သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္မွာဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးဌာန ၃၆ ထဲက တခ်ဳိ႕ကို အမ်ဳိသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ုဳပ္ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ပယ္ဖ်က္ ေပါင္းစည္းၿပီး ၀န္ႀကီးဌာန ၂၁ ခုနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ဖ်က္သိမ္းလိုက္တဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနေတြထဲမွာ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနလည္း တခုအပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။
အားကစား၀န္ႀကီးဌာန ခုလိုဖ်က္သိမ္းလိုက္တဲ့အတြက္ ၀န္ႀကီးဌာနတြင္းက ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ျမန္မာအားကစားလာကေပၚ ဘာေတြသက္ေရာက္မႈရွိလာႏုိင္ပါသလဲ အား ကစား၀န္ႀကီးဌာန လူထုပညာဌာနက – ညြန္ၾကားေရးမွဴး- ဦးေဌးေအာင္ကို ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဒီကေန႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ေၾကညာသြားတဲ့ အစိုးရသစ္လက္ထက္ဖြဲ႔စည္းမယ့္ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးဌာန ၂၁ ခု စာရင္းမွာ အားကစား ၀န္ႀကီးဌာနပါမလာေတာ့ဘူးဆိုေတာ့ ဌာနထဲမွာ ဘယ္လို အေျပာင္းအလဲအေတြျဖစ္လာမယ္ထင္ပါသလဲ။
“က်ေနာ္တို႔ အၾကမ္းဖ်င္းသိတာေတာ့ အရင္တုန္းကကတည္းက အားကစား၀န္ႀကီးဌာနကို က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနေအာက္မွာ ဦးစီးဌာနအေနနဲ႔ ရွိခဲ့တာ အခုက ၀န္ႀကီးဌာနေတြက အကုန္ေလ်ာ့တဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန ေအာက္ကို ျပန္ေရာက္မယ္လို႔ သိရတယ္။ တရား၀င္ေတာ့ မေျပာေသးပါဘူး။ ၀န္ထမ္းေတြေတာ့ မျဖဳတ္ဘူး။ ၀န္ႀကီးဌာနမရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ဦးစီးဌာနပဲက်န္ေတာ့မယ္။ ဦးစီးဌာနကေတာ့ က်န္းမာေရးဌာနေအာက္ကို ျပန္ေရာက္မွာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ၀န္ႀကီး႐ုံးက အဖြဲ႔ေတြကေတာ့ အျခားဌာနေတြ ဥပမာ တိုးခ်ဲ႔ဖြဲ႔စည္းတဲ့ တိုင္းရင္းသားေရးရာဌာန ေအာက္ကို အကုန္ေရႊ႕မယ္ထင္တယ္။”
အန္အယ္လ္ဒီကေတာ့ ၀န္ထမ္းေတြကို အလုပ္မျဖဳတ္ဘူးလို႔ ကတိေပးထားတာရွိတယ္။ ခုလို ၀န္ႀကီးဌာနမရွိေတာ့အတြက္ လက္ရွိ အားကစား ၀န္ႀကီးဌာနက ၀န္ထမ္းေတြ အၾကားမွာေရာ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္ေလာက္ ဂယက္႐ုိက္ခတ္မႈေတြ ရွိေနပါသလဲ။
“မရွိပါဘူး။ နဂိုကတည္းက ေၾကညာထားၿပီးသားပဲေလ။ အစိုးရအဖြဲ႔ေျပာင္းတုိင္းေျပာင္းတိုင္း အရင္တုန္းကလည္းပဲ ကုန္သြယ္ေရးျဖဳတ္လုိက္လို႔ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ထမ္းေတြ ဟိုဌာနေရာက္၊ ဒီဌာနေရာက္နဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔တဖြဲ႔ ေျပာင္းၿပီဆိုရင္ ဒါမ်ဳိးကျဖစ္တတ္တဲ့ သေဘာသဘာ၀ ရွိတာပဲေလ။ အေတြ႔အႀကံဳရွိေနပါၿပီ ၀န္ထမ္းေတြက သိပ္ေတာ့ မတုန္လႈပ္ပါဘူး။ တက္လာမယ့္ အစိုးရကလည္း အာမခံထားတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြကို မျဖဳတ္ပစ္ပါဘူး။ အာမခံပါတယ္လို႔ တရား၀င္ေၾကညာထားတာပဲေလ။”
တကယ္လို႔ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ကို ေရာက္သြားမယ္ဆိုရင္ လက္ရွိ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ အံ၀င္ခြင္က်မႈရွိႏိုင္မလား ၀န္ထမ္းေတြအတြက္ စိန္ေခၚမႈ အခက္အခဲ ဘာေတြရွိႏိုင္မလဲ။
“မရွိႏုိင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ က်န္းမာေရးေအာက္မွာ အားကစားဦးစီးဌာန ဆိုတာ သီးျခားတခုရွိေနမွာေလ၊ အားကစားနဲ႔ ကာယပညာဦးစီးဌာနက အားကစားတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ယခုလုပ္ငန္းေတြပဲ ျပန္လုပ္ရမွာေပါ့။”
