၁၅-၃-၂၀၁၅ ရက္ေန႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ က်င္းပေသာ သမၼတေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ေရး အဖဲြ႔၏ မဲေပးဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ အမ်ားဆံုး ၃၆၀ မဲရရိွေသာ အန္အယ္လ္ဒီပါတီမွ တင္သြင္းသည့္ ဦးထင္ေက်ာ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ (၉) ေယာက္ေျမာက္သမၼတ ျဖစ္လာပါၿပီ။ ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၈ အရ ႏိုင္ငံသားအားလံုး၏ အထြတ္အထိပ္ေနရာတြင္ တည္ရိွေသာ သမၼတဦးထင္ေက်ာ္သည္ အေျခခံဥပေဒက မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ညႊန္ၾကားမႈျဖင့္သာ လုပ္ကိုင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ၎ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ေက်ာ္လြန္ၿပီး လုပ္လိမ့္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း လူအမ်ားသိၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ လာမည့္ ငါးႏွစ္တာကာလအတြင္း အေျခခံဥပေဒတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ရန္ တားဆီးေနေသာ ပုဒ္မ ၅၉(စ) ကို မျပင္ႏိုင္လ်ွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မည္သည့္ေနရာမွေန၍ ႏိုင္ငံ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲရားကုိ စီမံခန္႔ခဲြမည္နည္း။ ထုိကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္တြင္း/ျပည္ပ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူမ်ားက လြန္စြာ စိတ္ဝင္စားေနၾကရာ ယခုေဆာင္းပါးတြင္ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားအရ ထုိကိစၥကို ေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္ၾကပါစုိ႔။ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၆၄ အရ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္လည္းေကာင္း၊ ပုဒ္မ ၂၃၂ (ဋ) အရ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးသည္လည္းေကာင္း တာဝန္ေပးအပ္ခံရသည့္ေန႔မွစ၍ ရာထူးသက္တမ္း တေလ်ွာက္တြင္ ယင္းပါတီအဖဲြ႔အစည္း၏ ပါတီလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳရဟု ကန္႔သတ္ခံထားရပါသည္။ တဖန္ ႏိုင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားတြင္ အေရးပါလွေသာ အမိ်ဳးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ကာ/လံုတြင္ အဖဲြ႔ဝင္ (၁၁) ေနရာရိွရာ (၆) ေနရာမွာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရိွေသာ ေနရာမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး (၅) ေနရာမွာ ေရြးေကာက္ပဲြအႏုိင္ရ ပါတီမွ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရိွေသာ ေနရာမ်ားျဖစ္သည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရိွရသည္။ ထိုေနရာမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ၾကၿပီး… အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ (၁) ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ (၂) ဒုတိယသမၼတ (၃) ဒုတိယသမၼတ (၄) ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ (၅) အမိ်ဳးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ (၆) တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (ရ) ဒုတိယတပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (၈) ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနဝန္ႀကီး (၉) ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနဝန္ႀကီး (၁၀) ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနဝန္ႀကီး (၁၁) နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီးဌာနဝန္ႀကီး အႏိုိင္ရ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ သုိ႔မဟုတ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရိွေသာ ေနရာမွာ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကိီး တေနရာသာ က်န္ပါေတာ့သည္။ အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတာဝန္ ယူမည္ဆုိလ်ွင္ ကာ/လံုတြင္ အဖဲြ႔ဝင္အျဖစ္ တရားဝင္ပါဝင္ ေဆြးေႏြးေျပာဆို ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရိွမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ျဖစ္ေနသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ရမည္ျဖစ္သလို ပါတီ၏ တာဝန္မ်ားတြင္လည္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ပါေခ်။ ထုိသို႔ေသာ အေျခအေနေအာက္တြင္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ ထူးထူးဆန္းဆန္း ျပ႒ာန္းပါရိွေနေသာ ပုဒ္မ ၂၁၇ ကို ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစို႔။ ထိုပုဒ္မသည္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအခြင့္အာဏာ ဆိုေသာ ေခါင္းစဥ္ငယ္ေအာက္တြင္ပါရိွၿပီး ဤသို႔ေရးသားထားေလသည္။ ၂၁၇။ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန္႔က်င္ေစဘဲ ျပည္ေထာင္စု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၌ တည္ရိွသည္။ ဤစကားရပ္ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သည္ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္း တရပ္ရပ္အားလည္းေကာင္း၊ အာဏာပိုင္ပုဂိၢဳလ္ တဦးဦးအားလည္းေကာင္း တာဝန္ႏွင့္လုပ္ပုိင္ခြင့္မ်ား ေပးအပ္ျခင္းမျပဳႏိုင္ဟု မမွတ္ယူရ။ ထို႔ျပင္ ယင္းစကားရပ္ေၾကာင့္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားအရ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္း တရပ္ရပ္အားျဖစ္ေစ၊ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ပုဂိၢဳလ္ တဦးဦးအားျဖစ္ေစ အပ္ႏွင္းထားသည့္ တာဝန္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအား လဲႊေျပာင္းေပးအပ္သည္ဟုလည္း မမွတ္ယူရ။ ဤျပ႒ာန္းခ်က္အပိုဒ္၏ တတိယဝါက်ကို ၾကည့္လ်ွင္ မည္သည့္အဖဲြ႔အစည္း မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္ကို ရည္ရြယ္၍ ျပ႒ာန္းထားသည္ကို ေတြးၾကည့္နိုင္သည္။ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားအရ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္း တရပ္ရပ္ဟုဆိုသျဖင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ပထမအႀကိမ္လႊတ္ေတာ္ စတင္စဥ္ကာလက တည္ရိွေနေသးေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈေကာင္စီကို ဆုိလိုျခင္းသာ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဒုတိယဝါက် အလိုအရ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က သေဘာတူညီလ်ွင္ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္း တရပ္ရပ္ သို႔မဟုတ္ အာဏာပိုင္ပုဂိၢဳလ္ တဦးဦးကိုလည္း တာဝန္ႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ေပးအပ္ျခင္းျပဳႏိုင္သည္ဟု အဓိပၸာယ္ထြက္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ပုဒ္မ ၂၁၈(က) တြင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုိင္ရာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္အားလံုးကို ႏိုိင္ငံေတာ္သမၼတ၏ အမည္ျဖင့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရမည္။ ဟု ဆိုထားေသာ္လည္း ပုဒ္မ ၂၁၈(ခ) တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ မိမိ၏သေဘာအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ျပ႒ာန္းထားသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားမွအပ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရိွေသာ ကိစၥရပ္မ်ားအတြက္လည္းေကာင္း အဆိုပါကိစၥရပ္မ်ားကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ဝန္ႀကီးမ်ားအား ခဲြေဝအပ္ႏွင္းရန္လည္းေကာင္း ဥပေဒတရပ္ရပ္အရ ေဆာင္ရြက္ရန္ တာဝန္ရိွေသာပုဂၢိဳလ္အား ခဲြေဝအပ္ႏွင္းရန္လည္းေကာင္း လိုအပ္သည့္ နည္းဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းခြင့္ရိွသည္။ ဟု ဆိုထားေလရာ….. တာဝန္ခဲြေဝအပ္ႏွင္းမည့္ ပုဂၢိဳလ္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ဥပေဒတရပ္ အရင္ျပ႒ာန္းရမည္ျဖစ္ၿပီး လုိအပ္ေသာ နည္းဥပေဒမ်ားကိုမူ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ျပ႒ာန္းခြင့္ရိွ ဆုိသည့္သေဘာ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပ႒ာန္းေပးမည့္ ထုိဥပေဒတြင္ တာဝန္ခဲြေဝအပ္ႏွင္းျခင္း ခံရေသာ ပုဂိၢဳလ္အား သမၼတကိုယ္စား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရိွသည့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္မ်ားကို ေဖာ္ျပရေပလိမ့္မည္။ ထုိတာဝန္မ်ားထဲတြင္ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္မ်ားကို ႀကီးၾကပ္ခြင့္၊ ႏိုင္ငံျခားေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ျပဳလုပ္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ အစည္းအေဝးမ်ားသို႔ သမၼတကိုယ္စား တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးကာ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိခြင့္ စသည္မ်ား ထည့္သြင္းႏိုင္ေပသည္။ ထုိသို႔ ဥပေဒျပ႒ာန္းထားခ်က္မ်ားကို နည္းဥပေဒျဖင့္ တိတိက်က် သတ္မွတ္ထားရန္ လုိအပ္ပံုကို ပုဒ္မ ၂၁၈(ဂ) က ဆက္လက္ေျပာဆုိထားရာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္။ ၂၁၈(ဂ) ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ အမည္ႏွင့္ ထုတ္ျပန္ေသာ အမိန္႔မ်ားႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ စာခ်ဳပ္စာတန္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ျပ႒ာန္းသည့္ နည္းဥပေဒမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္အညီ ျဖစ္ေစရမည္။ ထုိ႔ျပင္ ထုိသို႔ေဆာင္ရြက္ထားသည့္ အမိန္႔ သို႔မဟုတ္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏အမိန္႔ သို႔မဟုတ္ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ မခိုင္လံုဟု ျငင္းဆိုပိုင္ခြင့္ မရိွေစရ။ သို႔ျဖစ္လ်ွင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာကို ခဲြေဝလႊဲအပ္ေပးထားျခင္း ခံရေသာ ပုဂိၢဳလ္အေနျဖင့္ သမၼတကိုယ္စား စာခ်ဳပ္စာတန္းမ်ားကိုသာမက အမိန္႔မ်ားကိုပင္ လက္မွတ္ထိုးခြင့္ရိွေလသည္။ ပုဒ္မ ၂၁၈(ဃ) အရ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ထိုသို႔ တာဝန္လဲႊအပ္ရာတြင္ နယ္ေျမေဒသအလိုက္ျဖစ္ေစ၊ အစိုးရ ဌာနဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းအလိုက္ျဖစ္ေစ ခဲြေဝအပ္ႏွင္းႏုိင္သည္ဟု ဆုိထားသျဖင့္ တာဝန္လႊဲအပ္ျခင္းခံရေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ တာဝန္အားလံုးကို မယူႏိုင္လ်ွင္လည္း ခဲြေဝယူႏုိင္ေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္ေစရန္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ သုုိ႔ျဖစ္ေလရာ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၁၇ ႏွင့္ ၂၁၈ တို႔တြင္ ျပ႒ာန္းပါရိွခ်က္မ်ားသည္ မူလအေျခခံဥပေဒကို ေရးဆဲြျပ႒ာန္းသူမ်ားက မည္သည့္ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔အစည္း၊ မည္သည့္ လူပုဂိၢဳလ္အား ရည္ရြယ္၍ ေရးဆဲြထားသည္ကို မသိရေသာ္လည္း လက္ရိွအခိ်န္ကာလတြင္မူ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၏ ဥပေဒျပဳခြင့္ အာဏာကိုေရာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာကိုပါ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏို္င္ ရရိွထားသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ကြက္တိျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။ အဆုိပါေနရာသည္ သမၼတေနရာလည္းမဟုတ္၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးလည္း မဟုတ္သျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တာဝန္မွ ႏုတ္ထြက္ရန္ မလိုသလို ပါတီလုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားတြင္လည္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရွိေပလိမ့္မည္။ တခ်က္သတိျပဳသင့္သည္မွာ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပ႒ာန္းမည့္ အဆိုပါဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပမည့္တာဝန္ေနရာကို အမည္ေပးရာတြင္ “ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး” ဆိုသည့္စကားလံုးကို မသံုးဘဲ “ေပါင္းစပ္ညိႇႏိႈင္းေရးေခါင္းေဆာင္” သို႔မဟုတ္ “အစိုးရအဖဲြ႔၊ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ပါတီအၾကား ေပါင္းစပ္ညိႇႏိႈင္းေရးမႉး” စသည့္ ေဝါဟာရမ်ားကိုသံုးလ်ွင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ရန္မလိုသလို ႏိုင္ငံေရးပါတီ၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားတြင္လည္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ အကယ္၍ အဆုိပါဥပေဒကုိ အထက္ေဖာ္ျပပါကဲ့သို႔ အမည္မေပးဘဲ “ႏို္င္ငံ့ဥေသ်ွာင္ ဥပေဒ” ဟု အမည္ေပးခဲ့လ်ွင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအတြက္ သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထားသည့္ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၅၈ ျဖင့္ ၿငိစြန္းႏို္င္သကဲ့သုိ႔ “ဝါရင့္ဝန္ႀကီးဆိုင္ရာဥပေဒ” သို႔မဟုတ္ “ဥေသ်ွာင္ဝန္ႀကီးဆိုင္ရာဥပေဒ” သို႔မဟုတ္ “ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဥပေဒ” စသည္ အမည္တခုခုေပးခဲ့ပါက အဆုိပါပုဂိၢဳလ္မွာ မိမိႏိုင္ငံေရးပါတီ၏ လုပ္ငန္္းတာဝန္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရိွ-မရိွ၊ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီ-မညီ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္လာႏိုင္သည္။ မည္သို႔ပင္ဆုိေစကာမူ မၾကာေတာ့သည့္ ဧၿပီလ (၁) ရက္ေန႔ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပဒဆိုင္ရာ ခံု႐ုံးအသစ္ကုိလည္း အန္အယ္လ္ဒီ သမၼတသစ္ႏွင့္ အန္အယ္လ္ဒီ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မ်ားက ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ေတာ့မည္ျဖစ္ရာ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီ-မညီဆိုသည့္ တင္သြင္းမႈမိ်ဳး ရိွလာလ်ွင္ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေစရန္ ဥပေဒမျပ႒ာန္းမီ ၎တို႔၏ အႀကံဉာဏ္ကို ရယူကာ ေဆာင္ရြက္သင့္လွေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရေပသည္။ ရဲထြန္း (သိီေပါ)