တႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (မူၾကမ္း) ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ခ်က္ ၁၃ ခ်က္အနက္ ၆ ခ်က္ကို ဇူလုိင္ ၂၂ ရက္ေန႔က စတင္ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ၄ ခ်က္ကို ညိႇႏႈိင္းၿပီးျပတ္ သေဘာတူၾကတယ္လို႔ ႏွစ္ဘက္ေျပာခြင့္ရသူေတြ ပူးတြဲသတင္းစာရွင္းလင္းပါတယ္။ ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ (ယူပီဒဗလ်ဴစီ) နဲ႔ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ အဆင့္ျမင့္ ညႇိႏိႈင္းေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (အက္စ္ဒီ) တို႔ဟာ ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာမွာ ေဆြးေႏြးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ သေဘာတူတဲ့ ၄ ခ်က္ထဲမွာ ပထမတခ်က္က နိဒါန္းပိုင္းကို စာေခ်ာျခင္း၊ ဒုတိယအခ်က္က အေျခခံမူမွာ စာေခ်ာျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ အဆင့္ျမင့္ညိႇႏႈိင္းေရးကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (အက္စ္ဒီ) ေျပာခြင့္ရသူ ပူးဇင္က်ဳံးက ရွင္းပါတယ္။ “တတိယကေတာ့ တျပည္လုံးပစ္ခတ္တိုက္ခုိက္မႈ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ၿပီးလို႔ရွိရင္ ပါတီအသီးသီးက ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္က တာ၀န္ရွိပုဂဳၢိလ္ေတြ၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ တာ၀န္ရွိပုဂိဳၢလ္ေတြ ေတြ႔ဖို႔ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ရက္အတိအက်ကန္႔သတ္မႈနဲ႔ လုပ္လို႔ရွိရင္ ျဖစ္တယ္လို႔ စဥ္းစားတဲ့အေလ်ာက္ ေရြးခ်ယ္စရာထားတဲ့ တခုေပါ့ေလ၊ ဒါ ႏွစ္ဘက္ညိႇႏႈိင္း သေဘာတူညီၿပီးေတာ့မွ ေတြ႔ၾကမယ္ဆိုတဲ့ကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ ပယ္ဖ်က္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း နဂိုကတည္းက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အန္စီစီတီက တင္ထားတဲ့ကိစၥမို႔လို႔ သိပ္ၿပီးျပႆ     နာမရွိေလာက္ဘူးလို႔ ယူဆဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒါကိုေဆြးေႏြးလို႔ရခဲ့တဲ့အခ်က္မွာပါပါတယ္။” “ေနာက္တခုကေတာ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔လုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ‘ဥပေဒနဲ႔အညီ’ ဆိုတဲ့ကိစၥရပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ NCA (Text) အတိုင္း ထားပါတယ္။ ဒါေတြကို ဆုံးျဖတ္ခ်က္အေနနဲ႔ လုပ္တာပါ ဒီ ၄ ခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လုပ္လို႔ရပါၿပီ။” မၿပီးျပတ္တဲ့ ႏွစ္ခုနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ပူးဇင္က်ဳံးက “က်န္ႏွစ္ခုအနက္ တခုကေတာ့ အိုင္အန္ဂ်ီအို၊ အန္ဂ်ီအိုနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ မၿပီးေသးပါဘူး။ ေနာက္တခုကေတာ့ စီဘီအို၊ စီအက္စ္အိုရဲ႕ အခန္းက႑ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါလည္းေဆြးေႏြးလို႔ မၿပီးေသးပါဘူး။” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာက ဦးလွေမာင္ေရြႊက ဇူလုိင္ ၂၃ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ လက္က်န္ေဆြးဖို႔ ၂ ခ်က္အျပင္ ေဆြးေႏြးမယ့္ အစီအစဥ္ကို ခုလို ေျပာပါတယ္။ “မနက္ျဖန္မွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြဘက္က အဆိုျပဳထားတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြ လက္မွတ္ထုိးတာနဲ႔ အစိုးရဘက္က ဘယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ထိုးမလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုေဆြးေႏြးဖို႔ရွိတယ္။ တတိယကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က အဆိုျပဳထားတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ သက္ေသလက္မွတ္ေရးထုိးဖို႔ကိုလည္း ညိႇႏႈိင္းဖို႔ရွိၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆုံးက်မွပဲ all inclusive (ပါ၀င္သင့္ပါ၀င္ထိုက္သူမ်ားပါ၀င္ေရး) ဆိုတဲ့ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးမယ့္အဖြဲ႔ေတြ။ အစိုးရအဆိုျပဳတာနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြက အားလုံးပါ၀င္ေရးဆိုတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ေနာက္ဆုံး နံပါတ္ ၄ မွာရွိတဲ့အတြက္ နက္ျဖန္ညေနမွာ အဲဒါကို ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။” လို႔ ေျပာပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြက ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ  လအတန္အၾကာ ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ ဒီႏွစ္ မတ္လကုန္ပုိင္းက တႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာညီခ်က္ (မူၾကမ္း) ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီမူၾကမ္းကို တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက ျပန္လည္သုံးသပ္ၿပီး ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ခဲ့ရာမွာ အဲဒီအခ်က္ေတြကို အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အေခ်ာသတ္သေဘာတူညီခ်က္ရေအာင္ ေဆြးေႏြးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတႀကိမ္ေဆြးေႏြးပဲြကို ယခင္အစည္းအေ၀းေတြမွာ တက္ေရာက္ေလ့ရွိတဲ့ ကုလသမဂၢနဲ႔ တ႐ုတ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ မတက္ေရာက္ၾကပါဘူး။ လက္ရွိ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္မွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္း အကုန္နီးပါးနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ယူႏိုင္ေပမယ့္ ရွမ္း၊ ကခ်င္နဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္ေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနပါတယ္။