မႏၱေလးၿမိဳ႕ႀကီး ေျမာင္းေတြေရမစီးလို႔ ေရႀကီးေရလၽွံတာ ႏွစ္စဥ္မခံရေအာင္
DVB
·
August 5, 2016
ဒီကေန႔ မ်က္ေမွာက္ကာလ ၂၁ ရာစုထဲမွာ မိုးသည္းသည္းရြာၿပီဆိုရင္ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး၊ ပဲခူး စတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးေတြရဲ႕ လမ္းမေတြေပၚကို ေရေတြ လြယ္လင့္တကူ ခ်က္ခ်င္းလ်ွံတက္လာၿပီး ေရလႊမ္းတတ္လို႔ ခရီးသြား အမ်ားျပည္သူေတြမွာ ဒုကၡသုကၡေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၾကရတာျဖင့္ ထံုးစံလို ျဖစ္လာေနၿပီ။
ေရဆိုတာ ကမၻာ့ဆြဲအားေၾကာင့္ ျမင့္ရာကေန နိမ့္ရာကို စီးဆင္းတာပါ။ စီးလာတဲ့ ေရထုပမာဏက ႀကီးမားၿပီး ရွိတဲ့ေျမာင္းအရြယ္အစားက ေသးငယ္ေနရင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ေျမာင္းေတြက ေကာေနၿပီး ပိတ္ဆို႔ေနရင္ျဖစ္ျဖစ္ ေရဆိုတာဟာ ရတဲ့အေပါက္ကေန ထြက္ေပါက္ရွာပါလိမ့္မယ္။ ေရွ႕မွာ အတားအဆီးေတြ႔လို႔ ေျဖာင့္ေျဖာင့္မစီးႏိုင္ရင္ ေဘးကို ေဖာက္ထြက္စီးမွာလည္း အေသအခ်ာပါပဲ။ မႏၱေလးရဲ႕ တႏွစ္ပ်မ္းမွ် မိုးေရခ်ိန္ပမာဏဟာ ၉၁၅ မီလီမီတာ (၃၆ လက္မ) ရွိၿပီး စင္ကာပူရဲ႕ ပ်မ္းမွ်မိုးေရခ်ိန္က ၂၃၄၀ မီလီမီတာ (၉၂ ဒသမ ၁ လက္မ) ရွိပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ မိုးေရခ်ိန္မ်ားတဲ့့ စင္ကာပူမွာ ေရလႊမ္းမႈ ႀကီးႀကီးမားမား မခံရတာလဲ? ဘာေၾကာင့္ မိုးေရခ်ိန္လက္မ နည္းနည္းပဲရြာတဲ့ မႏၱေလးမွာ မၾကာခဏ ေရႀကီးေနရတာလဲ? ဆိုတာ ေအာက္မွာတြဲတင္ထားတဲ့ ဓာတ္ပံုေတြ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ အေျဖသိႏုိင္ပါတယ္။ အဓိက ကြာျခားခ်က္ကေတာ့ ေရဆိုးစြန္႔ပစ္မႈစနစ္ ကြဲျပားတာေၾကာင့္ လံုေလာက္စြာ ေရစီးဆင္းႏုိင္တဲ့ ေျမေပၚေျမာင္းေတြ၊ ေျမေအာက္ေျမာင္းေတြ မရွိလို႔ပါဘဲ။
စင္ကာပူႏုိင္ငံရွိ သဘာ၀မိုးေရ ဖမ္းယူစုေဆာင္းေပးေသာ ဆူငိုင္းတမ္းပနီး ျမစ္တူးေျမာင္းကို ေတြ ့ရစဥ္
မႏၱေလးၿမိဳ႕ ၁၈ လမ္းရွိ အမႈိက္ကန္မ်ားအနီး ေရႊတေခ်ာင္းေျမာင္းအား ေတြ ့ျမင္ရစဥ္
အထက္ကပံုမွာ ျမင္ရတဲ့အတိုင္း အစိုးရက အမႈိက္ကန္၊ အမႈိက္သိမ္းကားေတြ ခ်ထား၊ စီစဥ္ထားေပးေပမယ့္ အမႈိက္လာပစ္တဲ့ ျပည္သူတခ်ိဳ႕ဟာ စည္းကမ္းလိုက္နာမႈ အားနည္း႐ုံတင္မက က်န္းမာေရးအသိ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး အသိေတြ ခ်ိဳ႕တဲ့ၾကတယ္။ ဆိုင္ကယ္၊ စက္ဘီးေတြေပၚကေတာင္ မဆင္းဘဲ အေ၀းကေန အမႈိက္အိတ္ေတြကို အမႈိက္ကန္ထဲေရာက္ေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ မထည့္ၾကဘဲ လွမ္းပစ္ထည့္သြားၾကတာ သတိျပဳမိခဲ့တယ္။ အမႈိက္ေတြဆိုတာ ေဘးကို ဖိတ္က်၊ အညစ္ေၾကးေတြယိုက်နဲ႔ ပစ္စလက္ခတ္ကုိ တာ၀န္မဲ့ လုပ္ကိုင္ေနၾကတာ အလြန္၀မ္းနည္းစရာ ေကာင္းပါတယ္။
မႏၱေလးမွာရွိတဲ့ ေျမေပၚေျမာင္းေတြကို ေလ့လာလိုက္ရင္ …
အစရွိၿပီး အဆံုးမသတ္တဲ့ေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
ေရမစီးေတာ့တဲ့ေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
တရားမဝင္ေဖာက္ထားတဲ့ေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
ဘယ္ေျမာင္းနဲ႔မွ ခ်ိတ္ဆက္မထားတဲ့ေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
အဖံုးအကာမရွိတဲ့ေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
