၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ကေနဒါႏုိင္ငံရဲ႕ ေတာမီးရာသီကေတာ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တုန္းကထက္ သီတင္းပတ္ ၂ ပတ္ ၃ ပတ္ေလာက္ေစာၿပီး စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါဟာ အနိမ့္ပိုင္းေတာင္ကုန္းေဒသပိုင္းက ျမက္ေသေတြဟာ ျမင့္မားတဲ့ အပူခ်ိန္ေၾကာင့္ အလွ်င္အျမန္ ေသြ႔ေျခာက္လာခဲ့ၾကလို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ဆိ္ုပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဧၿပီလကတည္းက ဗင္ကိုးဗားမွာ ၂၅ ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီးရပ္စ္အထိ ျမင့္တက္လာခဲ့တဲ့ရက္ေတြ ရွိလာခဲ့တဲ့အတြက္ ဒါဟာ ဇူလိုင္လမွာ ရွိတတ္တဲ့ ပ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္ထက္ေတာင္ ျမင့္မားေနခဲ့လုိ႔ ေဒသအတြင္းပိုင္းမွာ မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈေတြ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ေႏြရာသီရဲ႕ အျမင့္ဆံုးလိုမ်ိဳးလို႔ေတာင္ ထင္ၾကရပါတယ္။ ၿဗိတိသွ် ကိုလံဘီယာေဒသ သစ္ေတာ၀န္ႀကီး စတိဗ္ထြမ္ဆင္ကေတာ့ “ဒီလို ေစာေစာစတာဟာ စိုးရိမ္စရာပါပဲ” လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ အဂၤါေန႔က ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး “မေန႔က ညက က်ေနာ့္ဆီ သတင္းစ၀င္လာၿပီဆိုတာနဲ႔ စိတ္က လႈပ္ရွားလာၿပီး ဗိုက္ထဲမွာ မအီမသာ ျဖစ္လာေတာ့တာပါပဲဗ်ာ” လို႔ ဆက္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ၿပီးခဲ့တဲ့ အဂၤါေန႔က စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့တဲ့ ကေနဒါႏုိင္ငံက ျပင္းထန္တဲ့ ေတာမီးဟာ ေဖာ့ထ္မက္မာေရးၿမိဳ႕ကို ပတ္၀ိုင္း ေလာင္ကၽြမ္းေနခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ၾကာသပေတးေန႔အထိ မီးအားေလ်ာ့က်မသြားေသးတဲ့အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ တာ၀န္ရွိ အရာရွိေတြက ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့လူေတြကို ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ပိုၿပီး ေတာင္ဘက္ပိုင္းက်တဲ့ ေနရာေတြမွာ ျပန္ၿပီး ေရႊ႕ေျပာင္းေနရာခ်ေပးေနရပါတယ္။ ေတာမီးဒဏ္သင့္ခံရတဲ့ ေျမာက္ဘက္က စခန္းေတြက ေနာက္ထပ္ လူေပါင္း ၂၅၀၀၀ ကိုလည္း ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ သယ္ထုတ္ေပးဖို႔ ျပင္ဆင္ေနရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ေရႊ႕ေပးၾကရတဲ့ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ အစပိုင္းမွာ ေရနံစိမ့္ေျမေတြမွာ ခုိလႈံဖို႔ ေျမာက္ဘက္ပိုင္းကို ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကသူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မီး တနာရီကို ၂၅ မိုင္ႏႈန္း တိုက္ခတ္ေနတဲ့ေလက ပိုၿပီး ႀကီးထြားက်ယ္ျပန္႔လာေစတဲ့အတြက္ ေဖာ့ထ္ မက္မာေရးၿမိဳ႕ရဲ႕ ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၁၀၀ ေက်ာ္ေ၀းတဲ့ ပိုၿပီး လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ေနရာေတြကို ေလေၾကာင္းကေန ေရႊ႕ေျပာင္းပို႔ေဆာင္ေပးဖို႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက