ျမန္မာနိုင္ငံ​ေျမာက္ဖ်ား​ပိုင္း​ကစလို့​ လ်ွို​ေျမာင္အသြယ္သြယ္ကိုျဖတ္သန္း​ျပီး​ ​ေျမဆီဩဇာ​ေကာင္း​မြန္တဲ့​ ​ေတာင္ဘက္ ျမစ္ဝ ကၽြန္း​ေပၚအထိ ​ေျမျပန့္​လြင္ျပင္​ေတြကို မိုင္​ေထာင္ခ်ီ ​ေကြ့​ပတ္စီး​ဆင္း​ေနတဲ့​ ျမစ္မဟာ ဧရာဝတီရဲ့​သမိုင္း​နဲ့​ ဒီျမစ္ၾကီး​တ​ေလ်ွာက္ မွီတင္း​ေနထိုင္ၾကတဲ့​ လူမ်ိုး​ေပါင္း​စံုရဲ့​ ယဥ္​ေက်း​မႈနဲ့​ လူမႈစီး​ပြား​ဘဝ​ေတြကို ျမန္မာလူငယ္တိုင္း​ ငယ္စဥ္ဘဝက စလို့​ ​ေက်ာင္း​သင္ခန္း​စာ​ေတြထဲမွာ​ေရာ ျပင္ပစာ​ေပဗဟုသုတအ​ေနနဲ့​ေရာ သင္ယူ​ေလ့​လာ ရင္း​နွီး​ကၽြမ္း​ဝင္ခဲ့​ၾကပါတယ္။ အခု​ေတာ့​ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး​ မတိမ္​ေကာ​ေရး​၊​ ထာဝရ႐ွင္သန္စီး​ဆင္း​ေရး​အတြက္ ျမစ္ဖ်ား​ဧရာရဲ့​အစ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ဆံု​ေဒသမွာ ၾကီး​မား​တဲ့​ေရကာတာတခု တည္​ေဆာက္မယ့္​ စီမံကိန္း​ကို ဝိုင္း​ဝန္း​ကန့္​ကြက္ၾက၊​ ​ေဆာ္ဩၾကတဲ့​ အသံ​ေတြ ျမန္မာျပည္သူ​ေတြအၾကား​ က်ယ္က်ယ္​ေလာင္​ေလာင္ထြက္​ေပၚလာ​ေတာ့​မွ ​ေက်ာင္း​သင္ခန္း​စာထဲ ရာဇဝင္ထဲ နွစ္​ေပါင္း​ မ်ား​စြာအိပ္​ေပ်ာ္​ေနခဲ့​တဲ့​ ဧရာဝတီရဲ့​ ဝိညာဥ္လည္း​ တဖန္ျပန္လည္နိုး​ထလာခဲ့​ပါျပီ။ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ အပါအဝင္ ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္း​ရဲ့​အထက္ဘက္ ​ေမခနဲ့​ မလိချမစ္​ေပၚမွာ ​ေရကာတာ ၇ ခု တည္​ေဆာက္​ေရး​ ကို ျမန္မာစစ္အစိုး​ရလက္ထက္ ၂၀၀၆ ခုနွစ္ခန့္​ကစျပီး​ တ႐ုတ္နိုင္ငံပိုင္ China Power Investment Corporation (CPI) နဲ့​ နား​လည္မႈစာခ်ဳပ္ (MoU) လက္မွတ္​ေရထိုး​ေဆာင္႐ြက္ခဲ့​ေပမယ့္​ ဧရာဝတီျမစ္နဲ့​ပတ္သက္လို့​ ဒီလိုစိုး​ရိမ္မႈ​ေတြ က်ယ္ က်ယ္ျပန့္​ျပန့္​ ထြက္​ေပၚမလာခဲ့​ပါဘူး​။ အခုအခ်ိန္က်မွ ျမန္မာလူထုအၾကား​ စိုး​ရိမ္မႈ​ေတြၾကီး​ထြား​ခဲ့​ရတာရဲ့​ အဓိကအ​ေၾကာင္း​ရင္း​တခုက ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ အပါအဝင္ ​ေမခနဲ့​ မလိချမစ္​ေပၚမွာ တည္​ေဆာက္မယ့္​ေရကာတာ ၇ ခု စီမံကိန္း​ေၾကာင့္​ ျဖစ္​ေပၚလာမယ့္​ သဘာဝပတ္ဝန္း​က်င္ အ​ေပၚသက္​ေရာက္မႈ (Environmental Impact Assessment – EIA) ကို Biodiversity And Nature Conservation Association (BANCA) သု​ေတသနအဖြဲ့​က က်ယ္က်ယ္ျပန့္​ျပန့္​ ကြင္း​ဆင္း​ေလ့​လာဆန္း​စစ္ အကဲျဖတ္ထား​တဲ့​ အစီရင္ခံစာတ​ေစာင္ ျမန္မာျပည္သူ​ေတြအၾကား​ ​ေပါက္ၾကား​ခဲ့​ျခင္း​က စတင္ခဲ့​တယ္လို့​ ​ေျပာနိုင္ပါတယ္။ တ​ေလာကပဲ ျမန္မာအစိုး​ရရဲ့​ အမွတ္ (၁) လ်ွပ္စစ္စြမ္း​အင္ဝန္ၾကီး​ ဦး​ေဇာ္မင္း​က ​ေနျပည္​ေတာ္သတင္း​စာ႐ွင္း​လင္း​ပြဲတခု မွာ BANCA ကို အ​ေမရိကန္​ေဒၚလ ၁ ဒသမ ၂၅ သန္း​ေပး​ျပီး​ EIA ကို လုပ္​ေဆာင္ခိုင္း​ခဲ့​ေၾကာင္း​၊​ အင္တာနက္​ေပၚမွာ ျပန့္​နွံ့​ေနတဲ့​ အစီရင္ခံစာနဲ့​ပတ္သက္ျပီး​ “ခင္ဗ်ား​တို့​ မီဒီယာ​ေတြက ​ေျပာ​ေနၾကတဲ့​ အခ်က္​ေပါ့​။ အင္တာနက္မွာ တင္ထား​တဲ့​ report က စာမ်က္နွာ ၅၀၀ ​ေလာက္႐ွိတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ​ေရး​ထား​တာ ျမန္မာအစိုး​ရက မလိုက္နာဘူး​လို့​ ​ေျပာၾကတယ္။ BANCA က ဒီ report ကို တင္လို့​ မရဘူး။ BANCA ကို ကၽြန္​ေတာ္တို့​က စာခ်ဳပ္နဲ့​ ငွား​ထား​တာ၊​ မင္း​တို့​ ဒါလုပ္၊​ ျပီး​ရင္ အဲဒီ report ငါ့​ေပး​။ ဒါက Trade Secret ျဖစ္တယ္၊​ ​ေျပာလို့​မရဘူး​” လို့​ ​ေျပာခဲ့​ပါတယ္။ ဝန္ၾကီး​ဦး​ေဇာ္မင္း​ရဲ့​အ​ေျပာ​ေၾကာင့္​ အင္တာနက္​ေပၚက အစီရင္ခံစာဟာ အစစ္မဟုတ္သလိုလို၊​ ဧရာဝတီျမစ္ဆံု​ေရကာတာ စီမံကိန္း​ကို ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီး​လုပ္​ေနသူမ်ား​က “ဧရာဝတီ​ေရာဂါ” ျပန့္​ပြား​ေအာင္​ေဆာင္႐ြက္​ေနသလိုလို အဓိပၸါယ္သက္ ​ေရာက္​ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူ​ေတြလက္ထဲ ​ေရာက္႐ွိ​ေနတဲ့​ BANCA ရဲ့​ အစီရင္ခံစာဟာ ဝန္ၾကီး​ေျပာသလို စာမ်က္နွာ ၅၀၀ မဟုတ္ဘဲ အစီရင္ခံစာမ်က္နွာဖံုး​က​ေန အဆံုး​အထိ စာမ်က္နွာစုစု​ေပါင္း​ ၉၃၅ မ်က္နွာ႐ွိတဲ့​ ျပီး​ျပည္စံုတဲ့​ အစီရင္ခံစာတ​ေစာင္ျဖစ္ျပီး​ ၂၀၀၉ နွစ္ ​ေအာက္တိုဘာလ ရက္စြဲနဲ့​ ထုတ္ျပန္ထား​ျခင္း​ျဖစ္ပါတယ္။ လ်ွပ္စစ္ဝန္ၾကီး​ ဦး​ေဇာ္မင္း​က ​ေဒၚလာ ၁.