မႏိုင္ဝန္ထမ္းေနရတဲ့ေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
မည္ကာမတၱေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
ေရသန္႔နဲ႔ ေရဆိုးေရာေနတဲ့ေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
အမႈိက္ပစ္ရာ၊ မစင္စြန္႔တဲ့ေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
ထြက္ေပါက္မရွိတဲ့ ေျမနိမ့္ရာအရပ္ကေျမာင္းေတြ ရွိတယ္။
ေရသတၱဝါေတြ ရွင္သန္ႏိုင္တဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ PH Level BOD, COD Limit ေဘာင္ထဲဝင္တဲ့ ေျမာင္းဆိုတာ မႏၱေလးမွာ မရွိေတာ့ပါဘူး။
မႏၱေလးၿမိဳ႕ႀကီးကို ႏိုင္ငံတကာ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးေတြမွာ ရွိအပ္တဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္အဂၤါရပ္ေတြနဲ႔အညီ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို မထိခိုက္ေစဘဲ မိုးေရနဲ႔ လူသံုး၊ စက္မႈသံုး စြန္႔ပစ္ေရေတြကို စနစ္တက် စီးဆင္း စြန္႔ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ရာအတြက္... မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး တည္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ရတနာပံု မႏၱေလး မင္းေနျပည္ေတာ္ေဟာင္းႀကီးဟာ အလြန္အကြက္အကြင္းက်စြာ တည္ရွိေနတာပါ။
ဧရာဝတီျမစ္ေဘးမွာ မ်ဥ္းေျဖာင့္ မ်ဥ္းၿပိဳင္လမ္းမႀကီးေတြ အစီအရီနဲ႔ စည္မ်က္ႏွာျပင္လို ညီေနတဲ့ မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ ေရစီးေရလာသာဖို႔၊ ေရဆိုးစြန္႔ပစ္ေရေတြကို စနစ္တက် စြန္႔ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ လွလွပပ တည္ေဆာက္လို႔ ရပါတယ္။
မ်ဥ္းေျဖာင့္မ်ဥ္းၿပိဳင္လမ္းမႀကီးေတြရဲ႕ေဘး ပလက္ေဖာင္းတေလၽွာက္ေအာက္မွာ ေျမေအာက္ ေရဆိုးေျမာင္းေတြ (Underground Sewage System) ေကာ၊ မိုးေရစီးဆင္းဖို႔ ေျမေပၚေျမာင္းေတြ (Open Water Ways) ကို စနစ္တက် ေဖာက္လုပ္ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ဧရာဝတီျမစ္ေဘးတေလွ်ာက္ ေရစစ္ကန္ေတြ (Interceptors)၊ ေရဆိုးသန္႔စက္႐ုံေတြ (Sewage Plants)၊ ေရသန္႔စင္စက္႐ုံေတြ (Water Treatment Plants) ေတြ အလံုအေလာက္တည္ေဆာက္ၿပီး သန္႔စင္တဲ့ေရေတြကိုသာ ဧရာဝတီျမစ္ထဲ ေဖာက္ထုတ္စီးဆင္းေစလို႔ ရပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ၾကားျဖတ္လို႔ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ႀကီးရဲ႕ ေရဆိုးစြန္႔ထုတ္ပံုစနစ္အေၾကာင္း အနည္းငယ္ မိတ္ဆက္ေပးခ်င္ပါတယ္။ ၁၉ ရာစု အေစာပိုင္းကာလေတြအထိ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ႀကီးရဲ႕ သိမ္းျမစ္ဟာ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြနဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြက ထြက္လာတဲ့ ညစ္ညမ္းေရဆိုးေတြ တိုက္႐ုိက္စြန္႔ထုတ္ရာေနရာ ျဖစ္တာမို႔ လူထုက်န္းမာေရးကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစခဲ့ပါတယ္။ ေရာဂါပိုးမႊား ဘက္တီးရီးယားေတြ ရွင္သန္ေပါက္ဖြားလာၿပီး ကာလ၀မ္းေရာဂါ စတဲ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ေရာဂါဘယေတြ ျဖစ္ပြားလို႔ အလြန္နံေစာ္တဲ့ ျမစ္ညစ္ႀကီးတစင္း ျဖစ္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။