ခုလိုအားကစား၀န္ႀကီးဌာနဆိုၿပီး သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ျမန္မာ့ အားကစားေလာကအတြက္ ထိခိုက္ႏိုင္ပါသလား။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အားကစားအဆင့္အတန္းပို က်သြားမယ္ထင္ပါသလား။
“အဲဒါကေတာ့ လက္ရွိတာ၀န္ထမ္းေဆာင္မယ့္သူ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနေတာ့ မရွိေတာ့ဘူး၊ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနေအာက္ကို ေရာက္မယ္ဆိုရင္ က်န္းမာေရးဌာနမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မယ့္ သူရဲ႕ အေပၚမွာပဲ မူတည္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဟိုးအရင္တုန္းက ၁၉၅၀ နဲ႔ ၁၉၇၀ ၀န္းက်င္မွာ အားကစား၀န္ႀကီးဌာန မရွိဘူး။ အားကစားနဲ႔ ကာယပညာဦးစီးဌာနဆိုတာပဲရွိတယ္။ အဲဒီတုန္းက ျမန္မာ့အားကစားက အေရွ႕ေတာင္အာရွအဆင့္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး အာရွအဆင့္ ထိေတာင္ တက္လွမ္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ အေနအထားေတြရွိတာပဲ။ သို႔ေသာ္လည္း အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အားကစား၀န္ႀကီးဌာန မရွိေပမယ့္ ကုိင္တြယ္တဲ့လူေတြက အားကစားအေပၚ စိတ္၀င္စားမႈ အားကစားရဲ႕လိုလားခ်က္ကို သိမႈအေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ အားကစားရဲ႕တိုးတက္မႈက မူတည္တာပဲေလ။ ၁၉၆၁ နဲ႔ ၁၉၆၉ အဲဒီတုန္းက ဆီးဂိမ္း က်ြန္းဆြယ္ အားကစားၿပဳိင္ပြဲေပါ့၊ အဲဒီမွာ ၂ ႀကိမ္လံုး ပထမရခဲ့တာပဲေလ။ အဲဒီတုန္းက အားကစား၀န္ႀကီးဌာနဆိုတာ ရွိမွမရွိဘဲ”
ဒါဆို အားကစား၀န္ႀကီးဌာန ရွိလာကာမွ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အားကစားအဆင့္ က်သြားတဲ့သေဘာလား။
“မရွိခင္တုန္းကေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကေတာ့ ျပည္သူတရပ္လံုးကေရာ အားကစားဌာန မွာ တာ၀န္ယူေနတဲ့သူေတြနဲ႔က အစြမ္းကုန္ႀကဳိးစားခဲ့တယ္ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာက အားကစားမွာ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳတဲ့အပိုင္းမွာ ကိုယ့္ႏုိင္ငံထက္ ပိုသာလာတဲ့ အေနအထားမ်ားျဖစ္တာေပါ့။”
ဦးေဌးေအာင္အေနနဲ႔ေရာ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနမွာ ၁၀ ႏွစ္ ေက်ာ္ေလာက္လုပ္ခဲ့ၿပီမွ ခုလို ၀န္ႀကီးဌာနမရွိေတာ့တဲ့ အေပၚမွာ ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။
“၀န္ႀကီးဌာနႀကီးမရွိေတာ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၀န္ႀကီးဌာနဆိုတာကေတာ့ အမိအဖပဲေလ။ အမိအဖရွိတဲ့အခါကေတာ့ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ အားကစားလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ရကုိင္ရတာ ဂုဏ္ရွိတာေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဦးစီးဌာန အေနနဲ႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉးရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွာ ဒီအားကစားလုပ္ငန္းေတြလုပ္ရတာပဲ။ လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းကေတာ့ အတူတူပါပဲ။ ဦးစီးဌာနဆိုေတာ့ ဦးစီးဌာနဆိုေတာ့ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ခ်ုဳပ္ေအာက္မွာ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ခိုင္းတဲ့အလုပ္ေတြကို က်ေနာ္တို႔က ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ရ မွာပါပဲ။ သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္သြယ္ ေျပာဆိုဆက္ဆံတဲ့အခါမွာေတာ့ က်ေနာ္တိို႔က နည္းနည္းေလးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ အားကစား၀န္ႀကီးဌာန အားကစားလုပ္ငန္းေတြကို ျမႇင့္တင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ႏုိင္ငံက အားကစား၀န္ႀကီးဌာန သီးျခားမထားေတာ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ေပါ့ ဂုဏ္ငယ္စရာျဖစ္သြားတယ္လုိ႔ေတာ့ ယူဆတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြကေတာ့ ဒီ၀န္ထမ္းေတြပါပဲ၊ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ၀န္ႀကီးအဆင့္ ဦးစီးၿပီးလုပ္တဲ့ အတိုင္းအတာနဲ႔ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္အဆင့္ အတိုင္းအတာနဲ႔ ကြာသြားမယ္။ ေအာက္က ၀န္ထမ္းေတြကေတာ့ ခုိင္းတာအကုန္လုပ္ရမွာ။”
ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အားကစားေလာက ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ဖို႔ မၾကာခင္တက္လာေတာ့မယ့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရသစ္ကို ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါသလဲ။
“တကယ့္ အားကစားဌာန တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မယ့္ ပုဂိၢဳလ္သည္ အားကစားရဲ႕ သေဘာသဘာ၀ကို သိေအာင္ႀကဳိးစားၿပီးေတာ့ အားကစားဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို စိတ္၀င္တစားလုပ္မယ့္သူ ျဖစ္ဖို႔ေတာ့လုိပါတယ္။ အားကစားဆိုတာက လြယ္လြယ္ေလးေတြးၿပီး လြယ္လြယ္ေလးလုပ္လုိ႔ရတဲ့ အရာမဟုတ္ဘူး။ လူကို လုပ္ရတဲ့ အရာျဖစ္တယ္။ လြယ္လြယ္ေလးနဲ႔ အေဆာက္အဦေဆာက္သလို ငါးႏွစ္အတြင္း ဒီအေဆာက္အဦ ၿပီးရမယ္လို႔ လုပ္လုိ႔မရဘူး။ အားကစားဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းဆိုတာ ဓနေငြေၾကးတို႔၊ နည္းပညာတို႔၊ လူသားအရင္းအျမစ္ကို မူတည္ၿပီးေတာ့မွ အခ်ိန္ကာလ အတိုင္းအတာ တခုအထိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ ရတဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ အားကစားမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း အားကစားဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးအတြက္ ဘာေတြလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက ရွိၿပီးသားပါ။ အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြကို အားကစားဌာနတုိးတက္ေအာင္ ဦးစီးဌာနက တာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြနဲ႔ ညႇိညႇိႏိႈင္းႏႈိင္း တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို စဥ္ဆက္မျပတ္ အားေပးအားေျမႇာက္ၿပီးေတာ့ တြန္းအားေပးေဆာင္ရြက္သြားမယ္ဆိုရင္ အားကစားအဆင့္အတန္းက က်စရာမရွိပါဘူး။”
“တာ၀န္ယူမယ့္ သူက အားကစားက႑ကို စိတ္၀င္တစားနဲ႔အရွိန္အဟုန္မပ်က္ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ပဲလုိတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အားကစားက႑ကို စိတ္မ၀င္စားဘူး၊ ဘတ္ဂ်က္ေတြ ေလ်ာ့ခ်မယ္၊ ၿပဳိင္ပြဲေတြ လုပ္ခြင့္မေပးဘူး၊ ႏိုင္ငံတာၿပဳိင္ပြဲေတြကို အရင္ေလာက္ ယွဥ္ၿပဳိင္ခြင့္မေပးဘူး၊ သင္တန္းေတြ မလႊတ္ဘူး၊ အားကစားကြင္း႐ုံေတြ ေမွ်ာ္မွန္းထားသေလာက္ မျပဳျပင္ေပးဘူး၊ ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ မတိုးခ်ဲ႔ဘူးဆိုရင္ အားကစားက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေနာက္ဆံုးပိတ္ေရာက္သြားမွာေပါ့။ တကယ္လို႔ ဒါေတြကို အရင္အတုိင္း စဥ္ဆက္မျပတ္အားေပးၿပီးေတာ့ စိတ္၀င္တစားနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေပးသြားမယ္ဆိုရင္ အားကစားက ဒီထက္တိုးတက္လာဖုိ႔ပဲ ရွိပါတယ္။”
