ရန္ကုန္မွာ အ​ေမရိကန္​ေဒၚလာ​ေဈး​ဟာ က်ပ္ ၇၅၀ နႈန္း​ ​ေရာက္တဲ့​အထိ က်​ေနျပီး​ ​ေဈး​ထပ္က်ရိပ္႐ွိတယ္လို့​လည္း​ လုပ္ငန္း​႐ွင္​ေတြက သံုး​သပ္​ေနၾကပါတယ္။ အိမ္နီး​ခ်င္း​ ထိုင္း​နိုင္ငံရဲ့​ ဘတ္​ေငြနဲ့​ လဲနႈန္း​ဆိုရင္လည္း​ အရင္နွစ္ထက္ ထပ္က်သြား​ပါတယ္။ ထိုင္း​က​ေန ျမန္မာျပည္ကို ​ေငြလြွႊဲနႈန္း​ဆိုရင္လည္း​ အရင္လထက္ ဘတ္ ၂၀၀ ​ေက်ာ္ တက္သြား​ျပီး​ က်ပ္တသိန္း​ကို ဘတ္ ၃၉၅၀ အထိ ျဖစ္လာပါတယ္။ မနွစ္ကဆိုရင္ ​ေငြလြွႊဲနႈန္း​က က်ပ္တသိန္း​ကို ဘတ္ ပ်မ္း​မ်ွ ၃၅၀၀ ​ေလာက္ ႐ွိခဲ့​တာပါ။ ေဒၚလာ​ေဈး​က်တာဟာ ျမန္မာက်ပ္​ေငြ ​ေဈး​တက္လာတာပါလား​၊​ အ​ေၾကာင္း​ရင္း​ေတြနဲ့​ အက်ိုး​ဆက္​ေတြက ဘာ​ေတြ ျဖစ္နိုင္ပါသလဲ။ ဒါ​ေတြကို သိရ​ေအာင္ စီး​ပြား​ေရး​တကၠသိုလ္ အျငိမ္း​စား​ ပါ​ေမာကၡခ်ဳပ္ ဦး​ေမာ္သန္း​ကို ဆက္သြယ္ ​ေမး​ျမန္း​ထား​ပါတယ္။ “​ေဒၚလာ​ေငြတန္ဖိုး​က်တာ​ေတာ့​ ပံုမွန္အတိုင္း​ သူ့​ျဖစ္စဥ္အတိုင္း​ဆိုရင္​ေတာ့​ နိုင္ငံျခား​က တင္သြင္း​တဲ့​ ပစၥည္း​ေတြရဲ့​ ​ေဈး​နႈန္း​က်ဖို့​ေကာင္း​တာ​ေပါ့​။ ​ေဒၚလာ​ေငြ​ေဈး​က်တဲ့​အတြက္ ျပည္ပကို ပစၥည္း​ပို့​တဲ့​လုပ္ငန္း​႐ွင္​ေတြ သူတို့​က​ေတာ့​ ထိခိုက္တာ​ေပါ့​။ ကုန္က်ထား​တာ က်ပ္နဲ့​ ကုန္က်ထား​တယ္။ ​ေဒၚလာရတဲ့​ဟာကို က်ပ္​ေျပာင္း​တဲ့​အခါက်​ေတာ့​ က်ပ္နဲ့​ေျပာင္း​လို့​ရတဲ့​ေငြက ​ေလ်ာ့​သြား​တယ္။” ဆန္စပါး​တင္ပို့​မႈအ​ေပၚမွာ ဝင္​ေငြက်ဆင္း​မႈ ျဖစ္​ေပၚ​ေစတယ္ဆို​ေတာ့​ လယ္သမား​ေတြအ​ေပၚ​ေကာ ဘယ္လိုမ်ိုး​ထိခိုက္နိုင္သလဲ။ “လယ္သမား​ေတြအ​ေပၚလည္း​ပဲ လယ္ယာထြက္တဲ့​ စပါး​တို့​ဘာတို့​ နိုင္ငံျခား​ပို့​တယ္။ နိုင္ငံျခား​ပို့​ကုန္က ရတဲ့​ေငြ ​ေလ်ာ့​တယ္။ ​ေလ်ာ့​ေတာ့​ ကုန္သည္​ေတြက​ေန ျပည္ပပို့​ကုန္ အရမ္း​က်မယ္ဆို​ေတာ့​ ဒီျပည္တြင္း​မွာလည္း​ လယ္သမား​ေတြကို ​ေရာင္ျပန္ဟပ္ထိခိုက္မွာ​ေပါ့​။” ပဲတင္ပို့​မႈ​ေတြ​ေကာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း​ေကာ ​ေဒၚလာ​ေငြ​ေဈး​ က်တာ​ေၾကာင့္​ ဘယ္လိုမ်ိုး​ ကုစား​ဖို့​အတြက္ ျပင္​ေနတာ ​ေတြ့​ရပါသလဲ။ ဘာ​ေတြ ကုစား​ဖို့​ လိုပါသလဲ။ “​ေဒၚလာ​ေနာက္ လူ​ေတြလိုက္ရင္​ေတာ့​ ​ေဒၚလာ​ေဈး​က ျမင့္​သြား​မွာ​ေပါ့​ေလ။ ​ေဒၚလာ​ေနာက္ကို လိုက္ဖိုဆိုတာကလည္း​ပဲ တဦး​ခ်င္း​ တ​ေယာက္ခ်င္း​ အ​ေနနဲ့​က​ေတာ့​ ဘာမွ လုပ္နိုင္တာ မဟုတ္ဘူး​ေလ။ အာဏာပိုင္ အဖြဲ့​အစည္း​က​ေနျပီး​ေတာ့​ နိုင္ငံ​ေတာ္က​ေနျပီး​ေတာ့​ ဝင္စြက္ရင္​ေတာ့​ ရမယ္​ေပါ့​။ ​ေနာက္ျပီး​ေတာ့​လည္း​ပဲ ​ေဒၚလာ​ေဈး​ တက္​ေအာင္ လုပ္တာကလည္း​ပဲ တကယ့္​ တကယ္​ေတာ့​ တိုင္း​ျပည္အ​ေနနဲ့​ ၾကည့္​ရင္လို့​႐ွိရင္​ေတာ့​ ထိခိုက္တာ​ေတြ​ေတာ့​ ထိခိုက္တယ္​ေပါ့​ေလ။ သို့​ေသာ္ ​ေဒၚလာ​ေဈး​ တက္သြား​တယ္ ဆိုရင္လည္း​ပဲ ျပည္တြင္း​မွာ ​ေဈး​နႈန္း​ေတြ ဘာ​ေတြလည္း​ တက္သြား​နိုင္ပါတယ္။” အခု က်​ေနာ္ ဒီမွာ ​ေတြ့​ရသ​ေလာက္က​ေတာ့​ ​ေဒၚလာ​ေဈး​က က်ျပီး​ေတာ့​ ကုန္​ေဈး​နႈန္း​က်​ေတာ့​ မက်ဘူး​။ “ဟုတ္တယ္ မွန္တယ္ အဲဒီဥစၥာ၊​ တျမန္​ေန့​က က်​ေနာ္ ဆံပင္သြား​ညွပ္တယ္ ပံုမွန္က ဆံပင္ညွပ္ခ ၅၀၀ ​ေပး​ရတယ္။ တ​ေန့​ကက်​ေတာ့​ ဆံပင္ညွပ္ခ ၇၀၀ ​ေတာင္ ယူပါတယ္။ သ​ေဘာက တဖက္က ​ေဒၚလာနဲ့​ ျမန္မာ​ေငြနဲ့​ တန္ဖိုး​ ၾကည့္​လိုက္လို့​႐ွိရင္ ​ေဒၚလာရဲ့​ ​ေဈး​က်တယ္ဆို​ေတာ့​ ျမန္မာ​ေငြ တန္ဖိုး​က တက္တဲ့​ သ​ေဘာ​ေပါ့​ေလ။ သို့​ေသာ္လည္း​ပဲ တကယ့္​တကယ္​ေတာ့​ ဗမာျပည္မွာက​ေတာ့​ ​ေဈး​နႈန္း​ေတြက မက်ဘူး​။ ​ေဈး​ေတာင္ တက္သြား​တာ ႐ွိ​ေသး​တယ္​ေပါ့​။” ျပီး​ခဲ့​တဲ့​ မတ္လတုန္း​က ​ေက်ာက္မ်က္​ေတြ ခ်​ေရာင္း​တာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အ​ေမရိကန္​ေဒၚလာ သန္း​ေပါင္း​ ၂၈၀၀၀ ဖိုး​ ​ေရာင္း​ရတယ္ဆို​ေတာ့​ အခု အဲဒီ​ေနာက္ပိုင္း​မွာ ​ေဒၚလာ​ေဈး​က တအား​ထိုး​က်လာတယ္​ေပါ့​ေနာ္။ အခု ၇၅၀ ဝန္း​က်င္​ေလာက္ပဲ ႐ွိတယ္ဆို​ေတာ့​ ​ေက်ာက္မ်က္​ေရာင္း​ဖို့​က ဇူလိုင္က်လို့​႐ွိရင္ ျပန္​ေရာင္း​ဦး​မယ္​ေပါ့​ေနာ္။ ဒီ ​ေဒၚလာ​ေတြ ထပ္ဝင္လာဦး​မယ့္​ သ​ေဘာ​ေပါ့​။ “​ေဒၚလာက​ေတာ့​ ဝင္တာက​ေတာ့​ ဝင္​ေနက်ပဲ​ေလ။ ​ေက်ာက္မ်က္​ေရာင္း​တာက အခုမွ ​ေရာင္း​တာမွ မဟုတ္တာ။ ထိုနည္း​တူပဲ ဂတ္စ္​ေရာင္း​တာကလည္း​ အခုမွ ​ေရာင္း​တာမွ မဟုတ္တာ။ အခုက်​ေတာ့​မွ ​ေက်ာက္မ်က္​ေရာင္း​တာ​ေၾကာင့္​ ဆိုျပီး​ေတာ့​ ​ေဒၚလာ​ေဈး​ က်တယ္ဆိုရင္ အရင္တုန္း​က​ေတာ့​ ​ေက်ာက္မ်က္​ေရာင္း​တဲ့​ ၾကား​ထဲက​ေန ျပီး​ေတာ့​ ​ေဒၚလာအသံုး​လိုမယ့္​ ျဖစ္တဲ့​ ကိစၥမ်ိုး​ေတြ ႐ွိမွာ​ေပါ့​ေလ။ ​ေနာက္ျပီး​ေတာ့​လည္း​ပဲ တခ်ို့​အဖြဲ့​အစည္း​ေတြက​ေန ျပီး​ေတာ့​ ​ေဒၚလာ​ေနာက္ လိ္ုက္တာမ်ိုး​ေတြ ႐ွိမွာ​ေပါ့​ေလ။ ​ေနာက္ ဒီ​ေက်ာက္မ်က္​ေရာင္း​လို့​ ရတဲ့​ ​ေငြဆိုတာကလည္း​ပဲ အမွန္က​ေတာ့​ ပုဂၢလိက လက္ထဲမွာ ႐ွိတာမဟုတ္ဘူး​။ နိုင္ငံ​ေတာ္ လက္ထဲ ႐ွိတာပဲ။ နိုင္ငံ​ေတာ္က​ေနျပီး​ေတာ့​ ဟိုတုန္း​ကလည္း​ ရလာခဲ့​တာ အခုလည္း​ ရလာခဲ့​တာပဲ။ သို့​ေသာ္လည္း​ပဲ ဟိုတုန္း​က​ေတာ့​ ​ေဒၚလာ​ေနာက္ လိုက္တာမ်ိုး​ ႐ွိျပီး​ေတာ့​ အခုက်​ေတာ့​ ​ေဒၚလာ​ေနာက္ လိုက္တာမ်ိုး​ နည္း​သြား​လို့​ ျဖစ္မွာ​ေပါ့​။ အရင္တုန္း​ကဆိုရင္ အခ်ို့​ကိစၥရပ္​ေတြက ​ေဒၚလာနဲ့​ ​ေပး​ရတယ္။ အခုက်​ေတာ့​ အဲဒါ​ေတြလည္း​ ​ေလ်ွာ့​ေပါ့​ျပီး​ေတာ့​ ​ေဒၚလာနဲ့​ ​ေပး​စရာမလိုဘဲနဲ့​ က်ပ္နဲ့​ပဲ ​ေပး​ရ​ေတာ့​တယ္ ဆိုတဲ့​ ဟာမ်ိုး​လည္း​ ႐ွိတာ​ေပါ့​။ အဲဒါလည္း​ပဲ ​ေဒၚလာ​ေဈး​ နိမ့္​တဲ့​အထဲမွာ အ​ေၾကာင္း​တရား​ ပါမယ္​ေပါ့​။” အဲဒီ​ေတာ့​ ​ေရ႐ွည္ ဒီထက္ ထိုး​က်မယ္ ဆိုလို့​႐ွိရင္ အ​ေျခခံလူတန္း​စား​ေတြ အတြက္ ဘယ္​ေလာက္အထိ​ေအာင္ သက္​ေရာက္မႈ​ေတြ ျဖစ္နိုင္ပါသလဲ။ “အမွန္က​ေတာ့​ ​ေဒၚလာ​ေဈး​က်တယ္ဆိုရင္ သ​ေဘာတရား​အတိုင္း​ သြား​မယ္ ဆိုရင္​ေတာ့​ ​ေဒၚလာ​ေဈး​က်တယ္ ျပည္ပက​ေန တင္သြင္း​တဲ့​ ပစၥည္း​ေတြရဲ့​ ​ေဈး​လည္း​ပဲ က်ပ္သ​ေဘာနဲ့​ က်တယ္ဆိုရင္ ထိခိုက္တာလည္း​႐ွိတယ္။ ​ေကာင္း​တာလည္း​ ႐ွိတယ္​ေပါ့​ေလ။ အမွန္က​ေတာ့​ ​ေဒၚလာက မူလက ႐ွိ​ေနတာဗ်ာ။ ​ေဒၚလာ အရင္တုန္း​က ၃၁၀-၃၇၅ က်ပ္နဲ့​ေတာင္ ႐ွိလာခဲ့​ေသး​တာပဲ။ တျဖည္း​ျဖည္း​ တက္လာတယ္။ တက္လိုက္ က်လိုက္ ဆိုတဲ့​ဥစၥာက​ေတာ့​ အရမ္း​ၾကီး​ေပါ့​ေလ စိုး​ရိမ္ဖို့​ မ႐ွိဘူး​နဲ့​တူပါတယ္။ တဖက္က ​ေကာင္း​တာလည္း​ ႐ွိတာပဲ မ​ေကာင္း​တာလည္း​ ႐ွိတာပဲ။” စီး​ပြား​ေရး​ပညာ႐ွင္​ေတြ လုပ္ငန္း​သမား​ေတြ ​ေျပာတာက ဒီ အစိုး​ရသစ္ လက္ထက္မွာ ကုန္သြယ္​ေရး​မႈဝါဒနဲ့​ ပတ္သက္လို့​ အ​ေျပာင္း​အလဲ​ေတြ လုပ္​ေနတာ​ေတာ့​ ​ေတြ့​ရတယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ မူဝါဒ​ေျပာင္း​လဲရံုတင္ မရဘူး​ ​ေငြ​ေက်း​လဲလွယ္ နႈန္း​ထား​ကိုပါ ​ေျပာင္း​ရမယ္ ဆိုတဲ့​ သံုး​သပ္ခ်က္​ေတြ ​ေပၚထြက္ပါတယ္။ ​ေငြ​ေၾကး​မူဝါဒနဲ့​ ပတ္သက္လို့​ ဆရာအျမင္က ဘယ္လို ႐ွိပါသလဲ။ “​ေငြ​ေၾကး​မူဝါဒနဲ့​ ပတ္သက္လို့​က ​ေလာ​ေလာဆယ္အား​ျဖင့္​လည္း​ပဲ နႈန္း​သတ္မွတ္ထား​တာ ႐ွိတာပဲ။ ၁ ​ေဒၚလာကို ၆ က်ပ္​ေပါ့​ေလ။ သို့​ေသာ္ အဲဒီ နႈန္း​သတ္မွတ္ခ်က္က​ေတာ့​ တကယ့္​အျဖစ္မွန္နဲ့​ အင္မတန္မွာ ကြာဟ​ေန​ေတာ့​ ဒီ နႈန္း​သတ္မွတ္ခ်က္ကို ဘယ္သူမွလည္း​ ထည့္​ျပီး​ေတာ့​ မတြက္ဘူး​။ မတြက္​ေတာ့​ စီး​ပြား​ေရး​အ​ေပၚမွာ​ေပါ့​ေလ ဘာမွ လာျပီး​ေတာ့​ ရိုက္ခတ္မႈ မ႐ွိဘူး​ေပါ့​ေလ။ အဲဒီ​ေတာ့​ အခု ဒီလိုပဲ ​ေဒၚလာ​ေဈး​ကို ဥပမာ အစိုး​ရက​ေနျပီး​ေတာ့​ ၇၀၀ သတ္မွတ္မယ္ ၇၅၀ သတ္မွတ္မယ္ ဆိုလည္း​ သတ္မွတ္တာက ဒါ စီး​ပြား​ေရး​ေလာကမွာ အမိန့္​နဲ့​သြား​တဲ့​ ပံုစံမ်ိုး​။ အမိန့္​နဲ့​ သြား​တာက​ေတာ့​ တကယ္က်ရင္​ေတာ့​ သူ့​ စီး​ပြား​ေရး​အင္အား​စုက သူ့​ ဝယ္လိုအား​ ​ေရာင္း​လိုအား​နဲ့​ သြား​မွာပဲ။ အမိန့္​ေပး​လို့​ ရမွာမဟုတ္ဘူး​လို့​ ထင္တယ္။ သို့​ေသာ္လည္း​ပဲ အခုက်​ေတာ့​ ​ေဒၚလာ​ေဈး​ကို အဲဒီလိုပဲ အစိုး​ရက​ေနျပီး​ေတာ့​ တကယ္ျဖစ္ပ်က္တဲ့​ နည္း​နဲ့​ နီး​နီး​စပ္စပ္ အမိန့္​ေပး​လိုက္တယ္ ဆိုရင္​ေတာ့​ ​ေဈး​က တက္​ေနက် တက္တတ္တယ္​ေပါ့​ေလ။ အဲဒီ​ေတာ့​ အစိုး​ရက အခုဟာက​ေတာ့​ ၇၀၀၊​ ၇၅၀ သတ္မွတ္မယ္ ဆိုရင္ တကယ္ ျဖစ္​ေနတဲ့​ နႈန္း​နဲ့​ သိပ္ျပီး​ေတာ့​ မကြာဘူး​။ သိပ္မကြာ​ေတာ့​ သူကလည္း​ နည္း​နည္း​ အရာဝင္လာမွာ​ေပါ့​။ လူ​ေတြ ထည့္​တြက္လာမွာ​ေပါ့​။ လူ​ေတြထည့္​တြက္လာတဲ့​ အခါမ်ိုး​က်ရင္​ေတာ့​ ျပီး​ခဲ့​တဲ့​ အ​ေတြ့​အၾကံုသစ္ ကိစၥရပ္အတြက္က​ေတာ့​ အစိုး​ရက​ေနျပီး​ေတာ့​ အဲဒီလို ​ေဈး​နႈန္း​ သတ္မွတ္လိုက္တယ္ဆိုရင္ တကယ့္​ေဈး​က အဲဒါနဲ့​ အမ်ား​ၾကီး​ ထိုး​တက္သြား​တာမ်ိုး​ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ​ေ႐ြွႊနဲ့​ယွဥ္ျပီး​ နမူနာ ​ေျပာတာပါ။ ​ေ႐ြွႊ သူ့​ဟာနဲ့​သူ ႐ွိ​ေနတယ္။ ၁ သိ္န္း​ခြဲ ၂ သိန္း​ စသည္အား​ျဖင့္​ ႐ွိ​ေနတယ္။ အစိုး​ရက​ေန ဝင္ျပီး​ေတာ့​ ဘယ္​ေလာက္​ေဈး​ သတ္မွတ္တယ္ဆို​ေတာ့​ ​ေ႐ြွႊ​ေဈး​က တက္သြား​တာမ်ိုး​ေပါ့​။ သို့​ေသာ္လည္း​ပဲ ဘာ​ေျပာ​ေျပာ အစိုး​ရက သတ္မွတ္တယ္ဆိုတာက လူ​ေတြရဲ့​ ဆိုင္ကို​ေပါ့​။ အဲဒီအ​ေပၚမွာ​ေတာ့​ ထင္ဟပ္မႈ ႐ွိပါတယ္။ ​ေခတ္အ​ေပၚမွာ ထင္ဟပ္မႈ႐ွိျပီး​ေတာ့​ အရင္တုန္း​က​ေတာ့​ ႐ွိဘူး​လား​ဆို​ေတာ့​ အရင္တုန္း​က​ေတာ့​ မ႐ွိဖူး​ဘူး​။ ဘာ​ေၾကာင့္​လည္း​ဆို​ေတာ့​ သတ္မွတ္တဲ့​နႈန္း​နဲ့​ တကယ့္​လက္​ေတြ့​နႈန္း​က မိုး​နဲ့​ေျမလို ကြာျခား​ေန​ေတာ့​ဘာမွ အရာမဝင္ဘူး​။ ဘယ္သူမွလည္း​ ထည့္​မစဥ္း​စား​ဘူး​။ ဘယ္သူမွလည္း​ ထည့္​မတြက္ဘူး​။ တကယ္လုပ္ငန္း​လုပ္ကိုင္တဲ့​ ​ေလာကမွာ ​ေျပာတာ။ အခုက်​ေတာ့​ နီး​နီး​စပ္စပ္ ထည့္​ျပီး​ေတာ့​ သတ္မွတ္ခ်က္သည္ တကယ္ျဖစ္ရပ္နဲ့​ သိပ္မကြာဘူး​ဆိုရင္ သူ့​ကိုထည့္​တြက္လာတယ္ဆိုရင္​ေတာ့​ သက္​ေရာက္မႈ​ေတာ့​ ႐ွိနိုင္ပါတယ္။ ေဒၚလာ​ေငြရဲ့​ ထိုး​စိုက္က်ဆင္း​မႈဟာ ​ေ႐ြး​ေကာက္ပြဲအျပီး​ အစိုး​ရလက္ထက္မွာ ျဖစ္တာဆို​ေတာ့​ ဒီအစိုး​ရအ​ေပၚမွာ လူထုက ယံုၾကည္သလိုပဲ ျမန္မာ​ေငြ​ေဈး​ တက္တယ္လို့​ ယူဆလို့​ရပါသလား​။ “ျပုတ္က်တာက ျမန္မာ​ေငြတင္မဟုတ္ဘူး​။ ​ေဒၚလာကိုယ္တိုင္က သူ့​နိုင္ငံတကာ မ်က္နွာစာမွာ သူကက်​ေနတယ္ဆို​ေတာ့​ ဒီအစိုး​ရအ​ေပၚမွာ လူ​ေတြက ယံုၾကည္မႈ႐ွိလို့​၊​ မ႐ွိလို့​ဆိုတာမ်ိုး​လည္း​ ပါခ်င္ပါမယ္။ ပါရင္လည္း​ အနည္း​ငယ္ပါပဲ။ ​ေဒၚလာ​ေဈး​ကိုက နိုင္ငံတကာ မ်က္နွာစာမွာ က်​ေနတာ။”