက စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းေတြ ေရႀကီးေတာ့ အစာေတြ ရွားပါးတာေတြ၊ ေဈးျမင့္တာေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီေတာ့ အစာေဈးႏႈန္းႀကီးတယ္ဆို ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္က တက္တာပဲ။ ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ တက္တယ္ဆို ငါးေဈးကလည္း တက္တာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ေရျမဳပ္လို႔ရယ္၊ အစာရွားလို႔ရယ္ ထုတ္လုပ္မႈက ေလ်ာ့သြားတယ္ ပံုမွန္ထက္စာရင္။ ေဈးကြက္ထဲမွာ ငါးေဈးနည္းနည္းတက္သြားတယ္။ တက္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီငါးေဈးေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ထိုင္းဘက္က ဒီငါးရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီကို သြင္းၿပီးေတာ့ေရာင္းရင္ ဒီမွာ ေဈးနည္းနည္းရတဲ့သေဘာ ရွိေတာ့ အက်ဳိးအျမတ္ရွိတယ္ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ကုန္သည္က ဟိုဘက္မွာ ဒီပစၥည္းရွိတယ္၊ ေဈးသက္သာတယ္။ ဒီဘက္မွာ ေဈးေကာင္းတယ္။ ဒီဟာကို အက်ဳိးအျမတ္သေဘာအရ ကုန္သည္က သယ္လာဖို႔ ႀကိဳးစားတာေပါ့ေနာ္။ ကုန္သည္ရဲ႕ သေဘာသဘာဝက အဲဒီလို ျဖစ္တာပါ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဘက္မွာ အခက္အခဲရွိတယ္ဆိုတာက လက္ရွိမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေမြးျမဴေရးဟာ ေရသတၱဝါမ်ဳိးစံု မေမြးႏိုင္ေသးဘူး။ ေရသတၱဝါမ်ဳိးစံုက တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ အကုန္ေမြးႏိုင္ေနၿပီ။ က်ေနာ္တို႔မွာ မေမြးႏိုင္ဘူး။ စီးပြားျဖစ္ငါး နည္းနည္းေလးပဲ ေမြးႏိုင္ေသးတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔က သဘာဝကို အေျခခံတဲ့ငါးမ်ဳိးေတြမွာ က်ေနာ္တို႔က သဘာဝက ရွားသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ေဈးႀကီးတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အဲဒီငါးေတြ ရွားတာတို႔၊ ေဈးႀကီးတာတို႔ ရွိတယ္။ အဲဒီဟာေတြကို အစားထိုးဖို႔ဆုိရင္ ေမြးျမဴေရးစနစ္ကို ထူေထာင္ရမယ္။ အဲဒီဟာ မထူေထာင္ႏိုင္ေသးဘူး။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ထူေထာင္ႏိုင္ေနၿပီ။ ငါးရံ႕ေမြးတယ္၊ ကကတစ္ေမြးတယ္၊ ငါးခူေမြးတယ္၊ ငါးေျပမေမြးတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ငါးက်ည္းေမြးတယ္ေပါ့။ အဲဒီ သဘာဝကို အေျခခံဖမ္းတဲ့ ငါးေတြပဲ။ သို႔ေသာ္ သူတုိ႔က ေအာင္ျမင္တဲ့ ေမြးျမဴေရးစနစ္ကို ထူေထာင္ႏိုင္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီငါးေတြက ေဈးကြက္ထဲမွာ အခ်ိန္မေရြးရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာက သဘာဝကို ဖမ္းၿပီးေတာ့ အားကိုးရေတာ့ သဘာဝက ဖမ္းလို႔မမိတဲ့အခ်ိန္ဆိုရင္ ဒီငါးေတြက ရွားေနတာေပါ့။ ေဈးႀကီးေနတာေပါ့။ အဲဒါပါ။ ေမး - ဟုတ္ကဲ့ဆရာ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ဆရာ့အေနနဲ႔ ဒီလိုတင္သြင္းတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာမ်ား မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာျပခ်င္ပါလဲ ခင္ဗ်။ ေျဖ - အမွန္တကယ္က ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ငါး၊ ပုစြန္ေတြ သြင္းၿပီးစားရမယ့္ႏိုင္ငံ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္ ခုနတုန္းက ေျပာတဲ့စကားထဲမွာ။ ျမန္မာျပည္က အင္မတန္ ကိုယ့္ရဲ႕ေကာင္းမြန္တဲ့ ေရ၊ ေျမ၊ ရာသီဥတု၊ သယံဇာတကို အသံုးခ်ၿပီးေတာ့ ငါး၊ ပုစြန္ေတြ ေမြးျမဴထုတ္လုပ္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္လည္းစား၊ သူမ်ားကို တကမာၻလံုးကိုလည္း ပို႔ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့ႏိုင္ငံ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီႏိုင္ငံအဆင့္ကို ေရာက္ဖုိ႔မွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ အဲဒီလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္စြက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေပးရင္ ငါး၊ ပုစြန္ တင္သြင္းၿပီးစားစရာမလိုတဲ့ ႏိုင္ငံပါ။ ကိုယ္ကပဲ ပို႔ရမယ့္ႏိုင္ငံပါ။ အဲဒါေလးေတာ့ က်ေနာ့္မွတ္ခ်က္ကေလးနဲ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။