ႂကြက္ေသပုပ္ေတြ၊ မိလႅာအညစ္အေၾကးေတြ၊ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ စြန္႔ပစ္အညစ္အေၾကးေတြေၾကာင့္ ၁၈၅၈ ခုႏွစ္ရဲ႕ ပူျပင္းတဲ့ရာသီမွာ သိမ္းျမစ္ထဲက မခံရပ္ႏုိင္ေအာင္ နံေစာ္မႈ (Great Stink) ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အခါမွာေတာ့ အဂၤလန္ပါလီမန္ဟာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေရဆိုးစြန္႔ထုတ္မႈစနစ္ (Sewerage System) ကို သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ၿမိဳ႕လူထုရဲ႕ က်န္းမာေရး မထိခိုက္ေစရဘဲ စနစ္တက် စြန္႔ပစ္ႏုိင္ဖို႔ ေခတ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီတဲ့ စနစ္ျဖစ္ေအာင္ အျမန္ဆံုးနဲ႔ မျဖစ္မေန တည္ေဆာက္ယူရမယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။
လန္ဒန္ျမဴနီစီပယ္ဘုတ္အဖြဲ႔က အင္ဂ်င္နီယာခ်ဳပ္ ၾဆာဂ်ိဳးဇက္ ၀ီလ်ွံ ဘဇယ္လ္ဂ်က္ (Sir Joseph William Bazalgette) ရဲ႕ ဒီဇိုင္းနဲ႔ ေရဆိုးသန္႔စင္႐ုံ Interceptor sewers ၆ ႐ုံ အပါအ၀င္ စုစုေပါင္း အရွည္မိုင္ ၁၀၀ (ကီလိုမီတာ-၁၆၀) နီးပါးရွိတဲ့ လန္ဒန္ေျမေအာက္ေရဆိုးေျမာင္း ကြန္ရက္စနစ္ကို ေျမေအာက္ေခ်ာင္းလက္တံ၊ ေျမေအာက္ျမစ္ (London’s ‘lost’ rivers) ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္တည္ေဆာက္ၿပီး အထက္ဘက္မွာရွိတဲ့ ေျမာက္ပိုင္းပင္လယ္၀ (North Sea) နားက သိမ္းျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေဒသဆီကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေရဆိုးေတြကို ပို႔ေဆာင္သန္႔စင္ေစၿပီးမွ စြန္႔ထုတ္ေစခဲ့တယ္။
ေရဆိုးသန္႔စင္႐ုံ Interceptor sewers ေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔ ေျမႀကီးပမာဏထုထည္ ကုဗမီတာ ၂ ဒသမ ၇ သန္းကို တူးထုတ္ခဲ့ရၿပီး အုတ္ေပါင္း ၃၁၈ သန္းနဲ႔ ကြန္ကရစ္ထု ကုဗမီတာ ၆၇၀,၀၀၀ ကို ေလာင္းခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀ ရာစုႏွစ္အတြင္းမွာ အသစ္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတဲ့ ေရဆိုးသန္႔စင္မႈ နည္းပညာေတြနဲ႔ ေနာက္ထပ္ မြမ္းမံျဖည့္စြက္ခဲ့ပါေသးတယ္။
မူရင္းဒီဇိုင္းတြက္ခ်က္မႈအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ မိုးေရထိေရာက္စုေဆာင္းမိတဲ့ ဧရိယာအတြင္းမွာ တနာရီကို မိုးေရခ်ိန္ ၆ ဒသမ ၅ မီလီမီတာ (ဒသမ ၂၅ ) လက္မထိသာ လက္ခံ စြန္႔ထုတ္ႏုိင္တာမို႔ ဒီကေန႔ ၂၁ ရာစုႏွစ္ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ရာသီဥတု၊ တိုးပြားလာတဲ့ မိုးေရခ်ိန္ေတြနဲ႔ ျမင့္မားလာတဲ့လူဦးေရ၊ ၿမိဳ႕ျပလူေနမႈစနစ္ေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးသိပ္သည္းလာမႈေတြေၾကာင့္ လန္ဒန္ေျမေအာက္ေရဆိုးစြန္႔ထုတ္မႈ စနစ္ဟာ ထပ္မံအဆင့္ျမႇင့္ဖို႔ လိုေနပါေသးတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး၊ ပဲခူး အစရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြရဲ႕ ေရဆိုးစြန္႔ပစ္မႈ စနစ္ေတြဟာ ၁၉ ရာစုႏွစ္ေတြတုန္းက အဆင့္မ်ိဳးသာသာပဲ ရွိေနတာမို႔ အေျခခံကစၿပီး အသစ္ကို တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ ဒါေတြလုပ္ႏိုင္ဖို႔က ျပည္သူက