တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕မွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ေက်ာင္းသားေတြကို စိ္တ္ၾကြေဆးျပားေရာင္းခ်ေနသူတဦးကို ၾသဂုတ္လ ၇ ရက္ေန႔ခင္းက ရဲက ဖမ္းဆီခဲ့ပါတယ္။ ေအာင္သုခရပ္ကြက္ ကမ္းသာယာလမ္း ေန ဦးေမာင္ညြန္႔ (အသက္ ၅၂ ႏွစ္) ထံက WY အမ်ဳိးအစား စိတ္ႂကြေဆးျပား တစ္ျပားကိုလည္း ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ပါတယ္။ တဆင့္ခံ ေရာင္းခိုင္းတဲ့ အသက္ ၂၀ ခန္႔အရြယ္ ကိုခ်စ္ခ်စ္ကိုေတာ့ ဖမ္းဆီးရမိျခင္းမရွိေသးပါဘူး။ ဒီဖမ္းဆီးမႈမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ နယ္ ထိန္း ဒုရဲအုပ္ေအာင္ေဇာ္မင္းထြန္းကို ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ၿပီး ေဒသတြင္း မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေျခအေနေတြ၊ အခက္အခဲေတြကို ေမးျမန္းခဲ့ ပါတယ္။ ၾသဂုတ္ ၇ ရက္ေန႔ခင္းတုန္းက ေက်ာငး္သားေလးေတြကို စိတ္ႂကြေဆးျပား ေရာင္းသူတဦးကို ဖမ္းမိတယ္လို႔ သိရပါ တယ္။ ေျပာျပေပးပါခင္ဗ်။ “ဒီကေလးေလးေတြ ကိုးတန္းေက်ာင္းသားေလးေတြေပါ့ေနာ္ သူတို႔ေတြက မူးယစ္ေဆး၀ါး သုံးစြဲတယ္လို႔ ဆရာ၊ ဆရာမေတြက ယူဆတယ္။ ယူဆတယ္ဆိုတာက နည္းနည္းယြင္းတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးေလးရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ ရွိေတာ့ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း နည္းနည္း ဒီကေလး ေလးေတြကို ေက်ာင္းမွာ ခံ၀န္ထိုးတာရွိတယ္၊ ဆရာ ဆရာမေတြက။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့လည္း က်ေနာ္တို႔က ဒီေက်ာင္းနားမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးလာၿပီး ေရာင္းတယ္လို႔ သံသယရွိတဲ့ကေလးေလးေတြကို ၾကည့္ေနတာၾကာၿပီ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီမွာလာၿပီးေရာင္းခ်ေပး တယ္ဆုိတဲ့ကေလးေလးေတြကလည္း အရင္က ဒီေက်ာင္းမွာ ေနဖူးတဲ့လူေတြေပါ့ဗ်ာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေက်ာင္းထြက္ရသူေတြ၊ ဆရာ ဆရာမေတြနဲ႔ အဆင္မေျပတာလား ဘယ္လုိျပႆနာတက္တာလဲ။ အဲလို ေက်ာင္းမွာ ျပႆနာတက္လို႔ ေက်ာင္းထုတ္ခံထားရတဲ့ ကေလးေတြ။ အဲဒမ်ဳိးကေလးေတြက တေယာက္ႏွစ္ေယာက္ပါတယ္။ အသက္ေလးေတြက ငယ္ပါေသးတယ္၊ ၁၃၊ ၁၄ ေလးေတြပါပဲ။ ဒီေကာင္ေတြကို အဓိက မူးယစ္ေဆး၀ါးေပးတာက ဘယ္သူေပးတာလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔စုံစမ္းေတာ့ ခ်စ္ခ်စ္ဆုိတဲ့ တေယာက္ရယ္၊ ခ်စ္ခ်စ္ကေတာ့ ပထမ ႏွင္းဆီ ၅ လမ္းမွာ ေနတယ္ခင္ဗ်။ ေအာင္သုခ ရပ္ကြက္ေပါ့။ အဲဒါၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ထပ္စုံစမ္းလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေမာင္ညြန္႔ေပါ့ေနာ္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္က ေရာင္းေရာင္းေပး တယ္ ေက်ာင္းသားေလးေတြကို။ က်ေနာ္တို႔က ခ်စ္ခ်စ္ကို အရင္ဆုံးလိုက္စုံစမ္းလိုက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ အိမ္မွာ လူက မရွိဘူး။ ေမာင္ညြန္႔ေတာ့ရွိတယ္၊ အိမ္မွာ။ အဲဒါနဲ႔ က်ေနာ္တို႔က ၿမိဳ႕နယ္မႉးဆီ ၀ရမ္းေတာင္းၿပီး ေမာင္ညြန္႔အိမ္ကို အရင္၀င္ရွာ လိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔မရွာခင္မွာ ကေလး ၃ ေယာက္ေရာက္လာၿပီး ေဆး၀ယ္သြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူ႔ဆီမွာက်န္တာ ေဆးက တျပားေလးပဲ က်န္တယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ နည္းနည္းထပ္ၿပီးေတာ့ သူ႔ကိုေမးလိုက္တဲ့ အခါ ဒီေဆးျပားေတြကို ခ်စ္ခ်စ္က လာေပးၿပီးေတာ့ ေရာင္းခိုင္းတာေပါ့။ အဲဒါနဲ႔ ခ်စ္ခ်စ္ကို လိုက္ရွာေတာ့ မေတြ႔ဘူး။ သူ႔အိမ္ထပ္ရွာတယ္။ ရွာလိုက္တဲ့အခါ သူ႔အိမ္မွာက ဘာမွေတာ့ မေတြ႔ဘူး။ လူလည္း မေတြ႔ဘူး။ လူက ေျပးသြားတယ္။ အခုခ်ိန္ထိ မေတြ႔ေတာ့ဘူးေပါ့ေနာ္။” ကုိေမာင္ညြန္႔ဆီမွာ လာ၀ယ္ၾကတဲ့ကေလးေလးေတြက ဘယ္အရြယ္ေတြလဲ။ “ကိုးတန္းေက်ာင္းသားေလးေတြဆိုေတာ့ ၁၃၊ ၁၄၊ ၁၅ အရြယ္ေတြ။" ကိုေမာင္ညြန္႔ကို ဘာနဲ႔စဲြဆိုထားလဲ။ “ေကာ့ေသာင္းရဲစခန္း မယ (ပ) ၆၅ မ်ဥ္းေစာင္း ၂၀၁၆၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲ ေစေသာ ေဆး၀ါးမ်ားဆိုင္ရာဥပေဒပုဒ္မ ၁၅ မ်ဥ္းေစာင္း၊ ၁၆ ဂငယ္ ၂၀ က မ်ဥ္းေစာင္း ၂၁ ေပါ့။ ကေလးေတြ၀ယ္သြားတာက ရာဘလို႔ေခၚလို႔ရလား။ “WY ေဆးျပားေပါ့၊ ရာဘလည္းေခၚတာေပါ့။ စိတ္ႂကြေဆးျပားေပါ့။ ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕မွာ လူငယ္ေတြ၊ ကေလးေတြ မူးယစ္ေဆး၀ါးသုံးစြဲမႈအေျခအေနက ဘယ္လို ရွိေနလဲ။ “ဒီမွာက နယ္စပ္လည္းျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပင္လယ္ေဒသမွာ သြားလာေနၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့လူလည္းျဖစ္တယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စာတတ္တာလည္း နည္းနည္း နည္းတယ္ဗ်။ စာတတ္ေပတတ္လည္းနည္းေတာ့ ဒီမွာက မူးယစ္ေဆး၀ါးသုံးတဲ့အတိုင္းအတာက ဘယ္လုိျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ဓေလ့လိုပုံစံမ်ဳိးေတာင္ျဖစ္ေနတာ။ ဟိုးအရင္တုန္းက ဘိန္းစာမႈန္႔တို႔ ဘာတို႔ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ တရား၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါးျဖစ္ေၾကာင္း မေၾကညာခင္တုန္းကဆိုလို႔ရွိရင္ ပင္လယ္ျပင္မွာ အကုန္သုံးေနၾကတာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ဗမာေတြက အလြဲသုံးတာ။ ဒီဘိန္းစာမႈန္႔တို႔ ဘာတို႔က ဆီခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေတြ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတယ္ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ဆီက ႏို႔ခ်ဥ္တို႔၊ ေခ်ာင္းဆိုေပ်ာက္ေဆးေတြဘာေတြနဲ႔ ေဖ်ာ္ေသာက္တာတို႔ ဘာတို႔ လူငယ္ေတြက လုပ္ၾကတာ ကိုး။ အာဆီယံဆိုၿပီးေတာ့၊ အဲဒီကေန စပ်က္ဆီးတာေပါ့ ကေလးေတြ။” ေက်ာင္းေတြမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပညာေပးေတြလုပ္ၾကမွာေပါ့ေနာ္။ “လုပ္တယ္၊ အခုထပ္လုပ္ဖို႔ေတာင္ ရွိေသးတယ္။ အဲဒီေက်ာင္း (အထက ၁) ဆိုလို႔ရွိရင္ ႏွစ္ႀကိမ္၊ သုံးႀကိမ္ေတာ့ လုပ္ၾကတယ္။” ေကာ့ေသာင္းမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးေဖာ္ထုတ္ဖမ္းဆီးရရွိမႈအေျခအေနကေရာ ဘယ္လိုရွိသလဲ။ ေဒသခံကေလးမိဘေတြက စိုးရိမ္ရတယ္ ေျပာၾကလို႔။ “တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕အေနနဲ႔ကေတာ့ တျခား ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းထက္စာရင္ အမ်ားႀကီးေတာ့ သက္သာပါတယ္။ သက္သာပါတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ကလည္း ေတာ္ေတာ္ ဖမ္းတယ္ဗ်။ ဖမ္းတယ္ဆိုေတာ့ ဒီမိဘေတြပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီက လူငယ္ေတြကပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လိုပဲ ေျပာေျပာေပ့ါ က်ေနာ္က ၁ ျပားရရင္ ၁ ျပား၊ ၁၀ ျပားရရင္ ၁၀ ျပား၊ အျပား ၅၀ ရရင္ အျပား ၅၀၊ ၁၀၀ ရရင္ ၁၀၀ ေတြ႔တာ၊ ေတြ႔တာ အကုန္ဖမ္းတာပဲ။ က်ေနာ္က ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္ရင္၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ခြင့္မလႊတ္ဘူး။ ၁ ျပားရရင္ ၁ ျပားရလည္း က်ေနာ္က ဖမ္းတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီမွာက အရင္တုန္းကေပါ့ ညပိုင္းေတာင္မွ သြားဖို႔လာဖို႔ေတာင္မွ လူေတြက မရဲဘူးဗ်။ အရင္ အျမန္ယာဥ္ထြက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ၀ိုင္တူးဆိုတဲ့ေကာင္က ေပါေသးတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္ ဥပေဒနဲ႔အညီ ထိထိေရာက္ေရာက္ ႏွိမ္နင္းလာတဲ့အခါက်ေတာ့ အခုကေတာ့ ၿမိဳ႕ကေတာ့ အရင္ေလာက္ႀကီး မဆိုးေတာ့ဘူး။ မူးယစ္ေဆး၀ါးသုံးစြဲမႈကေတာ့ ၿမိတ္တို႔၊ ထား၀ယ္တို႔ထက္စာရင္ အမ်ားႀကီးသက္သာပါတယ္ က်ေနာ္တို႔ဆီက။ ၿမိတ္တို႔၊ ထား၀ယ္တို႔ဆို သူတို႔ မႏိုင္ေတာ့ဘူး။ မႏိုင္ဘူးဆိုတာက မူးယစ္ေဆး၀ါးေၾကာင့္ ျပႆနာျဖစ္တာေတြ တအားျဖစ္ၾကတယ္။ ျပႆနာျဖစ္တယ္ဆိုတာက ေစာေစာက လုတာတို႔၊ ခိုးတာတို႔ေပ့ါေနာ္ ၿမိတ္တို႔၊ ထား၀ယ္တို႔က်ေတာ့။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အဲဒါမ်ဳိးေတာ့ သိပ္မရွိဘူး၊ နည္းနည္းနည္းတယ္။ လုယက္မႈေလးေတြလည္း ရွိပါတယ္ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ၂ မႈေလာက္ေတာ့ ရွိတယ္။ အဲဒါေလးေတြလည္း ဖမ္းဆီးၿပီး အေရးယူထားတယ္။” ကိုေမာင္ညြန္႔အိမ္မွာ သြားဖမ္းၾကေတာ့ ေဆးတျပားအျပင္ ဘိန္းစာမႈန္႔နဲ႔ ပိုက္ဆံနည္းနည္း ဖမ္းမိတယ္ မဟုတ္လား။ “ဘိန္းစာမႈန္႔က တထုတ္ပါ၊ သူသုံးဖို႔ပဲက်န္တာ။ သူ႔ဆီမွာရွိတဲ့ပစၥည္း (WY ေဆးျပား) က သူက ေရာင္းလိုက္ၿပီ။ ေရာင္းထားၿပီးသား၊ ပစၥည္းကုန္တဲ့အခ်ိန္ က်ေနာ္တို႔က သြားဖမ္းသလို ျဖစ္ေနတာ။ ဒီကမိဘ၊ ဒီကလူေတြက က်ေနာ္တို႔ကို အားမရတာ ဘယ္လိုအားမရလဲဆုိေတာ့ ေစာေစာကလိုေပါ့၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးဖမ္းလို႔ရွိရင္ သူက အခ်ီႀကီးေပါ့ဗ်ာ အလုံး ေထာင္ခ်ီ၊ ေသာင္းခ်ီ သူတို႔က ရေစခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ရႏိုင္သေလာက္ ၾကိဳးစားၿပီးေတာ့ ဖမ္းေနၾကတာပဲ။ ေနာက္တခုက မူးယစ္ေဆး၀ါး တကယ္အႀကီးအက်ယ္ ေရာင္းတဲ့လူက်ေတာ့လည္း အိမ္မွာ ပစၥည္းက ထားတာမဟုတ္ဘူး။ တပည့္ေတြအမ်ားႀကီး ေမြးၿပီးေတာ့ တပည့္ေတြလက္ထဲထား၊ သူတို႔လက္ထဲ ဘာမွ မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့သူတို႔ကို က်ေတာ့လည္း ဖမ္းဖို႔က နည္းနည္းေလး အခက္အခဲရွိတာေပါ့။ ေနာက္ထပ္ ဆက္စပ္အေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ထပ္ဖမ္းရတာ။ ဆက္စပ္ဆိုတာ ဥပမာ-မူးယစ္ေဆး၀ါး ေမာင္ျဖဴက ေရာင္းတယ္ဗ်ာ။ ေမာင္ျဖဴမိလိုက္ေတာ့ ဘယ္သူ႔ဆီကရသလဲဆိုေတာ့ ေမာင္နီဆီကရတယ္။ ေမာင္နီက တကယ့္ကို ဆရာႀကီးေပါ့။ သူ႔ဆီသြားရွာလည္း ဘာပစၥည္းမွမရဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ကို က်ေနာ္တို႔က ဆက္စပ္ထည့္ရတာေပါ့၊ သူ႔ရဲ႕ထြက္ဆိုခ်က္ကို၊ အဲလိုထည့္ၿပီး ဖမ္းေနရတာ။” တႏိုင္ငံလုံး၊ တနသၤာရီတိုင္းေပါ့ေလ။ ပင္လယ္ျပင္မွာ ကြ်န္းေတြလည္း ရွိၾကေတာ့ေလ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွိမ္နင္းေရးထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ဖို႔က ဥပေဒလိုအပ္တာလား။ လူအင္အား လိုတာလား၊ ပညာေပးလိုတာလား။ ဘယ္လိုသုံးသပ္ႏို္္င္မလဲ။ “ပညာေပးကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ စခန္းမႉးေရာေပါ့၊ အကုန္လုံးေပါ့ ေပးေတာ့ ေပးေနတာပဲ။ ေပးေနတယ္ဆိုေပမယ့္ ဒီကလူငယ္ေတြက သိပ္ၿပီး အဲလို ပညာေပးေဟာေျပာတာကို အာ႐ုံသိပ္မရဘူး။ မရဘူးဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ အဓိကကေတာ့ အင္အားေပါ့ဗ်ာ၊ လူအင္အားက