ဦးစိုင္းအိုက္ေပါင္း (ဥကၠ႒ - ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ) “တို႔ကေတာ့ ၀မ္းသာဂုဏ္ယူတာေပါ့၊ ႀကိဳဆိုပါတယ္၊ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႀကီး ေပၚလာေတာ့မယ္လို႔လည္း ယံုၾကည္ပါတယ္။ အေရးႀကီးဆံုးက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါလို႔ ေမတၱာရပ္ခံ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္လာတာ ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္ခဲ့ၿပီေလ၊ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ဆိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ တသက္စာျဖစ္ေနၿပီ၊ အဲဒီေတာ့ အစိုးရျဖစ္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈေတြ ျမန္ျမန္ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါလို႔  တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။” ရဲေဘာ္ဖိုးသံေခ်ာင္း (ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ) “အခုျပည္သူလူထုႀကီးတရပ္လံုးက တခဲနက္ ဆႏၵျပဳလိုက္တဲ့ ဟာကေတာ့ အေျပာင္းအလဲတခု လိုခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ဟာပဲ။ တိုင္းျပည္ကို လက္ရွိ စစ္ဗိုလ္ေတြ ျခယ္လွယ္ေနတာကို မလိုခ်င္ဘူးဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္လုိက္တာပဲ။ ဒါကို ဗမာ တျပည္လံုးက ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြအားလံုးက လူထုရဲ႕ဆႏၵကို ေလးစားရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အန္အယ္လ္ဒီကလည္း လူထုရဲ႕ဆႏၵကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေစခ်င္တယ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုဟာက အၿပီးသတ္မေရာက္ေသးတဲ့အတြက္ သိပ္အမ်ားႀကီးမေျပာခ်င္ေသးဘူး၊ ေစာင့္ၾကည့္စရာေတြ ရွိေသးတယ္လို႔ ထင္ေသးလို႔၊  ေနာက္ဆက္ၿပီး ဘာေတြအေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကမလဲ၊ ဘာလိုလုပ္ၾကမလဲ ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ခ်င္ပါေသးတယ္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ဒီေရြးေကာက္ပြဲႀကီးရဲ႕ ေနာက္မွာ တတိုင္းတျပည္လံုးနဲ႔ခ်ီၿပီး ႏိုင္ငံေရးအင္အားစု အားလံုးနဲ႔ ခ်ီၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္တာကို က်ေနာ္တို႔ ျမင္ခ်င္ပါတယ္၊ မတရားသင္း ပုဒ္မ အပါအ၀င္ မတရားတဲ့ ပုဒ္မေတြ အားလံုး ဖ်က္သိမ္းပစ္တာလည္း ျမင္ခ်င္ပါတယ္။” ၀ါရင့္သတင္းစာဆရာႀကီး  ဖိုးေသာၾကာ ေခတ္မိုး “အန္အယ္လ္ဒီရဲ႕ ၾသဇာက ဗမာတျပည္လံုးမွာေတာ္ေတာ္ေတာ့ ႀကီးသြားၿပီ၊ အန္အယ္လ္ ဒီအစိုးရဖြဲ႕ႏိုင္ျခင္းမဖြဲ႕ႏိုင္ျခင္းက တပိုင္းေပါ့ဗ်ာ ဗမာတျပည္လံုးက အန္အယ္လ္ဒီကို အုန္းအုန္းႂကြက္ႂကြက္မဲေပးလိုက္တာဟာ အစိုးရဖြဲ႔ဖို႔မဟုတ္ဘူး ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘ၀တခုလံုးကို အေျပာင္းအလဲ လုပ္ခ်င္လို႔ ဒါေပၚလြင္ေနတာပါပဲ။ ဒါကို လက္ရွိ အာဏာရတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းကလည္း ေလးစားပါ့မယ္ လုိက္နာပါ့မယ္လို႔ ေျပာထားတယ္၊ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔ထိ ခုလက္ရွိ အစိုးရက ရွိေနဦးမယ္၊ ေနာက္အစိုးရက ဧၿပီလက စတာ၀န္ယူမွာ၊ အဲဒီၾကားကာလမွာ နည္းနည္းေလး အကဲဆတ္တယ္ဗ်၊ ဂရုစိုက္ရမယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း လက္ရွိအေနအထားအရဆိုရင္ေတာ့ ျပည္သူ႔ၾသဇာက ေတာ္ေတာ္ႀကီးမားတာကိုေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳလုိက္ၾကၿပီ။” ေဒါက္တာတူးဂ်ာ (ကခ်င္ျပည္နယ္ဒီမိုကေရစီပါတီေခါင္းေဆာင္) “ျပည္သူေတြလည္း ဒါကိုလိုခ်င္တာဆိုေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ အာဏာလႊဲေျပာင္းေရးသာ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ သူကေတာ့ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ဒီမိုကေရစီ ပိုၿပီးေတာ့မွ ျပည့္၀လာေအာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အျမန္ရရွိလာေအာင္ ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရး  အရွိန္အဟုန္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ သူႀကဳိးစားရမွာပဲ၊ ျပည္သူေတြ ေမွ်ာ္လင့္တာကလည္း အဲဒါေတြျဖစ္တယ္။" ေနာ္စီဖုိးရာစိန္ (ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး ဒု-ဥကၠ႒) “က်မအေနနဲ႔ကေတာ့ အန္အယ္လ္ဒီ အစုိးရဖြဲ႔ႏုိင္တဲ့ေပၚ ႀကိဳဆုိပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ တႏုိင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈ ရပ္စဲေရးကိစၥ၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ကိစၥေတြကို ပူးေပါငး္ပါ၀င္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဆႏၵျပဳပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတုိ႔အႏုိင္ရတဲ့အေပၚမွာ ဒီႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ပဋိပကၡကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ဖုိ႔အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လုံၿခံဳမႈ ရရွိဖုိ႔အတြက္ အဓိကအခ်က္ျဖစ္တယ္။ ဘယ္လုိအေျခအေနပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒါကုိ အရင္ဆုံး လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခန္းက႑ျဖစ္တယ္လုိ႔ က်မက ဒါကုိ ယုံၾကည္တယ္ေလ။ ဒါကုိ လုပ္ရမွာျဖစ္တယ္။” ဦးေအးသာေအာင္ (စီအာပီပီေခါင္းေဆာင္) ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ “က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြကို ခ်ီးက်ဴးရမယ့္သေဘာ ရွိပါတယ္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေရြးေကာက္ပြဲ အႀကဳိကာလက မွန္းထားတာထက္ အမ်ားႀကီးႏိုင္သြားတယ္။ ႏိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လြတ္လြတ္က်ြတ္က်ြတ္ သမၼတကိုလည္းပဲ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တင္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိတယ္။ အစိုးရကိုလည္းပဲ လြတ္လြတ္က်ြတ္က်ြတ္ ဖြဲ႔ႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ တခ်ိန္က ေျပာခဲ့ပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးအတြက္ အင္အားရွိတဲ့ အစိုးရတရပ္လိုတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ အဲလိုမဟုတ္ရင္ ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရဖြဲ႔မယ္ဆိုရင္ ဟိုလူ႔ကို မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးရ၊ အေပးအယူ လုပ္ရဆိုေတာ့ သိပ္အဆင္မေျပဘူး။ ဒီလိုကာလမ်ဳိးမွာ တိုင္းျပည္ကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဦးေဆာင္မယ့္ အင္အားေတာင့္တင္းတဲ့ အစိုးရလိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလို ျပတ္ျပတ္သားသား အႏုိင္ရတဲ့အပၚမွာ အားရေက်နပ္မႈ ရွိပါတယ္။ "ဒါေပမယ့္ ျပည္နယ္ေတြမွာ လူမ်ဳိးစုပါတီေလးေတြ အႏိုင္မရလုိက္တဲ့ အေပၚမွာေတာ့  လူမ်ဳိးစု ပါတီငယ္ေတြက သူတို႔ရဲ႕ လူမ်ဳိးစုအေရးကို ေဆာင္ရြက္ဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ ပါတီေထာင္တယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္တယ္။ အဲလိုပါတီေလးေတြေတာ့ ရွိေစခ်င္တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အန္အယ္လ္ဒီ ၁၉၉၀ တုန္းကထက္ေတာင္ ပုိၿပီး အႏိုင္ရတဲ့ အေနအထားကို ေတြ႔ရတယ္။ အလားတူ ဦးခြန္ထြန္းဦးတို႔ရဲ႕ အက္စ္အန္အယ္လ္ဒီ၊ ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ၊ ဇုိမီးနဲ႔ မြန္အမ်ဳိးသားပါတီေတြ ႏုိင္လာတဲ့အတြက္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေတာ့ အန္အယ္လ္ဒီအေနနဲ႔ အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ််ာ္လင့္ပါတယ္။” ေဒၚသန္းသန္းႏု ( ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာ) အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္) “ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵကို ေလးစားရမွာေပါ့။ ျပည္သူေတြက အန္အယ္လ္ဒီကို မဲေပးလိုက္တယ္ဆိုရင္ အန္အယ္လ္ဒီ အစိုးရဖြဲ႔ေပါ့၊ က်မတို႔ကေတာ့ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ က်မတို႔ႏုိင္ငံ သာယာ၀ေျပာမယ္၊ ျပည္သူေတြလည္း စိတ္ခ်မ္းသာမယ္၊ ျပည္သူေတြလည္း တိုးတက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အင္မတန္ေကာင္းတာေပါ့။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ အန္အယ္လ္ဒီ တခဲတနက္ ေအာင္ပြဲခံတယ္ဆိုတာ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ သူတို႔က အေျပာင္း အလဲႀကီးတခုကို သူတို႔ ျမင္ခ်င္တယ္၊ သူတို႔စိတ္ထဲမွာထင္တာက အန္အယ္လ္ဒီက လြဲလို႔ေပါ့ တျခားသူက အေျပာင္းအလဲ မလုပ္ေပးႏုိင္ဘူးဆိုတဲ့ အဲဒီ ခံစားခ်က္ကရွိေနတယ္၊ ေျပာရမယ္ဆိုရင္  မ်က္စိမွတ္ၿပီးေပးလိုက္သလိုပဲ၊ အန္အယ္လ္ဒီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က ေျပာတယ္ေလ လူကိုမၾကည့္နဲ႔ ခြပ္ေဒါင္းနဲ႔ ၾကယ္တပြင့္ တံဆိပ္ျမင္ရင္ေပးပါေပါ့။ ဒီဟာေတာ့ သိပ္မဟုတ္ေသးဘူးလို႔ေတာ့ က်မထင္တယ္။ အဲဒီပံုစံအတုိင္းသာသြားမယ္ဆိုရင္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေပၚမွာ သံုးသပ္ခ်က္က သိပ္ေတာ့ မေကာင္းဘူးလို႔ က်မျမင္ပါတယ္။” ဦးေအာင္မုိးေဇာ္ (လူ႔ေဘာင္သစ္ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ) “အခုဟာက အစုိးရဖြဲ႔ႏုိင္ဖုိ႔က အမ်ားႀကီးေတာင္ ပုိၿပီးရတဲ့ အေနအထား ရွိတယ္ေလ။ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္ျမင္တာက အဲဒါက က်ေနာ္တုိ႔တုိင္းျပည္ကုိ ဒီမုိကေရစီေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ခုိင္ခုိင္မာမာ အေျခခ်ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္၊ ေနာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ အေျခခ်ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ တကယ္ကုိ ေကာင္းတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ဆႏၵ ျဖစ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲလုိ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ "ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိယ္တုိင္သည္ တုိင္းျပည္ကုိ သူတင္ျပထားတာရွိတယ္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအစုိးရ ဖြဲ႔စည္းမယ္ဆုိတဲ့ ကိစၥေပါ့ေလ။ အဲဒါကုိ တင္ျပထားတာ ရွိတယ္ေပါ့ေလ။ အဲဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ အာဏာလႊဲေျပာင္းေရး ကိစၥဟာ ေခ်ာေမြ႔လိမ့္မယ္လုိ႔ ယူဆတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြလည္းပဲ အျမန္ဆုံး ဒီအစုိးရ ဖြဲ႔ၿပီးၿပီးခ်င္း ဒါမွမဟုတ္ အစုိးရ မဖြဲ႔စည္းခင္ကတည္းက အျမန္ဆုံး လြတ္ေျမာက္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲဒီလုိ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ေနာက္တခုက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ အစုိးရဖြဲ႔စည္းႏုိင္တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ျဖစ္စဥ္၊ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ဟာလည္း အင္အားစုအသီးသီးအားလုံး