ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ သဘာ၀သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈမွာ ေဒသခံေတြပါ၀င္ခြင့္ ရရွိဖုိ႔နဲ႔ လက္ရွိကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ စီမံကိန္းေတြကုိ ရပ္ဆုိင္းထားေပးဖုိ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္လူထု အဖြဲ႔က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။ သဘာ၀သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ စီမံခန္႔ခြဲျခင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ အရပ္္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ဘာသာေရးအဖြဲ႔အစည္းေပါင္းစံု ေဆြးေႏြးၿပီး ဒီကေန႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ေတာင္းဆုိ လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျပႆ နာေတြဟာ သဘာ၀သံယံဇာတအရင္းအျမစ္ ထုတ္ေ၀မႈနဲ႔အမ်ားႀကီး ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့အတြက္ အခုလုိ ထုတ္ျပန္ေတာင္းဆုိရတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ကခ်င္လူထုအဖြဲ႔ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးစာဂ်ီက ေျပာပါတယ္။ “အခုေလာေလာဆယ္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒရဲ့ ျပႆ နာမွာ ေရေပၚေရေအာက္၊ ေျမေပၚေျမ ေအာက္ရွိ သယံဇာတ သဘာ၀အရင္းအျမစ္အားလုံးက ႏုိ္င္ငံေတာ္ပုိင္ ျဖစ္သည္ဆုိတဲ့ ဗဟုိပုိင္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ ျပည္နယ္နဲ႔တုိင္း မွာရွိတဲ့လူေတြက ဘာမွ စီမံခန္႔ခြဲပုိင္ခြင့္မရွိဘူး။ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္ မရွိဘူး။ အားလုံးက တရားမ၀င္ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ ျပည္နယ္သူ ျပည္နယ္သားေတြအားလုံးက ဒီသဘာ၀ သံယံဇာတပစၥည္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးမွ စီမံခန္႔ခြဲပုိင္ခြင့္နဲ႔ အက်ဳိးအျမတ္ခြဲေ၀ပုိင္ခြင့္က ျပည္နယ္မွာ ထားရွိရမယ္ဆုိတဲ့အပုိင္းကို က်ေနာ္တုိ႔ ေတာင္းဆုိရျခင္း ျဖစ္တယ္။ ေရရွည္ ျပႆ နာ ေျဖရွင္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္ စစ္မွန္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ ဒီသံယံဇာတ သဘာ၀ အရင္းအျမစ္ခြဲေ၀တာ၊ စီမံခန္႔ခြဲတာက အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ အမွားကုိ ထပ္ခါတလဲလဲျဖစ္ေစၿပီးမွ မလုိလားအပ္တဲ့ ပဋိပကၡ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ လူမႈျပႆ နာေတြ ထပ္မံျဖစ္ပြားမွာကုိ မလုိလားတဲ့ အတြက္ ထုတ္ျပန္ရတာျဖစ္ပါတယ္။” ဒါ့အျပင္ ေဒသခံျပည္သူေတြအတြက္ အက်ဳိးမရွိတဲ့အရာ စည္းစနစ္မက်တဲ့သဘာ၀ သံယာဇတ ထုတ္ေ၀သုံးစြဲမႈနဲ႔ ဒီမုိကေရစီနည္းစနစ္မဟုတ္တဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းေတြ အားလုံး လည္း ရပ္ဆုိင္းေစခ်င္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ့ စုေပါင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာလည္း ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုုးရက သဘာ၀သယံဇာတ ရင္းျမစ္မ်ားကိုု တိုက္႐ုိက္ထုုတ္ယူသံုုးစြဲခြင့္၊ အခြန္ေကာက္ခံပိုင္ခြင့္နဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္၊ အက်ိဳး အျမတ္ခြဲေ၀ပိုင္ခြင့္ အာဏာကိုု ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျဖင့္ အာမခံေပးထားဖုိ႔၊ တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမေတြမွာ ျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို တြန္းအားေပးေသာ စီမံကိန္းမ်ား အားလံုးႏွင့္ သဘာ၀သယံဇာ တအရင္းအျမစ္ ထုတ္ယူသံုးစြဲမႈမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းႏိုင္မႈမရွိေသး သ၍ ရပ္တန္႔ထားေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စီမံကိန္းလိုုင္စင္ မခ်မီ မူလေဒသခံမ်ားအား ႀကိဳတင္ အသိေပးအေၾကာင္းၾကားျခင္း၊ ေဆြးေႏြး တိုုင္ပင္ျခင္း၊ လြတ္လပ္စြာ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရယူျခင္း (Free, Prior, Inform, Consent) လုုပ္ေဆာင္ၿပီးမွသာ လုုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ရ မည္ဆုိတဲ့ အခ်က္ အပါအ၀င္ သေဘာထား ၇ ခ်က္ကုိ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ မတ္လ ၁ ရက္ေန႔က ကခ်င္ျပည္အတြင္းမွာရွိတဲ့ အရပ္္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္း ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေပါင္း ၆၁ ဖြဲ႔က လူေပါင္း ၁၀၃ ဦးတုန္းက ေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။