အမ်ားႀကီးလိုတယ္။ က်ေနာ့္နယ္ထိန္းအဖြဲ႔ကလည္း ေကာ့ေသာင္းမွာ ၁ အေပါင္း ၆ ပဲ ရွိတယ္ေလ။ ၁ အေပါင္း ၆ ဆိုေတာ့ သိတဲ့အတိုင္းပဲ က်ေနာ္တို႔က တရားခံထုတ္တာကအစ၊ သမၼာန္စာဆင့္တာ၊ သတင္းဘာညာကိစၥ အကုန္ေပါ့၊ အကုန္လုံး ေအာက္ေျခသိမ္းက်ေနာ္တို႔ လုပ္ရတယ္ေလ။ လုပ္ရတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီကိစၥေတြမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒါ အရင္လူေတြဆို သိပ္မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူူး။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဘာပဲဆိုဆို က်န္တဲ့ကိစၥေတြထက္ စာရင္ မူးယစ္ေဆး၀ါးကုိေတာ့ ပေပ်ာက္ေစခ်င္လို႔ ဖိဖိစီးစီးလုပ္တယ္။ လုပ္ေနတာဆိုေတာ့ ရွိတဲ့အားနဲ႔ က်ေနာ္ ခ်ေနရတာပဲ။ က်ေနာ္တေယာက္တည္းအားနဲ႔ ခ်ေနတာပဲ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ ခ်ဗ်ာဆိုၿပီးေတာ့။ က်ေနာ္႔ကို မေက်နပ္တဲ့ေကာင္ေတာ့ အမ်ားႀကီး (ရယ္လ်က္) ။” မူးယစ္ေဆး၀ါးသတင္းေတြ လိုက္ေမးတဲ့အခါ အစိုးရ၊ ရဲ၊ ျပည္ထဲေရးေပါ့ ေ၀ဖန္ခံရတယ္၊ ေသေသခ်ာခ်ာမဖမ္းလို႔၊ ဖမ္းရင္မိတာပဲ ဆိုၿပီးေတာ့ ေဒသခံေတြက ေျပာၾကတယ္။ ဖမ္းေနဆီးေနတဲ့ ရဲေတြအေနနဲ႔က ဒီအေပၚ ဘာျပန္ေျဖရွင္းစရာရွိမလဲ။ “မွန္တာေပါ့။ ဥပမာေပါ့ က်ေနာ္တို႔က မူးယစ္ေဆး၀ါး တအိမ္ သတင္းရလို႔ သြားဖမ္းတယ္။ အဲဒီမွာ အိမ္ႀကီးကအက်ယ္ႀကီး၊ ဒီမွာ ျခံေတြလည္း က်ယ္တယ္ သိလား။ ျခံေတြက်ယ္ေတာ့ ျခံေတြ တေနရာရာမွာ သူတို႔ ေျမျမႇဳပ္တာျဖစ္ျဖစ္၊ ၀ွက္ထားတာျဖစ္ျဖစ္ရွိတတ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ က တအိမ္လုံးရွာတာေပါ့။ ေျမႀကီးက်ေတာ့လည္း အကုန္လုံးလိုက္တူူးၿပီး မျမႇဳပ္ႏိုင္ဘူးေလ၊ လိုက္ၿပီးေတာ့ မရွာႏိုင္ဘူး။ ကိုယ္ထင္တဲ့ေနရာေတြေလာက္ေတာ့ လိုက္ရွာတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ မေတြ႔ခဲ့ဘူးေပါ့။ မေတြ႔ဘဲနဲ႔ နည္းနည္းပါးပါးေလာက္က်ေနာ္တို႔က ေတြ႔ၿပီးျပန္လာရတယ္။ ျပန္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ၿပီးမွ ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ရပ္ကြက္က ‘ဟာ ေသေသခ်ာခ်ာမရွာဘူး၊ အဲတုန္းက ဘယ္ေနရာမွာ ၀ွက္ထားတာ၊ အဲဒီတုန္းက အဲဒီေနရာ သြားမရွာလို႔’ ‘အမတို႔ အကိုတုိ႔ရယ္၊ ေစာေစာစီးစီးကမ်ား က်ေနာ္တို႔ ရွာေနတဲ့အခ်ိန္ေလးမွာ လက္တို႔ၿပီးျဖစ္ျဖစ္၊ တေယာက္ေယာက္ျဖစ္ျဖစ္ အဲလိုေလး ေျပာေပးပါလားဆိုေတာ့ အဲလို က်ေတာ့ သူတို႔က မေျပာရဲဘူးဗ်။ ဒီမွာက ပင္လယ္ကြ်န္းရြာေတြလည္းမ်ားတယ္။ မ်ားတဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒီေနရာေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဘယ္လိုေျပာမလဲ အေရာက္ အေပါက္ နည္းနည္း နည္းတာေပါ့၊ လူအင္အားလည္းနည္းတဲ့အခါက်ေတာ့။ နည္းေတာ့ တခ်ဳိ႕တေလေနရာေတြက်ေတာ့လည္း မေျပာရဲၾကဘူး။” မူးယစ္ေဆး၀ါးကိစၥဆိုလို႔ ခုတေလာ ဖိလစ္ပိုင္မွာ သမၼတသစ္တက္လာၿပီး မူးယစ္ေဆး၀ါး ႏွိမ္နင္းတာ လူ ၄၀၀ ေက်ာ္ ေလာက္ ပစ္သတ္ဖမ္းဆီးခဲ့တယ္ေနာ္။ “သူတို႔ကေတာ့ ၾကမ္းတယ္။ ဒီမွာကသိတဲ့အတိုင္းပဲ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာေတြက ပါေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ျဖစ္ေစခ်င္တာေတာ့ ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕က ရဲနဲ႕မတူဘူး နံပါတ္ ၁ အခ်က္၊ နံပါတ္ ၂ အခ်က္က အရင္တုန္းက ဒီလိုတကယ္ ဆုိးတယ္၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြ အရမ္းသုံးစြဲေနတယ္၊ ေရာင္း၀ယ္ေနတယ္လို႔ ေက်ာ္ေဇာသတင္းရွိတဲ့လူေတြကို က်ေနာ္တို႔က ေျခခ်ဳပ္လုပ္တာေပါ့ဗ်ာ။ အခုက်ေတာ့ ရန္ကုန္တုိင္းေတာင္မွာ တကယ္တမ္းဆိုးတဲ့လူေတြကို အမွန္တကယ္ေျခခ်ဳပ္ လုပ္ေနၾကၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာက်ေတာ့ ေျခခ်ဳပ္ေလးနဲ႔တတ္ႏိုင္သေလာက္ ထိန္းတယ္ အရင္တုန္းကေတာ့။ အခုက ေျခခ်ဳပ္က ၿမ္ိဳ႔နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔က ဘယ္လိုေျပာမလဲ Suggestion ေထာက္ခံခ်က္ မေပးေတာ့ဘူးဗ် သူက။ မေပးတဲ့အခါက်ေတာ့ ရပ္ကြက္ထဲတကယ္ဆိုးတဲ့ကေလးေတြ လုပ္မရဘူး။ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေထာက္ခံတယ္ဗ်ာ၊ လမ္းပဲထားပါ လမ္းထဲမွာ အိမ္ ၂၀ ဆို ၂၀၊ အိမ္ ၃၀ ဆို ၃၀ က ဒီလူေတြအားလုံးကလည္း အစည္းအေ၀းဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ၿပီးလက္မွတ္ထုိးၿပီး ေပးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲတပ္ဖြဲ႔ကလည္း အမွန္တကယ္ဆိုးတယ္လို႔ ေထာက္ခံၿပီးေတာင္းတာေတာင္ မရဘူး။ အခုေကာ့ေသာင္းေပၚမွာ ျဖစ္ေနတာက တခ်ဳိ႕တေလက်ေတာ့ အရင္တုန္းကေတာ့ မိဘက ကုိယ့္သားသမီးခ်စ္လို႔ ဘာမွမေျပာၾကဘူးေပါ့။ ေနာက္ၾကာေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးနည္းနည္းပါးပါးသုံးစြဲလာရာကေန မ်ားလာတဲ့အခါက်ေတာ့ သူက မႏိုင္ေတာ့ဘူး ကိုယ့္သားသမီးကို ကိုယ္။ အဲဒီအခါ ရဲကိုလာအပ္တယ္ဗ်၊ သူ႔သားကိုဖမ္းၿပီး အခ်ဳပ္ထဲ ၄၊ ၅ လေလာက္ထည့္ေပးပါလို႔၊ အဲလိုလာတာ။ လာေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အဲဒီလိုေတာ့ ထည့္ေပးလို႔မရဘူး၊ ဥပေဒနဲ႔မညီဘူး၊ က်ေနာ္တို႔က သူ႔ကို ဖမ္းဆီးအေရးယူမွပဲရမယ္၊ က်ေနာ္တို႔က ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲဒါဆိုရင္ေတာ့ ဖမ္းမယ္။ သူတို႔ကေတာ့ မဟုတ္ဘူး ေဆးျဖတ္တဲ့ဆီသြားမယ္၊ သားသမီးက ေျပာမရဆိုရမရျဖစ္ေနေတာ့ သူတို႔ ဘာမွလုပ္မရဘူး၊ စိတ္ေတြညစ္ေပါ့ေနာ္။ သူတို႔သားသမီးေတြကို ေဆးျဖတ္ေစခ်င္တယ္။ ေနာက္ အဲလို ေဆးျဖတ္ဖို႔အတြက္က အားလုံးနဲ႔ အဆက္အသြယ္ျပတ္တဲ့ေနရာေပါ့ဗ်ာ၊ ေစာေစာကလို အခ်ဳပ္ထဲေတြ ထည့္ထားခ်င္တာ။ မွတ္ေလာက္သားေလာက္ေအာင္ ကိုယ့္သားသမီးကို။ အဲဒီလိုေတာင္းဆိုတာ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးတို႔၊ က်ေနာ္တို႔၊ ရဲတို႔။ အဲလိုေတာင္းဆိုတာ ေတာင္မွ ဒီလိုေကာင္မ်ဳိးေတြကို ထိန္းဖို႔ အနည္းဆုံးတလေလာက္အခ်ဳပ္ထဲမွာထားလုိ႔ရေအာင္ က်ေနာ္တို႔က ေျခခ်ဳပ္လိုဟာမ်ဳိးနဲ႔ လုပ္ခ်င္တယ္။ အဲလိုဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ဒီလူဆိုးေတြကိုထိန္းဖို႔အတြက္ ရဲအက္လည္းမရွိဘူးဆိုေတာ့၊ ေျခခ်ဳပ္ကလည္း မေပးဘူးဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က တကယ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့အခါက်မွပဲ က်ေနာ္တို႔က ဖမ္းဆီးအေရးယူရတဲ့ အေနအထားေတြျဖစ္လာတယ္။ ေျခခ်ဳပ္ခြင့္က တရား႐ုံးက မေပးတာလား။ မဟုတ္ဘူး။ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက။ က်ေနာ္တို႔က ဒီမွာက ရပ္ကြက္ကေနၿပီးေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတို႔၊ က်ေနာ္တို႔ဆီကို သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေပါ့ဗ်ာ၊ သူတို႔ရဲ႕အစည္းအေ၀း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ တင္ရတယ္။ တင္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကေနၿပီးေတာ့ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကန္႔ကြက္စရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး၊ တရားစဲြဆိုသင့္တယ္ ဆိုမွ သူက သေဘာထားမွတ္ခ်က္ကေလးေပးတယ္။ ၿပီးရင္ ၿမိဳ႕နယ္မႉးရဲ႕ သေဘာထားမွတ္ခ်က္၊ အဲလိုေတြနဲ႔ရၿပီးမွ က်ေနာ္တို႔က ေျခခ်ဳပ္ဖြင့္ရတာ။” ဒါဆို အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ေျပာင္းတာလား။ “အဲလိုႀကီးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ေျခခ်ဳပ္ဥပေဒက ရွိေနေသးတယ္။ ရွိေနေပမယ့္ ေစာေစာကလိုေပါ့ ဒါဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ မညီဘူး၊ လူတေယာက္ကို အဲလိုလုပ္လို႔ မရဘူး ေပါ့ေနာ္၊ ဒါမ်ဳိးေလးေတြျဖစ္လာတာ။ ၿပီးခဲ့တဲ့တေခါက္က လူသတ္မႈျဖစ္တယ္ မဟုတ္လား။ ေအာင္ဘာမွာျဖစ္တဲ့ဟာ၊ အဲဒီေကာင္ကို က်ေနာ္တို႔က ေျခခ်ဳပ္လုပ္ဖို႔ ျပင္တယ္၊ ရပ္ကြက္ထဲမွာ ရန္ေအာင္ဟာ ေတာ္ေတ္ာဆိုးေနလို႔။ အဲဒီတုန္းကသာ ေျခခ်ဳပ္လုပ္ခဲ့ရလို႔ရွိရင္ သူ အမ်ားႀကီး ၿငိမ္သြားမယ္ေပ့ါေနာ္၊ အခုလို လူသတ္မႈထိျဖစ္လာစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။”