ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး (ေကအန္ယူ) အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ တခ်ဳိ႕နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရတို႔ လာမယ့္ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ရက္ ေနျပည္ေတာ္မွာ တႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (အန္စီေအ) လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါၿပီ။ ေကအန္ယူ လက္မွတ္ထုိးမယ့္အေပၚမွာ ကရင္အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထြက္ေပၚေနသလုိ ေကအန္ယူ ဒု-ဥကၠ႒ ေနာ္စီဖုိးရာစိန္နဲ႔ ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာမူတူေစးဖုိး အၾကားမွာ သေဘာထားကြဲေနတယ္ဆုိတဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေကအန္ယူ ဒု-ဥကၠ႒ ပဒုိ ေနာ္စီဖုိးရာစိန္ကုိ ေမးျမန္းထားပါတယ္။ လာမယ့္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔မွာဆုိရင္ ေကအန္ယူ အပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔ ၇ ဖြဲ႔က တႏုိင္ငံလုံး အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ ပဒုိေနာ္စီဖုိးရာစိန္ရဲ႕ သေဘာထား  ဘယ္လုိရွိလဲ သိခ်င္ပါတယ္။ “က်မတေယာက္တည္း သေဘာထားကုိ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အမ်ားေတြနဲ႔အတူ လက္မွတ္ထုိးမယ္ဆုိရင္ ပုိၿပီးေကာင္းမယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ အခုဟာက အနည္းစုကပဲ ထုိးမယ္ဆုိေတာ့ စုိးရိမ္စရာျဖစ္တယ္။” ပဒုိေနာ္စီဖုိးရာစိန္အေနနဲ႔ ဒီလုိသေဘာထားရွိတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ တင္ျပေဆြးေႏြး ေျပာဆုိတာေတြ မရွိဘူးလား။ “က်မထင္တယ္။ က်မတုိ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္ လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ အစုိးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးေျပာဆုိၿပီးသား ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ထုိးသင့္တယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။” ဒီလက္မွတ္ထုိးမယ့္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ကရင္လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း လက္မခံႏုိင္တာေတြ၊ ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိေနတယ္။ ဆုိေတာ့ ဒီကိစၥေပၚ အခ်င္းခ်င္းအၾကား ျပႆ      နာေတြ၊ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္လား။ “ဒီကိစၥကေတာ့ က်မထင္တယ္ သူတုိ႔ကုိ နားလည္ေအာင္ ျပန္ရွင္းျပရမွာေပါ့ေနာ္။ ျပည္သူလူထုေတြက ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကုိ အေသးစိတ္ မသိတဲ့အခါက်ေတာ့ စုိးရိမ္ပူပန္ ေနၾကတာေပ့ါ။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ အေစာပုိင္းက အားလုံး (သုိ႔မဟုတ္) အမ်ားစုပါ၀င္ေရး ေျပာထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုက အနည္းစုကပဲ ပါ၀င္တယ္ဆုိေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔က စုိးရိမ္တာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီ အန္စီေအစာခ်ဳပ္ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဒီကိစၥ ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔က အဓိပၸာယ္မရွိသလုိ ျဖစ္သြားတာေပါ့ေနာ္။” ဒါဆုိရင္ အားလုံးပါ၀င္လာႏုိင္ဖုိ႔ ေအအန္ယူအေနနဲ႔ ဘယ္လုိ ဆက္လုပ္ဖုိ႔ရွိလဲ။ “က်န္တဲ့သူေတြ ပါ၀င္လာဖုိ႔ကေတာ့ အေျခအေနေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ တျခား တုိင္းရင္းသားေတြ မပါ၀င္ရတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းအရင္း နံပါတ္ ၁ က လက္ရွိ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းက တုိက္ပြဲေတြ မရပ္ေသးဘူး။ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စုိးရိမ္စရာျဖစ္ေနတာက ဒီ တႏုိင္ငံလုံး အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တုိင္းရင္းသားအားလုံး မပါ၀င္ရင္၊ ပါ၀င္ခြင့္မရဘဲ အနည္းစုကပဲ ထုိးမယ္၊ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ မထုိးေသးတဲ့ အဖြဲ႔ကုိလည္း ထိခုိက္နစ္နာမွာျဖစ္သလို ထုိးတဲ့အဖြဲ႔ေတြကုိလည္း ထိခုိက္ႏုိင္ပါတယ္။” လက္မွတ္ထုိးမယ့္ေခါင္းေဆာင္ (ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာမူတူးေဆးဖိုး) က ရန္ကုန္မွာ သြားေနတယ္လုိ႔ သိရတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အေျခအေန ဘယ္လုိရွိလဲ။ “တျခားေတာ့ ေထြေထြထူးထူး မရွိပါဘူး။ သူတုိ႔ လက္မွတ္ထုိးမယ့္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သြားေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ေနၾကတယ္။ ဘယ္ေတာ့ထုိးမလဲ။ ဘယ္လုိ အစီအစဥ္ဆြဲမလဲေပါ့။” ေနာက္တခု က်မတုိ႔ ၾကားသိရသေလာက္ လက္မွတ္ထုိးၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ နယ္စပ္က ဒုကၡသည္ေတြကုိ ျပန္ေခၚဖုိ႔ရွိတယ္။ ေနရာေတြကုိလည္း စီစဥ္ေနၿပီလုိ႔ ၾကားရတယ္။ အဲဒီအေျခအေနကေကာ ဘယ္လုိရွိပါသလဲ။ “အဲဒီကိစၥကေတာ့ က်မ မသိဘူး။ က်မတုိ႔ ေကအန္ယူ ဗဟုိေကာ္မတီ အစည္းအေ၀းမွာျဖစ္ေစ၊ ေကာ္မတီအတြင္း အစည္းအေ၀းမွာျဖစ္ေစ လက္မွတ္ထုိးၿပီးရင္ ဒုကၡသည္ေတြကုိ ျပန္ပုိ႔မယ္ဆုိတဲ့ အစီအစဥ္မ်ဳိး တခါမွ မေဆြးေႏြးျဖစ္ပါဘူး။ ဒုကၡသည္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ က်မတုိ႔ရဲ႕ ေပၚလစီကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ျဖစ္ေျမာက္ၿပီးေနာက္ပုိင္း ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အာမခံခ်က္ရွိမွ ျပန္ပုိ႔ရင္ ျပန္ပုိ႔ေပါ့။ အခု လက္မွတ္ထုိးၿပီးရင္ ျပန္ပုိ႔မယ္ဆုိတဲ့ အစီအစဥ္မ်ဳိး မရွိပါဘူး။” က်မတုိ႔ၾကားသိရတာက ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ဖုိ႔ဆုိၿပီး ဂ်ပန္က အကူအညီနဲ႔ အေဆာက္အဦေတြ ေဆာက္ေနၿပီး လက္မွတ္ထုိးၿပီးရင္ ေကအန္ယူက ဒုကၡသည္ေတြကုိ ေခၚမယ္ဆုိၿပီး သတင္းေတြ တက္ေနလုိ႔ေလ။ “အဲဒီကိစၥကေတာ့ က်မတုိ႔လည္း မသိဘူး။ သတင္းေတြကေတာ့ ဒီလုိပဲထြက္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမးျမန္းၾကည့္တဲ့အခါမွာ ဘယ္သူမွ ဒီကိစၥကို ဂဃဏန မသိဘူး။ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ဖုိ႔ကေတာ့ အစုိးရဘက္ကေတာ့ အၿမဲေျပာတယ္ေပါ့ေနာ္။ လက္မွတ္ထုိးၿပီးရင္ ဒုကၡသည္ေတြကုိ ျပန္ခုိင္းၿပီး သူတုိ႔ ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္မယ္လုိ႔ သူတုိ႔ အၿမဲေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတုိ႔ဘက္ကေတာ့ ဒီကိစၥကို လက္ခံမယ္ဆိုတာေရာ၊ လုပ္ေဆာင္မယ္ဆုိတာပါ တခါမွ မေျပာဖူးပါဘူး။ အရင္တုန္းက ဒီဒုကၡသည္ေတြျပန္ဖုိ႔ ေနရာ ၉ ခု ျပင္ဆင္ထားတယ္လုိ႔ ၾကားရတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတုိ႔ လုိက္ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့ ဘာမွ တိတိက်က်မရွိပါဘူး။”