ယခင္အစိုးရလက္ထက္က မေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွာ ယခုအစုိးရလက္ထက္တြင္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ တာဝန္ပံုက်လာေပသည္။ ၆၈ ႏွစ္ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးကား ယခုထက္တုိင္ တုိင္းျပည္ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနဆဲ၊ ျပည္သူမ်ား ဒုကၡေဝေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ အႏုိင္မရေသးခင္ကတည္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အဓိကရည္မွန္းခ်က္ထဲတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ဖို႔လည္း ပါဝင္သည္။ ထိုအခ်ိန္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၂၁ ရာစု ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လက္မွတ္ေရးထိုးႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မည္ဟုလည္း ဆိုပါသည္။ ယခု အန္အယ္လ္ဒီလက္ထဲ အာဏာရလာပါၿပီ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုိလားသူမ်ားကလည္း အန္အယ္လ္ဒီကို ပံုေအာမဲထည့္လုိက္ၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မျဖစ္မေန တည္ေဆာက္ဖို႔ တႏုိင္ငံလံုး ေဒသအသီးသီးတြင္ အပစ္အခတ္မ်ား ရပ္စဲသြားဖုိ႔ တုိင္းရင္းသားေပါင္းစံု တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အားလံုး ပါဝင္တည္ေဆာက္မည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ ဖြဲ႔စည္းဖို႔မွာလည္း ယခုအစိုးရအဖြဲ႔သစ္တြင္ တာဝန္ရွိလာေပသည္။ အန္အယ္လ္ဒီအစုိးရ၏ ပထမရက္ေပါင္း ၁ဝဝ အတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဘယ္လိုအစပ်ိဳးမလဲ၊ ဘယ္လို စတင္တည္ေဆာက္မလဲဆိုသည္မွာ ေမးစရာေမးခြန္း ျဖစ္လာသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကမူ ေနာက္တလႏွစ္လအတြင္း တုိင္းရင္းသားအားလံုး ပါဝင္ေသာ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီအားလံုး ပါဝင္ေသာ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံႀကီးကို ေခၚဆိုႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ ေၾကညာသြားခဲ့သည္။ ထိုေၾကညာခ်က္ကုိ တခ်ိဳ႕က ဘဝင္မက်လွ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အထင္ႏွင့္ ေျပာေနျခင္းျဖစ္သည္၊ ဆႏၵေစာလြန္းသည္ စသည္ျဖင့္ ယခင္အစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ပံုကို စံထားၿပီး ေဝဖန္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တခ်ဳိ႕ကမူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျပည္သူလူထုေထာက္ခံမႈ အရွိဆံုးေခါင္းေဆာင္၊ တုိင္းရင္းသားအားလံုးက ယံုၾကည္မႈ အရွိဆံုးေခါင္းေဆာင္၊ ေျပာသည့္အတုိင္း ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေသာေခါင္းေဆာင္ျဖစ္၍ ထိုညီလာခံမွာ မျဖစ္ႏုိင္စရာမရွိဟု ေျပာလာၾက၏။ မည္သုိ႔ပင္ဆိုေစ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္လာသည္ကား သံသယျဖစ္စရာမလိုေပ။ တႏုိင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း မရွိေသာ ဝ ျပည္ ေသြးစစ္ညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔လို အင္အားေတာင့္တင္းလွသည့္ အဖြဲ႔မ်ိဳး၊ ေကအုိင္ေအ/ေကအုိင္အုိလို အင္အားေတာင့္တင္းသည့္ ကခ်င္တို႔ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲကို ေထာက္ခံၾက၏။ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးလုိေၾကာင္း အတိအလင္း ေျပာဆိုလာၾကသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားလုပ္လွ်င္ အားလံုးကလက္ခံၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ႏုိင္မည္ဟုလည္း ယံုၾကည္ၾကသည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္စဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေပၚ တုိင္းရင္းသားမ်ား ယံုၾကည္ၾကသလုိ အႏွစ္ ၆ဝ နီးပါးအၾကာ ယခုလိုကာလမ်ိဳးတြင္လည္း သမီးျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ တုိင္းရင္းသားမ်ားက ယံုၾကည္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္သူ၏ ေထာက္ခံမႈသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ဖခင္ႏွင့္ ျခားနားမႈ မရွိေသာ္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အေျခအေနႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အေျခအေနမွာ တူညီမႈမရွိၾကသလို အခ်ိန္ကာလကလည္း မတူညီေတာ့ေပ။ ထိုအခ်ိန္က အာဏာကို အဓိကခ်ဳပ္ကိုင္ၿပီး အမိန္႔ေပးႏုိင္သည့္ ေသနတ္သည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလက္ထဲတြင္ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခု အမိန္႔ေပးႏုိင္ေသာ ေသနတ္သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လက္ထဲတြင္ မရွိေပ။ ထိုအေျခအေန ကြာျခားမႈမွာ အဓိကျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုအေျခအေနကို အေျပာင္းအလဲျပဳႏုိင္သည့္ ျပည္သူလူထု အင္အားမွာမူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေနာက္တြင္ အင္ႏွင့္အားႏွင့္ ေတာင့္တင္းခိုင္မာစြာ ရွိေနပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံ ေအာင္ျမင္ဖို႔ အေရးႀကီးလွေပသည္။ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္းက ေနျပည္ေတာ္တြင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားက စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားကို ေခၚယူေတြ႔ဆံုကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာထားကုိ ရွင္းျပၾကေလသည္။ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ယခု ၅ ႏွစ္အတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ႏုိင္ရမည္ဟု သူႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ျပည္သူလူထုကလည္း ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ပါဝင္ရန္လိုေၾကာင္း ေျပာဆိုသြားခဲ့ေလသည္။ တပ္မေတာ္ကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လုိလားေၾကာင္း ေျပာဆိုလုိက္ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္ထဲရွိေနေသာ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရလွ်င္ ထြက္ေပးမလား၊ ထြက္မေပးဘူးလား ဆိုသည္ကုိ အတိအက် ေျခေျချမစ္ျမစ္ ေျပာမသြားခဲ့ေပ။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တပ္မေတာ္သည္ အဓိက အခန္းက႑က ပါဝင္ေနေၾကာင္းကိုမူ ျငင္း၍မရႏုိင္ေပ။ ယခင္အစုိးရလက္ထက္က လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ေသာ အန္စီေအစာခ်ဳပ္ထဲတြင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိ္င္အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔သာ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး အင္အားေတာင့္တင္းေသာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ႀကီးမ်ားႏွင့္ ေနာက္ဆံုး လက္နက္ကိုင္ တုိက္ခိုက္လာေသာ အဖြဲ႔ ၃ ဖြဲ႔မွာမူ အန္စီေအစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးပြဲတြင္ မပါဝင္ခဲ့ေပ။ စင္စစ္အားျဖင့္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖို႔အတြက္ ပထမဆံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို တည္ေဆာက္ရမည္ျဖစ္သည္။ ေသနတ္သံအားလံုး မၾကားရေတာ့သည္အထိ ေဒသအသီးသီးတြင္ တုိက္ပြဲမ်ားကို ရပ္ဆုိင္းပစ္ရမည္။ ပထမဆံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မလုပ္ႏုိင္ဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို လုပ္ႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ ေသနတ္သံမ်ား ၾကားေနရျခင္း၊ ပစ္ခတ္တုိက္ခိုက္မႈမ်ား ရွိေနျခင္းတို႔မွာ အမွန္တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မတည္ေဆာက္လို၍လည္း ျဖစ္ပါသည္။ လက္နက္စြဲကိုင္၍ သူေသကိုယ္ေသ တုိက္ပြဲဝင္ေနေသာ ဘက္ႏွစ္ဘက္သည္ တဦးကိုတဦး မယံုၾကည္၍လည္း ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ဆုိလုိသည္မွာ ယံုၾကည္မႈ မတည္ေဆာက္ႏုိင္လွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း တည္ေဆာက္ႏုိင္မည္မဟုတ္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးမွာ ၆၈ ႏွစ္ ၾကာေညာင္းခဲ့ရသည္။ ယခုလည္း နယ္ေျမထိန္းသိမ္းမႈ ျပႆနာ၊ သယံဇာတ ပိုင္ဆုိင္လိုမႈ ျပႆနာ၊ တနည္းေျပာရလွ်င္ ေက်ာက္စိမ္းျပႆနာ၊ သစ္ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈ ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ အစုိးရစစ္တပ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားၾကား အပစ္အခတ္ မရပ္စဲႏုိင္ျခင္းျဖစ္၏။ နယ္ေျမျဖတ္သန္းခြင့္ကိုပင္ ခြင့္မျပဳႏုိင္ျခင္းျဖစ္၏။ ထိုကဲ့သို႔ ယံုၾကည္မႈ မတည္ေဆာက္ႏုိင္သ၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ၾကာေလ ေဝးေလ ျဖစ္၏။ ႏွစ္ဘက္ညႇိႏႈိင္း၍ စစ္ပြဲမ်ားကို မရပ္ႏုိင္လွ်င္ တဘက္ဘက္က အပစ္ခတ္ ရပ္စဲေပးႏုိင္လွ်င္ေကာ မျဖစ္ႏုိင္ေပဘူးလား။ အစိုးရဘက္ကျဖစ္ေစ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားဘက္က ျဖစ္ေစ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေပးလိုက္လွ်င္ တဘက္ကလည္း အလုိလို ရပ္စဲသြားႏုိင္ပါသည္။ မိမိဘက္က ရပ္စဲေပးလုိက္၍ တဘက္က အပစ္အခတ္ မရပ္စဲဘဲ တိုးခ်ဲ႕တုိက္ခိုက္လာလွ်င္ေကာ ဘယ္လုိလုပ္မလဲဟု တခ်ိဳ႕က ေမးၾက၏။ ထိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ယခုလို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ေနခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် အလြန္နည္းပါသည္။ ထိုေမးခြန္းမ်ိဳးမွာလည္း တဘက္ကို ယံုၾကည္မႈ နည္းလြန္းျခင္း၏ သံသယစိတ္ ျဖစ္ပါသည္။ ကိုယ္နာၿပီး သူသာမည္ဆိုသည့္ ေစ်းကြက္ တြက္ျခင္းမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ကိုယ္က အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး တဘက္က အတင့္ရဲၿပီး ေရာင့္ငမ္းတက္လာလွ်င္ ႏုိင္ငံေရးအရ မိမိကသာၿပီး တဘက္က ႐ႈံးနိမ့္သြားေပလိမ့္မည္။ သေဘာာထားႀကီးမႈႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အမွန္တကယ္လုိလားေၾကာင္း တဘက္သတ္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေပးလုိက္လွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္လည္း အျမတ္ထြက္သလို ႏုိင္ငံေရးအရ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေသာဘက္ကသာ အသာစီးရသြားသည့္ သေဘာထားႀကီးေၾကာင္း ျပလုိက္ျခင္းလည္းျဖစ္၏။ ထိုအေျခအေနမ်ိဳးကို အဖန္တီးႏုိင္ဆံုးမွာ အစုိးရႏွင့္ တပ္မေတာ္သာ ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၆ဝ  ေက်ာ္လာသည္အထိ ထိုကဲ့သို႔ မယံုၾကည္မႈမ်ား၊ စိတ္သေဘာထား နိမ့္က်မႈမ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ ၾကာေနရသည္ဆိုလွ်င္ မွားမည္မထင္ေပ။ တဘက္ႏွင့္တဘက္ မယံုၾကည္ဘဲ သူကင့ါကို သတ္မလား၊ ငါ့ေနာက္ေက်ာကို ဓားႏွင့္ထိုးမလားဟု စိတ္ထင့္ေနေသးသေရြ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မတည္ေဆာက္ႏုိင္ေသးေပ။ လက္နက္စြန္႔မွ၊ လက္နက္အပ္မွ ေဆြးေႏြးမည္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကား ေျပာမည္ဆိုလွ်င္လည္း ၿငိိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ဖို႔ မလြယ္လွေပ။ ယံုၾကည္မႈမရွိ၍ လက္နက္ကိုင္တုိက္ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ သူတို႔လက္နက္ကုိ ဖက္တြယ္ထားၾကေပလိမ့္မည္။ ထိုသို႔ တဘက္ႏွင့္တဘက္ ယုံၾကည္ႏုိင္ေအာင္ ယခုအာဏာရေနေသာ အန္အယ္လ္ဒီပါတီႏွင့္ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔သာလွ်င္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ အႏွစ္ ၅ဝ ေက်ာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္လြန္ အရပ္သား အာဏာရသည့္သမုိင္းတြင္ အႏွစ္ ၇ဝ နီးပါး ျပည္တြင္းစစ္ကို ရပ္စဲပစ္ႏုိင္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ား၊ အလားအလာမ်ား ျမင္ေတြ႔ေနရေပသည္။ ထိုအေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားသံုးသပ္ၾကဖို႔ လိုသည္။ ေနာက္ထပ္ အႏွစ္ ၃ဝ၊ အႏွစ္ ၅ဝ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး ေရရွည္ေနသမွ် မိမိတို႔ တုိင္းရင္းသားမ်ားကလည္း အက်ိဳးယုတ္သထက္ယုတ္ကာ လံုးပါး ပါးသြားႏုိင္သလို တုိင္းျပည္လည္း ပို၍ စုပ္ျပတ္သတ္သြားႏုိင္သည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္လည္း တေက်ာ့ျပန္ မလႊမ္းမိုးသြားႏုိင္ဟု မည္သူမွ အာမခံႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။ လက္နက္အားကိုးေသာ အေတြးအေခၚ၊ မိမိကိုယ္မိမိ မာန္တက္ေသာ မာနမ်ားကို ဖယ္ရွားႏုိင္ဖို႔ လုိေပလိမ့္မည္။ အဓမၼသည္ ယာယီသာျဖစ္ၿပီး ဓမၼသည္ ထာဝရျဖစ္ေၾကာင္း ႐ုိးသားေျဖာင့္မတ္စြာ နားလည္သေဘာေပါက္လွ်င္ ၂၁ ရာစု ပင္လံုသည္လည္း ေအာင္ျမင္ႏုိင္မွာျဖစ္သလို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလည္း ႏွစ္ပိုင္းအတြင္း တည္ေဆာက္ႏုိင္ၾကေပလိမ့္မည္။