Home
ဆောင်းပါး
Voting age မဲေပးပိုင္ခြင့္
DVB
·
October 21, 2015
အသက္ကိုၾကည့္ၿပီး ဘယ္ေလာက္ရွိမွ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာရွိတယ္။ မဲေပး၊ ေစ်းဝယ္၊ ကားေမာင္း၊ မိန္းမေတာင္း၊ စစ္ထဲဝင္၊ ပင္စင္ယူ။ ဘယ္သူဘယ္ေလာက္ရွိမွ ဒီဆိုက္ဝင္၊ ဒီ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ စသျဖင့္။ ျပႆနာရွိလာရင္ ဆရာဝန္ ပါရတတ္တယ္။ Voting age ဆိုတဲ့ မဲေပးပိုင္ခြင့္ကိုလည္း တကမာၻလံုးမွာ အမ်ားဆံုးသတ္မွတ္တာက ၁၈ ႏွစ္ပါ။ ၁၆ ႏွစ္နဲ႔ မဲေပးလို႔ရတာ ၇ ႏိုင္ငံရွိတယ္။ ၁၇ ႏွစ္ရွိရင္ မဲေပးလို႔ရတာ ၆ ႏိုင္ငံ၊ ၂ဝ ႏွစ္က ၄ ႏိုင္ငံ၊ ၂၁ ႏွစ္က ၁၆ ႏိုင္ငံ၊ အသက္အႀကီးဆံုးက ဥဇဘက္ကစၥတန္၊ ၂၅ ႏွစ္ရွိမွ ေပးရတယ္။ ဆလိုေဗးနီးယားမွာ ၁၆ ႏွစ္ေတာ့ဟုတ္ပါရဲ႕ အလုပ္ရွိမွ မဲေပးရတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ေတြက ေပးတဲ့မဲနဲ႔ တက္လာတဲ့ အစိုးရကမွ အလုပ္အကိုင္ေတြ ဖန္တီးေပးမယ္  ထင္ရတယ္။ လက္ေတြ႔မွာ အဲလိုလည္း ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္တာပါ။ မဲဆြယ္တုန္းမွာ သည္းေျခႀကိဳက္ေတြေျပာၿပီး အာဏာရေတာ့ ဘာမွမလုပ္တဲ့ အစိုးရက အမ်ားႀကီး။ ဘာမဲျဖစ္ျဖစ္ ငါ့ပံုးထဲ ေရာက္ေအာင္လုပ္ၿပီး တက္အုပ္ခ်ဳပ္တာေတြလည္း ရွိတာပဲ။ မဲေပးသူေတြကို အသက္နဲ႔သာ ကန္႔သတ္ၿပီး အေရြးခံမယ့္သူေတြကိုေတာ့ ေသြးစစ္သလို လုပ္တာေတြလည္း ရွိတယ္။ မဂၤလာေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အသက္ကိုလည္း သတ္မွတ္ထားၾကတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၁၈-၁၆ ႏွစ္ ျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားေလး-မိန္းကေလး မတူဘူး။ သတို႔သမီးအသက္က ပိုငယ္ေလ့ရွိတယ္။ ဆူဒန္မွာ အပ်ိဳေဘာ္ဝင္ရင္ ရၿပီတဲ့။ မဒါဂါးစကား၊ တူနီးရွား၊ တန္ဇန္နီးယား၊ ဗင္နီဇြဲလား၊ ပါရာေဂြး၊ မိန္းကေလး ၁၄ ႏွစ္၊ အပ်ိဳျဖစ္တဲ့ အရြယ္ပါပဲ။ ဘ႐ူႏိုင္းနဲ႔ ကူဝိတ္မွာ ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိလို႔ အပ်ိဳမျဖစ္ေသးလည္း ရၾကပုံေပၚတယ္။ အယ္လ္ဂ်ီးရီးယား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ စင္ကာပူ၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယမွာ ၂၁-၁၈ ႏွစ္။ တ႐ုတ္မွာေတာ့ ၂၂-၂ဝ ႏွစ္ရွိမွ လက္ထပ္လို႔ရတယ္။ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳေပးတဲ့ထံုးစံဟာ ေရွးက်ပါတယ္။ ဗုဒၶလက္ထက္ ရွင္သာရိပုတၱရာရဲ႕ ညီအငယ္ဆံုး (ေရဝတ) ကို ၇ ႏွစ္သားမွာ မိဘေတြက မဂၤလာေဆာင္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ ၂၁ ရာစုထဲေရာက္ေပမယ့္ အီရန္မွာ ေယာက္်ားေလး ၁၄ ႏွစ္၊ မိန္းကေလး ၉ ႏွစ္၊ လင္မယားျဖစ္လို႔ရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လူမ်ိဳးေတြအတြက္ေတာ့ ေဆးပညာအရ ငယ္လြန္းတယ္။ တေလာက ေဆးခန္းမွာ ကေလးလာေမြးတဲ့ မိန္းကေလးကို အသက္ေမးေတာ့ တိတိက်က် ေျပာပါတယ္။ ၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၁ဝ လ။ ဆရာဝန္က အားနာလို႔ သူ႔စာအုပ္မွာ ၁၆ ႏွစ္ လုပ္လိုက္ရတယ္။ အေကာင္းေတာ့ ေမြးပါရဲ႕၊ ကေလးက လသားနဲ႔ ဆံုးသြားရွာတယ္။ ယူနီဆက္ဖ္ရဲ႕ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္ဘဲ လက္ထပ္ထိမ္းျမားသူ အမ်ဳိးသမီးဦးေရ သန္း ၆ဝဝ ေက်ာ္ထဲမွာ ဒီကေလးမ ပါခ်င္မွပါမယ္။ ဒုကၡသည္မို႔ ဟိုမွာလည္း စာရင္းေပ်ာက္၊ ဒီမွာလည္း စာရင္းမေပါက္။ ေဆးပညာထဲမွာ Forensic Medicine ဆိုတဲ့ မႈခင္းေဆးပညာ သပ္သပ္ရွိတယ္။ အသက္ကို တိတိက်က် ဘယ္၍-ဘယ္မွ် ရွိတယ္ဆိုတာ စစ္ၿပီး တရား႐ုံးမွာ ထြက္ရတာလည္း ပါတယ္။ တရားခံ-တရားလို အသက္ကို ဇာတာနဲ႔ မရဘူး။ ဆရာဝန္ကေန သြားေပါက္တာၾကည့္၊ ဓါတ္မွန္႐ုိက္ၿပီး သိတာေတြနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ရတယ္။ က်ေနာ္ ၉ တန္းစာေမးပြဲ အစိုးရစစ္ေခတ္တုန္းက အသက္ ၁၅ ႏွစ္ မျပည့္လို႔၊ ေဗဒင္ဆရာနဲ႔ ဇာတာသစ္လုပ္၊ တရား႐ုံးသြား က်မ္းက်ိမ္၊ လိမ္ၾကည့္လည္း မရပါ။ ဥပေဒဟာ ဥပေဒတဲ့။ စာေမးပဲြ မက်ဘဲနဲ႔ တတန္းတည္းကို ၂ ႏွစ္ ေနခဲ့ရတယ္။ ဥပေဒဆိုတာကို နည္းနည္းေလးမွ အတိမ္းအေစာင္း မခံပါလားလို႔ မွတ္သား နာခံခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေခတ္က ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ၾကာရင္ သာသြားတတ္သလို၊ ျခာသြားတတ္တာလည္း ရွိတယ္။ အ႐ုိးၾကည့္-အသက္သိဆိုတာနဲ႔ ဆရာဝန္ေတြက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပးရတယ္။ ေပါင္႐ုိး၊ ေျခသလံုး႐ုိး၊ လက္ဖ်ံ႐ုိး၊ လက္ေခ်ာင္း႐ုိးေတြမွာ ထိပ္ဖ်ားပိုင္းေတြက အ႐ုိးကို လာဆက္တာက သူ႔အသက္နဲ႔သူ။ ဓါတ္မွန္႐ုိက္ရတယ္။ တံေတာင္ဆစ္႐ုိးဆက္ရင္ ၉-၁၃ ႏွစ္၊ တင္ပါးဆံုအေပၚ-ေရွ႕ထိပ္႐ုိးဆက္ရင္ ၁၂-၁၆ ႏွစ္၊ ညႇပ္႐ုိး (ေကာ္လာ-ဘုန္း) ၁၂-၂၂ ႏွစ္ စသျဖင့္ သိႏိုင္တယ္။ ကေလးေတြ အသက္ၾကေတာ့ ငယ္သြားေပါက္တာကို ၾကည့္ရတယ္။ အထက္-ေအာက္ အလည္ ေရွ႕သြား ၄ ေခ်ာင္းက ၆-၁၂ လ၊ အထက္-ေအာက္ ေဘး ေရွ႕သြား ၄ ေခ်ာင္းက ၉-၁၆ လ၊ ပထမအန္ေရွ႕သြား ၄ ေခ်ာင္းက ၁၃-၁၉ လ၊ အထက္-ေအာက္ စြယ္သြား ၄ ေခ်ာင္းက ၁၆-၂၃ လ၊ အထက္-ေအာက္ ဒုတိယအံသြား ၄ ေခ်ာင္းက ၂၂-၃၃ လမွာ ေပါက္တယ္။ ႀကီးသြား ၃၂ ေခ်ာင္းမွာ ၆ ႏွစ္က စေပါက္တယ္။ ၁၃ ႏွစ္မွာ ၂၈ ေခ်ာင္းရွိၿပီး အံဆံုးေတြက ၁၇-၂၁ ႏွစ္ေရာက္မွ ေပါက္တယ္။ အံဆံုးမေပါက္သေရြ႕ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ မျပည့္ေသးဘူးေပါ့။ တရားတေပါင္ ျဖစ္ေလ့ရွိၾကတဲ့ အသက္ကေတာ့ ၁၆-၁၈ ႏွစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္သတ္မွတ္ခ်က္ေၾကာင့္ စာေမးပြဲ ဝင္မေျဖရတဲ့ ျပႆနာေလးက အေသးအဖြဲပါ။ အသက္ ၁၆ ႏွစ္က ၁၈ ႏွစ္ အၾကားကုိ လူငယ္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့ တိုင္းျပည္ေတြမွာ သူတို႔ေလးေတြကို လူႀကီးေတြနည္းတူ တရားစီရင္ ျပစ္ဒဏ္ေပးေနတာေတြကေတာ့ မ်ိဳးဆက္ကို ဆိုးသထက္ဆိုးေအာင္ လုပ္ရာက်တယ္။ က်န္းမာေရးအရပဲ ေျပာရရင္ ဘီပိုး ကာကြယ္ေဆးကို ေမြးစကေန အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္၊ ေသခ်ာေပါက္ ထိုးေပးရပါတယ္။ ပင္စင္ေပးတဲ့အသက္ကိုလည္း သတ္မွတ္ၾကတာ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ပင္စင္ယူရမယ့္ အသက္၊ ပင္စင္ခံစားခြင့္၊ (ပင္စင္-ဖန္းဒ္)၊ စသျဖင့္ ပင္စင္ယူရမယ့္လူေတြ မနစ္နာရေအာင္၊ ပိုေကာင္းေအာင္ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြသာ ရွိၿပီး ပင္စင္သြားရမွာကို မသြားဘဲ ေပကပ္ေနတာမ်ိဳးကိုေတာ့ (ဝီကီ-ပီးဒီးယား) (ဝီကီ-ျမန္မာ) ေတြမွာ ရွာလို႔မရဘူး။ ဆရာဝန္ကိုလည္း အသက္ေက်ာ္ ေန-မေန လာမေမးပါ။ ဥပေဒသံုးနဲ႔ အရပ္သံုး ေဝါဟာရေတြရွိတယ္။ Age of majority ဆိုတာ လူလားေျမာက္တဲ့အရြယ္၊ လူႀကီးပိုင္းဝင္တဲ့ အသက္ကို ေခၚတယ္။ Age of license ဆိုတာကေတာ့ ဒါကိုလုပ္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့ အသက္ျဖစ္တယ္။ Age of consent ဆိုတာကေတာ့ လိင္ဆက္ဆံတာမွာ စိတ္အလိုတူ-မတူ ေျပာျပႏိုင္တယ္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့ အသက္ျဖစ္တယ္။ Age of criminal responsibility ဆိုတာက ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္တာ လုပ္ေပမယ့္ အသက္ငယ္ေသးလို႔ အျပစ္ေပး အေရးယူဖုိ႔ မသင့္ေသးဘူးလို႔ သတ္မွတ္သက္ျဖစ္တယ္။ လူလားေျမာက္တဲ့အရြယ္မွာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ကေန ၂၁ ႏွစ္အထိရွိတဲ့ ၁၄၈ ႏိုင္ငံစာရင္းကို ျပဳစုထားတယ္။ ၁၈ ႏွစ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၁၁၆ ႏိုင္ငံက အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ျမန္မာျပည္က စာရင္းမေပါက္ေသးဘူး။ တိုင္းျပည္က လူလားမေျမာက္ေသးလို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ၁၈ ႏွစ္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္သူေတြကေန က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းျပည္ေရွ႕ေရးကို ျပ႒ာန္းပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ကို သင္ေပးၾက၊ တင္ေပးၾကရပါမယ္။ ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
Live

About DVB

The Democratic Voice of Burma (DVB) publishes daily independent news and information across Myanmar and around the world by satellite TV and the internet. DVB was founded in 1992 and is registered as a non-profit association in Thailand.

Follow Us

© Democratic Voice of Burma 2024