ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရေသာ အန္အယ္လ္ဒီ သမၼတအသစ္က ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပသည့္ ဝန္ႀကီးဌာန ၂၁ ခုစာရင္းတြင္ တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးဌာနလည္း ပါဝင္လာေလရာ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရအေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေရးကို အေလးထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း လက္ေတြ႔စတင္ ေဖာ္ျပလိုက္ရာ ေရာက္ေပသည္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လြတ္လပ္ေရးရသည့္ သက္တမ္းႏွင့္အညီ ရွည္ၾကာခဲ့သည့္ ျပည္တြင္းလက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡသည္ ကမာၻေပၚတြင္ အရွည္ၾကာဆံုး ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထုိသုိ႔ျဖစ္ေနရျခင္းမွာ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းအၾကား အထူးသျဖင့္ လူမ်ားစု ဗမာႏွင့္ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ားအၾကား ႏိုင္ငံေရးအရ တန္းတူအခြင့္အေရး မရရိွမႈေၾကာင့္ တနည္းအားျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ပီပီျပင္ျပင္ မရိွမႈေၾကာင့္ဟု ဆိုၾကပါသည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာအစိုးရ အဆက္ဆက္သည္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ ဆိုသည္မွာ ခဲြထြက္ေရးစနစ္ျဖစ္သည္ဟု ဝါဒျဖန္႔ မိႈင္းတိုက္ခဲ့ၾကၿပီး တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုတုိ႔၏ ဘာသာစကား၊ စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ကို မဖြံ႔ၿဖိဳး မတိုးတက္ေစရန္ ဇြတ္အတင္း ပိတ္ပင္တားျမစ္ခဲ့ၾကသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ကာလတခုက ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ရွမ္းစာေပသင္ၾကားခြင့္ ရေရးသည္ တ႐ုတ္စာသင္ၾကားခြင့္ရေရးထက္ ပိုမိုခက္ခဲသည့္ အေနအထားသို႔တိုင္ ေရာက္ရိွခဲ့သည္။ ရွမ္းႏွစ္သစ္ကူးပဲြမ်ားကိုလည္း က်င္းပခြင့္ ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္လည္း တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ေရွး႐ုိးစဥ္လာ ကုိယ့္လူမ်ိဳး ကိုယ္အုပ္ခ်ဳပ္ရသည့္ ပေဒသရာဇ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ဗ်ဴ႐ုိကရက္အရာရိွဆိုး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖင့္ အစားထုိးခဲ့ၾကသည္။ ပေဒသရာဇ္စနစ္က မေကာင္းသည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း ကိုယ့္လူမိ်ဳးအခ်င္းခ်င္း အုပ္ခ်ဳပ္သည့္စနစ္ျဖစ္၍ ဗ်ဴ႐ုိကရက္အရာရိွဆိုး- တျခားလူမ်ိဳးက အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ စနစ္ထက္ေတာ့ ေကာင္းေသးသည္။ သို႔ျဖစ္ေလရာ ပေဒသရာဇ္ စနစ္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္လာသည္ မွန္ေသာ္လည္း ဆိုရွယ္လစ္စီးပြားေရးစနစ္မွားႏွင့္ အရာရိွဆိုး အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ စနစ္ေအာက္တြင္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူလူထု၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးတုိ႔မွာ ကမာၻတြင္ ေနာက္အက်ဆံုး ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ မိမိတို႔၏ ဘာသာစကား၊ စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတို႔မွာလည္း မေပ်ာက္မပ်က္ရေအာင္ ခက္ခက္ခဲခဲ ႀကိဳးစား႐ုန္းကန္ရသည့္ အေနအထား ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဤသို႔ေသာ အေနအထားတြင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေပၚေပါက္လာရာ အေျခခံဥပေဒ၏ ပံုသဏၭာန္မွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ပုံသဏၭာန္ျဖစ္ေသာ္လည္း အႏွစ္သာရအားျဖင့္ ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္မႈလြန္ကဲသည့္ တျပည္ေထာင္စနစ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သိသာထင္ရွားသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္မွာ ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသႀကီး အသီးသီး၏ လႊတ္ေတာ္မ်ားက မိမိတို႔သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ခြင့္မရိွသည့္ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၆၁ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိပုဒ္မကဲ့သို႔ပင္ ပုဒ္မ ၂၈၈ ကိုလည္း ျပင္ဆင္မွသာ ဒီမိုကေရစိီနည္းက် ကိုယ့္လူမ်ိဳး ကိုယ္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္စနစ္သို႔ ေရာက္ေပလိမ့္မည္။ ပုဒ္မ ၂၈၈ အရ ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ခ႐ုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားမွာ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းမ်ား ျဖစ္ေလရာ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္သူလူထုကို မ်က္ႏွာမမူဘဲ ဗ်ဴ႐ုိကရက္ အရာရိွအဆင့္ဆင့္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနကိုသာ မ်က္နွာမူေနၾကသည္။ ျပည္သူလူထုမွာ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္မွ မိမိတို႔ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္မည့္သူကို ေရြးခ်ယ္ခြင့္လည္းမရ၊ တာဝန္မွ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းခြင့္လည္းမရိွ ျဖစ္ေနေလရာ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းမႈ ေပ်ာက္ေနသျဖင့္ အရာရွိဆိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ေကာင္းမြန္လာရန္မွာ ေခြးၿမီးေကာက္ က်ည္ေတာက္စြပ္သလို ခဏတျဖဳတ္သာရမည္။ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းမႈ မရိွသ၍ တာရွည္ခံမည္မဟုတ္ေပ။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ဆိုပါမူ ကိုယ့္လူမ်ိဳးကိုယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ မရသလုိ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ပိုခံစားၾကရသည္။ အကယ္၍ ပုဒ္မ ၂၈၈ ကို ျပင္ဆင္ၿပီး ၿမိဳ႕ဝန္ သို႔မဟုတ္ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခြင့္ရရိွရန္ ဥပေဒျပ႒ာန္းလိုက္ပါက ယခုထက္ပိုမို၍ ဒီမိုကေရစိီက်လာမည့္အျပင္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးလည္း ပိုမိုတိုးတက္လာေပလိမ့္မည္။ ထိုသို႔ ျမင္လြယ္သိလြယ္ေသာ ပုဒ္မ ၂၆၁၊ ပုဒ္မ ၂၈၈ တုိ႔ကဲ့သို႔ပင္ အျခားေသာ ပုဒ္မအခ်ိဳ႕ကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ပါမွ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံတခု တည္ေဆာက္ႏုိင္မည္ဟု တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားက ယံုၾကည္ေနၾကေသာ္လည္း ထိုပုဒ္မမ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္မွာ တပ္မေတာ္က သေဘာတူညိီမွ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္ျဖစ္၍ မလြယ္လွေပ။ ထုိသို႔ေသာ အေျခအေနေအာက္တြင္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၂ တြင္ ေပးထားသည့္ ရပိုင္ခြင့္ျဖစ္သည့္ တိုင္းရင္းသားတုိ႔၏ စကား၊ စာေပ၊ အႏုပညာ၊ ယဥ္ေက်းမႈတို႔ကုိ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေစရန္လည္းေကာင္း၊ ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈနည္းပါးသည့္ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး စသည္တုိ႔ပါဝင္ေသာ လူမႈစီးပြားေရး တုိးတက္ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္လည္းေကာင္း တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနကို ဖဲြ႔စည္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆပါသည္။ အရပ္စကားႏွင့္ေျပာရလ်ွင္ “သစ္မရခင္စပ္ၾကား ဝါးေပါင္းကြပ္” ဆိုသည့္ႏွယ္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ဖက္ဒရယ္စနစ္ ပီပီျပင္ျပင္ မသြားႏိုင္ေသးမီ အေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဆင္ႏို္္င္ေသးမီ နိမ့္က်ေနသည့္ တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးမ်ား ေကာင္းမြန္စြာ ရရိွခံစားႏိုင္ေစေရးအတြက္ အာ႐ုံစိုက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေစရန္ ဤဝန္ႀကီးဌာနက တာဝန္ယူရေပလိမ့္မည္။ လာမည့္ငါးႏွစ္တာကာလအတြင္း ဤဝန္ႀကီးဌာနအေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားအေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္၊ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဆုိသည္မွာ မေသခ်ာေသာ္လည္း ဦးထင္ေက်ာ္အစိုးရ အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားအေရးကိစၥကို ဦးသိန္းစိန္အစိုးရထက္ ပိုမိုအာ႐ုံစိုက္ေၾကာင္းကိုေတာ့ ဤအခ်က္ျဖင့္ သက္ေသျပလိုက္ႏုိင္သည္မွာကား ေသခ်ာလွေပသည္။ ရဲထြန္း (သိီေပါ)