ထိုင္းေတာင္ပိုင္း လူသတ္မႈနဲ႔ ေသဒဏ္ခ်မွတ္ခံရသူ ျမန္မာလူငယ္ႏွစ္ဦးအတြက္ အယူခံတင္မယ့္ ရက္ကို ေရႊ႕ဆိုင္းေပးဖို႔ တရားခံေရွ႕ေနေတြက ဧၿပီလ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ေကာ့စမြီခရိုင္တရား႐ုံးမွာ သြားေရာက္တင္ျပရာမွာ တရား႐ုံးက လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ လာမယ့္ ေမလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ အယူခံတင္ဖို႔ ရက္ေရႊ႕ဆိုင္းဖို႔ တရား႐ုံးက ေနာက္ဆုံးအၾကိမ္အျဖစ္ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လာမယ့္ေမလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ မျဖစ္မေနအ ယူခံတင္သြင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ရက္ေရႊ႕ဆိုင္းဖို႔ တင္ျပတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ထဲမွာ “၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က တရားခံေရွ႕ေနေတြက တရားခံလူငယ္ႏွစ္ဦးထားရွိရာ ဘန္ခ၀န္အက်ဥ္းေထာင္ကို သြားေရာက္စဥ္မွာ  ဘန္ခ၀န္အက်ဥ္းဦးစီးဌာန ယာယီစခန္းတာ၀န္ရွိသူက အက်ဥ္းဦးစီးဌာန အတြင္းသို႔ တရားခံေရွ႕ေနမ်ားကိုသာ ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳေသာ္လည္း ျမန္မာဘာသာျပန္ကို ၀င္ေရာက္ခြင့္မျပဳတာေၾကာင့္ တရားခံမ်ားထံမွ အယူခံတင္ႏိုင္ရန္ အခ်က္အလက္မ်ား ရယူႏိုင္ျခင္းမရွိေတာ့ေၾကာင္း၊ ဒါဟာ ဥပေဒကို လြဲမွားစြာ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သကဲ့သို႔ တရားခံမ်ားရဲ႕ အခြင့္အေရးကိုပါ ထိခိုက္ေစေၾကာင္းနဲ႔ တရားခံအက်ဳိးေဆာင္ေတြရဲU ေဆာင္ရြက္မႈကိုပါ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစခဲ့ေၾကာင္း” တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီတင္ျပန္ခ်က္အေပၚ တရာ႐ုံးက ခြင့္ျပဳခဲ့တာပါ။ ဒီျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာသံ႐ုံးစုံစမ္းေရးအထူးအဖြဲ႔ ဥပေဒအၾကံေပး ဦးေအာင္မ်ဳိးသန္႔ကို ေမးျမန္းပါတယ္။ ေသဒဏ္က်လူငယ္ႏွစ္ဦးအတြက္ အယူခံရက္ေရႊ႕ဆိုင္းေပးဖို႔တင္တာ တရား႐ုံးကခြင့္ျပဳတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္႐ုံးမွာ တင္တာလဲ။ “ဒီေန႔ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ေအာက္႐ုံး၊ မူလ႐ုံးမွာပဲ အယူခံအတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြ မျပည့္စုံေသးလို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အယူခံရက္ ထပ္တိုးခဲ့ၾကတာပါ။ ေကာ့စေမြက မူလတရား႐ုံးေပါ့။ မူလတရား႐ုံးတက္မယ့္ အယူခံျပင္ဆင္ေပါ့။ ဒီဟာက်ေတာ့ ထိုင္းရဲ႕ဥပေဒက ဗမာႏိုင္ငံနဲ႔ကြာတာ ရွိပါတယ္။ ေအာက္႐ုံးၿပီးေတာ့ အထက္အယူခံ႐ုံးတက္ဖို႔အတြက္ကို အယူခံတင္လာမွသာလွ်င္ အယူခံတင္တဲ့ေလ်ာက္လႊာေတြေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ တရားသူႀကီးအဖြဲ႔ ထပ္ဖြဲ႔ပါတယ္။ ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ မွ အယူခံတရား႐ုံးဆိုတာ သပ္သပ္ထပ္လုပ္ရတာပါ။ ဒါ သူတို႔ရဲ႕ ထုံးစံပါ။ ဗမာျပည္မွာ ဆိုရင္ေတာ့ အယူခံဆိုရင္ အထက္ကို ဒါရိုက္တက္လို႔ရတာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ သူတို႔က အယူခံမတင္ခင္မွာ ရက္ခ်ိန္းေတာင္းလို႔ရွိရင္ေတာ့ မူလအမိန္႔ခ်တဲ့ တရား႐ုံးပဲ ျပန္ေတာင္းရတာ ပါ။ မူလအမိန္႔ခ်တဲ့ ခရိုင္တရား႐ုံးမွာပါပဲ။” အယူခံအတြက္ ဦးေလးတို႔ ဘာေတြေဆာင္ရြက္ေနၾကလဲ။ “လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား ဒီကေန႔ ၁၉ ရက္မွာသာ မရခဲ့ဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ဘက္ကေန ၂၁ ရက္မွာ အယူခံတင္ဖို႔ဆိုတာလည္း အဆင္သင့္ေတာ့ျဖစ္ေနပါၿပီ ဒီအခ်က္ေတြက ဘာေတြပါလဲဆိုတာလည္း က်ေနာ့္ေဖ့စ္ဘုတ္မွာ က်ေနာ္ေရးထားပါတယ္။ ဗမာျပည္က အထူးအဖြဲ႔ကေန ေပးပို႔တဲ့အဂၤလိပ္လို ေလးမ်က္ႏွာနဲ႔ အၾကံေပးစာရယ္၊ ေနာက္တခါ ၆ ရက္ ၄ လ ၂၀၁၆ က ပို႔ထားတဲ့ ၁ မ်က္ႏွာပါတဲ့ အယူခံ အၾကံေပးခ်က္ေတြကို ေရွ႔ေနမ်ားေကာင္စီကို ပို႔ၿပီးပါၿပီ။ ဒါ ဘယ္ကပို႔လဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဆီကုိေရာက္လာတဲ့အခါမွာ သံ႐ုံးကို သံ႐ုံးတံဆိပ္နဲ႔ သံ႐ုံးလိပ္စာနဲ႔ပဲ heading လုပ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီ ကို ပို႔ထားၿပီးပါၿပီ။ အဲဒီလို ေပးတဲ့ေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့လည္း ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီက သူတို႔ရဲ႕ အၾကံဥာဏ္ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ အယူခံအေၾကာင္းျပခ်က္ေတြလည္း အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။” သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္ အစိုးရအေျပာင္းအလဲမွာ ျမန္မာသံ႐ုံးအထူးအဖြဲ႔နဲ႔ အဖြဲ႔၀င္ ၃ ဦးပါအဖြဲ႔တို႔ရဲ႕ ယႏၲရားေတြ အေျပာင္းအလဲရွိလား။ “အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘာမွ မသိရေသးပါဘူး။ ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အရင္အစိုးရလက္ထက္က ဆက္သြယ္ေပးခဲ့တဲ့အတိုင္းပဲ ႏိုင္ငံေတာ္က တာ၀န္ရွိတဲ့ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးနဲ႔ သံအမတ္ႀကီးနဲ႔ ေနာက္တခါ သံအမတ္ႀကီးက ဖြဲ႔ေပးထားတဲ့ အထူးအဖြဲ႔နဲ႔ ဒီဟာကို လမ္းေၾကာင္းအမွန္အတိုင္း၊ လုပ္သင့္တဲ့ ကာလအတိုင္းအတာအတိုင္း ပုံမွန္ေရာက္ေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ ” ဒီအယူခံျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ တျခားထူးျခားတာ ဘာက်န္ေသးသလဲခင္ဗ်။ “က်ေနာ္တို႔ ဒီေန႔ အယူခံရက္တိုးေတာင္းတဲ့ကိစၥမွာ ထူးျခားခ်က္တခုကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့တပတ္က က်ေနာ္တို႔ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီနဲ႔ ဘာသာျပန္အပါအ၀င္ ဘန္ခန္အက်ဥ္းဦးစီးဌာန (လူငယ္ႏွစ္ဦး ကို