ပါ၀င္လာလိမ့္မယ္။ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ၿပီးေျမာက္လိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲလုိ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အခုလုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီက ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳ အႏုိင္ရရွိျခင္းဟာ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္အတြက္ေတာ့ တကယ့္ေရာင္ျခည္ကုိ ျမင္လုိက္ရတဲ့ အနာဂတ္မွာ ထြန္းလင္းလာမယ္၊ ေတာက္ပလာမယ္ဆုိတဲ့ ေရာင္ျခည္ကုိ ျမင္လုိက္ရသလုိျဖစ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔က အဲလုိပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။” ခူဦးရယ္ (ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး) “ႏွစ္ဖက္စလုံးကုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ဒီလုိျမင္ပါတယ္။ ဒီအႏုိင္ရတဲ့ အန္အယ္လ္ဒီကုိလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ၀မ္းပန္းတသာႀကိဳဆုိတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္း ထားတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒီလုိ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္နဲ႔ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တဲ့ အစုိးရကုိလည္း က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ေက်းဇူးတင္ရမွာပါ။ တကယ္လုိ႔ ျဖစ္စဥ္အတုိင္။ ေရွာေရွာရွဴရွဴနဲ႔ အာဏာလႊဲေျပာင္းမႈေတြျဖစ္လုိ႔ အန္အယ္လ္ဒီက တကယ္ပဲ အစုိးရျဖစ္မယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ႀကိဳၿပီးေတာ့ ေမ်ာ္လင့္လုိ႔ရတဲ့ အေျခအေနေတြေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဥဗမာ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေနတဲ့ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တက္လာမယ့္ အစုိးရသစ္နဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဆက္လက္ေတြ႔ဆုံ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးရမယ္။ ႏုိင္ငံေရးေတြ႔ဆုံမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေအာင္လည္း က်ေန္ာတုိ႔ လုပ္ရမယ္။ ေနာက္ တနံတလႊားမွာျဖစ္ေနတဲ့ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡေတြလည္း ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဆက္လက္ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္မယ္။ အဲဒီေတာ့ အန္အယ္လ္ဒီ အစုိးရအေနနဲ႔လည္းပဲ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ အေလးအနက္ထားတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ နားလည္တယ္။ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ရင္ၾကားေစ့ေရးကိစၥကုိလည္း အဓိကထား ေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ဳိးကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားရျမင္ရတာဆုိေတာ့ သူတုိ႔သြားခ်င္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ သူတုိ႔ အဓိကဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၿခံဳငုံၾကည့္မယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားဘက္ကလည္း ေလာေလာလတ္လတ္ ကုိင္တြယ္ရမယ့္ အေရးႀကီးဆုံးအေၾကာင္းအရာ အေျခခံေတြနဲ႔ ထပ္တူနီးပါးေလာက္က်တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ အဲေတာ့ အန္အယ္လ္ဒီ အစုိးရ တကယ္ျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ သူတုိ႔နဲ႔ပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ဆက္လက္ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အေျခအေနမ်ဳိးရွိေတာ့၊ ဘာပဲေျပာေျပာ အေျခအေန ပုိေကာင္းလာမယ္လုိ႔ အမ်ားႀကီး ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။”