Home
ဆောင်းပါး
ႏိုင္​ငံ​ေတာ္​သ​မၼ​တ ​လႊဲေျပာင္း​ျခင္း​ဆိုင္​ရာ​ ဥ​ပ​ေဒ
DVB
·
March 5, 2016
​ျမန္​မာ​ႏိုင္​ငံ​၌ ၁၉၉၀ ​ျပည့္​ႏွစ္​ပါ​တီ​စံု​ဒီ​မို​က​ေရ​စီ ​အ​ေထြ​ေထြ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​က်င္း​ပ​ခဲ့​ၿပီး ​အ​ႏိုင္​ရ​ရွိ​ခဲ့​ေသာ ​အန္အယ္လ္ဒီပါ​တီ​ကို ​စစ္​အ​စိုး​ရ​က ​လြႊတ္ေတာ္​ေခၚ​ယူ​က်င္း​ပ​ျခင္း၊ ​အ​စိုး​ရ​သစ္ ​ဖြဲ႔​စည္း​ေစ ​၍ ​အာ​ဏာ​လြွဲ​ေျပာင္း​ေပး​ျခင္း​မ​ျပဳ​လုပ္​ခဲ့​ပါ။ ၂၀၁၀ ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​၌ ​အန္အယ္လ္ဒီ​ပါ​တီ​က ​အ​ေထြ​ေထြ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​၌ ​ဝင္​ေရာက္​ယွဥ္​ၿပိဳင္​ျခင္း ​မ​ျပဳ​ခဲ့​သ​ျဖင့္ ​ႀကံ့ခိုင္​ဖြံ႔​ၿဖိဳး​ေရး​ပါ​တီ​က​အ​မ်ား​စု​အ​ႏိုင္​ရ​ရွိ​ခဲ့​ၿပီး ​အ​စိုး​ရ​အ​သစ္​ဖြဲ႔​ခဲ့​ပါ​သည္။ ​အ​သြင္​သ​ဏၭာန္​အား​ျဖင့္​သာ ​အ​စိုး​ရ​ဖြဲ႔​စည္း​၍ ​အာ​ဏာ​လႊဲသည္​ဟု​ဆို​ေသာ္​လည္း ​အ​ႏွစ္​သာ​ရ​အား​ျဖင့္ ​လက္​ရွိ​စစ္​ဗိုလ္​ခ်ဳပ္​ႀကီး​မ်ား​ႏွင့္ ​စစ္​ဗိုလ္​ခ်ဳပ္​ေဟာင္း​မ်ား​က​သာ ​အာ​ဏာ​ခ်ဳပ္​ကိုင္​ထား​ေသာ ​အ​စိုး​ရ ​ျဖစ္​ခဲ့​ပါ​သည္။ ၂၀၁၅​ ခု​ႏွစ္ ​ပါ​တီ​စံု​အ​ေထြ​ေထြ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​၌ ​အန္အယ္လ္ဒီပါ​တီ​သည္ ​ရာ​ခိုင္​ႏႈန္း ၈၀ ​အ​ႏိုင္​ရ​ရွိ​ခဲ့​ပါ​သည္။ အန္အယ္လ္ဒီပါ​တီ​က ​အ​စိုး​ရ​အ​ဖြဲ႔​သစ္​ႏွင့္ ​သ​မၼ​တ​သစ္​ေရြး​ခြင့္​ရွိ​ေန​ပါ​သည္။ ​သ​မၼ​တ​ႏွင့္​အုပ္​ခ်ဳပ္​ေရး​အာ​ဏာ​ရပ္​မ်ား​ကို ​လႊဲေျပာင္း​ေပး​မည္​ဟု​ လက္​ရွိ​အ​စိုး​ရ​က ​တ​ရား​ဝင္​ေၾက​ညာ​ခဲ့​သည္။ ​ႏွစ္​ဘက္ ​အာ​ဏာ​လြွြဲ​ေျပာင္း​ေရး​လုပ္​ငန္း​အ​ဖြဲ႔​မ်ား​လည္း ​ဖြဲ႔​စည္း​၍ ​ညႇိႏိႈင္း​မႈ​မ်ား ​စ​တင္​ျပဳ​လုပ္​ေန ​ၿပီ​ျဖစ္​ပါ ​သည္။ ​ျပည္​သူ​အ​မ်ား​ဝမ္း​ေျမာက္​ၾက​ရ​ပါ​သည္။ ​ဒီ​မို​က​ေရ​စီ​ႏိုင္​ငံ​ႀကီး​မ်ား​၌ ​ဒီ​မို​က​ေရ​စီ​နည္း​က် ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​မ်ား​က်င္း​ပ​ၿပီး ​အ​သစ္ အ​ေဟာင္း ​အာ​ဏာ​လြွဲ​ေျပာင္း​ေပး​မႈ​မ်ား​ကို ​ဥ​ပ​ေဒ​လုပ္​ထံုး​လုပ္​နည္း​မ်ား ​ျပ​႒ာန္း​၍ ​ျပဳ​လုပ္​ၾက​ပါ​သည္။ ​တိ​က်​ေသာ ​လႊဲ​ေျပာင္း​မႈ​လုပ္​ထံုး​လုပ္​နည္း​မ်ား​မ​ရွိ​ပါ​က ​အာ​ဏာ​လြွဲ​ေျပာင္း​မႈ​သည္ ​ႏိုင္​ငံ​စည္း ​လံုး​ညီ​ၫြ​တ္မႈ​ၿပိဳ​ကြဲ​၍ ​ျပည္​တြင္း​စစ္​မီး​ဟုန္း​ဟုန္း​ေတာက္​သည္​အ​ထိ​ျဖစ္​ေစ​ႏိုင္​ပါ​သည္။ ​အ​ေမ​ရိ​ကန္ ​ႏိုင္​ငံ​၏ ​သ​မိုင္း​၌ ​အာ​ဏာ​လႊဲေျပာင္း​ေရး​၌ ​မ​ေခ်ာ​ေမြ႔​မႈ​မ်ား ​ျပည္​တြင္း​စစ္​မီး​ေတာက္ေလာ​င္ ​သည္​အ​ထိ ​ျဖစ္​ရပ္​မ်ား​ေပၚ​ေပါက္​ခဲ့ ပါ​သည္။ ​ဒီ​မို​က​ေရ​စီ​ႏိုင္​ငံ​ႀကီး​ျဖစ္​ေသာ ​အ​ေမ​ရိ​ကန္​ႏိုင္​ငံ​တြင္ ၁၇၉၆​ခု​ႏွစ္ ​ပ​ထ​မ​ဆံုး​သ​မၼ​တ​ျဖစ္​ေသာ George Washington ​က ၁၇၉၇ ​ခု​ႏွစ္ ​မတ္​လ​တြင္ ​သ​မၼ​တ​သစ္ John Adams ကို ​အာ​ဏာ​လႊဲ ​ေျပာင္း​ေပး​ခဲ့​သည္​မွ​အ​စ ​ယ​ေန႔​သ​မၼ​တ Barek Obama ​အ​ထိ ​သ​မၼ​တ​ေပါင္း (၃၅)​ဦး​သည္ ၁၇၉၆​မွ ၂၀၀၉​ခု​ႏွစ္ ​လက္​ရွိ​သ​မၼ​တ​အ​ထိ ​ႏွစ္​ေပါင္း (၂၀၀)​ ေက်ာ္​အ​ဆက္​ဆက္​အာ​ဏာ​လႊဲေ​ေျပာင္း ​ေပး​ခဲ့​ပါ​သည္။ ​အာ​ဏာ​လႊဲေ​ေျပာင္း​ေရး​၌ ၁၈၆၀-၁၈၆၁ James Buchanan ​က​ Abrham Lincon ​သို႔​ လႊဲေျပာင္း ေရး​ကိ​စၥ​သည္ ​မ​ေခ်ာ​ေမြ႔​ခဲ့​ပါ။​ ေရြး​ေကာက္​ပြဲ ​ျပည္​နယ္ (၇) ​ခု​သာ ​လႊဲေျပာင္း ​ရ​ယူ​ခဲ့​ၿပီး ​က်န္​ျပည္​နယ္​မ်ား​၌ ​ပ​ဋိ​ပကၡ​မ်ား​ျဖစ္​ေပၚ​ခဲ့​သည္။ ​အ​ေမ​ရိ​ကန္​ေတာင္​ပိုင္း​ေျမာက္​ပိုင္း​ ျပည္ ​တြင္း​စစ္​ မီး​ေတာက္​ေလာင္ သည္​အ​ထိ ​ပို႔​ေဆာင္​ခဲ့​သည္။ ​ထို႔​ျပင္၁၉၃၂-၁၉၃၃ ​သ​မၼ​တ Herbert Hoover က Franklin D.Roosevelt ​အား​အာ​ဏာ​လႊဲေျပာင္း​ေရး​တြင္​လည္း ​အ​စဥ္​မ​ေခ်ာ​ေမြ႔​ခဲ့​ပါ။ ​သ​မၼ​တ​အာ​ဏာ​လႊဲေျပာင္း​ေရး​တြင္ ​သ​မ​ကဲ့​ရဲ႕ရႈတ္​ခ်​ေျပာ​ဆို​မႈ​မ်ား ​ခံ​ခဲ့​ရ​ပါ​သည္။ ​သို႔​ျဖစ္​၍ ​အ​ေမ​ရိ​ကန္​၌ ၁၉၆၃​ခု​ႏွစ္​တြင္ ‘‘​သ​မၼ​တ​လႊဲ​ေျပာင္း​ေရး ​အက္​ဥ​ပ​ေဒ-၁၉၆၃’’​ကို ​ျပ ႒ာန္း​က်င့္​သံုး​ခဲ့​သည္။ ​ဥ​ပ​ေဒ​လုပ္​ထံုး​လုပ္​နည္း​မ်ား​ႏွင့္​အ​ညီ ​ေခ်ာ​ေမြ႔​စြာ ​အာ​ဏာ​လႊဲ​ေျပာင္း​ေပး​ခဲ့​ၾက ​ပါ​သည္။ ​သ​မၼ​တ​အာ​ဏာ​လႊဲ​ေျပာင္း​ေရး ​ဥ​ပ​ေဒ​၏ ​ရည္​ရြယ္​ခ်က္​သည္ ​သ​မၼ​တ​၏ ​အုပ္​ခ်ဳပ္​ေရး ​သက္​တမ္း ​တစ္​ခု​ကုန္​ဆံုး​သြား​ေသာ​အ​ခါ ​အ​သစ္​ေရြး​ခ်ယ္​ခံ​ရ​ေသာ ​သ​မၼ​တ​၏​အုပ္​ခ်ဳပ္​ေရး​အ​ဖြဲ႔​အား ​လုပ္​ငန္း​တာ​ဝန္ ​ႏွင့္​လုပ္​ငန္း​မ်ား​လႊဲ​ေျပာင္း​ေပး​ရာ​၌ ​လြယ္​ကူ​ေခ်ာ​ေမြ႔​အ​ဆင္​ေျပ​ေစ​ေရး​ျဖစ္​ပါ​သည္။ ​သ​မၼ​တ​လႊဲေျပာင္း​ေရး​ဥ​ပ​ေဒ​သည္ ​မ​လို​လား​အပ္​ေသာ ​ပ​ဋိ​ပကၡမ်ား​မ​ျဖစ္​ေပၚ​ေရး၊ ​အ​ျငင္း​ပြား​မႈ​မ်ား ​ေလ်ာ့​ၾက​ေစ​ေရး​ႏွင့္ ​ႏိုင္​ငံ​လံု​ၿခံဳ​ေရး​ႏွင့္ ​ၿငိမ္​ဝပ္​ပိ​ျပား​မႈ​မ​ထိ​ခိုက္​ေစ​ေရး​ကို ​ရည္​ရြယ္​ပါ​သည္။ ​ယင္း​ဥ​ပ​ေဒ​၌ ​ႏွစ္​ပိုင္း​ေတြ႔ ရ​ပါ​သည္။ ​လြယ္​ကူ​ေခ်ာ​ေမြ႔​စြာ ​တာ​ဝန္​ရပ္​မ်ား​လႊဲ​ေျပာင္း​ေရး​ႏွင့္ ​လႊဲ​ေျပာင္း​မႈ​လုပ္ ​ငန္း​စဥ္​မ်ား၊ ​ေငြ​ေၾကး ​ဆိုင္​ရာ​ခြင့္​ျပဳ​ခ်က္​မ်ား​ျဖစ္​ပါ​သည္။ ​ဥ​ပ​ေဒ​သည္ ​႐ိုး​႐ိုး​ရွင္း​ရွင္း​ပင္​ျဖစ္​ပါ​သည္။ ​အ​ေမ​ရိ​ကန္​ႏိုင္​ငံ​၏ ​သ​မၼ​တ​အာ​ဏာလႊဲ​ေျပာင္း​ေရး​ဥ​ပ​ေဒ ၁၉၆၃​၌ ​ပုဒ္​မ (၅)​ခု​သာ​ပါ​ဝင္​ပါ​သည္။ ​ဥ​ပ​ေဒ​၏ ​ရည္​ရြယ္​ခ်က္ ​သ​မၼ​တ​ႏွင့္ ​ဒု​သ​မၼ​တ​တို႔​၏ ​လုပ္​ငန္း​တာ​ဝန္​မ်ားလႊဲ​ေျပာင္း​ေပး​ရာ​၌ ​လြယ္​ကူ ​ေခ်ာ​ေမြ႔​ေရး၊ လႊဲ​ေျပာင္း​မႈ​လုပ္​ငန္း ​စဥ္​မ်ား​ကို ​တာ​ဝန္​ယူ​ေဆာင္​ရြက္​ရ​မည့္ ​အ​ဖြဲ႔​အ​စည္း ​လႊဲ​ေျပာင္း ​မႈ​၏​ကုန္​က်​စ​ရိတ္​ခြင့္​ျပဳ​ေငြ၊ ​သံုး​စြဲ​ပိုင္ ​ခြင့္​လႊဲ​ေျပာင္း​မႈ ​အ​ေထာက္​အ​ပံ့​ျဖစ္​ေသာ ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​အ​ႀကိဳ ​ကာ​လ ​ႏွင့္ ​လႊဲ​ေျပာင္း​မႈ ​လႊဲ​ေျပာင္း​ၿပီး ​ေနာက္ ​အ​ေထာက္​အ​ပံ့​မ်ား၊ ​ဝန္​ေဆာင္​မႈ၊ ​ရံုး​ခန္း​အ​သံုး ​အ​ေဆာင္​ပ​စၥည္း​က​ရိ​ယာ​ႏွင့္ ​ေငြ​ေၾကး​မ်ား၊ လႊဲ​ေျပာင္း​ေပး​ရာ​၌ ​ႏိုင္​ငံ​ေတာ္​လ်ိဳ႕​ဝွက္​ခ်က္​ဆိုင္ ​ရာ​မ်ား​ကိ​စၥ၊ ​အ​စိုး​ရ​အ​ဖြဲ႔​၏ ​ဌာ​န​ဆိုင္​ရာ ​လ်ွိဳ႕​ဝွက္​ကိ​စၥ ​လုပ္​ငန္း​အ​စီ​ရင္​ခံ​စာ​ႏွင့္ ​ထုတ္​ေဖာ္ ​ေျပာ​ဆို​ရ​မည့္​ကိ​စၥ​မ်ား ​ပါ​ဝင္​ပါ​သည္။ လႊဲ​ေျပာင္း​မႈ ​အ​သံုး​စ​ရိတ္​မ်ား​ကို​လည္း ​အ​ခ်ိန္​အ​ခါ​အ​ရ ၁၉၆၃​ခု​ႏွစ္ ​ဥ​ပ​ေဒ​အ​ရ ​အ​ေမ​ရိ​ကန္​ေဒၚ​လာ ၉​ သိန္း​ခြင့္​ျပဳ​ခဲ့​ရာ​မွ ​ယ​ခု​အ​ခါ ​အ​ေမ​ရိ​ကန္​ေဒၚ​လာ ၈.၉၅​သန္း​အ​ထိ ​ခြင့္​ျပဳ​ခဲ့​ပါ​သည္။ ​ဥ​ပ​ေဒ​ကို​လည္း ​လို​အပ္​သ​လို ​အ​ၾကိမ္​ၾကိမ္ ​ျပင္​ဆင္​ျဖည့္ ​စြက္​ခဲ့​ပါ​သည္။ ​ျမန္​မာ​ႏိုင္​ငံ​တြင္​လည္း ​သ​မၼ​တ​လႊဲ​ေျပာင္း​ေရး​ဥ​ပ​ေဒ ​လုပ္​ထံုး​လုပ္​နည္း​မ်ား ​ယ​ခု​အ​ႀကိမ္​တြင္ ​မ​ျပ​႒ာန္း​ႏိုင္​ေသး​ေသာ္​လည္း ​ေနာင္​တြင္​တိ​တိ​က်​က်​ျပ​႒ာန္း​ရန္ ​လို​အပ္​မည္​ျဖစ္​ပါ​သည္။ ​အန္အယ္လ္ဒီပါ​တီ ​သည္ ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​တြင္ ​အ​ျပတ္​အ​သတ္​အ​ႏိုင္​ရ​ရွိ​ခဲ့​ျခင္း၊ ​လက္​ရွိ​ ဦး​သိန္း​စိန္​သ​မၼ​တ​အ​စိုး​ရ​က​လည္း ​အာ​ဏာ​လႊဲ​ေျပာင္း​ေပး​ရန္​လို​လား​ျခင္း​တို႔​ေၾကာင့္ ​ယ​ခု​အ​ၾကိမ္​အာ​ဏာ​လြွဲ​ေျပာင္း​ေရး​သည္ ​ထီး​လို​မင္း ​လို​ျဖစ္​ကာ ​အ​စဥ္​ေခ်ာ​ေမြ႔​မည္​ဟု​ အား​လံုး​က​ယံု​ၾကည္​ေမ်ွာ္​လင့္​ထား​ၾက​ပါ​သည္။ ​ျမန္​မာ ​သ​မိုင္း​မွတ္​တိုင္ ​တစ္​ခု​ကို ​ႏွစ္​ဦး​ႏွစ္​ဘက္​ လို​လို​လား​လား ​စိုက္​ထူ​ၾက​မည့္ ​လက္​ခာ​မ်ား ​ေတြ႔​ေန​ရ ​ပါ​သည္။ ​သို႔​ရာ​တြင္ ​ေနာင္​ပါ​တီ​စံု​အ​ေထြ​ေထြ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲ​မ်ား​၌ ​ပါ​တီ​မ်ား ​အ​ၾကိတ္​အ​နယ္ ​ယွဥ္ ​ၿပိဳင္​ၾက​ရ​ေသာ​အ​ခါ​မ်ိဳး​၌ ​သ​မၼ​တ​လႊဲ​ေျပာင္း​ေရး​ကို ​တိ​က်​ေသာ ​ဥ​ပ​ေဒ၊ ​လုပ္​ထံုး​ျပ​႒ာန္း​ခ်က္ ​မ်ား​ရွိ​ဖို႔ ​အ​မွန္​လို​အပ္​မည္​ျဖစ္​ပါ​သည္။ ​သို႔​ျဖစ္​ပါ​၍ ​လာ​မည့္​ဒု​တိ​ယ​အ​ႀကိမ္ ​လြႊတ္ေတာ္​သက္​တမ္း​ကာ​လ​တြင္ ​သ​မၼ​တ​ႏွင့္ ​ႏိုင္​ငံ ​ေတာ္​အာ​ဏာ​လႊဲ​ေျပာင္း​ေရး​ဥ​ပ​ေဒ၊ ​လုပ္​ထံုး​လုပ္​နည္း​မ်ား​ေရး​ဆြဲ​ျပ​႒ာန္း​သင့္​ပါ​ေၾကာင္း.......။ ​ေရွ႕​ေန-​ေမာင္​ကံ
Live

About DVB

The Democratic Voice of Burma (DVB) publishes daily independent news and information across Myanmar and around the world by satellite TV and the internet. DVB was founded in 1992 and is registered as a non-profit association in Thailand.

Follow Us

© Democratic Voice of Burma 2024