အစိုးရအဆက္ဆက္ကို ဆယ္စုႏွစ္ ၇ ခုနီးပါး ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြက အနာဂတ္ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ဆိုင္ရာ ဘုံသေဘာထားရပ္တည္ခ်က္တရပ္ကို ဇူလိုင္လ ၂၇ ရက္ေန႔က ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုင္ဂ်ာယန္မွာ ဇူလိုင္ ၂၆ ရက္ကေန ၂၉ ရက္ေန႔ထိက်င္းပတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔မ်ား စုံညီအစည္းအေ၀းရဲ႕ ဒုတိယေန႔မွာ ‘အနာဂတ္ဖက္ဒ ရယ္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ မပါမျဖစ္ပါ၀င္ရမယ့္ အေျခခံမူ ၈ ခ်က္’ ကို ခ်မွတ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အႏွစ္ခ်ဳပ္အားျဖင့္ “အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ၊ တန္းတူေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား၏အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ျခင္း၊ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရး၊ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္က်ား-မ ဆိုင္ရာ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ ပါတီစုံဒီမိုကေရစီနဲ႔ ဘာသာေရးကို အေျခမခံေသာႏိုင္ငံ” စတဲ့ အေျခခံမူ ၈ ခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခခံမူေတြထဲက အေသးစိတ္ဆက္လက္ေဆြးေႏြးဖို႔ အလုပ္အဖြဲ႔တဖြဲ႔ကိုလည္း ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအေျခခံမူေတြဟာ အသစ္အဆန္းေတြမဟုတ္ဘဲ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အ စည္းေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းက ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြ၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြအၾကား သမၼတဦး သိန္းစိန္အစိုးရမတက္ခင္ ၂ ႏွစ္ခန္႔ကတည္းက သေဘာတူညီထားၾကတဲ့ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံမူေတြကို  ျပန္သုံးသပ္အတည္ျပဳခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အစည္းအေ၀းေျပာခြင့္ရွိသူ ပအို႔၀္အမ်ဳိးသားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ခြန္ျမင့္ထြန္းက “က်ေနာ္တို႔ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကတည္းက နယ္စပ္မွာရွိတဲ့ အဲဒီတုန္းက ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ လႊြတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္ေတြေရာ၊ ေနာက္တခါ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြေရာ၊ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြေရာ၊ အမ်ဳိးသမီး၊ လူငယ္အဖြဲ႔ေတြေရာ အားလုံးေပါင္းၿပီးေတာ့မွ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာစတင္ေဆြးေႏြးတာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ျပည္ေထာင္စုေန႔မွာ အတည္ျပဳခဲ့တာ အဲဒီထဲမွာ ပါပါတယ္။  အဲဒီအေျခခံမူေတြေပၚမွာ အေျခခံေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။” လို႔ ေျပာပါတယ္။ လက္ရွိအစိုးရက ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကရက္တစ္ျပည္ေထာင္စုကို လက္ခံေၾကာင္း ထုတ္ေျပာထားသလို ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ - (၂၁ ရာစု) ပင္လုံကို  လာမယ့္ၾသဂုတ္လေနာက္ဆုံးပတ္ထက္ေနာက္မက်ေစဘဲ က်င္းပတဲ့အခါ ဒီညီလာခံမွာ ပါ၀င္သင့္ပါ၀င္ထိုက္သူေတြ ပါ၀င္ခြင့္ရေရး ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ျမန္္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိက်င့္သုံးေနတဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို စစ္ေကာင္စီလက္ထက္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ေညာင္ႏွစ္ပင္အမ်ဳိးသားညီလာခံမွာ ‘အနာဂတ္ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါ၀င္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ေရး’ အခ်က္အပါအ၀င္ ဦးတည္ခ်က္ ၆ ရပ္နဲ႔ အေျခခံမူ ၁၀၄ ခ်က္အရ ေရးဆြဲခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။  ဒီဖြဲ႔စည္းပုံဟာ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုကို သြားလို႔မရဘူး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ အင္မတန္တင္းက်ပ္လြန္းတယ္လို႔ ေထာက္ျပေ၀ဖန္ဆန္႔က်င္ခံေနရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ မၾကာမီက်င္းပေတာ့မယ့္ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံမွာ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုက ေရစီျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးကို ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ လက္ရွိက်င့္သုံးေနတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ သို႔မဟုတ္ အသစ္ေရးဆြဲမႈကို မလြဲမေသြႀကံဳေတြ႔႔ေဆြးေႏြးၾကရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ အစည္းအေ၀းေျပာခြင့္ရသူ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဒုတိယဥကၠဌ ႏိုင္ဟံသာကလည္း ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံတက္ေရာက္ေရးမွာ အစိုးရဘက္က ကန္႔သတ္မႈေတြကို ဖယ္ရွားေပးရင္ ပိုမိုေခ်ာ ေမြ႔ေစလိမ့္မယ္လို႔ ထပ္မံေျပာဆိုပါတယ္။ သူက “အန္စီေအကို လက္မွတ္ထုိးၿပီးေတာ့မွ တက္ပိုင္ခြင့္ရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ့လည္း ဒါက အန္စီေအကို ျပန္ညႇိရဦးမယ္၊ လက္မွတ္မထိုးဘဲနဲ႔ တက္ပိုင္ခြင့္ရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ လြယ္ကူမွာေပါ့ေလ၊ ခုကေတာ့ အန္စီေအကို လက္မွတ္ထိုးဖို႔ဆိုတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ အစိုးရဘက္က အရင္က ကန္႔သတ္ထားတာကိုး ဟိုအဖြဲ႔မပါရ၊ ဒီအဖြဲ႔မပါရ စသျဖင့္ အဲသလိုမ်ဳိး ကန္႔သတ္ထားေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ နည္းနည္း အခက္အခဲရွိေနတာေပါ့၊ က်ေနာ္တို႔ျမင္တာေတာ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အားလံုး မပါ၀င္ဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံက ေအးခ်မ္းတဲ့ အဆင့္ကို မေရာက္ႏိုင္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလံုးပါ၀င္ေရးအေပၚမွာ  က်ေနာ္တို႔ ရပ္တည္ေနတာ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံကို ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံက ပါ၀င္သင့္ပါ၀င္ထိုက္သူေတြ ပါ၀င္ေရးေျပာဆိုေနသလို လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးရက္ခန္႔ကေတာ့ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္႐ုံး (ၾကည္း) က ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ျမထြန္းဦးက ကိုးကန္႔တပ္မေတာ္၊ ရခို္င္တပ္မေတာ္နဲ႔ တအာင္း ပေလာင္တပ္မေတာ္တို႔ကို လက္နက္စြန္႔ဖို႔ ထပ္မံေျပာဆိုရွင္းလင္းခဲ့ပါတယ္။ ဇူလိုင္ ၂၇ရက္ စုံညီအစည္းအေ၀းက အနာဂတ္ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ လက္ရွိတိုင္း ၇ တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ ၇ ျပည္နယ္အစား တိုင္း ၇ တိုင္းကို အမ်ဳိးသားျပည္နယ္ေတြအျဖစ္ စုဖြဲ႔ၾကဖို႔ အေလးကဲေဆြးေႏြးသတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒါၾကာင့္ ဗမာလူမ်ဳိးကုိ ျပည္နယ္တခုအျဖစ္ သတ္မွတ္မယ့္ ရွစ္ျပည္နယ္မူကို သတ္မွတ္ဖို႔  အခြင့္အလမ္းနည္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက အနာဂတ္ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပုံအျပင္ ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပုံဆိုင္ရာေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ၄ ရက္ၾကာ မိုင္ဂ်ာယန္စုံညီစည္းေ၀းပြဲကို ၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံက်င္းပေရးအတြက္ အႀကိဳညိႇႏႈိင္းေရးနဲ႔ အနာဂတ္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးဘုံသေဘာထားရရွိေရးအတြက္ ရည္ရြယ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ပင္လုံလက္စြဲစာတမ္း ေဆြးေႏြးမႈ၊ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေတြအတြက္ အေျခခံမူေတြ၊ လုံျခဳံေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာအေျခခံမူေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးတို႔ကို ေဆြးေႏြးေနၾကတာပါ။ မိုင္ဂ်ာယန္ေဆြးေႏြးပြဲက်င္းပေနခ်ိန္မွာ ရွမ္းျပည္နယ္ ပင္လုံၿမိဳ႔မွာ တိုင္းရင္း သားေပါင္းစုံလူငယ္ညီလာခံတရပ္ကို ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္ေန႔ကေန ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ေန႔ထိ က်င္းပေနၾကၿပီး အနာဂတ္ျမန္မာႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။