၂၅ သန္း​ အကုန္က်ခံခဲ့​တာ ျမန္မာအစိုး​ရဘက္က ​ေဆာင္႐ြက္ခဲ့​သ​ေယာင္ ​ေျပာဆိုခဲ့​ေပမယ့္​ အစီရင္ခံစာအရ ဒီ​ေငြကို CPI က အကုန္က်ခံခဲ့​တာျဖစ္ပါတယ္။ BANCA ရဲ့​အဆိုအရ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ EIA ကို မလုပ္မျဖစ္လုပ္ရမယ္လို့​ စည္း​မ်ဥ္း​ဥပ​ေဒ သတ္မွတ္ထား​တာမ႐ွိပါ။ ဒါ​ေပမယ့္​ အခုလို ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္း​အထက္ပိုင္း​မွာ ​ေရအား​လ်ွပ္စစ္ထုတ္ယူ​ေရး​စီမံကိန္း​ၾကီး​ေတြ ​ေဆာင္႐ြက္ရာမွာ တ႐ုတ္အစိုး​ရရဲ့​ EIA နဲ့​ပတ္သက္တဲ့​ စိုး​ရိမ္မႈကို အသိအမွတ္ျပုသင့္​ေၾကာင္း​ ​ေဖာ္ျပထား​ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုး​ရဘက္ကလည္း​ စိုး​ရိမ္မႈ႐ွိတယ္လို့​ ​ေဖာ္ျပမထား​ပါဘူး​။ ဒါ​ေပမယ့္​ ျမန္မာအစိုး​ရရဲ့​ ပူး​ေပါင္း​ကူညီမႈကို ​ေက်း​ဇူး​တင္​ေၾကာင္း​ ​ေဖာ္ျပခဲ့​ပါတယ္။ BANCA က အခုလို ​ေရး​ထား​ပါတယ္။ “EIA is not mandatory yet in Myanmar. However regarding hydropower development of Ayeyawady River above Myitkyina, we should appreciate China's concern on EIA and should refer their EIA procedure.” BANCA ရဲ့​ အစီရင္ခံစာမွာ တ႐ုတ္အစိုး​ရရဲ့​ သဘာဝပတ္ဝန္း​က်င္ထိန္း​သိမ္း​ေစာင့္​ေ႐ွာက္​ေရး​ဥပ​ေဒနဲ့​ ​ေဆာက္လုပ္​ေရး​ စီမံကိန္း​မ်ား​ မတည္​ေဆာက္ခင္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား​က အစိုး​ရကျပဌာန္း​ထား​တဲ့​ EIA ဥပ​ေဒကိုလိုက္နာအ​ေကာင္အထည္ ​ေဖာ္ရ​ေၾကာင္း​ ​ေဖာ္ျပထား​တဲ့​အတြက္ အခု BANCA ရဲ့​ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ EIA ဟာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ​ေတြဘက္က တ႐ုတ္နိုင္ငံရဲ့​ ဥပ​ေဒကို လိုက္နာ​ေဆာင္႐ြက္ဖို့​ တာဝန္႐ွိတဲ့​အတြက္ လုပ္​ေဆာင္တာလား​၊​ ျမန္မာအစိုး​ရက ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ ​ေၾကာင့္​ ျဖစ္​ေပၚလာနိုင္တဲ့​ သဘာဝပတ္ဝန္း​က်င္ထိခိုက္မႈ​ေတြအတြက္ စိုး​ရိမ္လို့​ ​ေဆာင္႐ြက္တာလား​ဆိုတာ ​ေမး​ခြန္း​ထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲ့​ဒီအစီရင္ခံစာကို ဖတ္႐ႈလိုက္ရတဲ့​အတြက္ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ တည္​ေဆာက္​ေနဆဲနဲ့​ တည္​ေဆာက္ျပီး​ လတ္တ​ေလာ ကာလမွာပင္ ၾကီး​ၾကီး​မား​မား​ ဆိုး​က်ိုး​သက္​ေရာက္မႈ​ေတြကို ​ေဖာ္ျပထား​ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုး​ရရဲ့​ အဆိုအရ ဧရာဝတီျမစ္ ​ေရရဲ့​ ၇ % ကိုသာ ဆည္အတြင္း​ သို​ေလွာင္မွာျဖစ္တယ္လို့​ ဆိုပါတယ္။ BANCA ရဲ့​ GIS (Geographic Information System) တိုင္း​ထြာခ်က္အရ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာရဲ့​ ​ေရမ်က္နွာျပင္အက်ယ္ဟာ ဧက ၆၄,၇၈၄ (၂၆,၂၃၈ ဟက္တာ) ႐ွိမွာျဖစ္တဲ့​အတြက္ ​ေရ​ေအာက္နစ္ျမုပ္သြား​မယ့္​ ​ေျမဧက ၆၄,၇၈၄ ​ေၾကာင့္​ လတ္တ​ေလာၾကံု​ေတြ့​ရမယ့္​ ဆိုး​က်ိုး​ေတြက - (၁) ​ေက်း​႐ြာ​ေပါင္း​ ၃၂ စု ​ေရနစ္ျမုပ္သြား​မွာျဖစ္တယ္။ ယံုၾကည္ရတဲ့​ ​ေဒသခံသတင္း​အခ်က္အလက္​ေတြကို ကိုး​ကား​ျပီး​ အဆိုပါ​ေရနစ္ျမုပ္သြား​မယ့္​ ​ေက်း​႐ြာ​ေပါင္း​ ၃၀ ​ေက်ာ္က အိမ္​ေထာင္စု​ေပါင္း​ ၅,၀၀၀ ခန့္​၊​ လူဦး​ေရ ၈,၀၀၀ ခန့္​ အိုး​မဲ့​အိမ္မဲ့​ ျဖစ္သြား​လိမ့္​မယ္လို့​ ​ေဖာ္ျပထား​တယ္။ အျခား​ေလ့​လာမႈတခုကိုလည္း​ ကိုး​ကား​ျပီး​ BANCA က ​ေဖာ္ျပရာမွာ ​ေရနစ္ျမုပ္မယ့္​ ​ေက်း​႐ြာ​ေပါင္း​ ၄၇ ႐ြာ အထိ႐ွိနိုင္တယ္လို့​ ​ေဖာ္ျပထား​ပါတယ္။ ေရနစ္ျမုပ္သြား​မယ့္​ေက်း​႐ြာမ်ား​ကို BANCA က ​ေအာက္ပါအတိုင္း​ ​ေဖာ္ျပထား​ပါတယ္။ “According to our GIS map analysis, the following villages will be flooded. Tang Hpe; Te Yan Zup; Naing Sein; Nget Pyaw Daw; Zup Ra Yang; Sa ni to yang; Kwin Htau; Tang Bauk Yang; The waing; N Bum Yaung; U Ship Yang; Bum