စုစည္းေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ အယ္လ္ဘာတာဟာ ေတာမီးႀကီးကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း ပိုၿပီးက်ယ္ျပန္႔တဲ့ မျဖစ္မေန ေရႊ႕ေျပာင္းရမယ့္ ေဘးကင္းရာေနရာကို သတ္မွတ္ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကရပါတယ္။ တာ၀န္ရွိသူေတြက ၾကာသပေတးေန႔ ညေနပိုင္းမွာ လူ ၈၀၀၀ ကို ေျမာက္ပိုင္းစခန္းေတြကေန ေလယာဥ္နဲ႔ စတင္သယ္ထုတ္ေပးႏုိင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ၾကပါတယ္။ အယ္လ္ဘာတာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေရခ်ယ္လ္ ေနာ့တေလကေတာ့ “က်မတို႔ ေလာေလာဆယ္ အဓိက ထားတာကေတာ့ အဲဒီလူေတြကို ေတာင္ပိုင္းကို ျဖစ္ႏုိင္သမွ် ျမန္ျမန္ပို႔ေပးဖို႔ပါပဲ” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီလုပ္ငန္းစခန္းေတြဟာ ၿမိဳ႕က ထြက္ေျပးလာတဲ့ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ သူေတြအတြက္ သဘာ၀အရ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းရာ ေနရာတခုလို႔ ယူဆရပါတယ္။ ေဖာ့ထ္မက္မာေရးၿမိဳ႕ဟာ ကေနဒါရဲ႕ အဓိက ေရနံစိမ့္ေျမေနရာက က်ယ္ေျပာလွတဲ့ သစ္ေတာႀကီးေတြ ၀ိုင္းရံထားတဲ့ၿမိဳ႕ပါ။ ေဆာ္ဒီအာေရဘီးယားနဲ႔ ဗင္နီဇြဲလားၿပီးရင္ တတိယ အႀကီးဆံုး အရန္ ေရနံထြက္ရွိရာလို႔ သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့ ေနရာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အဂၤါနဲ႔ ဗုဒၶဟူးေန႔ေတြက ၿမိဳ႕ကေန ေတာင္ဘက္ မုိင္ ၃၀ ေလာက္မွာရွိတဲ့ ဆင္ေျခဖံုးေဒသေတြကို ပထမ ထြက္ေျပးလာၾကသူေတြကေတာ့ ညသန္းေခါင္ေက်ာ္ ၾကာသပေတးေန႔အေရာက္မွာ ကေနဒါ ေတာ္၀င္ျမင္းစီး ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြက ေတာမီးႀကီးမား က်ယ္ျပန္႔လာေနတဲ့အေၾကာင္း တအိမ္တက္ဆင္း လိုက္လံသတိေပးလာခဲ့လို႔ ဘတ္စ္ကားေတြေပၚကို စုၿပံဳတက္ေရာက္ခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ အဲဒီလူေတြထဲက အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေတာင္ဘက္ပိုက်တဲ့ မိုင္ ၁၈၀ ေလာက္ကြာလွမ္းတဲ့ လက္လာဘီရွီၿမိဳ႕ကို ေရႊ႕ေျပာင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာ့တေလက ေတာမီးလွ်ံဟာ ေဖာ့ထ္မက္မာေရးၿမိဳ႕က အိမ္ေျခနဲ႔ အေဆာက္အဦ ၁၆၀၀ ကို ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနာ့တေလဟာ အဲဒီမီးသင့္ရာေဒသကို ေလယာဥ္နဲ႔ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး တြစ္တာကေန ဟက္တာ ၈၅၀၀၀ ဒါမွမဟုတ္ ၃၃၀ မိုင္ပတ္လည္ေလာက္ ေဒသေတြက ဓာတ္ပုံေတြကို ၾကာသေတးေန႔က တင္ျပေပးခဲ့ၿပီး “ေလယာဥ္ေပၚက ၾကည့္ရတဲ့ ျမင္ကြင္းကေတာ့ ရင္က်ိဳးစရာပါပဲရွင္” လို႔ သူက ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ အယ္လ္ဘာတာျမဴနီစီပယ္လ္၀န္ႀကီး ဒင္နီးေရးလ္ လာရီဗီးကေတာ့ ေတာမီးကို မီးသတ္သမား ၂၅၀ ေလာက္က အႀကီးစား မီးသတ္စက္ေပါင္း ၁၂ ခုနဲ႔ ဟယ္လီေကာ့ပတာ ၁၂ စီးေလာက္ကို အသံုးျပဳၿပီး ၿငိႇမ္းသတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာျဖစ္သလို ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတဲ့ ေလေၾကာင္းပိုင္နက္ကလည္း လံုၿခဳံစိတ္ခ်ရပါတယ္” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေဖာ့ထ္မက္မာေရးရဲ႕ မီးသတ္ဌာန ဦးစီးအရာရွိ ဒါဘီ အဲလင္ကလည္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတခုမွာ သူတို႔ရဲ႕ ကယ္ဆယ္သယ္ထုတ္ေပးတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မ်က္ရည္ဆည္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း “ဘယ္သူမွ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာ မရွိပါဘူး။ ခုထိေတာ့ ဘယ္သူမွလည္း မေသေသးပါဘူး။” လို႔ ရွင္းလင္းေျပာဆိုခဲ့သလို “ဒီကိစၥကို က်နာ္တို႔ ဆံုးခန္းတိုင္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ခုထိလည္း အဲဒီလို ေျပာႏုိင္ပါေသးတယ္။” လို႔ သတင္းသမားေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူက “က်ေနာ္တို႔ ဒီမွာရွိေနၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အားေကာင္းေမာင္းသန္ ရွိေနၾကၿပီး က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္အလုပ္ကို ကိုယ္လုပ္ေနေနၾကတုန္းပါပဲဗ်ာ” လို႔လည္း ဆက္ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတခါ ေတာမီးႀကီးကေတာ့ တကယ့္ကို ႀကီးမားျပင္းထန္တယ္လို႔ ေျပာရမယ့္ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ အယ္လ္ဘာတာက ေတာမီးရဲ႕ က်ယ္ျပန္႔လာမႈဟာ စတုရန္း ကီလိုမီတာ ၈၅၀ (၃၂၈ ဒသမ ၂ စတုရန္းမိုင္) အထိ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ လူေတြဟာ ေလးရက္အတြင္း ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေဘးကင္းရာ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးရေတာ့မယ့္ အေရးနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရပါၿပီ။ တကယ္ေတာ့ ကေနဒါအစိုးရက ဒီေလာက္ထိ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ ၿငိႇမ္းသတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကေပမယ့္ ေတာင္ပိုင္းအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေလာင္ကၽြမ္းလာခဲ့ၿပီး စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကထက္ ၅ ဆအထိ ႀကီးထြားလာခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၈၈၀၀၀ ေက်ာ္ကို ေဘးကင္းရာကို ကယ္ထုတ္ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့ရၿပီးပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ေလတိုက္ခတ္မႈျပင္းရင္ ျပင္းသလို မီးရဲ႕ ေလာင္ကၽြမ္းမႈ ပမာဏက ပိုၿပီး ႀကီးမားလာေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ေတာမီးဟာ ကေနဒါ ေရနံစိမ့္ေျမေဒသမွာ တနဂၤေႏြေန႔မွာ စတင္ေလာင္ကၽြမ္းလာခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေရနံစိမ့္ေျမစီမံကိန္း အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ထုတ္လုပ္မႈကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့ရပါတယ္။ အံ့ၾသစရာေကာင္းတာက ဒီေလာက္ႀကီးမားတဲ့ ေတာမီးႀကီးကို ထိန္းခ်ဳပ္ၿငိႇမ္းသတ္ရင္း ျပည္သူလူထုရဲ႕ အသက္ေတြကို ကယ္တင္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတဲ့ မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ၊ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားေတြရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေၾကာင့္ ခုခ်ိန္ထိေတာ့ အေသအေပ်ာက္ မရွိေသးဘူးလိ္ု႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကယ္ထုတ္ေရႊ႕ေျပာင္းေပးတဲ့ လမ္းေၾကာင္းမွာေတာ့ အနည္းဆံုး ယာဥ္တိုက္မႈတခုျဖစ္ခဲ့ၿပီး အေသအေေပ်ာက္လည္း ရွိခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အယ္လ္ဘာတာ အေရးေပၚ စီမံကြပ္ကဲမႈ ေအဂ်င္စီက စေကာ့ထ္ေလာင္းကေတာ့ “အရမ္းျပင္းထန္တဲ့ မီးပါပဲဗ်ာ” သူ႔ကို ၿငိႇမ္းသတ္ဖို႔ မိုးကို လိုအပ္ခဲ့တာေပါ့ဗ်ာလုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ မိုးေလ၀သ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြအရ အပူခ်ိန္ပိုၿပီးက်လာႏုိင္သလို မိုးရြာလာႏုိင္ေျခလည္း ရွိတယ္လို႔ ဆိုတဲ့အတြက္ ေတာမီးႀကီးကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ပိုၿပီး လြယ္ကူလာႏုိင္တဲ့ အေျခအေနကို ေမွ်ာ္လင့္လို႔ ရေနၿပီလို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေတာမီးႀကီးက ႏုိင္ငံရဲ႕ ေန႔စဥ္ ေရနံစိမ္္းထြက္ရွိမႈ ပမာဏရဲ႕ ၃ ပံု ၁ ပံုနီးပါး အနည္းဆံုး ေရနံစိမ္းစည္ေပါင္း ၆၄၀၀၀ ကို ေလ်ာ့က်သြားေစခဲ့တယ္လို႔ ႐ုိက္တာသတင္းဌာနရဲ႕ သတင္းအရ သိရွိရပါတယ္။ မီးေလာင္ရာေဒသက ထြက္ေျပးလာခဲ့တဲ့ ဆီမြန္ ဘစ္ဇ္က “ဒီမီးခိုးမည္းမည္းမည္းႀကီးေတြက က်ေနာ့ကားပတ္လည္မွာ ပိတ္ဆိုင္းေနတာေပါ့ဗ်ာ။ လူေတြက ေျခသြားလမ္းေတြေပၚမွာ၊ မ်က္ခင္းစပ္ေတြေပၚမွာ ကားေတြကို ေမာင္းၿပီး လြတ္ရာကို ထြက္ေျပးေနခဲ့ၾကတယ္ေလ။ က်ေနာ္ကေတာ့ က်ေနာ္ငွားထားတဲ့ အိမ္ေလး ခုထိ ဘာမွမျဖစ္ပါေစနဲ႔လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ ဘယ္သိႏုိင္မလဲဗ်ာ။ ေဒသတခုလံုးကေတာ့ အႏၱရာယ္က်ေရာက္ေနပါၿပီ။ တကယ့္ကို ကပ္ေဘးသင့္မႈႀကီးပါပဲဗ်ာ” လို႔ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာမီးႀကီးေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ၿမိဳ႕ရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ အစိတ္အပိုင္းႀကီးတခု ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးႏုိင္ေျခ ရွိပါတယ္လို႔ အယ္လ္ဘာတာ အေရးေပၚ စီမံကြပ္ကဲမႈ ေအဂ်င္စီက စေကာ့ထ္ေလာင္းက ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကေနဒါ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဂ်ပစတင္ ထ႐ူးဒိုးကလည္း ၾကာသပေတးေနက သူတို႔ ဖက္ဒရယ္အစိုးရ အေနနဲ႔ ေတာမီးသင့္ဒဏ္ခံရတဲ့ ေဒသကို အကူအညီေပးေနတဲ့ အကူအညီေတြနဲ႔ ထပ္တူ ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ ေပးသြားမယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကနဒါ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ထ႐ူးဒိုးက ဆက္ၿပီး “တႏုိင္ငံလံုးက စိတ္ေကာင္းေစတနာေတြနဲ႔ က႐ုဏာတရားေတြဟာ ေစ့ေဆာ္တိုက္တြန္းမႈတခု အေနနဲ႔သာ မဟုတ္ပါဘူး၊ အဲဒါဟာ ကေနဒါႏုိင္ငံသားေတြက ခံယူထားၾကတဲ့ အေျခခံလူ႔တန္ဖိုးရဲ႕ အလံုးစံု သေဘာစ႐ုိက္လကၡဏာ ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ” လို႔ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက အစ ျပည္သူလူထုအဆံုး တကယ့္ လူ႔တန္ဖုိးဟာ ဘာဆိုတာကို နားလည္တန္ဖုိးထားႏုိင္ၾကပါေစေၾကာင္း……….။       ။ စိုးေနလင္း