ဧရာ၀တီျမစ္ေရ ျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ ဧရာ၀တီတုိင္း ဟသၤာတ၊ ႀကံခင္း၊ အုိင္သျပဳနဲ႔ ကံႀကီးေထာင့္ၿမိဳ႕နယ္ေတြက ေက်းရြာတခ်ဳိ႕ေတြမွာ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈေတြ စတင္ျဖစ္ပြားေနပါတယ္။ ဟသၤာတၿမိဳ႕နယ္မွာဆုိရင္ ေရႀကီးေရလွွ်ံမႈေၾကာင့္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၄ ခု ဖြင့္လွစ္ထားရၿပီး လူေပါင္း ၁၄၀၀ နီးပါး လာေရာက္ခုိလႈံေနၾကတယ္လုိ႔ ဧရာ၀တီဘက္ကုိ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ကုိေအာင္ေအာင္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။ ဟသၤာတၿမိဳ႕နယ္မွာ ေက်ာက္ရဲ၊ ေတာင္ပုိ႔တရာ၊ စိန္ပုိ႔ အစရွိတ့ဲ ေက်းရြာေတြမွာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး လူေပါင္း ၁၃၉၃ ဦး လာေရာက္ခုိလႈံတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ႀကံခင္းၿမိဳ႕နယ္မွာလည္း ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၄ ခု ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး လူေပါင္း ၁၃၈၁ ဦး ခုိလႈံတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ “ႀကံခင္းက ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၁ မွာ ၃၁၈ ေယာက္၊ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၂ မွာ ၃၅၁ ေယာက္၊ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၃ မွာ ၂၉၁ ေယာက္၊ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ၄ မွာ ၄၂၁ ေယာက္ အားလုံးေပါင္း ၁၃၈၁ ေယာက္ပါ။” ေလးမ်က္ႏွာၿမိဳ႕နယ္ အုိင္သျပဳေက်းရြာမွာလည္း လူေပါင္း ၃၀၀ နီးပါး ေနထုိင္တဲ့ေနရာမွာ ေရစတင္ နစ္ျမဳပ္ေနၿပီလုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ကံႀကီးေထာင့္ၿမိဳ႕ အနိမ့္ပုိင္းရပ္ကြက္ျဖစ္တဲ့ ေအာင္ခ်မ္းသာရပ္ကြက္မွာ  ဒီကေန႔ ေရတက္လို႔ အိမ္ေအာက္ထပ္ေတြ အားလုံးနစ္ျမဳပ္ကုန္ၿပီး နက္ျဖန္မွာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း ဖြင့္ရမယ့္အေနအထား ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။ ေညာင္တုန္းေဒသခံေတြကို ဆက္သြယ္တဲ့အခါ ေညာင္တုန္းေရႀကီးမယ္လို႔ သတင္းႀကီးေနေပမယ့္ ေဒသခံေတြက တာဖို႔ကာကြယ္ထားတယ္လို႔ ေျဖပါတယ္။ “ခုကေတာ့ အဲလိုေပါ့ ေရစိမ့္တဲ့ေနရာေတြကို ဂန္ေတြလိုက္ဖို႔ရတာေပါ့။ ေက်ာ္မယ္ထင္တဲ့ ေနရာေတြကို သဲအိတ္ေတြ လိုက္ဆင့္ရတာေပါ့။ စိုးရိမ္ေရမွတ္ေက်ာ္ေနေတာ့ စိုးရိမ္ရတာေပါ့။ ခုလက္ရွိမွာေတာ့ ေရကို ခုခံကာကြယ္ထားႏိုင္တာေပါ့။ ေညာင္တုန္းက ေျမနိမ့္ပို္င္းမွာက်တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျမစ္ကမ္းနေဘးဆိုေတာ့ေလ။ ျမစ္ေရႀကီးတာနဲ႔၊ အထက္က ေရဆင္းတာနဲ႔၊ ဒီေရတက္တာနဲ႔ ဆုံၿပီးျဖစ္ေနတာေပ့ါ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေညာင္တုန္းမွာ ေရေဘးစိုးရိမ္လို႔ ရပ္ကြက္ဆယ္ခုလုံးမွာ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းေတြ စတင္ဖြင့္လွစ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနၾကပါတယ္။ အလားတူ သာေပါင္းၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာလည္း ဧရာ၀တီျမစ္ေရတက္မႈေၾကာင့္ ေက်းရြာတခ်ဳိ႕ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈေတြ စတင္ျဖစ္ေပၚေနၿပီလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ခံတဦးကို ေမးျမန္းရာမွာ ေရတက္တယ္ဆိုေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ တျမန္ႏွစ္ကေလာက္ မတက္ေသးဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ သူက “ပုသိမ္မွာက ေအးေအးေဆးေဆးပဲ။ မုန္တိုင္းရက္က ေရမ်ားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရမႀကီးဘူး။ တႏွစ္က တက္သေလာက္ လမ္းေရေက်ာ္သေလာက္ မေက်ာ္ေသးဘူး။ ေခ်ာင္းေရျပည့္႐ုံေလာက္ပဲ ရွိေသးတယ္။ သတင္းက အေပၚကေရေတြဆင္းလာရင္ ေရႀကီးမယ္ဆိုၿပီး လူေတြက နည္းနည္းေတာ့ လန္႔ေနတာေပါ့။ ေရႀကီးရင္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမေရွ႕ကလမ္း ျမဳပ္သြားတယ္ေလ။ အခုက ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမေရွ႕က လမ္းေဘးေတြပဲ ေရေရာက္ေသးတယ္။ ေရထရက္ေတာင္ မေက်ာ္ဘူးဆိုေတာ့ အခု ေရေသရက္က ပိုမေက်ာ္ဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ရက္ေတြ ေျပာလို႔မရဘူးေနာ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။ မိုးေလ၀သပညာရွင္ ေဒါက္တာဦးထြန္းလြင္ရဲ႕ ဒီကေန႔မနက္ အ႐ုဏ္မတက္မီ  ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ‘ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသမွာ ေရဖံုးလႊမ္းခံရမႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနပါၿပီ။’ လို႔ ပါရွိပါတယ္။ ေရဖံုးလႊမ္းမႈအႏၱရာယ္ ဆက္လက္ျမင့္မားေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြကေတာ့ သထံု၊ ခႏၱီး၊ သာယာ၀တီ၊ ဟသၤာတ၊ ပုသိမ္၊ မအူပင္၊ ပဲခူး၊ ရန္ကုန္(မဂၤၤလာဒံု)၊ ေက်ာက္ျဖဴတို႔ ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဖ်ားစြန္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပိုင္းနဲ႔ ေျမာက္ပိုင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း၊ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္း အေရွ႕ေတာင္ပိုင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းေတြမွာေတာ့ လြန္ခဲ့တ့ဲ ၂၄ နာရီက မိုးေကာင္းခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ (ၿငိမ္းပြင့္) က ကုိေအာင္ေအာင္ေက်ာ္ကေတာ့ လာမယ့္ရက္ပိုင္းအတြင္း ဧရာ၀တီတုိင္းတခုလုံး ေရႀကီးေရလွ်ံမႈေတြ ျဖစ္ေပၚႏုိင္ေျခအေပၚ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္သင့္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ “ဧရာ၀တီက ဆန္စပါးအမ်ားႀကီးထြက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒီမွာရွိတဲ့ လယ္ယာေျမေတြက ေရနစ္ျမဳပ္ရင္ ဧရာ၀တီရဲ႕ထုံးစံက အနည္းဆုံး တလခြဲႏွစ္လ အဲေလာက္ေလာက္ၾကာေအာင္ နစ္ျမဳပ္တာျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေရေတြျပန္က်ဖုိ႔ခက္ရင္းနဲ႔ ေနရာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးက ပုိၿပီးအေရးႀကီးတယ္။ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္တာ၊ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တာက တပုိင္းေပါ့။ ေရနစ္ျမဳပ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဆန္စပါးေတြ၊ မ်ဳိးစပါးေတြ အခုကတည္းက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားသင့္တဲ့ဟာလုိ႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။”