ခ်ဳပ္ေႏွာင္ရာေထာင္)ကို သြားခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီသြားတုန္းက အက်ဥ္းေထာင္ထဲကို ၀င္တဲ့အခါမွာ ေရွ႕ေနမ်ားကိုေတာ့ ၀င္ခြင့္ျပဳၿပီးေတာ့ ဘာသာျပန္ျဖစ္တဲ့ မေအးမာ ဗမာမေလးကို ၀င္ခြင့္မျပဳခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ အဲဒါ ဥပေဒအရ လြဲမွားတဲ့ကိစၥပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တကယ္ဆိုရင္ ဗမာလူမ်ဳိးရဲ႕အမႈကို ဘာသာျပန္မပါဘဲနဲ႔ ထိုင္းေရွ႕ေနမ်ား ေကာင္စီနဲ႔ ဘယ္လုိမွ နားလည္ႏိုင္စြမ္းမရွိပါဘူး။ ဒါကို ဥပေဒအရ အရင့္အရင္တုန္းက ေကာ့စေမြေထာင္မွာ ဒီလိုပဲ ေခၚသြားခဲ့တာပါပဲ။ ဒါကို ခြင့္မျပဳတာဟာ ဒီအခ်က္ဟာ လြဲမွားတယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ကန္႔ကြက္သလုိ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရဌာနေတြ ကိုလည္း စာတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြေပၚမူတည္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ဟာ အယူခံမွာ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥေတြ ေဆြးေႏြးမယ့္ကိစၥမွာ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းမရွိဘူး။ တာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြအပိုင္းကေနၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္မေပးဘူး ဆိုတာေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔က ဒီေန႔အယူခံရက္ကို ထပ္တိုးပါတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ တရား႐ုံးကို ေလွ်ာက္ခဲ့တာပါ။ တရား႐ုံးကလည္း ဒီအခ်က္ဟာ မွန္ကန္တယ္၊ က်ေနာ္တို႔ဘက္က တင္ျပခ်က္မွန္ကန္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ တရား႐ုံးက ထပ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ ၂၃ ရက္ ၅ လ ၂၀၁၆ အထိ တလ ထပ္ၿပီးတိုးေပးလိုက္ပါတယ္။” အန္ကယ္တို႔ တင္ျပတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္က က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ “ဟုတ္ကဲ့ reasonable (က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္)  ပါခင္ဗ်။ ဥပေဒအရ က်ေနာ္တို႔ ေကာ့စေမြ တရား႐ုံးမွာ သြားတယ္။ က်ေနာ္တို႔ နခြန္ဆီထမရပ္ အက်ဥ္းဦးစီးသြားခဲ့တယ္။ သြားခဲ့တဲ့ ေနရာတိုင္းမွာ ဘာသာျပန္ကို ယူသြား (ေခၚသြား) ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသားတရားခံျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဘာသာျပန္ကို နားလည္ဖို႔ဆိုတာက ထိုင္းလူမ်ဳိးအေနနဲ႔ ဘယ္လိုမွ နားလည္ႏိုင္စရာမရွိဘူး။ ဒါကို ဘန္ခ၀မ္အက်ဥ္းေထာင္မွာ ျဖစ္တဲ့ကိစၥက ေတာ္ေတာ္ကို ထိုင္းရဲ႕ တာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ရုပ္ဆိုးတဲ့ျဖစ္ရပ္၊ ေတာ္ေတာ္ဥပေဒေဖာက္ဖ်က္တဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။”