၂၈ နဲ႔ ၂၉ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းနဲ႔ ဆက္စပ္ အစည္းအေ၀းေတြကေတာ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔ ေန႔လယ္ပိုင္းမွာ လာအိုႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ ဗီယန္က်န္းမွာ စတင္က်င္းပခဲ့ၿပီး ၈ ရက္ေန႔မွာ မြန္းလြဲ ၃ နာရီ မိနစ္၂၀ မွာ ၿပီးဆံုးသြားခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ အစည္းအေ၀းႀကီးကို အာဆီယံႏိုင္ငံေတြက အႀကီးအကဲ၊ အစိုးရအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြ၊ ဆက္ႏြယ္၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ အာဆီယံအဖဲြ႔အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ ဖိတ္ၾကားထားတဲ့ ဧည့္သည္ေတြ၊ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ေတြ၊ ေဒသတြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသတင္းမီဒီယာေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဖြင့္ပြဲမွာ လာအိုျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ သြန္ေလာင္ဆီဆိုလစ္က တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ေဆြးေႏြးဖက္ႏိုင္ငံေတြ၊ မိတ္ေဆြႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ေဒသနဲ႔နိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ႀကိဳဆိုႏႈတ္ဆက္ ေက်းဇူးတင္အဖြင့္ အမွာစကား ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ လာအိုႏိုင္ငံဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕ အာဆီယံဥကၠ႒ တာ၀န္ကို “အေတြးစိတ္ကူး ကို အားေကာင္းတဲ့ အာဆီယံအသိုက္အ၀န္းအျဖစ္ အမွန္တကယ္ ေျပာင္းလဲလာေရး” ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္းလာမႈေတြ အထူးသျဖင့္ လုပ္ငန္း မူေဘာင္ ခ်မွတ္ထားတာေတြနဲ႔ အာဆီယံ ေၾကညာခ်က္ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဒီအစည္းအေ၀းေတြ မွာ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြက လိုက္ေလ်ာညီေထြ က်င့္သံုးၾကဖို႕ လက္ခံၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ၂၈ နဲ႔ ၂၉ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းကို အရပ္သား ေခါင္းေဆာင္သစ္ ျဖစ္လာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္ကေတာ့ တက္ေရာက္ခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။ လာအိုႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ျပန္ၾကားေရးဌာနက အရာရွိတဦးကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသမၼတ တက္ေရာက္မႈမရွိတဲ့အတြက္ လာအိုႏိုင္ငံ တာ၀န္ရွိပုဂၢဳိလ္ေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သူ ကိုင္စြဲထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ဆိုတဲ့ ရာထူးအရ ဖိတ္ေခၚခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာန ၀န္ႀကီးတဦးအေနနဲ႔ ဖိတ္ခဲ့တာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာ သံုးသပ္သူေတြ ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔ကို သမၼတျဖစ္ခြင့္မရေအာင္ ပိတ္ပင္တားဆီးထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး တရားမ၀င္ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ရယူထားခဲ့တာကို ေဒသအဖြဲ႔ႀကီး ရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမႈအေပၚ ႏိုင္ငံတြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ရွိေနတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြကို တံု႔ျပန္ ထင္ဟပ္လိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္တခုထဲမွာ ေဖာ္ျပထားတာ ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အာဆီယံစီးပြားေရးအသိုက္အ၀န္းနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ “စိတ္ကူးေတြးျမင္မႈ ၂၀၂၅” အစီအစဥ္နဲ႔ တျခား အာဆီယံအသိုက္အ၀န္း တည္ေဆာက္ေရး အစီအမံေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ေရးကိစၥေတြ၊ အာဆီယံနဲ႔ ျပင္ပႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ ေဒသတြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ဘံုျပႆနာေတြအျပင္ အာဆီယံရဲ႕ အနာဂတ္ အလားအလာဆိုင္ရာ ေတြးျမင္ယူဆမႈေတြကို ေဆြးေႏြးဖို႔ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ တ႐ုတ္နဲ႔ အာဆီယံႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕ၾကားမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ နယ္ေျမပိုင္နက္ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားေနမႈဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အာဆီယံ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ဒုကၡေတြ႔ေစခဲ့တဲ့ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ဘာမွ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ေဖာ္ျပခဲ့တာမရွိပါဘူး။ ခါတိုင္းလိုပဲ ေယဘုယ် သံတမန္ထုတ္ျပန္ခ်က္ ထက္ ဘာမွ မပိုခဲ့ဘူးလို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ၂၈ နဲ႔ ၂၉ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံအစည္းအေ၀းကို ပူပူေႏြးေႏြး သမၼတသစ္ တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဦးထင္ေက်ာ္ ဘာျဖစ္လို႔ မတက္ေရာက္ခဲ့တာပါလဲလို႔ ေမးျမန္းလာတဲ့ ျမန္မာတိုင္းမ္သတင္းဂ်ာနယ္ရဲ႕ ေမးျမန္းမႈကိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက တုံ႔ျပန္ ေျဖၾကားမႈ မလုပ္ခဲ့ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ တကယ္ဆို ဒီလို ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြအေပၚ အစိုးရတရပ္ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈဟာ မွန္တာ၊ မွားတာနဲ႔မဆိုင္ဘဲ ေမးလာရင္ ေျဖၾကားႏိုင္ဖို႔ အေၾကာင္းျပခ်က္ တခုခုကို စဥ္းစားခ်မွတ္ထားၿပီး ျဖစ္ရပါမယ္။ လိမ္မယ္ဆိုရင္လည္း ႏိုင္င္ငံတကာ အျမင္အရ အ႐ုပ္မဆိုးရေအာင္ စီစဥ္တက် ပိရိေသသပ္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္တခုကို ရွာေဖြထားၿပီး ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ခုေတာ့ အရင္ စစ္အာဏာရွင္အစိုးရ အဆက္ဆက္လိုပဲ ဆိတ္သားေရနဲ႔ ဖုံုးဖို႔ပဲ ႀကိဳးစားေနပံုပါပဲ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကိီးအျဖစ္ တာ၀န္ယူေနခ်ိန္မွာ ဒီလို ေရွ႕ကဖံုး၊ ေနာက္ကေပၚ အျဖစ္မ်ိဳး ျဖစ္ရတာဟာ လက္ရွိအစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ အာဏာမရွိမႈနဲ႔ ႐ုပ္ေသးအစိုးရအျဖစ္ကို ပီပီျပင္ျပင္ ေဖာ္ျပလိုက္သလို ျဖစ္သြားတယ္လို႔ ေျပာရင္ မွားမယ္မထင္ပါဘူး။ ထိုင္းႏိုင္ငံက အာဆီယံေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ က၀ီေခ်ာင္န္ကစ္၀န္ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ အစည္းအေ၀းကို ႏိုင္ငံေတာ္အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ တက္ေရာက္လာမႈဟာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အတြင္းမွာ သူ႔ရဲ႕ရာထူးအဆင့္အရ ျမင့္မားမႈဟာ ေၾကာင္းက်ိဳးတက် ရွိတယ္ ဆိုတာကို ျပသလိုက္တာပဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးေလ့လာ သံုးသပ္သူတေယာက္ျဖစ္တဲ့ စာေရးဆရာ သန္းစိုးႏိုင္ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ လာအို ခရီးစဥ္က သူဟာ ေဒသဆိုင္ရာ အဆင့္တူေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ သမၼတဦးထင္ေက်ာ္ ရရွိမထားတဲ့ အခြင့္အာဏာရွိသူတေယာက္ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တကယ့္ပကတိ အေျခအေနကို ျပသလိုက္တာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။ “ၿပီးခဲ့တဲ့ ပင္လံုညီလာခံမွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္က ႏိုင္ငံရဲ႕သမၼတ ျဖစ္ေပမယ့္ သူက သူ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာကိုပဲ လုပ္သြားၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုပဲ အရာရာကို ဦးစီး ေခါင္းေဆာင္လုပ္ဖို႔ ခြင့္ျပဳထားခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္ ထင္တာကေတာ့ ခု အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္း အေ၀းမွာလည္း အဲဒီလိုပဲ ျဖစ္မွာပါ” လို႔ သူက ဆက္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူ ေျပာသလိုပါပဲ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ဟာ ခုလ အေႏွာင္းပိုင္းမွာ က်င္းပေတာ့မယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံႀကီးကို ဆက္လက္တက္ေရာက္မွာ ျဖစ္သလို အခုလ ၁၄ ရက္ကေန ၁၅ ရက္ေန႔အထိ အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားနဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို ခရီးဆက္ဖို႔ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ အဓိက အင္အားႀကီးႏိုင္ငံေတြကို သြားေရာက္လည္ပတ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံခရီးစဥ္အၿပီး ဒုတိယေျမာက္ ခရီးစဥ္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အာရွရဲ႕ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ အာဆီယံအစည္းအေ၀း တတိယေန႔ ျဖစ္တဲ့ စက္တင္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔မွာ ဖိလိပိုင္ႏိုင္ငံက ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ထဲမွာ သူ႔ရဲ႕ တရားမ၀င္ ကၽြန္းတည္ေဆာက္မႈေတြရဲ႕ ဓာတ္ပံုအေထာက္အထားေတြကို ထုတ္ေဖာ္ျပသအၿပီးမွာ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဖိအားေပးမႈကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ ခံု႐ံုးရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္ကိုေတာင္ ဆန္႔က်င္အန္တုရဲတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ေနေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႔အစည္း ေလာက္ကေတာ့ သိပ္အေရးတယူ ရွိလိမ့္မယ္ မဟုတ္တာကေတာ့ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ိဳးစီးပြားအရ ေဆြးေႏြးဖက္ ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္အေနနဲ႔ သံတမန္ေရးစကားပဲ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံလည္းျဖစ္၊ ကမၻာ့ဒုတိယအႀကီးဆံုးဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာရင္ဒရာမိုဒီကေတာ့ ေလာေလာလတ္လတ္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံကို ကိုးကားျပီး “အၾကမ္းဖက္၀ါဒ တင္သြင္းမႈ” ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို တင္ျပေျပာဆို ခဲ့ၿပီး ဒီအႏၲရယ္ကို တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းဖို႔ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေတြက ပူးေပါင္းယွဥ္တြဲေဆာင္ရြက္ ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အာဆီယံ အစည္းအေ၀းေတြမွာ အဓိကထား တင္ျပသြားခဲ့ၾကတာေတြကေတာ့ ေဒသအဖြဲ႔ႀကီး၀င္ႏိုင္ငံေတြ အခ်င္းခ်င္း စီးပြားေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး၊ ေဒသတြင္းလံုၿခံဳ ေရးကိစၥေတြမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ကာကြယ္ေရး၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွိမ္ႏွင္းေရးေတြကိုသာ အဓိက ထား ေဆြေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြထဲမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၊ ကိုယ့္အမ်ိဳးသားေတြကို အမ်ိဳးသားအခ်င္းခ်င္း ကၽြန္ျပဳ အနိုင္အထက္ျပဳမႈေတြ ကင္းစင္ပေပ်ာက္ေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ဒီမိုကေရစီေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အာဏာသိမ္းမႈ ကင္းစင္ေရး၊ ကာကြယ္တားဆီးေရးေတြ ကိုေတာ့ တခါမွ အေလးအနက္ျပဳ တင္ျပေဆြးေႏြးသြားတာ မေတြ႔ရေသးဘဲ ထိုနည္း လည္းေကာင္း ေတြသာ ေတြ႔ေနရဆဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။ ။ စိုးေနလင္း