၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ၆ ပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတ္ာက မႏွစ္ ႏို၀င္ဘာမွာ အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး ဒီႏွစ္ဧၿပီလဆန္း ၁၀ ရက္မွာ ပထမအႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေျခာက္ပြင့္ဆိုင္ထဲမွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဦးေရႊမန္း၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္၊ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားအစုအဖြဲ႔ ကိုယ္စားျပဳ ေဒါက္တာေအးေမာင္တို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ သႀကၤန္ၿပီးတဲ့အခါ ထပ္မံေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ၾကေပမယ့္ မက်င္းပျဖစ္ေတာ့ဘဲ မေရ မရာ နဲ႔ ၾကန္႔ၾကာေနပါတယ္။ ပုဒ္မ ၄၃၆ အပါအ၀င္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥကို လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးၿပီး မဲခြဲရာမွာ တပ္မေတာ္သားအမတ္ေတြက ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေန ၂ ရပ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္ ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း ကို ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းပါတယ္။ ေျခာက္ပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးပြဲဟာ သႀကၤန္ၿပီးရင္ျပန္စမယ္လို႔ ေျပာထားရာက အခု ႏွစ္လေက်ာ္လာၿပီ ျပန္မစႏိုင္ဘဲ မေရမရာနဲ႔ ရပ္ေနတယ္။ ဘာေၾကာင့္လို႔ ဆရာထင္လဲ။ “က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ လက္ရွိႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈဟာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ျမင္တယ္။ အဲဒီ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈကို ေရွာင္ဖယ္တယ္။ အခ်ိန္ဆြဲတယ္၊ ၾကန္႔ၾကာေအာင္ လုပ္တယ္ဆိုတာက လတ္တေလာႀကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းေတြကို ေက်ာ္လႊားခ်င္တဲ့ အာသီသ၊ စိတ္ဆႏၵ နည္းပါးတာေၾကာင့္လို႔ က်ေနာ္က ျမင္တယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ လက္ရွိအစိုးရေရာ၊ အာဏာရျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီေရာ၊ တပ္မေတာ္ေရာက လက္ရွိႀကဳံေတြ႔ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းကို ေျဖရွင္းခ်င္တဲ့ စိတ္ဆႏၵ၊ အာသီသ ျပင္းျပတယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲ၊ ဥပမာ-ေျခာက္ပြင့္ဆိုင္ပဲေျပာေျပာ၊ ၇ ပြင့္ပဲေျပာေျပာ၊ ဆယ္ပြင့္ပဲေျပာေျပာ ဒီႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ထိေရာက္အက်ဳိးရွိေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အခ်ိန္ဇယားရွိရွိ ထိေရာက္အက်ဳိးရွိေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။” ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးက တပ္မေတာ္သားကုိယ္စားလွယ္ေတြ မေထာက္ခံလို႔ ျပင္ခြင့္မရဘူး။ အျပင္မွာလည္း ေက်ာင္းသားေတြက လႊတ္ေတာ္ေတြထဲကေန တပ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြထြက္သြားဖို႔ ေတာင္းဆုိဆႏၵျပတယ္။ ဒီအက်ပ္အတည္းကို ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားမလဲ။ “က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံကို ဒီမိုကေရစီစံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔အညီ ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ေနရာမွာ ေသာ့ခ်က္က်တဲ့ ေျခလွမ္းတခုလို႔ ျမင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး အထမေျမာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္တြင္းတခုတည္းကေန ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ ခက္ခဲလာတာေတြကို ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ လႊတ္ေတာ္တြင္း ျပင္ဆင္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈေရာ၊ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ ျပင္ဆင္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈေတြေရာ အားၿပဳိင္လာမယ့္ အေနအထားမ်ဳိးကို ေတြ႔ေနရတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္ရဲ႕အျမင္ကေတာ့ က်ေနာ္ပထမေျပာခဲ့သလိုပဲ ႏိုင္ငံေရးအရ စားပြဲ၀ိုင္းေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈဟာ ေသာ့ခ်က္က်တဲ့ ထြက္ေပါက္တခုျဖစ္တယ္။ “ေနာက္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး (တနည္းအားျဖင့္) ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အက်ပ္အတည္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပည္လုံးကြ်တ္ ဆႏၵခံယူပြဲတခု ျပန္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ျမင္တယ္။ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ေထာက္ခံတယ္၊ မေထာက္ခံဘူးဆိုတဲ့ ျပည္လုံးကြ်တ္ဆႏၵခံယူပြဲတခု ျပန္လုပ္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူ႔ဆႏၵအစစ္အမွန္ကို ျပန္လည္ရယူဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အဲဒီနည္းလမ္းဟာလည္းပဲ လတ္တေလာ ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အက်ပ္အတည္းကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မယ့္ ထြက္ေပါက္တခုျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။”