ေရြးေကာက္လိုက္တဲ့ လက္ရွိ အမ်ိဳဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရခမ်ာ ဘ႑ာေငြေၾကး အလြန္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတာ လူတိုင္းသိေနပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လို႔လဲဆိုေတာ့ အရင္ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္မွာ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ မလိုအပ္တဲ့ေနရာေတြ ဥပမာ စစ္စရိတ္ေတြ သံုးျဖဳန္းခဲ့ၾကတာရယ္၊ နဝတ၊ နအဖနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ နီးပါး စိတ္တိုင္းက် ခိုးဝွက္တာေရာ၊ ေျဗာင္ယူခဲ့ၾကတာေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ဘ႑ာဟာ အခြံသာသာေလာက္ က်န္ခဲ့တာကို လက္ေျပာင္းယူခဲ့ရတာ မဟုတ္လား။
ဒီေတာ့ လိုအပ္တဲ့ ဘ႑ာေငြေၾကးေတြရလာဖို႔ အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရတရပ္တည္း ရွာေနလို႔ မလံုေလာက္ႏိုင္ဘူး။ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေတြ၊ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြ၊ ျပည္သူေတြ အားလံုးလက္တြဲၿပီး ရွာေဖြျဖည့္ဆည္းဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေရလႊမ္းခံရရင္ လူတိုင္းလူတိုင္း ဒုကၡေရာက္ရတာ မဟုတ္လား။
အခြန္ေဆာင္ရမွာကို ဟိုအေၾကာင္းျပ ဒီအျပစ္ရွာ ဟိုလက္ညိႇဳးထိုးၿပီး ေရွာင္ေျပးေနလို႔ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ အစိုးရကလည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထင္သာျမင္သာရွိဖို႔ အခက္အခဲေတြကို ျပည္သူေတြသိေအာင္ ခ်ျပ အစီရင္ခံဖို႔လိုမယ္။ ဒါမွသာ နည္းပညာ အေတြ႔အႀကံဳ၊ လူအား၊ ေငြအား လႉခ်င္တန္းခ်င္သူေတြလည္း ေပၚလာၿပီး ၀ိုင္း၀န္းကူညီရင္း လိုအပ္တဲ့ကြက္လပ္ေတြ ျဖည့္ေပးႏိုင္မွာေပါ့။
အႏွစ္ခ်ဳပ္ကေတာ့ ဒီကေန႔ ကမာၻႀကီးမွာ လူသားေတြရဲ႕ ပေရာဂ မကင္းဘဲ ျဖစ္ေပၚလာေနတဲ့ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေတြဟာ ပိုလို႔ ျပင္းထန္္ၿပီး ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းလာေနၿပီ ျဖစ္တယ္။ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံတိုင္းလိုလိုဟာ သဘာ၀ေဘးရန္ေတြကို အနည္းနဲ႔အမ်ားဆိုသလို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းေနၾကရပါတယ္။ အဲ့ဒီေဘးအႏၱရာယ္ေတြကို ထိေရာက္ၿပီး ပိုစနစ္က်စြာ ရင္ဆိုင္ႏုိင္ဖုိ႔ဆိုတာ အစိုးရတရပ္တည္း ရင္ဆိုင္ေနလို႔ မရပါဘူး။ ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသားေတြ ကိုယ္တိုင္ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရးဆိုင္ရာ အသိေတြ ျမင့္မားလို႔ စည္းကမ္းေကာင္းမြန္လာၾကၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရနဲ႔အတူ လက္တြဲကာကြယ္ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းမွသာ သဘာ၀ရန္စြယ္ အႏၱရာယ္ အခက္အခဲေတြကို အဆံုးအ႐ႈံးနည္းနည္းနဲ႔ ေက်ာ္လႊားလြန္ေျမာက္ႏုိင္ၿပီး မႏၱေလးၿမိဳ႕ႀကီးမွာ ေျမာင္းေတြ ေရစီးလို႔ ေရႀကီးေရလွ်ံတာကို ႏွစ္စဥ္မခံရေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။ ။
မင္းေကာင္းခ်စ္
ၾသဂုတ္လ (၃) ရက္ေန ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္