ဧၿပီ ၁၇ ရက္ ျမန္မာႏွစ္ဆန္းတရက္ေန႔မွာ လက္ရွိ  အစုိးရသစ္က အက်ဥ္းက် ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၈၃ ဦးကို လႊတ္ေပးခဲ့တာဟာ မဂၤလာတပါးျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (ေအေအပီပီ) တြဲဘက္အတြင္းေရးမႉး ဦးဘိုၾကည္က ေျပာပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥ၊ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြဘ၀ ျပန္လည္ပ်ဳိးေထာင္ေရး ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဦးဘုိၾကည္ကို ဒီဗြီဘီက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၈၃ ဦး လႊတ္ေပးတဲ့အေပၚမွာ ကိုဘိုၾကည္အေနနဲ႔ အျမင္သေဘာထားေလး နည္းနည္းေျပာျပေပးပါလားခင္ဗ်။ “လႊတ္ေပးတယ္ဆိုတာ ေကာင္းပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အစုိးရသစ္အေနနဲ႔ ႏွစ္ဆန္းတရက္ေန႔မွာ ဒီလိုမ်ိဳး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးတယ္ဆိုတာက မဂၤလာတပါးပါ။” ဟုတ္ကဲ့။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လႊတ္တယ္ဆိုေပမယ့္လည္း အျပင္မွာ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ရိွတယ္လို႔ ျမင္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီသေဘာထားေလးေကာ။ “အခုလႊတ္ေပးတယ္ဆိုတာက ဒီ ၄၀၁/အပိုဒ္ ၁ နဲ႔ လႊတ္ေပးတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ၄၀၁/အပိုဒ္ ၁ ဆိုတာက ျပစ္ဒဏ္က်ၿပီးသား အက်ဥ္းသားေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးခ်င္တဲ့အခါမွာ သမၼတအေနနဲ႔ ျပစ္ဒဏ္ကို ေလွ်ာ့ေပါ့ၿပီးေတာ့ပဲျဖစ္ေစ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ျပစ္ဒဏ္အားလံုးကို လြတ္ၿငိမ္းသက္သာခြင့္နဲ႔ပဲျဖစ္ေစ လႊတ္ေပးခြင့္ရိွတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔ သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သမၼတက ေၾကညာတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ႁခြင္းခ်က္မရိွ လႊတ္ေပးတယ္ဆိုတာမ်ိဳးနဲ႔ ေျပာၿပီးလႊတ္တာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ၄၀၁/အပိုဒ္ ၁ အရ လႊတ္တယ္ဆိုၿပီး ေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔ကို ႁခြင္းခ်က္မရိွလား၊ ႁခြင္းခ်က္နဲ႔ဆိုတာလားက အားလံုးက မရွင္းမလင္း ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဆိုတဲ့အတြက္ ေနာက္ပိုင္း လႊတ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ သမၼတအေနနဲ႔ ျပတ္ျပတ္သားသားေပါ့ေနာ္၊ ထင္ထင္ရွားရွားျဖစ္ေအာင္ ေၾကညာၿပီးေတာ့ လႊတ္သင့္တယ္။ ၄၀၁/အပိုဒ္ ၁ ထဲမွာပဲ က်ေနာ္တို႔ ႁခြင္းခ်က္မရိွျဖင့္လႊတ္တယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ စည္းကမ္းခ်က္မထားဘဲ လႊတ္တယ္ဆိုတဲ့ ဟာမ်ိဳးနဲ႔ လႊတ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။” ဘာေၾကာင့္ပါလဲခင္ဗ်။ “ေနာက္ဆိုရင္ ဒီလြတ္လာတဲ့သူေတြက သူတို႔ကိုယ္တိုင္သူတို႔ေပါ့ ႁခြင္းခ်က္နဲ႔ လြတ္တာလား၊ ႁခြင္းခ်က္မရိွ လြတ္တာလားဆိုတာ မသိတဲ့အခါက်ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္အရ လြတ္လာေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕စိတ္မွာ အေႏွာင္အဖြဲ႔ေတြ သြားၿပီးျဖစ္ေနမွာ စိုးရိမ္ရပါတယ္။ ဒီလိုဟာမ်ိဳးက အရင္အစိုးရ အဆက္ဆက္ လက္ထက္မွာလည္း ဒီလိုပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ လႊတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြက ဒီေပၚမွာ သို႔ေလာသို႔ေလာ။ ဒါမွမဟုတ္လည္း လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္မရဘဲနဲ႔ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔ဘ၀ ေရွ႕ဆက္လွမ္းဖို႔အတြက္မွာ အမ်ားႀကီး အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဥပမာ အရင္ ဗိုလ္ႀကီးေဟာင္းေနမ်ဳိးဇင္ဆိုရင္ ဒီလိုပဲ ေနာက္ထပ္ျပစ္မႈတခု ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ထပ္ၿပီးေတာ့ အရင္ျပစ္မႈေႂကြးက်န္ကို ေပးရတယ္ဆိုတဲ့ဟာကလည္း နမူနာရိွခဲ့ဖူးတယ္။ အဲ့လို နမူနာရိွခဲ့ၿပီးတဲ့ အခါမွာပဲ တျခားအက်ဥ္းသားေတြကလည္း ဒါမွမဟုတ္ရင္ တျခား လြတ္လာၿပီးသား ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကလည္း သူတို႔လည္း ျပစ္မႈတခု ထပ္ျဖစ္ရင္ အရင္ျပစ္မႈ ေႂကြးက်န္ကို ျပန္ဆပ္ရဦးမွာလားဆိုတဲ့ အေတြးမ်ိဳးက ၀င္ေစၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို စားမ၀င္အိပ္မေပ်ာ္ ျဖစ္ေစတာေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါပဲ။ အဲ့ဒီအတြက္ သူတို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ကို ေႏွာင္ဖြဲ႔တာမ်ိဳး မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး။ အဲ့ဒီအတြက္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း လႊတ္ေပးတာက ပိုၿပီး သင့္ေတာ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။” ဒါကေတာ့ အခုလက္ရိွ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လႊတ္ေပးတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လႊတ္ေပးတဲ့အထဲမွာ အျခား ႐ုိး႐ုိး ရာဇ၀တ္မႈ အက်ဥ္းသားေကာ ပါလားခင္ဗ်။ “ပထမတႀကိမ္ သႀကၤန္မတိုင္ခင္က လႊတ္တဲ့အထဲမွာေတာ့ အစုိးရဘက္က ေၾကညာတာ ၁၉၉ ဦး လႊတ္ေပးတယ္လို႔ ေၾကညာထားပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ စံုစမ္းလို႔ရသေလာက္က ၁၁၄ ဦးပဲ စံုစမ္းရပါေသးတယ္။ ဆိုေတာ့ က်န္တဲ့သူေတြက ဘယ္လိုလူမ်ိဳးေတြလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ မသိရေသးပါဘူး။ ဆိုေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႔ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ေပးရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ သင့္ေတာ္ပါတယ္။ ဒီ ႏွစ္ဆန္းတရက္ေန႔က လႊတ္တဲ့အထဲမွာလည္း ၈၃ ဦး လြတ္ေျမာက္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္။ ဒါ အစိုးရရဲ႕ ေၾကညာခ်က္အရ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ စံုစမ္းရသေလာက္က ၆၅ ေယာက္ပဲ ရေသးတယ္။ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ က်န္တဲ့သူေတြက ဘယ္သူေတြလဲဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိရေသးပါဘူး။ အဲ့လိုသိရဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆက္သြယ္စံုစမ္းၿပီး ေဆာင္ရြက္တယ္ဆိုေပမယ့္ ၈၃ ေယာက္လံုးရဲ႕ စာရင္းကို ဘယ္သူမွမသိဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္။ သမၼတရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာလည္း ပူးတြဲပါစာရင္း ၈၃ ေယာက္ဆိုၿပီး ေၾကညာထားတာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီပူးတြဲပါစာရင္းက ဘယ္သူမွမသိရဘူး ျဖစ္ေနတာ ရွိပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အခုလိုေခတ္ႀကီးမွာေတာ့ အက်ဥ္းသား၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္တယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥက ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ မဟုတ္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီဟာကို အျမန္ဆံုး ထုတ္ျပန္ေၾကညာေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီသတင္းေတြ တိက်မွန္ကန္မႈ၊ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ယံုၾကည္မႈ၊ အားကိုးမႈေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ အႀကံေပးလိုပါတယ္။” လႊတ္ေပးတဲ့အထဲမွာေပါ့ေနာ္ ႏိုင္ငံေရးလည္းပါသလို ရာဇ၀တ္မႈလည္း ပါတယ္ေပါ့ေနာ္။ ရာဇ၀တ္မႈ လႊတ္ေပးလိုက္တဲ့ အက်ဥ္းသားရိွသလို၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလည္း ရိွတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒီႏွစ္ခု ဘယ္လိုကြာျခားမႈ ရိွသလဲခင္ဗ်။ “က်ေနာ္တို႔ အခုစံုစမ္းသိရသေလာက္ကေတာ့ ရာဇ၀တ္မႈပါတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ မသိထားပါဘူး။ ဆိုေတာ့ ဒီ ရာဇ၀တ္မႈအက်ဥ္းသားေတြ ဆိုရင္လည္း တခ်ိဳ႕ဟာေတြက ျပန္ၿပီးေတာ့ စိစစ္ဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရအဆက္ဆက္မွာ က်ေနာ္တို႔ မွ်တတဲ့ တရားစီရင္မႈ မရခဲ့ဘူး။ ေနာက္ စစ္ေၾကာေရးစခန္းေတြမွာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းတာေတြရိွတယ္။ အဲ့လို ညႇဥ္းပန္းတာေတြ ရိွတဲ့အခါက်ေတာ့ တရားဥပေဒအရ က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ စိစစ္ရမယ့္ကိစၥေတြ အမ်ားႀကီးရိွတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီ အစိုးရတရပ္အေနနဲ႔ စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိုတင္ စဥ္းစားတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ အက်ဥ္းသားအကုန္လံုးကို ျပန္စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တကယ့္ ဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရိွဘူး၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ႀကီးထြားေနတဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးမွာ ဒီျပည္သူျပည္သားေတြက တခ်ိဳ႕ဟာေတြေတာ့ တကယ့္ကို ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္ၿပီးေတာ့ ေရာက္တဲ့သူေတြ ရိွႏိုင္သလို တခ်ိဳ႕ဟာေတြကေတာ့ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္တာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ေရာက္တဲ့သူေတြလည္း ရိွေနႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ အမႈေတြအကုန္လံုးကို ျပန္စဥ္းစားၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့သူေတြ အတြက္လည္း တကယ္ေကာင္းတဲ့သူေတြ အထဲမွာေရာက္ေနတယ္ဆိုရင္ နစ္နာႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ျပန္ၿပီးေတာ့ စိစစ္သင့္တယ္။ စဥ္းစားၿပီးေတာ့ လႊတ္ေပးသင့္တဲ့သူကို လႊတ္ေပးသင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမတၱာရပ္ခံလိုပါတယ္။” ရာဇ၀တ္မႈသမားကို လႊတ္ေပးလို႔ရိွရင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေပါ့ေနာ္။ အကယ္၍ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား လႊတ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေႂကြးက်န္ရိွသလိုေပါ့။ တခုခု လုပ္မွားလို႔ရိွရင္ ျပန္ဖမ္းဖို႔ အခ်ိန္မေရြးေပါ့။ အဲ့လိုမ်ိဳးဆိုလိုခ်က္ ရိွတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒီဆိုလိုခ်က္ကို နည္းနည္းေလး ေျပာျပေပးပါခင္ဗ်။ “အဓိကေတာ့ ၄၀၁/၁ နဲ႔ လႊတ္တယ္ဆိုရင္ ႁခြင္းခ်က္ျဖစ္ေစ၊ စည္းကမ္းခ်က္ ထားၿပီးေတာ့ျဖစ္ေစ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ အက်ဥ္းသားကိုယ္တိုင္က သေဘာတူထားတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္နဲ႔ျဖစ္ေစ လႊတ္ႏိုင္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ရိွပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဘယ္သူ႔ကိုပဲ လႊတ္လႊတ္ေပါ့ စနစ္တက် ေသခ်ာစိစစ္ၿပီးေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ အႏၱရာယ္မရိွဘူးလို႔ ယူဆရတဲ့သူကို လြႊတ္ရတာပါ။ ဒီထဲမွာေတာ့ ေသခ်ာတာကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဆိုတာကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အႏၱရာယ္မျပဳတဲ့သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ ႁခြင္းခ်က္မရိွႏိုင္ေအာင္ လႊတ္ေပးသင့္တယ္။ ဒီရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့သူေတြဆိုရင္လည္း တကယ္ေထာင္ထဲမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲၿပီလားေပါ့။ ဒါကို စနစ္တက် ေသခ်ာစိစစ္သင့္ပါတယ္။ သူတို႔က ေထာင္ေနသားကလည္း ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ေထာင္ေနသားက