Rung; La Zup; Hkam Be Yang; Bum Lai; N Dawng Yang; Daw Man Yang; Ma Jang Yang; Ka Pyi Kawng; Kh Wa Yang; Tum Pang; Ma Li Yang; Au Ra Yang; U Laung Yang; Man Tawng; Shi Ngaw; Brm Ba; N Sawp Zup; N Jip; Hkat Pwa Hmaw; Zai ro (Za ru).” (၂) ​ေမချမစ္တ​ေလ်ွာက္ ​ေဖာက္လုပ္ထား​တဲ့​ ျမစ္ၾကီး​နား​-ခ်ီ​ေဗြ ကား​လမ္း​ရဲ့​ ၄၆ ကီလိုမီတာ႐ွည္လ်ား​တဲ့​ လမ္း​ပိုင္း​တခုလံုး​ ​ေရနစ္ျမုပ္သြား​မွာျဖစ္သလို ဒီလမ္း​ေပၚမွာ တည္​ေဆာက္ထား​တဲ့​ ၅၉ မိုင္ တံတား​၊​ ႐ွ​ေဂၚတံတား​တို့​လည္း​ ပ်က္စီး​နစ္ျမုပ္ သြား​မွာျဖစ္တယ္။ (၃) မလိချမစ္တ​ေလ်ွာက္ ​ေဖာက္လုပ္ထား​တဲ့​ ျမစ္ၾကီး​နား​-ပူတာအိုကား​လမ္း​ရဲ့​ ၄၈ ကီလိုမီတာခန့္္​႐ွည္လ်ား​တဲ့​ လမ္း​ပိုင္း​တခုလံုး​လည္း​ ​ေရနစ္ျမုပ္သြား​မွာျဖစ္သလို ဒီလမ္း​ေပၚမွာ တည္​ေဆာက္ထား​တဲ့​ အင္ဇူး​တံတား​၊​ တိန္ဇူး​တံတား​နဲ့​ အျခား​ တံတား​ငယ္မ်ား​လည္း​ ပ်က္စီး​နစ္ျမုပ္သြား​မွာျဖစ္တယ္။ (၄) ကခ်င္လူမ်ိုး​ေတြအတြက္ပါမက ျမန္မာတနိုင္ငံလံုး​ရဲ့​ ယဥ္​ေက်း​မႈအမွတ္လကၡဏာတရပ္ျဖစ္ျပီး​ သာယာလွပတဲ့​ ျမစ္ဆံု​ေဒသ ထာဝရ​ေပ်ာက္ဆံုး​သြား​မွာျဖစ္သလို ကခ်င္ျပည္နယ္ ခရီး​သြား​လုပ္ငန္း​ဖြံ့​ျဖိုး​မႈအတြက္ ဆံုး​႐ွံုး​မႈၾကီး​တရပ္ ျဖစ္သြား​ပါလိမ့္​မယ္။ (၅) စိုက္ပ်ိုး​နိုင္တဲ့​ လယ္​ေျမဧက ၁၈,၀၀၀ ​ေက်ာ္ ဆံုး​႐ွံုး​မွာ ျဖစ္သလို သစ္​ေတာမ်ား​နဲ့​ သဘာဝရင္း​ျမစ္​ေတြျဖစ္တဲ့​ အပင္မ်ိုး​စိတ္​ေတြနဲ့​ ဇီဝမ်ိုး​စိတ္ အမ်ား​အျပား​ ဆံုး​႐ွံုး​ပ်က္စီး​မွာျဖစ္ပါတယ္။ BANCA ဟာ EIA ကိုသာ ​ေဆာင္႐ြက္တာျဖစ္တဲ့​အတြက္ သဘာဝပတ္ဝန္း​က်င္ ပ်က္စီး​ဆံုး​႐ွံုး​မႈမ်ား​ကို အဓိကထား​ေလ့​လာခဲ့​ျပီး​ အခုတင္ျပခဲ့​တဲ့​ အ​ေျခခံအ​ေဆာက္အအံုပိုင္း​ဆိုင္ရာနဲ့​ ျမစ္ဆံု​ေဒသမွာ မွီတင္း​ေနထိုင္ၾကတဲ့​ ျပည္သူ​ေတြရဲ့​ လူမႈစီး​ပြား​ဘဝ အ​ေျပာင္း​အလဲနဲ့​ နစ္နာဆံုး​႐ွံုး​မႈ​ေတြကို မ​ေလ့​လာခဲ့​ပါဘူး​။ အဲဒီအတြက္ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ​ေၾကာင့္​ ျဖစ္​ေပၚလာနိုင္တဲ့​ လူမႈစီး​ပြား​ဘဝအ​ေပၚ အက်ိုး​သက္​ေရာက္မႈ (Social Impact Assessment – SIA) ကို မျဖစ္မ​ေန လုပ္​ေဆာင္ဖို့​ လိုအပ္​ေၾကာင္း​ကို အဲဒီအစီရင္ခံစာမွာ ​ေဖာ္ျပထား​ပါတယ္။ BANCA ျပုလုပ္ခဲ့​တဲ့​ EIA ဟာ ျမစ္ဆံုရဲ့​ အထက္ဘက္ ​ေမခနဲ့​ ​ေမလိခ ​ေရ​ေဝကုန္း​တန္း​တ​ေလ်ွာက္ လုပ္​ေဆာင္ခဲ့​တာျဖစ္ျပီး​ ဆည္တည္​ေဆာက္ျပီး​ပါက ျမစ္​ေအာက္ဘက္မွာ ျဖစ္​ေပၚနိုင္တဲ့​ သဘာဝပတ္ဝန္း​က်င္ အ​ေျပာင္း​အလဲအတြက္ ​ေလ့​လာမႈမ်ား​ မပါဝင္ပါ။ ထို့​အတူ SIA ကိုမျဖစ္မ​ေန ​ေဆာင္႐ြက္ဖို့​ အၾကံျပုခဲ့​တာဟာလည္း​ ​ေရကာတာ​ေၾကာင့္​ ဆံုး​႐ွံုး​နစ္နာသြား​ၾကမယ့္​ ျမစ္ဆံုပတ္ဝန္း​က်င္ကိုသာ ရည္ညြွႊန္း​ေျပာဆိုခဲ့​ဟန္႐ွိျပီး​ ဆည္တည္​ေဆာက္မႈ​ေၾကာင့္​ ျဖစ္​ေပၚလာနိုင္တဲ့​ ျမစ္​ေအာက္ဘက္မွာ​ေနထိုင္ၾကတဲ့​ ျပည္သူ​ေတြရဲ့​ လူမႈစီး​ပြား​ဘဝကို ထိခိုက္နိုင္​ေျခကို ​ေလ့​လာဖို့​ အၾကံျပုမထား​ပါဘူး​။                           ရင္း​ျမစ္။     ။ BANCA ရဲ့​ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ​ေၾကာင့္​ ​ေရလြွႊမ္း​သြား​မယ့္​ေနရာ​ေတြကို အျပာ​ေရာင္နဲ့​ ျပသထား​ပံု အခုအခ်ိန္အထိ ႐ွင္း​လင္း​ေျပာဆိုခဲ့​တဲ့​ အခ်က္အလက္​ေတြကို ျမန္မာျပည္သူ​ေတြထဲက BANCA အစီရင္ခံစာကို ​ေလ့​လာသိ႐ွိ​ေနၾကသူ​ေတြက စိုး​ရိမ္မကင္း​ျဖစ္ျပီး​ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ တည္​ေဆာက္မႈကို အမ်ိုး​သား​အ​ေမြအနွစ္တခု ဆံုး​႐ွံုး​ရံုမ်ွမက လတ္တ​ေလာနဲ့​ အနာဂတ္မွာ အတိဒုကၡနဲ့​ ရင္ဆိုင္ရမယ့္​ျပည္သူ​ေတြဘက္က ရပ္တည္​ေျပာဆိုလာၾကတာ ​ေတြ့​ရပါတယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ ​ေဖာ္ျပထား​တဲ့​ဆိုး​က်ိုး​ေတြဟာ နိုင္ငံအ​ေနနဲ့​ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာ​ေၾကာင့္​ ရ႐ွိလာနိုင္မယ့္​ အက်ိုး​အျမတ္နဲ့​ နွိုင္း​ယွဥ္ရင္ အက်ိုး​အျမတ္က ပိုၾကီး​တယ္လို့​ ျမန္မာအစိုး​ရရဲ့​ လ်ွပ္စစ္ဝန္ၾကီး​ ဦး​ေဇာ္မင္း​က ႐ႈျမင္သံုး​သပ္ျပီး​ ဆည္တည္​ေဆာက္​ေရး​ကို ဆက္လုပ္သြား​မယ္လို့​ ​ေျပာၾကား​ခဲ့​ဟန္တူပါတယ္။ “ဧရာဝတီျမစ္​ေရရဲ့​ ၇ % နႈန္း​ကိုသာ ယူတာပါ၊​ အဲ့​ဒီ ၇ % ခိုင္နႈန္း​ကလည္း​ ​ေရအား​လ်ွပ္စစ္လည္ပတ္ျပီး​ရင္ ျမစ္ထဲပဲ ျပန္စီး​ဝင္မွာျဖစ္လို့​ ဆည္တည္​ေဆာက္တာဟာ ျမစ္ကို ဘယ္လိုမွ မထိခိုက္ပါဘူး​” လို့​ ဦး​ေဇာ္မင္း​က ​ေခ်ပ​ေျပာဆိုခဲ့​တယ္။ “ဘီလူး​ေခ်ာင္း​ၾကီး​က​ေန ​ေရအား​လ်ွပ္စစ္ထုတ္ယူလာခဲ့​တာ ၅၂ နွစ္႐ွိျပီ၊​ ဘာမွ မျဖစ္ခဲ့​ပါဘူး​” လို့​လည္း​ နွိုင္း​ယွဥ္ျပခဲ့​တယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ ျမန္မာအစိုး​ရဘက္ကလည္း​မရည္ညြွႊန္း​သလို အစိုး​ရရဲ့​ ျမစ္ဆံုဆည္တည္​ေဆာက္မႈကို ​ေဝဖန္ကန့္​ကြက္ၾကတဲ့​ ျပည္သူ​ေတြလည္း​ ​ေမ့​ေနတဲ့​ အခ်က္တခု႐ွိပါတယ္။ အဲဒါက​ေတာ့​ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာရဲ့​ အထက္ဘက္ ​ေမခနဲ့​ မလိချမစ္​ေတြ​ေပၚက ​ေနာက္ထပ္ ​ေရကာတာ ၆ ခု တည္​ေဆာက္မယ့္​ စီမံကိန္း​ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္း​ေတြက​ေရာ ဧရာဝတီျမစ္ရဲ့​ အသက္​ေသြး​ေၾကာျဖစ္တဲ့​ ျမစ္နွစ္သြယ္ရဲ့​ ​ေရဆင္း​အား​ကို အဆင့္​ဆင့္​ထိန္း​ခ်ဳပ္ၾကတဲ့​အတြက္ ဧရာဝတီျမစ္​ေရစီး​နႈန္း​ကို နည္း​ပါး​မသြား​ေစနိုင္ဘူး​လား​။ ေမချမစ္​ေပၚက ​ေရအား​လ်ွပ္စစ္စီမံကိန္း​ ၅ ခု တည္​ေဆာက္မွာျဖစ္ျပီး​ မီဂါဝပ္ ၂,၈၀၀ ႐ွိတဲ့​ ခ်ီ​ေဗြ (Chibwe) ၊​ မီဂါဝပ္ ၂,၇၀၀ ႐ွိတဲ့​ ​ေခါင္လန္ဖူး​ (Kawanglangphu) ၊​ မီဂါဝပ္ ၂,၀၀၀ ႐ွိတဲ့​ ဖီ​ေဇာ (Pisa) ၊​ မီဂါဝပ္ ၁,၈၀၀ ႐ွိတဲ့​ ဝူ​ေဆာက္ (Wusok) နဲ့​ မီဂါဝပ္ ၁,၂၀၀ ႐ွိတဲ့​ ယီနန္ (Yenam) နဲ့​ မလိချမစ္​ေပၚမွာ မီဂါဝပ္ ၁,၉၀၀ ႐ွိတဲ့​ လိုင္ဇာ (Laiza) ​ေရအား​ လ်ွပ္စစ္ ထုတ္လုပ္မည့္​ ​ေရကာတာမ်ား​ တည္​ေဆာက္မွာျဖစ္ျပီး​ အဲ့​ဒီျမစ္နွစ္သြယ္ဆံုဆည္း​ရာ ျမစ္ဆံုရဲ့​ ​ေအာက္ဖက္ ၅ ကီလိုမီတာခန့္​အကြာမွာမွ အခုအျငင္း​ပြား​စရာျဖစ္လာတဲ့​ မီဂါဝပ္ ၄,၁၀၀ ႐ွိတဲ့​ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာကို တည္​ေဆာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့​ဒါ​ေၾကာင့္​ လ်ွပ္စစ္ဝန္ၾကီး​ေျပာတဲ့​ ျမစ္​ေရရဲ့​ ၇% ပဲယူတာပါဆိုတာ အထက္က ဆည္ ၆ ခု မျပီး​ခင္ ​ေမခနဲ့​ မလိခ ျမစ္နွစ္ စင္း​က စီး​ဝင္လာတဲ့​ ​ေရဆင္း​နႈန္း​ရဲ့​ ၇ % နႈန္း​ကို ​ေျပာတာလား​၊​ ဒီဆည္ ၆ ခု တည္​ေဆာက္ျပီး​ေနာက္ပိုင္း​ ​ေျပာင္း​လဲသြား​နိုင္တဲ့​ ​ေရဆင္း​နႈန္း​အ​ေပၚမွာ တြက္ခ်က္​ေျပာတာလာဆိုတာ ႐ွင္း​႐ွင္း​လင္း​လင္း​မသိရတဲ့​ ​ေပ်ာက္​ေနတဲ့​ ကြင္း​ဆက္တခု ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို့​ ​ေမခနဲ့​ ​ေမလိခမွာ ဆည္ ၆ ခုတည္​ေဆာက္ျပီး​ ​ေရဆင္း​နႈန္း​နည္း​သြား​လို့​ ဧရာဝတီ ျမစ္ထဲ ​ေရစီး​ဝင္မႈ ပိုျပီး​နည္း​ပါး​သြား​တာနဲ့​ၾကံုရရင္ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာက လိုအပ္တဲ့​ေရကို ၇% ထပ္ပိုယူခဲ့​ရင္ ဘာ​ေတြ ျဖစ္လာနိုင္သလဲ။ အဲ့​ဒါ​ေၾကာင့္​ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး​ အစဥ္ထာဝရ ႐ွင္သန္စီး​ဆင္း​ေနတာကို ​ေတြ့​ျမင္လိုသူအား​လံုး​ ဧရာဝတီျမစ္ကို ကယ္တယ္ဖို့​ ၾကိုး​ပမ္း​ၾကသူအား​လံုး​ ဂ႐ုျပုသင့္​တဲ့​အခ်က္က ျမစ္ဆံု​ေရကာတာတခုကိုသာ အာရံုစိုက္တာထက္ ျမစ္ဆံုရဲ့​ အထက္ဘက္မွာ တည္​ေဆာက္မယ့္​ ​ေရအား​လ်ွပ္စစ္စီမံကိန္း​ ၆ ခုကိုလည္း​ စနစ္တက်​ေလ့​လာ သု​ေတသနျပုသင့္​ပါတယ္။ နိုင္ငံ​ေတာ္အစိုး​ရအ​ေနနဲ့​လည္း​ ျမစ္ဆံု​ေရကာတာတည္​ေဆာက္​ေရး​အ​ေပၚ ကန့္​ကြက္​ေဝဖန္​ေနမႈအ​ေပၚ ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီး​ လုပ္ၾကတယ္လို့​ သ​ေဘာမထား​သင့္​ဘဲ ဒီမိုက​ေရစီအစိုး​ရတရပ္ရဲ့​ စံနႈန္း​ေတြနဲ့​အညီ ျပည္သူ​ေတြရဲ့​ စိုး​ရိမ္မႈကို အ​ေလး​ထား​ျပီး​ စီမံကိန္း​ဆိုင္ရာ သတင္း​အခ်က္အလက္မ်ား​ကို ျပည္သူလူထုက လက္လွမ္း​မီ ​ေလ့​လာနိုင္​ေအာင္ ပြင္း​လင္း​ျမင္သာစြာ ထုတ္ျပန္​ေပး​သင့္​ပါတယ္။ အဲဒါမွသာ ျပည္သူနဲ့​ အစိုး​ရ ပူး​ေပါင္း​ေဆာင္႐ြက္တဲ့​ နိုင္ငံဖြံ့​ျဖိုး​ေရး​ ျဖစ္မွာပါ။