ကခ်င္ျပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္ မုိးဖိန္းေက်းရြာမွာ ေကာင္းကင္ေပၚကေန ပုံမွန္မဟုတ္တဲ့ အမႈန္အစေတြ က်ဆင္းမွႈ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလဆန္းပိုင္းရက္ေတြက ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။ မိုးေပၚကေန ေရႊေရာင္၊ ေငြေရာင္ အမႈန္အစေတြ က်လာတာျဖစ္လို႔ ေရႊမုိးေငြမုိးလုိ႔ ေျပာဆုိေနၾကေၾကာင္း ေဒသခံတဦးက ေျပာပါတယ္။ “ထူးဆန္းတာက မိုးဖိန္းဆုိတဲ့ရြာနားက ကြက္လပ္ေလးတခုမွာ အဲဒီအရာေတြက မုိးမရြာဘာမရြာဘဲနဲ႔ ေလတုိက္တဲ့အခါ က်လာတာေပါ့။ အစေတြက တခ်ဳိ႕ ေငြေရာင္ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ ေရညႇိလုိလုိပုံစံမ်ဳိး အဖတ္ေလးေတြလို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါက အ၀တ္ေလွ်ာ္တဲ့ထဲမွာ ပါသြားရင္ သူ႔အေရာင္က နည္းနည္းေတာ့ ေျပာင္းသြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ တျခား စြန္းထင္းတာေတာ့ မရွိဘူးေပါ့။ က်ေနာ္ယူဆတာက ပစၥည္းတခုခု မီးေလာင္ကၽြမ္းၿပီးမွ ျပန္ရလာတဲ့ အမႈန္လုိေပါ့။ ေကာင္းကင္ကုိ လြင့္သြားတဲ့ ျပာလုိလုိဘာလုိ အဲလုိမ်ဳိး အဲလုိပုံစံေပါ့။ အခဲလုိ မာေက်ာေက်ာေတာ့ မဟုတ္ဘူး ပြပြေလး မုန္႔ႂကြပ္လုိမ်ဳိးေပါ့။” ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕နယ္က အန္အယ္လ္ဒီပါတီ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း ဦးေဇာ္သင္းကလည္း ဒီလုိျဖစ္စဥ္မ်ဳိး ၿပီးခ့ဲ့တဲ့ ရက္ပုိင္းကတည္းက ေနရာ သံုးေနရာေလာက္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ “ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ ၂ ရက္ေလာက္မွာ မုိးဖိန္းရြာအ၀င္နားက ေစတီမွာ သူက အဲဒီဟာ လာေတာ့မယ္ဆုိရင္ အ၀ါေရာင္ အေမႊးအနံ႔ေတြ အရင္လာတယ္။ လာၿပီးရင္ အဲဒါေတြ က်တာေပါ့ေလ။ မုိးရြာသလုိမ်ဳိးေပါ့။ ေရႊေရာင္ေလးေတြက်တယ္။ ေနာက္တခါ က်ေနာ္တုိ႔ မန္ရြက္ဘက္ ရြာျပန္တယ္။ ဗန္းေမာ္ကေန ေအာက္ဘက္ ၈ မုိင္ေလာက္ မန္စီဘက္ ဆင္းတဲ့လမ္း၊ အဲဒီမွာလည္း ရြာတယ္လုိ႔ေျပာတယ္။ အခုဟာက်ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တပ္ကုိ ျဖတ္တဲ့လမ္းေပါ့ ေက်ာက္ခဲလုိလုိ။ ဖန္လုံးလုိလုိရွိတယ္တဲ့၊ လူခင္းထားသလုိ ျဖစ္တာေပါ့ေလ။” ဒါေပမယ့္ မုိးဖိန္းဘက္မွာျဖစ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္မွာ ေလးငါး ေျခာက္ရက္ေလာက္ ဆက္တုိက္ က်ခဲ့တာလုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။ မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒဌာန အထက္ျမန္မာျပည္ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေက်ာ္လြင္ဦးကေတာ့ ဒါ ျဖစ္႐ုိးျဖစ္စဥ္မဟုတ္တဲ့ အေနအထားျဖစ္တယ္လုိ႔ ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။ “မုိးေလ၀သဌာန အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိးရြာတယ္ ဆုိတာကေတာ့ ထူးျခားတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးေတာ့ ရွိတာေပါ့ေနာ္။ ဒါမ်ဳိးေတြက ေလေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ေျမျပင္ေလတုိက္ႏႈန္း အေျခအေနနဲ႔ ေလတုိက္ရာအရပ္ေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ေရြ႕လ်ားလာတဲ့ အမႈန္အစေတြ၊ ေလရဲ႕ သယ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ တျခားေနရာမွာ ရြာက်တာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏုိင္တာေပါ့။” ဒီျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ မုိးေလ၀သပညာရွင္ ေဒါက္တာထြန္းလြင္ကုိ ေမးျမန္းၾကည့္တဲ့ အခါမွာ ဒါဟာ သဘာ၀တိမ္မဟုတ္တဲ့ ေလထုက ဖုန္မႈန္႔ေတြ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ “အဲဒါၾကာၿပီပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ Asia Brown cloud အာရွ အညဳိေရာင္တိမ္တိုက္ဆုိတာ ျဖစ္ေနတာေလ။ အဲဒီေလထဲမွာ သဘာ၀တိမ္မဟုတ္တဲ့ ဒီ မီးေတာင္ေပါက္တာတုိ႔၊ ပူတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မုိ႔ ေရာက္ေနတဲ့ ဖုံမႈန္႔ေတြတုိ႔ ဘာတုိ႔ အားလုံးေရာေနတဲ့ တိမ္တုိက္ႀကီးက အာရွတုိက္မွာ ရွိေနတာပဲ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒါပဲျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ထင္တယ္။ က်န္တာေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။” ဒီလုိမ်ဳိးျဖစ္စဥ္ေတြေၾကာင့္ အသက္႐ႉလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ဆုိင္တဲ့ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြ ရွိႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ဦးထြန္းလြင္က ေျပာပါတယ္။