က်တဲ့ႏွစ္ရဲ႕ တ၀က္ေလာက္ေက်ာ္ၿပီဆုိရင္ ဒီလူေတြကို က်ေနာ္တို႔က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈရိွမရိွ၊ ေထာင္ကေန ျပန္ထြက္လာရင္ သူတို႔က လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အေျခအေန ရိွမရိွ အဲ့ဒါကို ေသခ်ာစိစစ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔က လႊတ္ေပးတာမ်ိဳးက စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ လူဦးေရအရမ္းမ်ားေနတာ ရိွပါတယ္။ လူဦးေရ အရမ္းမ်ားေနတဲ့အတြက္ ဒီအက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြ မရဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္ လုံေလာက္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ခြင့္ေတြ၊ လံုေလာက္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြ အဲ့ဒါေတြ မရဘူးျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီအက်ဥ္းသားေတြအတြက္ အရမ္းနစ္နာပါတယ္။ အက်ဥ္းသားေတြက ဒီအက်ဥ္းေထာင္ထဲကို ေရာက္တယ္ဆိုတာက အေျခအေနတခုခုေၾကာင့္ ေရာက္တာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ေနေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ခြင့္ေတြ၊ လံုေလာက္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြ၊ တကယ့္ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အညီ ဆက္ဆံမခံရတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ ရိွတယ္ဆိုရင္ ဒါက အမုန္းတရားေတြကို ပိုၿပီး ႀကီးထြားေစတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔က အက်ဥ္းေထာင္မွာ လူဦးေရေလ်ာ့က်ေအာင္ စဥ္းစားဖို႔လိုတယ္။ အဲ့လိုေလ်ာ့က်ေအာင္ စဥ္းစားတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ျပစ္ဒဏ္စီရင္ျခင္းဆိုင္ရာ စနစ္တခုလံုးကို ျပန္ၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဲ့လို ျပစ္ဒဏ္စီရင္ျခင္းဆိုင္ရာစနစ္ကို သံုးသပ္တဲ့အခါမွာလည္း က်ေနာ္တို႔က ဒီ ရဲဆိုတဲ့ ဥပေဒကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကိုလည္း ျပန္ၿပီးေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီမွာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈေတြ ပေပ်ာက္ေအာင္၊ ၿပီးရင္ ဒီေနရာကေနၿပီးေတာ့ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြ ပေပ်ာက္ေအာင္၊ အဲ့ဒီကေနတဆင့္ ရဲကေန ဖမ္းတယ္။ ရဲကေန ဖမ္းၿပီးတဲ့အခါမွာ တရား႐ုံးကို ပို႔ပါတယ္။ တရား႐ုံးကို ပို႔တဲ့အခါမွာလည္း တရားသူႀကီးေတြကိုယ္တိုင္က တကယ္လြတ္လပ္တဲ့၊ ဘက္မလုိက္တဲ့၊ မွ်တတဲ့ တရားသူႀကီးေတြ ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဲ့လို တရားသူႀကီးေတြကလည္း လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြကင္းတဲ့၊ တကယ့္မွန္မွန္ကန္ကန္ အမႈတခုကို စဥ္းစားႏိုင္စြမ္းရိွတဲ့ တရားသူႀကီးေတြ ျဖစ္ဖို႔လုိပါတယ္။ အဲ့လို အဆင့္လိုက္အဆင့္လိုက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္တဲ့အခါမွပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရာဇ၀တ္မႈေလ်ာ့ပါးေရး၊ အက်ဥ္းေထာင္ဆိုတာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈ ေလ်ာ့ပါးေရးအတြက္ ဦးတည္ၿပီးေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္ပါတယ္။ အခုရိွေနတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ကေတာ့ တကယ့္ဖိႏွိပ္တဲ့ အက်ဥ္းေထာင္၊ ေနာက္ အမုန္းတရားေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ ေမြးဖြားေပးတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေတြက က်ေနာ္တို႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ေကာင္းတဲ့အလားအလာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။” ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဘယ္ေလာက္ထိရိွလဲ။ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ ရိွေသးလဲေပါ့ေနာ္။ ၿပီးေတာ့ အမိန္႔မခ်ေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဘယ္ေလာက္ရိွလဲ၊ နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပေပးပါခင္ဗ်။ “အခု က်ေနာ္တို႔သိထားတဲ့ စာရင္းအရေပါ့။ ျပစ္ဒဏ္က်ၿပီးသား ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားက ၆၀ ေလာက္ရိွပါတယ္။ အဲ့လိုပဲ အမႈရင္ဆိုင္ေနတာက ၁၀၀ ေက်ာ္၊ ၂၀၀ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ ရိွမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ခန္႔မွန္းပါတယ္။ တခ်ိဳ႕စာရင္းေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ စိစစ္ရမယ့္ဟာေတြ ရိွပါတယ္။ အဲ့လိုစိစစ္ဖို႔အတြက္ကလည္း က်ေနာ္တို႔ အစိုးရကေန လႊတ္ေပးတဲ့ စာရင္းေတြကို စနစ္တက်နဲ႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရိွထားတဲ့ စာရင္းေတြနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးလို႔ လြယ္ကူမွာပါ။ အခုေတာ့ အဲ့ဒီအခက္အခဲေလး နည္းနည္းရိွေနေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း ဒီစာရင္းေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ေသခ်ာေစဖို႔အတြက္ အခ်ိန္နည္းနည္းေတာ့ လိုမယ္ထင္ပါတယ္။” ၿပီးခဲ့တဲ့ သမၼတသက္တမ္းကလည္း ၅ ႏွစ္ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒီ ၅ ႏွစ္ထဲမွာလည္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ခဏခဏလြတ္တယ္။ အခုလက္ရိွ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလည္း လြတ္ေနတယ္။ လြတ္ျခင္းအားျဖင့္ ဘာျဖစ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ထပ္ရိွေနေသးလဲခင္ဗ်။ “ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတာက အေရအတြက္ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျဖစ္လာေစတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းတရားေတြကို ေျဖရွင္းရမွာပါ။ အဲ့ဒီ အေၾကာင္းတရားထဲမွာ ျပည္တြင္းစစ္ဆိုတာလည္း တခုပါပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္က ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈေတြကို ျဖစ္ေစတယ္။ မတရားသျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံရတာေတြကို ျဖစ္ေစတယ္။ အဲ့လိုပဲ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္တာေတြကုိလည္း ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဲလိုျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကို မေျဖရွင္းဘဲနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျပႆနာဆိုတာ ၿပီးဆံုးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့လိုပဲ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျဖစ္လာေစတဲ့ အေၾကာင္းထဲမွာေတာ့ လယ္ယာေျမျပႆနာေပါ့။ လယ္ယာေျမေတြ အသိမ္းခံထားရတာေတြ ရိွပါတယ္။ အဲ့လို အသိမ္းခံထားရတဲ့အတြက္ လယ္သမားေတြက သူတို႔ရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ၊ သူတို႔ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြ ျပန္ရဖို႔အတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ရတာေတြ ရိွပါတယ္။ အဲ့လို တိုက္ပြဲ၀င္ၿပီးေတာ့ အဖမ္းခံရတယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ျဖစ္လာဦးမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ အဲ့လိုပဲ အလုပ္သမားေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြ သူတို႔ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို သူတို႔ရေအာင္ ေတာင္းေနၾကဦးမွာပါ။ အဲ့လိုေတာင္းတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာလည္း တကယ့္ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးတာမ်ိဳးနဲ႔ မေျဖရွင္းဘဲနဲ႔ အခုလိုမ်ိဳးပဲ ဖမ္းမယ္၊ ေထာင္ခ်မယ္ဆိုရင္ ဒါေတြကလည္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျဖစ္လာစရာ အေၾကာင္းတရားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ရိွဖို႔ိလိုအပ္တယ္။ ေနာက္တခုက ႏိုင္ငံသားနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးေတြ အျပည့္အ၀ က်င့္သံုးႏိုင္ခြင့္ရိွဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအေျခအေန မရိွဘူးဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ျပႆနာက ၿပီးဆံုးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။” မၿပီးဆံုးဘူးဆိုေတာ့ ၿပီးဆံုးေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္လဲ။ “ၿပီးဆံုးေအာင္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တကယ္လိုအပ္တဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ဖယ္ရွားသင့္တဲ့ ဥပေဒေတြကို ဖယ္ရွားရပါမယ္။ အဲ့လိုပဲ အသစ္ထပ္ဆြဲသင့္တဲ့ ဥပေဒကို ထပ္ဆြဲရပါမယ္။ အဲ့လိုပဲ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ အကုန္လံုးက ဥပေဒေအာက္မွာ ရိွေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြက ဥပေဒေအာက္မွာ ရိွမေနဘူးဆိုရင္ သူတုိ႔က ဥပေဒကတခု၊ သူတို႔က လုပ္ခ်င္တာ လုပ္ေနတာကတခု ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီျပႆနာက မုန္႔လံုးစကၠဴကပ္ ျဖစ္ေနဦးမယ္။ ေနာက္တခုက ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္ေနတယ္ဆိုရင္ ေက်ာသားရင္သား ခြဲျခားလို႔မရပါဘူး။ စစ္သားက က်ဴးလြန္ရင္လည္း အေရးယူရပါမယ္။ ရဲကက်ဴးလြန္ရင္လည္း အေရးယူရပါမယ္။ အာဏာပိုင္ေတြက က်ဴးလြန္ရင္လည္း အေရးယူရပါမယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာက ဒီလိုမ်ိဳး စစ္သားက က်ဴးလြန္တယ္ဆိုရင္ အေရးယူမႈ နည္းပါးတာေတြ၊ ေလ်ာ့ပါးတာေတြ၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးမယူတာေတြ ရိွေနပါတယ္။ ဒါက ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈ က်ဴးလြန္ေအာင္၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ က်ဴးလြန္ေအာင္ လိုင္စင္ေပးထားသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေတြကို ရပ္တန္းကရပ္ေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ အဲ့လို ရပ္တန္းကရပ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ဆိုရင္ ဥပမာ ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြကုိ လက္မွတ္ထိုးရမယ့္ ကိစၥေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ဥပမာ ကုလသမဂၢမွာ ဒီ ႏိုင္ငံတကာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈကို ဆန္႔က်င္တာကို ကာကြယ္မယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတူစာခ်ဳပ္မ်ိဳးေတြ၊ အဲ့လိုစာခ်ဳပ္မ်ိဳးကိုလည္း အစိုးရက လက္မွတ္ထိုးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ။အဲ့လိုပဲ ပါလီမန္ကေနလည္း ႏိုင္ငံသားနဲ႔၊ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာစာခ်ဳပ္ေတြကို လက္မွတ္ထုိးဖို႔အတြက္ ဥပေဒေတြ ခ်မွတ္ေပးရမယ္။ အဲ့လိုပဲ အစိုးရကို တိုက္တြန္းရမွာေတြ ရိွပါတယ္။ အစိုးရကလည္း အဲ့ဒါကို လိုက္လံ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါမယ္။ အဲ့လို အေကာင္ထည္ေဖာ္တဲ့အခါက်မွပဲ က်ေနာ္တို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈေတြ ပေပ်ာက္မယ္။ မတရားသျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံရမႈေတြ ပေပ်ာက္မယ္။ အဲ့လိုပဲ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ နည္းပါးလာမယ္။ အဲ့လိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာမွ က်ေနာ္တို႔ လူတဦးခ်င္းက လံုၿခံဳတဲ့၊ လြတ္လပ္တဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္မွာပါ။ အဲ့လို အေျခအေန ေရာက္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတာလည္း ရိွေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။” တသုတ္ၿပီးတသုတ္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ၿပီေပါ့ေနာ္။ ဒီ လြတ္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားထဲမွာ သူတို႔ဘ၀အတြက္၊ ျပန္လည္ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေရးအတြက္၊ သူတို႔ဘ၀ ဖူလံုေရးအတြက္ေပါ့ေနာ္ ေအေအပီပီအေနနဲ႔ ဘာေတြေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္လဲေပါ့။ “က်ေနာ္တို႔က တတ္ႏိုင္သမွ်ေတာ့ ကူညီေဆာင္ရြက္ေနတာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အကုန္လံုးကို လက္လွမ္းမီဖို႔ဆိုတာေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ အကုန္လံုးကို လက္လွမ္းမီဖို႔ဆိုရင္ အခုက ဒီ လႊတ္ေတာ္ရိွပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ ဒီ နစ္နာသူမ်ားအတြက္ ဘယ္လိုဥပေဒမ်ိဳးေတြ ျပ႒ာန္းမလဲေပါ့။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ ဥပမာ နစ္နာသူမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ကုစားေပးေရးေပါ့။ ဒီလို ဥပေဒေတြကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာတာေတြ ရိွပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့။ အဲဒီလႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ ဥပေဒကို သတ္မွတ္ေပးၿပီးတဲ့ အခါက်ေတာ့မွ အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ ဒီဥပေဒအတိုင္းကို လိုက္လံ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရတာ ရိွပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကေတာ့ ဒီကိစၥကို လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ စဥ္းစားၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။” ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ “ဒါက တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ လုပ္ဖို႔လိုအပ္သလို အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔လည္း တိုက္႐ုိက္ပတ္သက္ေနပါတယ္။ အဲ့လိုမ်ိဳး တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ လုပ္ၿပီဆိုတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြအတြက္ပဲ လုပ္တာမဟုတ္ဘဲ တကယ္ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္အသီးသီးမွာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းခံရတဲ့သူေတြ ဒုနဲ႔ေဒးရိွပါတယ္။ အဲ့ဒီသူေတြအတြက္ပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီးေတာ့ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းခံရသူမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေရးဆိုတဲ့ ဥပေဒမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔ ခ်မွတ္သင့္တယ္။ အဲ့လိုခ်မွတ္ၿပီးေတာ့ ကုစားေပးေရး အစီအစဥ္ေတြ လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့မွပဲ တကယ္ခံခဲ့ရတဲ့သူေတြကလည္း ငါတို႔အတြက္ အစိုးရကေန ျပန္ၿပီးလုပ္ေပးပါလားေပါ့။ ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳးေတြ၊ အသိမ်ိဳးေတြ ၀င္လာမယ္။ ၀င္လာၿပီးတဲ့အခါက် ဒီအစိုးရနဲ႔ ပိုၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ ဟာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာမယ္။ အဲ့လိုျဖစ္လာေတာ့မွ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ကို အေထာက္အကူျဖစ္မယ့္ဟာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဟာက နစ္နာေၾကးကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ေပးေလ်ာ္တယ္ ဆုိတာနဲ႔စာရင္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳတဲ့အေနနဲ႔ လုပ္သင့္တဲ့ အလုပ္မ်ိဳး၊ ခ်မွတ္သင့္တဲ့ ဥပေဒမ်ိဳးလို႔ က်ေနာ္တို႔ျမင္ပါတယ္။” ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းသူ - ေစာဖုိးစီ